Special: De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance

Special

De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance

Door Ruud, maart 2016

Wat is de reden om een band te starten? Aan een hobby willen beginnen? Frustraties afreageren? Een boodschap willen vertellen? De mogelijkheden zijn eindeloos. Wie zette je aan tot het spelen van metal? Dat zijn hoofdzakelijk grote bands uit de jaren tachtig wiens invloeden tot het heden doordreunen. Zij hebben hier op hun beurt ooit mee te maken gehad en besloten niet zomaar hun helden te kopiëren. Wie die helden zijn, is niet lastig te achterhalen, maar het betreffen artiesten wiens namen niet vaak meer genoemd worden. En dat terwijl ook zij ooit tot de rebelse jeugd behoorden en muziek maakten die de oren van hun ouders tergden.

Met de rubriek De Stenen Wortels van Heavy Metal duiken we in de veelal vergeten jaren zestig en zeventig. Tijden waarvan velen onder ons slechts The Beatles, The Rolling Stones, Led Zeppelin en Black Sabbath kunnen noemen. We werpen een licht op bekende én obscure platen die onze metalhelden ooit hebben bewogen om een instrument te bespelen of achter de microfoon te kruipen. Iedere maand kiezen we een album en laten we vervlogen tijden weer even herleven.

De wortels van heavy metal reiken diep. Dieper dan alleen de roemrijke hardrock van de zestiger en zeventiger jaren. Sommige genres liggen voor de hand als invloed, zoals blues, punk en klassieke muziek, maar anderen doen dat niet. Deze maand duiken we met Comus voor het eerst de folk in. Geen vikingfolk of hoempamuziek zoals je veel bij Scandinavische folkmetal hoort, maar de kruisbestuiving van folk en rock die in de jaren zestig in Engeland korte tijd populair was. Aangezien er ongetwijfeld een aantal lezers is die deze tekst op opgetrokken wenkbrauwen aan het lezen is, wil ik je vooral vragen even naar beneden te scrollen en het YouTube-filmpje te starten. Vergeet natuurlijk niet om hier weer terug te komen!

Laat de vreemde klanken van de twee akoestische gitaren even op je inwerken. Ik waarschuw je: dit is nog niks, vergeleken met wat je te wachten staat. Ik vertel rustig verder, terwijl je er zo achter gaat komen welke grote, hedendaagse metalband zo sterk door Comus is beïnvloed. De geschiedenis van Comus is aanvankelijk niet heel erg interessant. Het is het bijna traditionele verhaal van twee gelijkgestemde tieners die in dit geval dol waren op de muziek van onder andere The Pentangle en The Velvet Underground. We hebben het over Roger Wootton en Glenn Goring. Het gitaristenduo speelde regelmatig in folkclubs waar, naar eigen zeggen, de The Velvet Underground-covers geen succes waren. Het tweetal raakt vrij snel bevriend met de twintig jaar oude David Jones. David is zanger, maar is zelf ook organisator van Arts Lab. Hij ziet wel wat in dit duo en nodigt ze regelmatig uit om bij hem op te treden. Op die locatie ontstaat de band die al snel de naam Comus krijgt. David Jones mengt zich niet in de muziek van Comus maar brengt datzelfde jaar zijn eerste album onder de naam Bowie uit.

Het debuut van Comus laat nog enkele jaren op zich wachten. De band gebruikte die tijd om een stabiele line up te krijgen, maar ook om goed op elkaar ingespeeld te raken. Dat laatste hoor je dan ook goed terug op First Utterance. De band strooit namelijk regelmatig met goed uitgevoerde ingewikkelde ritmes. Comus blijkt een zorgvuldig gekozen bandnaam, want het is een verwijzing naar een masquerade van de zeventiende-eeuwse dichter John Milton. Het verhaal gaat over een ziekelijke man die bedreven is in de kunsten van de zwarte magie en daarmee weerloze vrouwen verleidt. Het is een prachtig metalverantwoord thema. De heren en dames van Comus vertalen dat alleen niet naar zware, luidruchtige muziek, maar naar lichtvoetige folkklanken en maniakale climaxen.

Hoewel Comus ogenschijnlijk niets met metal te maken heeft, bevat de muziek wel een aantal elementen die op waardering van metalheads zouden moeten kunnen rekenen. In de eerste plaats is er de prachtige folk met de betoverende stem van Bobbie Watson. Tegenover haar lieflijke sopraan staat dan het heerlijk geflipte gekronkel van Roger Wootton. De muziek steekt op zich al goed in elkaar, maar Diana krijgt een extra dimensie door het macabere zangwerk. Dat het nog gekker kan, bewijst Drip Drop, dat wellicht nog door je speakers schalt. Halverwege slaat dit epos om in een ultra-psychedelische dans en valt dit waarschijnlijk alleen te begrijpen na een flinke dosis hallucinerende middelen. Je mag er van vinden wat je wil, maar saai is dit niet. Het vervolg is ongelooflijk vermakelijk, omdat het prettig gestoord is. De vreemde, tegendraadse ritmes gaan wonderbaarlijk goed samen met het idiote zangwerk, om maar te zwijgen over het door merg en been snijdende vioolspel. Met The Bite komt er zelfs een nummer voorbij dat opvallend antichristelijk klinkt. Op dit album zul je geen zwakke broeders aantreffen. Het is ook niet moeilijk om favorieten aan te kiezen in dit rariteitenkabinet.

