Jens: We zijn gisteravond aangekomen. We waren eigenlijk op zoek naar spacecake, maar we konden niks vinden. Sterker nog, we konden om één uur 's nachts geen eens een café vinden dat open was! Het lijkt me slecht voor de reputatie van Amsterdam als dé stad van feest en 'decay', haha.

Ok, ik wilde eerst wel eens weten hoe het gaat met Timo Tolkki.

Jens: Voordat alle shit rond de band gebeurde, wisten we niet dat hij manisch depressief was. Nu voelt hij zich al een stuk beter. Het is wel moeilijk te vertellen of dit nu de echte Timo is of niet.

Ik meende ook dat hij zijn alcoholproblemen nu onder controle heeft?

Jens: Nou ja, iedereen in Stratovarius heeft een drankprobleem, haha. Maar wat Tolkki betreft, op het moment drinkt hij weer voorzichtig een drankje mee. Het heeft denk ik vooral te maken met de combinatie van alcohol en het soort medicijnen dat hij neemt. Het is nu dus wel moeilijk te zeggen of hij nog steeds manisch is of normaal. Het drinken in combinatie met die ziekte heeft denk ik niet eens zoveel invloed op hem. Of hij moet het echt te gek maken. Maar dat doet hij niet, want Tolkki drinkt in ieder geval geen zware alcohol.

Om dan maar eens bij het begin te beginnen: waarom moesten Timo Kotipelto en Jörg Michael de band verlaten?

Jens: Eigenlijk begon alle ellende toen we begonnen bij onze nieuwe platenmaatschappij Sanctuary. En wij wisten dus nog niet van de ziekte van Timo Tolkki. En voordat hij zich dat realiseerde, kon hij niet rationeel meer nadenken. En ik denk dat daardoor de hoofdreden dat Jörg en Timo moesten vertrekken was, dat die twee de meest verstandigen zijn in de band. Zij reageerden het meest op de acties van Tolkki. Maar in plaats van het goed uit te praten, zei Tolkki: "Fuck you! Ik kan het allemaal zelf wel. Ik heb jullie niet nodig." In mijn geval kon ik het allemaal niet goed volgen, omdat ik zelf niet in Finland maar in Zweden woon. Bovendien ben ik misschien zelf ook wel klein beetje manisch gestoord, want ik kon me wel vinden in de ideeën van Tolkki. Maar de twee Elements-platen liggen dan ook dichter bij mijn hart, want ik houd wel van die progressievere en orkestrale invloeden op die cd's. Bij Timo (Kotipelto) ligt dat anders, want hij houdt meer van 'straight in your face'-muziek. Maar het ontbrak aan communicatie. Het ging niet eens zover dat ze erover gingen praten over hoe een eventuele volgende cd zou moeten klinken.

Jullie hadden eerst een nieuwe drummer gevonden in jouw broer, Anders Johansson.

Jens: Ja, voor een volle week! Kijk, we hadden meteen een drummer nodig, omdat er alweer muziek geschreven was en een studio geboekt was. Hij had Anders ingehuurd om in ieder geval de drums op te nemen voor de nieuwe plaat. Maar ja, op het internet stond de dag daarna dat Anders Hammerfall had verlaten voor Stratovarius. Terwijl dat dus helemaal niet het geval was!

Ik was behoorlijk verrast toen ik vernam dat Jörg Michael de drums voor zijn rekening nam, terwijl hij toen niet meer in de band zat!

