Het ging behoorlijk goed. Om eerlijk te zijn, ik verwachtte er een hoop van, afgaande op wat mij verteld is over de voorgaande Europese tours door de jongens van de band. En op een bepaalde manier werden mijn verwachtingen overtroffen. Mij is verteld dat promotors zeer zorgvuldig omgaan met de zaken, met hun taken, dat ze zeer stipt zijn in hun werk en dat ze zorgen dat alles als een geoliede machine draait. En dat gebeurde iedere avond, wat ZEER GAAF IS. Het is fijn als alle neuzen dezelfde kant op wijzen en de dingen gaan zoals ze horen te gaan. Het was al met al een zeer goede ervaring.

Is er een bepaalde show, de afgelopen maand, waarvan je zegt: ‘Dat was de beste’?

Dat niet echt, maar sommige springen eruit door bijvoorbeeld het publiek, of door de stad die we vooraf bezochten, maar nee, er waren wat betreft onze optredens zelf geen uitschieters als goed of slecht. Londen was leuk, want de pit was gestoord, we hadden veel plezier in Essen, en wat betreft Holland: ik vond Groningen leuk, erg leuk, en ik genoot behoorlijk van Arnhem, gisteren. Een schattig klein zaaltje was het. Maar ik doel eigenlijk vooral op de uren voor de show, toen we de stad in gingen en drank kochten, spaghetti aten, kroegjes bezochten en dat soort dingen.

Het is een gezellig klein stadje, ja.
Bezoek je de stad waar je die avond moet optreden altijd even?

Ik probeer dat wel, ja, wij allemaal eigenlijk, om uiteenlopende redenen. Zo moest Flo (Mounier, drums) onlangs scheermesjes hebben en dan moet je maar net weten waar je moet zijn! In Noord Amerika ga je dan naar een drogist.

In Nederland ook.

Ja, maar het probleem is, we hebben er niet één gevonden.

Er zit er een hier schuin tegenover.

Daar is het nu te laat voor. Die is ongetwijfeld dicht.

Wat vind je van je publiek tijdens de tour?

Ik kan en mag niet klagen over lui die alleen staan te kijken, want dat is precies wat ik ook doe. Alleen, ik ga naar achteren, omdat ik niemand in de weg wil staan. Wat meer achterin geniet ik van de dingen die er gebeuren, maar ik zou het op het podium niet zo leuk vinden als iedereen dat deed. Voorin moet er toch wel wat actie zijn, een pit, bangend volk, dat werkt opwekkend voor de band. Ik geniet van een gestoorde pit, van de actie in de voorste rijen. Maar om voor mezelf te spreken: ik ben te oud om die dingen zelf te doen, pit, bangen. Ik ben veertig jaar en dat telt. Dus ik respecteer de mensen achterin, met hun armen over elkaar, volkomen. Ik zou nogal hypocriet zijn als ik dat niet zou doen. Ik zeg niet: ‘Doe niet wat ik doe’.

Je bent er een paar jaar tussenuit geweest, je bent weer terug…

(Onderbreekt)… en nu ben ik terug, ja. Ach.. het was een lekkere vakantie. Ik heb gewerkt en dat doe ik nog steeds, gecombineerd met Cryptopsy.

Dezelfde baan? Nog steeds als docent Engels?

Inderdaad. Aan volwassenen, als privéleraar. Aan bankiers, zakenmensen, noem maar op, mensen die een goede kennis van het Engels nodig hebben en die kennis op peil moeten houden. Ik houd die baan strikt gescheiden van mijn bezigheden met Cryptopsy; mijn leerlingen weten van niks. Ik wil dat ze zich bezighouden met wat ik ze doceer, als ze zich gaan focussen op mijn tweede carrière, zullen ze niks leren.

Geniet je van ondertussen van je tweede carrière, het leven “on the road”?

Nee.

Dat is een eerlijk antwoord, hahaha.