Ik hoop dat je nog steeds naar het fragment luistert. Zoals ik al zei, is er een hedendaagse metalband die erg geïnspireerd is door Comus. Als je goed opgelet hebt, heb je de titel van hun derde album voorbij horen komen. Anders spoel je even terug naar 2.08 om het alsnog te horen. Nou ja, zo metal is Opeth de laatste jaren niet meer, maar Mikael Åkerfeldt begon al vroeg met het hinten naar zijn favoriete (en vaak obscure) progrockbands. My Arms, Your Hearse is een fragment dat afkomstig is uit de tekst van Drip Drop en op Ghost Reveries zal hij hetzelfde doen met het nummer The Baying Of The Hounds, wat afkomstig is van Diana. Het blijft niet alleen bij het gebruik van tekstfragmenten. Neem het middenstuk van The Herald erbij en je zult de gitaarpartijen horen en de sfeer proeven waarmee Opeth zo populair geworden is. Deze duistere, deprimerende riffs zouden niet misstaan op Blackwater Park. In 2007 kwam Comus weer bij elkaar, omdat opgemerkt werd dat door internet de band populairder was dan ooit. De belangrijkste reden was omdat niemand minder dan Mikael Åkerfeldt de band benaderde om op een festival in Zweden te komen spelen.

Comus ontgroeide in zijn eigen tijd nimmer de obscuriteit en om die reden splitte de groep kort na de release van First Utterance. Een gewijzigde line up bracht in 1974 nog het album To Keep From Crying uit, maar dit werd nog matiger ontvangen. Het gevolg was een winterslaap die ruim dertig jaar zou duren. Mocht het gebeuren dat Comus op een acceptabele reisafstand een optreden verzorgt, zorg ervoor dat je erbij bent. Niet alleen is deze muziek uniek, maar is ook de band is dat. De leden van dit gezelschap hebben de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, maar leven zich nog altijd uit op het podium. Er is geen andere band dan Comus en die zal er ook nooit komen. Zo is ook de sfeer en de gekte van First Utterance ongrijpbaar. Wie zegt dat folk een suf en stoffig genre is, heeft nog nooit naar Comus geluisterd. De verwrongen stemmen, het maniakale vioolspel en het psychedelische sjamanenspel maken van dit album een muzikale mijlpaal en één die de duistere aspecten van heavy metal compleet origineel en heel eng benadert.

Tracklist:
1. Diana
2. The Herald
3. Drip Drip
4. Song To Comus
5. The Bite
6. Bitten
7. The Prisoner

Vorige Stenen Wortels:

[ Terug naar de Artikelen ]

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door appie op 01-03-2016 om 14:40u

Tot nu toe heb je prog, freakbeat, folk , speed metal en pop rock besproken maar in die periode is er ook echte harde muziek gemaakt, luister eens naar bands als, stonewall, steel river, bulbous creation, buffalo, wildfire, warhorse, fire, the firebirds, houston fearless, lucifer''s friend, atomic rooster, icecross, yesterday''s children, dark,groundshaker, scorched earth, attila en zo kan ik nog wel even door gaan.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door bakvet op 01-03-2016 om 15:00u

Thanks Appie, ga ze allemaal checken!

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door bakvet op 01-03-2016 om 16:31u

@Ruud: Comus ook gecheckt. Interesting.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door callahan op 01-03-2016 om 16:33u

Dat Comus de obscuriteit nooit ontstegen is, heeft een reden. Slechts een kleine groep kan dit waarderen, Dat zegt overigens niets over kwaliteit maar meer over de ondoorzichtigheid van de muziek.
Ik kende Comus niet maar vind het bijzonder lekkere muziek.
Maar wortels van de Heavy Metal? Nee, dat hoor ik niet. Ik denk zelf dat het geexperimenteer in de metal veel meer van bands als Pink Floyd komt of van de psychadelische rock uit de jaren 60. Deze stromingen gecombineerd met de Blues en vroege Rock (Inderdaad Appie, Atomic Rooster of Wildfire!!) of MC5 hebben ten grondslag aan de Heavy Metal gelegen.
Niet dit soort bands denk ik.
Het is wat te ver gezocht, dit heeft geen raakvlakken met welke vorm van metal dan ook.
Maar dat is slechts mijn bescheiden mening

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door Andre Smoor op 01-03-2016 om 17:54u

