Cryptopsy's nieuwe telg is een typisch geval van Belle en het Beest. Nou staat Cryptopsy sowieso wel bekend om een geheel eigenzinnige vertolking van technische death en heeft deze band altijd zowel bewondering alswel afkeuring genoten. Maar ik vermoed dat de band met "Once Was Not" haar meest extreme release ooit heeft afgeleverd en u, beste lezer, zult dit album, na een periode van evaluatie en vertering, omarmen en mee naar bed nemen of door de plee spoelen. Een middenweg lijkt haast niet mogelijk.
"Once Was Not" opent liefelijk met een zacht gitaargetokkel en gelok richting het mooie van de hemelpoorten. Want daar lijkt de band ons heen te willen leiden om vervolgens deze poorten keihard open te smijten en de luisteraar er bewust van laten worden dat achter deze poorten wellicht iets geheel anders kan schuilen dan de oeroude verhalen u en mij altijd voorhouden.
Meteen na deze opener "Luminum" barst het geweld in alle hevigheid los. Chaos, angst, een zee van vuur, stenenregen en wanhoop. Deze ingredienten vormen de eerste echte noten van Cryptopsy's nieuwe en laten u gedurende de bijna 50 minuten speeltijd niet meer los. Want negativiteit, vrees en gruwelen zijn de sleutelwoorden op dit album en de muziek en vocalen zijn er geheel op afgestemd. De bron van alle ellende lijkt in dit geval de religieuze "niet". En Cryptopsy weet deze "niet" op een geheel eigen en degelijk geniale (zowiezo unieke) manier in te vullen.
Toch zal het menig mens een hoop inspanning kosten om de rode draad van dit album te vinden. Hoewel "Once Was Not" een heus conceptalbum is en de nummers onlosmakelijk van elkaar (en zeker niet geshuffeled) geconsumeerd dienen te worden is de logica en vooral de orde in de eerste instantie goed zoek. Het is wat dat betreft net pasen. U ruikt de eieren van vorig jaar maar grijpt elke keer achter de verkeerde struik. Dus wat dat betreft steekt Cryptopsy zowel de paashaas als Sinterklaas met gemak naar de kroon. Deze band is meester in inpakken en verstoppen.
Aanvankelijk klinkt "Once Was Not" dus als een berchaotische bak met teringherrie waar alle mogelijke riffs, riedeltjes, gitaarloopjes, solo's, invloeden en vocaalvarianten in zijn geflikkerd waarna deze bak een eindje in "Superman The Ride" is gaan karren. Het album klinkt grotendeels ontzettend snel (met een paar zeer korte adempauzes per nummer) met als enige min of meer echte breake (nagenoeg aan het eind van de cd) het nummer "The Pestilence That Walketh In Darkness [Psalm 91 : 5-8]". Voor de rest is het voornamelijk blazen met de hap middels ovelweldigende, in een rap tempo wisselende en oversture speeltechniek, de hysterische en wederom diverse vocalen en de ontelbare bijzaken zoals natuurgeluiden, verscheidene instrumeten uit diverse werelddelen als aanvulling op de "standaard" metalsound en de gevarieerde klanken ervan.
Ook het einde van deze Cryptopsy mag niet onvermeld worden gelaten. Het 1 na laatste nummer heet namelijk "The End", wat uiteraard vragen oproept aangezien een blinde nog kan zien dat er een nummer achteraan komt. In dit geval is "The End" een instrumentale inleiding van een eindeloze hel van de dood. Waarmee Cryptopsy nog maar eens een keer wil onderstrepen dat het "eind" niet het "eind" is maar wat er na het "eind" komt niet bepaald hoera ende joepie is. "Endless Cemetary" begint exact waar "The End" ophoudt, een mooie overgang naar een donker nummer vol afgunst, mistroost en een oneindige duisternis waarin van alles huist. De afloop van "Endless Cemetary" is ook behoorlijk abrupt waarmee de band lijkt te willen zeggen "dit is oneindig dus zo kunnen wij nog wel eeuwen doorgaan".
Een mooi einde van een bijzonder pikante schijf.
Zoals u dus kunt vernemen, beste lezer, is "Once Was Not" en behoorlijke kluif. En daarmee kom ik terug op de verdenkingen jegens de verheerlijking of verzuiping van dit (meester?)werk. Wat gaat het zijn voor u? Zult u de chaos, onoverzichtelijkheid en wispelturigheid als struikelblok ervaren en deze cd dezelfde verdoemenis toewensen als welke de band over u tracht uit te kotsen? Of zult u de verborgen weg tussen het dichte, hoge, dorre gras, langs verradelijke moerassen en onder enkelgrijpgrage wortels kunnen vinden en deze cd tot genie op eenzame hoogte kronen?
Neem in ieder geval rustig uw tijd om dat uit te vinden. Mijn oordeel moet nog vallen, daarom onthoud ik deze schijf voorlopig van een score die op dit moment gebaseerd zou worden op de nog niet volledig verteerde waarnemingen. Wel kan ik een ieder stevig op het hart drukken om "Once Was Not" zonder meer eens goed te beluisteren. Wie weet wat "Not' voor u allemaal in petto heeft.
Tracklist:
1. Luminum
2. In The Kingdom Where Everything Dies,The Sky Is Mortal
3. Carrionshine
4. Adeste Infidelis
5. The Curse Of The Great
6. The Frantic Pace Of Dying
7. Keeping The Cadaver Dogs Busy
8. Angelskingarden
9. The Pestilence That Walketh In Darkness [Psalm 91 : 5-8]
10. The End
11. Endless Cemetery