Ja maar, kijk. Geniet ik van Europa bezoeken? Ja, absoluut! Ik bedoel, mensen ontmoeten, goed bier proberen, eten proeven wat je alleen in een bepaald land kan krijgen… ik consumeer. Dat deel is te gek. Maar geniet ik van het zitten in de bus, elke dag, op weg, wachten, wachten…? Nee! Het hele leven tourend, jij zou het ook niet leuk vinden, geloof me. Op weg, uitpakken, zitten, wachten, een uur optreden. Op weg, uitpakken, zitten, wachten, een uur optreden. En dat herhaalt zich until we’re just fucking tired of it. Het is net als in een fabriek werken: je doet continu dezelfde shit. Wat is daar nou leuk aan? Het leuke zit hem dus in de dingen die met de tour zelf niets te maken hebben.

Ik snap het. Dus je tourt echt alleen omdat het moet, om je album te promoten, omdat dat van je verwacht wordt.

Laten we eerlijk zijn. Het leven met de band is geen kwestie meer van een “ster” willen zijn. Het is een carrière, een heel interessante baan en wel één die we zo lang mogelijk willen volhouden. En daarin doe je dingen deels uit liefde voor je vak en deels omdat ze moeten, het hoort er allemaal bij. De studio in moet. Componeren moet en dat vind ik wel te gek, componeren. Maar ja, dat ben ik. Ik hou ook van spaghetti, dat ben ik.

Je bent natuurlijk ook niet voor niets muzikant. Er zal altijd wel iets zijn dat maakt dat je ermee bezig blijft. Misschien toch dat ene uurtje op het podium…

Nee, dat nou weer niet. De tijd vliegt dan, het is voor je gevoel niet eens een uur, de tijd staat absoluut niet stil. Maar waar ik dan wel van houd is wat er in de voorste rijen van het publiek gebeurt, maar het optreden zelf, dat gaat haast ongemerkt aan je voorbij, het is net als ademen. Je realiseert je amper wat je doet, je realiseert je amper dat je je stinkende best doet en ineens is daar het resultaat, het gaat automatisch. Maar wie het voor ons allemaal toch een stuk makkelijker maakt, is de road crew. Zonder hun zou dit alles “gewoon de zoveelste tour” zijn. Dankzij die mensen hoeven we niet alles zelf te doen, zij doen ook hun ding voor ons, omdat dat hun deel van het werk is, zodat wij ons perfect kunnen concentreren op onze voorbereiding, op dat ene wat de mensen van ons verwachten: de muziek. In plaats van dat we echt alles zelf doen en dan te moeten horen: ‘Hé, ik vond het optreden kut.’
‘Oh, vond je het kut? Kom dan godverdomme NOOIT meer terug! En zeg dat ook tegen je familie en vrienden, want ik wil jou en je soort niet ruiken!’
De show is voor mensen die ervan houden, niet voor mensen die er geen reet aan vinden.

Wat opvalt aan deze Europese tour is sowieso veel optredens in Duitsland, negen van de dertig, maar vooral: vijf in het kleine Nederland. Is daar een speciale reden voor, of is dat toeval?

Geen idee. Het is zo geboekt en dat wordt mij verteld en wij doen ermee wat we moeten doen. Misschien doen we de volgende keer plekken aan waar we nu niet geweest zijn, zoals Portugal, Griekenland, Oostenrijk…

Komt er gauw een volgende keer?

Jazeker, jazeker. We roepen dat tijdens deze tour constant: in augustus komen we terug.

Over de nieuwe gitarist, Jon Levasseurs vervanger, Chris Donaldson: gaan jullie met hem door zoals nu, als gitarist voor de tours?

Chris heeft potentie. Zoals het er nu voor staat is hij de kandidaat om Jon te vervangen. Het is geven en nemen; tot nu toe gaat alles perfect, Chris doet het zeer goed, maar hij moet het mettertijd natuurlijk nog steeds leuk vinden.