Jens: Uiteindelijk ging het hele verhaal met mijn broer dus niet door. Toen had Tolkki één of andere vrouwelijke drummer op het oog van een Amerikaanse band. Maar ook dat ging uiteindelijk niet door. Intussen kwamen we in tijdsnood. De studio was immers allang geboekt. De reden daarvoor was dat Tolkki de muziek in een week geschreven had en daarna in drie dagen tijd op demo heeft gezet. Hij wilde zo snel mogelijk de cd opnemen. Dus uiteindelijk kwam Jörg maar opdraven. Tolkki had eigenlijk geen tijd om erbij te zijn. Want dat was ook het moment dat Tolkki instortte. Het was niet alleen door zijn psychische conditie, maar er speelden ook zoveel stressfactoren van buitenaf mee, waaronder het zo snel mogelijk maken van het nieuwe album. Misschien dat tijdens het inspelen van Jörg, Tolkki begon door te krijgen waar hij mee bezig was. Simpel gezegd was hij bezig met het vernietigen van zijn band en dat al een paar jaar lang! Hij realiseerde zich dat nog eens extra toen hij wat tijd vrij nam voor zijn gezin. Uiteindelijk heeft hij zelf het ziekenhuis gebeld. Zijn vrouw moest hem brengen, want hij kon niet eens meer bewegen! Op datzelfde moment was Jörg al in de studio. Volgens mij was hij al betaald voor zijn diensten en dankzij zijn Duitse mentaliteit heeft hij ondanks alles de drums toch maar opgenomen. Hij heeft alles uit het hoofd gespeeld, enkel met behulp van clicktrack.

Intussen is Timo Kotipelto aangeschoven en precies op het juiste moment!

Timo, toen jij vernam dat Tolkki in het ziekenhuis lag, werd het voor jou ook duidelijk waarom hij zich zo vreemd gedroeg de laatste jaren?

Timo: Inderdaad! Daarvoor dacht ik eerst dat hij gewoon een ordinaire klootzak was. Ik had echter geen zin om erop te reageren. In de media had hij namelijk veel slechte dingen over mij verteld. Jens was echter degene die mij opbelde met het nieuws dat Tolkki in het ziekenhuis was beland. Eerst geloofde ik hem niet. Maar ik besloot contact op te nemen met de broer van Tolkki. Want om eerlijk te zijn ken ik hem stukken beter dan Timo zelf. Dus ik vroeg hem of het echt waar was. En hij bleek hem net opgezocht te hebben en vertelde me dat Tolkki er inderdaad slecht aan toe was. Ok, toen wist ik dus dat hij echt ziek was en dat verklaarde dus een hoop. Na een paar maanden was hij ontslagen uit het ziekenhuis en we moesten nog een aantal festivals spelen met Stratovarius. Jens vroeg me of ik het nu niet wilde uitpraten met hem, maar daar had ik echt geen zin in. Ik wilde nog wel de optredens doen, maar verder niks meer. Later kwam Jens nog eens een keer naar een paar optredens van mij met mijn eigen band. En hij bleef maar doordrammen, zo van "Denk aan alle positieve dingen die we samen hebben meegemaakt", haha. Maar ik wist het niet, hoor. Toen ergens eind november, begin december, belde Tolkki mij op. Of ik met hem wilde praten. Ik zei ok, maar niet over de telefoon. Hij kwam bij mij langs en we hadden een gesprek van zes uur. Haha, zo lang hadden we nog nooit gepraat! Maar we hadden natuurlijk heel veel te bespreken. Het gekke is, ik ben langer lid van Stratovarius dan Jens. Maar na ons gesprek realiseerden we ons dat we elkaar helemaal niet zo goed kenden als we dachten. We werkten dan wel samen en we waren 'zogenaamd' wel vrienden. Maar we waren nooit echt samen op stap geweest of zo.

Was alles na dat gesprek weer koek en ei?

Timo: Zo snel ging het niet. Ik wilde namelijk eerst de demo's horen. Want als ik de muziek niet goed zou vinden, dan wilde ik niet terugkomen. Toen ik de demo's hoorde, was ik prettig verrast. Ik dacht namelijk dat het wel weer dezelfde shit zou zijn. Maar dit is precies wat ik leuk vind om op te zingen. Meer rock, meer recht-toe-recht-aan.

Jens vertelde me inderdaad al dat jij niet zo van dat progressieve van Elements houdt. Dus achteraf begrijp ik wel dat je de nieuwe muziek beter vindt.

Timo: Juist. Maar voor mij, en ik denk iedereen in de band, is het ook belangrijk om met een frisse start te beginnen. Het is dit keer iets nieuws, maar het is ook weer niet drastisch veranderd allemaal. De eerste nummers klinken voor mij een beetje als 'Stratovarius meets Metallica's Black Album'. Melodisch en agressief tegelijk!