En wederom vergeet je Deep Purple te benoemen in je introverhaal. Nu over Comus, ik kende het ook niet, en eerlijk gezegd vind ik dat ook niet echt jammer. Ik zal het best wel ergens gehoord hebben, begin jaren 80 (waarschijnlijk de Flatertheek in Naaldwijk), maar het laat mij koud en heeft inderdaad, zoals jezelf al opmerkte, geen raakvlakken met de metal. Ik ben het ook met de commentaren van Appie, Bakvet en Callahan eens. Mocht er iemand trouwens iets meer willen weten over het ontstaan van metalmuziek, dan kan ik de Metal Evolution serie van Sam Dunn aanraden. Hij gaat o.a tot ver voor het begin van metal opzoek naar de wortels in de blues en rockabilly. Behandeld uit de jaren 60 de Engelse en Amerikaanse scene (o.a met live-beelden van The Stooges en MC5). En behandeld enkele subgenres van metalmuziek. Naast de bekende feiten, kwam ik ook enkele leuke feiten tegen.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door Henk op 01-03-2016 om 18:36u

Kennelijk heeft bovenstaande niet door dat het intro altijd hetzelfde is geweest tot nu toe, vooral blijven jengelen dat Deep Purple er in moet staan! Ik hoop dat we meer van dit soort bands krijgen in plaats van meteen de meest voor de hand liggende acts. Dat Akerfeldt hier de mosterd vandaan heeft wist ik niet en vind ik vele malen leuker om achter te komen dan dat ik weer iets moet lezen over dat een andere band toevallig harder was. Dit extatische van Comus vind ik juist erg overeenkomend met metal.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door appie op 01-03-2016 om 21:26u

nog een rijtje voor Bakvet - Bloodrock, Blonde on Blonde, Host, Kahvas Jute, Junipher Greene, Frijid Pink, Les Goths, josefus, Jeronimo, Jerusalem, Fuzzy Duck, Frost, Patto, Urang Utan, Heavy Cruiser, Bijelo Dugme, Zior, Troyka, Pluto, Poobah, Flying Hat Band, England, Thunder And Roses, Sainte Anthony Fire, Stray, Power Of Zeus, Socrates Drank The Conium, Mad''s ,Sex, Steel, Highway Robbery, Vanilla Fudge, Blue Cheer, Short Cross, Truth And Janey, Hackensack, Jody Grind, MC-5, The Stooges, Cactus, Gypsy, Aardvark, Armaggedon, Orange Wedge, Orange Peel

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door Ruud op 01-03-2016 om 23:54u

Mooie lijstjes Appie. Ik moet je nageven dat ik de meeste niet in het vizier had, maar dit is me toch een brok obscuriteit zeg. Ik zie ook een aantal heel toffe bands voorbij komen en er staan nog heel wat dingen op mijn lijstje die je dan weer niet noemt.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door Andre Smoor op 02-03-2016 om 00:22u

@Henk, ja ik weet ook wel dat het intro steeds hetzelfde is, alleen wel jammer dat Deep Purple er niet bij staat. Misschien wel de grootste van de drie Engelse bands, die zo bepalend voor de metal zijn geweest. Hoe vaak is die band niet gecoverd, hoeveel gitaristen zijn er niet beinvloed door Ritchie Blackmore? Ik denk dat bijna iedere metalfan Deep Purple en Black Sabbath kent, nog meer dan Led Zeppelin. Naar mijn mening heeft Comus weinig tot niets met metal te maken, maar ieder zijn smaak. Het zou ook leuk zijn als een andere recescent eens zo''n vergeten band bespreekt.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door appie op 02-03-2016 om 00:37u

@ Ruud, ja de meeste bands zijn nooit verder gekomen dan 1 a 2 platen hoewel ze vaak niet onder doen voor Zeppelin Of Purple. Comus kende ik weer niet en heeft ook wel een paar fijne nummers. Ik heb via jouw reviews al heel wat goeie Stoner en Occulte bands leren kennen en als er via deze rubriek ook wat fijne oude meuk bij komt is dat eveneens niet verkeerd.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door bakvet op 02-03-2016 om 09:38u

@Appie: dat is geen laffe opsomming, meeste zijn voor mij onbekend. Bakvet heeft huiswerk.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door appie op 02-03-2016 om 09:49u

@ Bakvet, als je er eens goed voor gaat zitten ontdek je er nog veel meer dus ik denk dat je nog wel even druk bent.

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door Patrick op 02-03-2016 om 12:53u

Fantastisch om op deze manier met voor mij totaal onbekende bands, genres en periodes in aanraking te komen. Erg leuke rubriek, en ik ben momenteel deze plaat aan het luisteren! Deze plaat ga ik denk ik nog veel vaker beluisteren. The Herald en Drip Drip komen al meteen erg goed bij me binnen. Beetje vreemd, maar wel lekker dit.
Benieuwd naar de volgende Stenen Wortel!

Reactie op De Stenen Wortels Van Heavy Metal: Comus - First Utterance
Door Lul op 02-03-2016 om 22:50u

Wel jammer overigens dat Deep Purple niet in de intro staat, bedenk ik mij nu