Maar doel je nou op de tours, of…?

Als wij allen, binnen de komende maanden, besluiten dat hij de man is, zal hij het vijfde bandlid worden. Niet dat Jon als zodanig vervangen kan worden, vandaar ‘vijfde bandlid’ en niet ‘nieuwe Jon’.

Waar heb jullie hem vandaan?

Alex (Auburn, gitarist) vond hem. Hij kende de andere band van Chris - ik geloof dat Chris die band, Mythosis, heeft opgericht - en hij vroeg hem om bij Cryptopsy te komen. Hij zou wel stom zijn om dat niet te doen!

En hij kan de twee bands goed combineren? Tot op zekere hoogte. Zolang er geen belangenverstrengeling optreedt. Het moet wel duidelijk zijn dat Cryptopsy op de eerste plaats komt, want wij zijn groot.

Even over Aborted. Het is niet de eerste keer dat deze Belgen met jullie mee zijn op een tour. Toeval of niet?

Dat is zeker geen toeval. Zij waren niet alleen maar uitgekozen omdat we elkaar begrijpen; vreemd genoeg mogen we elkaar. We zullen het podium weer met elkaar en met Vesania delen, in augustus, wanneer we terugkomen. En dat gaat weer leuk worden, want het zijn prima mensen.

Zijn er nog plannen omtrent de zomerfestivals dit jaar, in Europa?

Er wordt werk gemaakt van in elk geval één festival deze zomer, in de periode waarin we hier touren, dus augustus of eind juli. In elk geval één. Ik weet nog niet welk, maar we zullen zien. En als er meer festivals mogelijk zijn, doen we die ook, mits het allemaal in ons schema past.

Waar gaat eigenlijk je voorkeur naar uit, naar kleine zalen of naar grote festivals?

Ik heb nog nooit opgetreden op een groot festival. Ik heb wel twee openluchtconcerten gedaan, maar nooit zoiets groots als een zomerfestival. In grotere zalen heb ik wel gestaan en het feit dat er zo’n kerkhof van menselijke hoofden voor je staat is indrukwekkend. Maar een intieme show, een kleine zaal is verschrikkelijk leuk, want men staat vlak voor je neus. Ik zie niet al te best zonder mijn bril, dus al zie ik geen details, als alles zo dichtbij gebeurt weet ik dat men het naar de zin heeft. En het menselijke, meer persoonlijke contact met de mensen vooraan stel ik erg op prijs.

Vertel eens wat over de omstandigheden rond je terugkomst bij Cryptopsy.

Ik kwam terug omdat de vorige zanger, Martin Lacroix, er niet meer was en Flo deed toen een succesvolle poging om mij terug te halen in de band. Het is allemaal de schuld van Flo.

Ik hoorde een gerucht: er zouden ook financiële redenen zijn om terug te keren.

Nee, er waren echter wel financiële redenen om toentertijd te vertrekken. In mijn ogen, toen, was Cryptopsy een soort vampier die alles uit mij zoog. Mijn persoonlijke omstandigheden waren heel anders dan die van de anderen. En als ik niet was vertrokken, zou dat niet goed uitgepakt hebben. Vertrekken was beter voor mij, voor mijn verloofde en voor een prettig functioneren. De opoffering door Cryptopsy te verlaten was allerminst prettig, maar het was dat of iets veel ergers.
Maar er waren toen absoluut ook financiële overwegingen. Ik kon het me niet veroorloven om bij Cryptopsy te blijven. Iedereen in de band werd op kosten gejaagd, maar ik had financieël minder te bieden dan de rest, dus ik bloedde harder. Maar nu het de band meer voor de wind gaat is het absoluut geen probleem om er weer bij te zijn. Ik kan het prima combineren met mijn leraarschap, zonder dat de schema’s botsen.