Uiteraard komen we nog terug op de nieuwe cd. Maar ik moet toch even weten of er ook enige druk was van de platenmaatschappij. Ik had namelijk begrepen dat ze niet blij waren met een eventuele nieuwe line-up.

Jens: Nou, het komt er op neer dat uiteindelijk wij alle vijf ervoor hebben gekozen om zo door te gaan. Voor ons is deze line-up gewoon de enige die logisch is.

Toch meende ik gelezen te hebben dat Sanctuary totaal niet blij was met de situatie.

Jens: Ik zal dan even goed uitleggen hoe het precies zat. Want op het moment dat Stratovarius aan het rommelen was met de line-up, kwamen er in het kantoor van Berlijn nieuwe mensen te werken. De nieuwe mensen hadden geen idee wie Stratovarius was. Ze wilden dat we langskwamen om kennis te maken. Toen zagen ze ons langharige maniakken en kwamen erachter dat er een paar mensen misten die het contract ook hadden ondertekend. Toen checkten ze onze website en zagen opeens die foto's met een dame helemaal onder het bloed! Tja, toen moest wij wel even uitleggen wat er precies aan de hand was. En ze bleken het allemaal wel te begrijpen. Als je van druk wilt spreken, dan kwam die het meeste van mij en Jörg. Wij vertelden Tolkki dat het toch echt het beste was om in de originele line-up verder moesten gaan.

Die dame in bloed was natuurlijk Miss K. Wat is er eigenlijk van haar terecht gekomen?

Timo: Het is zo dat Tolkki haar beloofd had om op de volgende cd van Stratovarius te zingen. Dat gaat dus nu niet door, maar volgens mij is hij nu wat nummers aan het schrijven samen met een vriend. Hij wil uiteindelijk wel een cd uitbrengen met Miss K.

Jens: Zij werd eigenlijk ongewild meegesleurd in deze situatie. Ze had nog nooit in een grote band gezeten en toen opeens kreeg ze de kans om voor Stratovarius te zingen.

Timo: Mij is verteld dat Tolkki enorme moeite had om een geschikte zanger te vinden. Waarschijnlijk door zijn manische staat dacht hij dat het dan maar een extreem andere soort zanger te vinden. Achteraf is dat wel een groot compliment voor mij.

Jens: Tolkki reageerde ook op veel impulsen van buitenaf. Hij moest iets doen om een goede frontman/vrouw te vinden. Ook door dingen die werden gezegd in de media, werd het stukken moeilijker om nog van een band te kunnen spreken.

Nu is er dus wel weer een band en is er gelukkig weer een nieuwe cd. Het valt natuurlijk er op dat de nummers anders zijn dan ooit tevoren. Ze zijn pakkender, heavier en vaak mid-tempo. Waar komt deze radicale verandering vandaan?

Jens: Het materiaal is oorspronkelijk al geschreven in 2004 toen Tolkki op zijn hoogtepunt was van zijn manische staat. Dus ik heb eerlijk gezegd geen idee waar hij aan dacht toen hij de muziek schreef. Het kan best zijn dat hij de muziek schreef met de zang van Miss K in zijn achterhoofd. In december, en toen was hij weer in zijn 'normale' staat, heeft hij wel het één en ander veranderd. Ik kan me echter niet goed herinneren hoe de nummers eerst waren.

Jens moet er weer vandoor wegens andere interview-verplichtingen.

Waarom zijn jullie niet gewoon begonnen met het schrijven van totaal nieuwe muziek, om de nieuwe start echt te onderstrepen?

Timo: Ik wilde dus eerst de muziek horen op de demo's voordat ik terug zou komen. Ik wilde toch wel een ander soort muziek maken. En ik vond de meeste nummers op die demo's al erg goed. Er was dus geen reden om nog andere muziek te gaan maken, want op deze nummers wilde ik wel zingen.

Er staan dit keer geen echt snelle nummers op de cd zoals SOS, Black Diamond en Millennium. Zijn die nu compleet verdwenen?

Timo: In ieder geval wel op deze cd. Natuurlijk gaan we de oude snellere klassiekers wel live spelen. Het is echter zo dat het schijven van een snel, double-bass nummer niet zo moeilijk is vergeleken met het schijven van mid-tempo songs. We hebben al zoveel van die nummers en we spelen ze al jarenlang live. Nu wilden we gewoon iets anders proberen. Maar we kunnen altijd weer terug naar de oude stijl.