Is het zo dat je het ook niet eens was met het experimentele karakter van de muziek van Cryptopsy, wat dan een reden te meer was om op te stappen?

Ik heb, als muziekliefhebber, een voorkeur voor emotie in muziek. Als muziek bijna mathematisch wordt, verliest ze tot op zekere hoogte haar emotionele lading en dan kan ik er niet meer naar luisteren, dan hou je alleen nog maar talent over en niet meer dan dat. Ik houd van ruig. Ik ben altijd black metal geweest, nog voordat we de band oprichtten, nog voordat de term black metal bestond zat ik zo inelkaar, underground, rauw. Dus toen Cryptopsy meer en meer begiftigd raakte met talent, om het zo maar te zeggen, werd het voor mij als artiest allemaal minder bevredigend. Maar het was voor mij geen reden om te vertrekken, totaal niet, want ik heb de prestaties, het talent en de jaren van toewijding die Cryptopsy hebben gevormd tot wat het nu is, heel hoog zitten. En nu ik er weer bij ben pas ik mij aan.

Duidelijk, want “Once Was Not” klinkt als zo’n beetje jullie meest experimentele album tot nu toe.

Ja, maar daar moet ik bij zeggen dat de fundamenten voor het album al eind 2001 gelegd waren, toen ik dus nog lang niet terug was. De uiteindelijke vertraging werd veroorzaakt door veranderingen in de line-up en doordat er geen studio beschikbaar was toen het wenselijk was om eens wat op te nemen.

Waar ik vaak aan moet denken, als ik naar de twee albums met Mike DiSalvo…

… die geweldig is! Ik heb de nodige shit op internet gelezen over hem en over mij, alsof we oorlog voerden. Niets is minder waar, we zijn vrienden. We hebben hem toen uitgekozen, ik mag hem en ik bewonder hem. En wat betreft onze verschillende stijlen: het is geen kwestie van hardcore tegen death metal. Mike is meer ritmisch. Hij volgt de drums tijdens het zingen en ik volg de melodie. Op het laatste album doe ik beide: zo volg ik het ritme op “The Frantic Pace of Dying”, maar op bijvoorbeeld “Carrionshine” is het puur Worm, puur modder, hahaha.

Maar die twee albums met Mike. Af en toe is het net of Cryptopsy toen consolideerde in de manier van musiceren en plotseling was daar “Once Was Not”. Een totaal ander album, niet perse beter, maar anders, hoewel wel duidelijk Cryptopsy.

Ja, hij is zeker anders. Noem het een stap opzij die we hebben gedaan.
Het is voornamelijk de verdienste van Flo geweest. De meeste ideeën voor het album kwamen van hem, de muziek, de samples, het idee voor de hoes, het concept, de gehele stemming... Het is Flo’s album.

“Once Was Not” is een album om heel goed naar te luisteren. De teksten lijken belangrijker dan ooit, en het album bulkt van de details. Je moet er echt goed voor zitten.

Ja, Flo heeft me flink wat huiswerk gegeven. Het heeft me vier maanden gekost om de klus te klaren en ik heb gedaan wat ik kon, gezien de richtlijnen die me waren gegeven.
Ik heb zitten spelen met de teksten. Er zijn details in verwerkt die een hoop mensen waarschijnlijk niet eens zullen opvallen, als je ze er niet op wijst. Zo speel ik veel met licht en donker, niet op het morele vlak, maar letterlijk. Ik doe veel met de alchemistische elementen aarde, wind, vuur en water. En ik heb er op speelse wijze namen in verwerkt van andere extreme bands, zoals Kataklysm, Immortal en Nevermore, bij wijze van groet aan die bands.

Kijk aan. En de verandering van studio? Cryptopsy is altijd behoorlijk standvastig geweest in de keuze van de studio. Veruit de meeste albums zijn opgenomen in de Victor Studio’s, met producer Pierre Remillard, en “Once Was Not” is opgenomen in de Vortex Studio, met Sébastien Marsan.

Heel simpel. De Victor Studio’s en Pierre waren niet beschikbaar. Het was net of Pierre op Mars zat, zo erg was hij er niet. Niet dat we toen als kippen zonder kop naar een studio zochten, we dachten eerder: ‘Hé, Pierre is er niet. Laten we eens kijken wie er wél is.’

Dus die veranderingen waren niet in het kader van we doen de dingen eens compleet anders.

Er was wel sprake van een idee van ‘eens zien wat we nog meer kunnen doen’, maar het was niet de intentie om Pierre daar niet bij te betrekken. Hoewel we, toen we eenmaal in die andere studio zaten, wel van de gelegenheid gebruik gemaakt hebben om eens wat te experimenteren. Verandering van spijs doet eten.
We hadden alleen graag nog een paar weken extra in de studio gehad, om alles echt helemaal te krijgen zoals we het voor ogen hadden. We kwamen behoorlijk in de buurt, maar een paar weken erbij zouden flink geholpen hebben. Niet dat het resultaat nu slecht is, maar het zou een stuk beter geweest zijn als we niet aan tijd gebonden waren geweest.

Wordt er al aan een volgend album gedacht?

Wel degelijk. Er wordt al gewerkt aan riffs, ik heb al teksten.

In dezelfde richting als “Once Was Not”?

Dat is moeilijk te zeggen. Ik bedoel, zoals het er nu naar uitziet zal hij ervanaf wijken, zal het weer een stap opzij zijn. We zien wel wat er gebeurt.

Wordt het weer een conceptalbum?

Dat zou kunnen. Ik bekijk de mogelijkheden, maar een ander concept, een andere benadering. Ik hou van duistere teksten, zonder me bezig te houden met blasfemie, zoals vroeger. Op deze manier, via een conceptalbum, kan ik die duisternis bereiken zonder aanvallend te zijn.

Wat is Cryptopsy in jouw ogen? Wat maakt Cryptopsy Cryptopsy?

Veel. Eens kijken of ik dat enigszins in woorden kan vatten… Er bestaat niet iets als “te veel” of “te extreem”. Er zijn geen bepaalde beperkingen op het gebied van nieuwe ideeën. Alles is een goed idee, tot het tegendeel wordt bewezen. In die zin zijn we experimenteel te noemen, maar toch wel binnen de Cryptopsy-grenzen.
En wat nog meer Cryptopsy is: we zijn een band die continu ontwikkeld, of het nou stappen vooruit zijn of stappen opzij, waar we het net over hadden. Met elke verandering in de line-up is er ook nieuw bloed, met nieuwe invloeden en nieuwe mogelijkheden. Er zit altijd groei in de band. Weinig regels verder. Wat dat betreft vergelijk ik ons graag met een band als Impaled Nazarene in hun vroege jaren: er waren totaal geen regels, zij deden puur wat ze wilden en wat eruit kwam was honderd procent Impaled Nazarene.

Zijn er dingen in het verleden die je met Cryptopsy anders had gewild? Die je op een andere manier zou aanpakken als je de kans had?

Overdreven uitspattingen in bepaalde teksten, rare, extreme dingen doen op het podium (niks illegaals of zo, maar toch), totale chaos was het vroeger. Als we waren gebleven wie we toen waren, hadden we het nooit zover geschopt. Dat waren onze hardcoredagen in 1988, nog voor de tijd dat we Necrosis heetten. We heetten toen O.C.D: Obsessive Compulsive Disorder. Onze oefenruimte was een kelder waar onze pooltafel de meeste ruimte in beslag nam. Wij oefenden daarachter, in de hoek. Zo begon alles.

Kijk, dat zijn altijd leuke verhalen. Nou, dan lijkt alles wel zo’n beetje gezegd. Bedankt voor het gesprek.

Prettige kerstdagen.

Insgelijks.