Denk je dat de die-hard fans van de band dit album zullen accepteren?

Timo: Niet iedereen natuurlijk. Maar de echte fans van Stratovarius nemen de band zoals ze is. En die zullen denk ik deze cd wel accepteren. Er komt ook nog eens bij dat we geen 20 meer zijn. We zijn alweer iets ouder dan dat. De eerste nummers op de cd verschillen nog wel het meest van de oude Stratovarius. Maar na de eerste helft wordt het allemaal weer wat vertrouwder.

Het nummer Maniac Dance opent met de zin "This year has been a nightmare". Slaat dat op de hele band?

Timo: Voor mij was het in ieder geval wel een hel. Ik moest al die negatieve dingen over mezelf lezen in de media en zo. Maar sommige teksten op Maniac Dance en andere nummers gaan vooral over de medicatie van Tolkki en dat heb ik zelf natuurlijk niet meegemaakt.

Heb jij eigenlijk wel bijgedragen aan deze cd?

Timo: Ik heb de teksten geschreven voor Just Carry On en Gypsy In Me. Just Carry On gaat vooral over het proberen te leven in het paradijs en proberen vast te houden aan je dromen. En Gypsy In Me gaat over het leven van een muzikant op tour. Het gaat altijd zo dat iemand anders voor jou de tours regelt. Je moet wat dat betreft veel compromissen sluiten. Mijn motto is echter dat ik me altijd voor de volle 100 procent geef als ik voor een publiek sta te zingen. Ik doe me dan voor dat elke avond wel eens de laatste kan zijn. En zo gaat het leven, want de kans bestaat dat er de volgende dag echt wat gebeurt. Mocht dat zo zijn, dan kan ik in ieder geval tevreden terugkijken op mijn laatste concert. Ik zou het erg vinden als ik juist die avond van mezelf zou vinden dat ik lui was. En ja, net als een gipsy reis ik op die manier de wereld rond.

Eén van de redenen van jouw vertrek was ook dat je vond dat je te weinig mocht bijdragen aan de muziek. Wat is daar nu aan veranderd?

Timo: Op deze cd wilde hij het meeste schrijven, want hij had simpelweg erg veel te vertellen. In de eerste instantie was ik alweer bang dat het weer precies dezelfde kant op zou gaan als vroeger. Maar toen vertelde hij me dat ik voor een aantal nummers wel de teksten kon schrijven. Dat is niet de eerste keer dat hij zoiets aanbood, maar wel de eerste keer in vier jaar. Maar hij vertelde me ook dat hij het plan had om op een volgende cd meer samen te werken. Dat zou dan weer totaal anders zijn, want we hebben nog nooit echt samengewerkt.

Een nummer als Back To Madness gaat duidelijk over de ziekte van Tolkki. Is het moeilijk voor jou om daarover te zingen?

Timo: Dit nummer en Maniac Dance waren voor mij wel het moeilijkst om in te zingen. Ik moest vaak vragen wat hij precies bedoelde met bepaalde gedeeltes van de tekst en hoe hij zich daarbij voelde. Hij 'pushte' mij heel erg over de manier waarop ze gezongen moesten worden. Ik probeerde vaak verschillende zanglijnen tot het moment dat Tolkki mij vertelde dat ik de juiste te pakken had. Toen ik de uiteindelijke mix van dat nummer hoorde, raakte het me wel.

The Land Of Snow And Ice gaat natuurlijk over Finland.

Timo: Het moet het nieuwe volkslied worden! Het gaat over het zijn van een Fin. Een stuk gaat ook over een goedkoop soort wodka. Veel Finnen drinken dat spul en teveel! Het is niet echt goede wodka, maar het houdt je warm, haha. Mocht je ons land ooit eens willen bezoeken, dan raad ik aan rond de maand juli te komen. Dan is de temperatuur aangenaam. Maar als je zin hebt in echte winter, kom dan aan het einde van januari. Dan is het min 20 graden!

Het laatste nummer United klinkt als het ultieme statement dat jullie weer bij elkaar zijn.

Timo: Het is een inderdaad een statement aan de fans dat we niet samen zijn omdat het moet, maar omdat we dat uiteindelijk zelf willen. Ik ben zelf vooral tevreden over het sterke refrein.

Is United expres op het einde van de cd gezet? Het klinkt namelijk alsof er eerst gesproken wordt over alle problemen en dat met het laatste nummer een einde aan dat hoofdstuk gemaakt wordt.

Timo: Tolkki heeft de cd geproduceerd, dus ik weet de echte reden niet waarom United aan het einde staat. Maar je kon best wel eens gelijk hebben.

Dan hebben we nog Götterdämmerung (Zenith Of Power), waar veel commotie over is geweest omdat de titel eerst Hitler zou zijn.

Timo: De enige die het nummer zo wilde noemen, was Tolkki. Hij is namelijk iemand die er niet tegen kan als iemand hem controleert. Hij wil alle vrijheid krijgen als hij nummers schrijft. Het nummer op zich is anti-nazi. En ik vind het een goed nummer. Maar het is goed dat de titel uiteindelijk toch maar veranderd is. De tekst blijft natuurlijk een gevoelig onderwerp.

Dit najaar komt er een grote tour aan, die begint in de Verenigde Staten. Opvallend, want Tolkki wilde daar nooit naar toe. Was dit ook een compromis van zijn kant?

Timo: Niet alleen Tolkki, maar ook Jens wilde daar nooit naar toe. Hij heeft er in het verleden al eens getourd. Hij vertelde dat het zinloos zou zijn. Niemand kent ons en we zouden hooguit in pizzeria's kunnen optreden daar. Nu ligt de situatie voor ons iets anders. Eén van de dingen waar het over hadden toen we weer bij elkaar waren, is dat we als band weer hongerig moesten worden. Daarom proberen we het dit keer wel aan de overkant van de zee. Tot mijn eigen verbazing ziet het er echter beter uit dan ik verwachte. Er zijn al een paar optredens uitverkocht. En dat terwijl we er dus nog nooit geweest zijn. Voor mij is het dan best een beetje onlogisch. Ook komt erbij dat ik alleen naar de VS wilde, gewoon om een paar optredens te doen en de rest van de tijd als toerist rondhangen.

Gelukkig doen jullie ook Nederland weer aan, samen met Hammerfall. Hoe is deze co-headline tour tot stand gekomen?

Timo: Het begon als een idee, want we kennen de mannen van Hammerfall goed. We besloten om samen te gaan headlinen, want het zou niet logisch zijn als één van ons als support zou moeten optreden. Dan hadden we onderling moeten bepalen welke band groter is. Per land zal wel verschillen wie er als laatste mag optreden. Bijvoorbeeld Hammerfall zal waarschijnlijk wel als laatste zijn in landen als Zweden en Duitsland. Het maakt verder weinig uit. Zij zullen hun eigen podium set-up hebben en wij de onze. We proberen gewoon twee goede bands te geven aan het publiek.

Jijzelf bent begin dit jaar nog met je eigen band op tour geweest met Kamelot. Hoe was die tour?

Timo: Het was erg leuk. Sommige mensen vragen me hoe het is om eerst jaren in een headliner te spelen en dan opeens als support. Ik zag het voor mijzelf vooral als een test. Ik wilde wel eens weten of ik het ook leuk zou vinden om voor een kleiner publiek te spelen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik best verbaasd was dat ik me goed vermaakt heb. Ik wist wel dat ik van zingen hield. Maar nu weet ik dat het mij niet uitmaakt of ik zing voor 50 of 5000 mensen. Het gevoel is alleen anders als je 5000 handen in de lucht kan krijgen. Dat is het enige verschil. Toch ben ik allang blij als er al één persoon is die zich heeft vermaakt bij mijn optreden. Het blijft een compliment voor mij. Er was nog een voordeel als support. Toen wij klaar waren, konden wij het eerste biertje openen. Ik benijdde altijd de supports van Stratovarius daarom. Zij waren allang bezig de boel op stelten te zetten backstage. Nu had ik de kans dat te doen, haha.