Ja dat klopt. Later bedacht ik me dat ook pas. We hebben op Omroep Friesland een keer bij een lokaal tv programma over bands een nummer acoustisch gespeeld. Maar dat was dus maar 1 liedje. Het stelt eigenlijk niks voor. Nu waren het er drie, en eigenlijk stelt het nog niks voor, maar het smaakt wel naar meer.

Was het lastig om je aan te passen?

Ik vond het op zich niet zo erg. Eigenlijk was het ook wel heel fijn. Het is een hele andere setting, dus het is toch wel even spannend. Het was heel erg leuk om iets te doen waar we niet zo bekend mee zijn. Ik wil het zeker wel vaker doen. Ze hebben ons ook voor 2 Meter Sessies gevraagd, en daar gaan we dan nog even wat meer tijd en zorg in steken. En misschien gaan we het live nog wel eens meer doen.

Dan het nieuwe album, Summer's End. Het gaat best goed daarmee, he?

Ik wou zeggen boven verwachting, maar dat is misschien niet helemaal goed uitgedrukt. Wij zijn er natuurlijk lang mee bezig geweest, en dan staar je je er blind op, en dan verlies je je objectiviteit. Je weet dan niet meer of het nou goed of niet goed is. Zelf hebben we een goed gevoel als we naar de nummers luisteren, maar hoe anderen er op reageren is toch altijd spannend. Maar hij wordt overal hartstikke goed ontvangen. We zijn er erg happy mee.

Luister je de cd zelf ook nog wel eens?

Ja, zeker. De vorige plaat niet zoveel. Het was toch al vrij snel dat er wat dingen waren waardoor ik er minder plezier in had om hem te luisteren, voornamelijk de productie, waardoor ik het liever live deed dan de plaat te luisteren. Nu is het een combinatie van beide. De plaat luister ik echt nog met plezier naar.

En dan komen er allemaal herinneringen bij je terug van tijdens de opnames?

Ja. Soms heb je van die hele grappige dingen waar je tegen aanloopt. En er waren nummers waar we op voorhand hele hoge verwachtingen van hadden, zo van "wow, nu is het al geweldig, hoe moet dat gaan worden als we het echt opgenomen hebben?" Maar achteraf valt dat soms toch wel een beetje tegen. En bijvoorbeeld een nummer als Silent Madness. We hadden eerst alleen maar wat ritmedingen. Wat drums en een beetje gitaar. In de studio hebben we dat nummer echt afgemaakt. Nu is het een van m'n favorieten.

Van welk nummer had je dan zulke hoge verwachtingen, dat het toch wat tegenviel?

Nou, een nummer als Lifeline, bijvoorbeeld. We gaan voortaan wel nog meer aan pre-productie doen, en alle nummers demo'en. Want bij Lifeline ontdekten we in de studio pas, nadat we hem hadden opgenomen, dat we het nummer wel iets omhoog hadden moeten stemmen. Achteraf beschouwd was het niet echt fijn voor mijn stem. Ik had de grootste moeite om het lekker te zingen. Het is helemaal niet ingewikkeld, maar het ligt net buiten mijn ideale gebied om te zingen. Hadden we het een beetje omhoog gestemd dan was dat probleem verholpen.

Was dat het moeilijkste nummer om te zingen?

Niet echt het moeilijkste. Het was gewoon van "in welke stemming schrijf je een nummer". Dat zijn van die dingen waar we nooit echt bewust bij stilgestaan hebben. Je probeert de kunst van het liedjes-schrijven te verstaan, en dan krijg je ook ineens met dat soort dingen te maken. Eerst maakten we heel intuïtief muziek, dus het ging allemaal vanzelf, maar nu probeerden we ook echt goed na te denken over wat beter uit de verf komt, en hoe het beter kon. We zijn heel bewust bezig geweest met het beste uit onszelf te trekken. Achteraf heb je dan soms zo'n geval waarvan het dan beter was om hem omhoog te stemmen. Anderzijds heb ik 'm nu al zo vaak zitten oefenen dat ik er nu geen problemen meer mee heb. Het moeilijkste voor mij was toch wel het laatste nummer. Dat was het meest persoonlijke nummer. Het was toch heel anders om zoiets in te zingen.

Het wordt behoorlijk intens op het einde.

Zeker. In de studio had ik iets van "moeten we dat niet repareren?", want het klinkt niet perfect. Je kunt natuurlijk alles repareren. Maar wat beoog je uiteindelijk? Beoog je perfectie, of een bepaald gevoel over te dragen? Nu was het toch de emotie, waardoor m'n stem een beetje brak. We hebben het laten staan, want het hoeft niet perfect. Dit was namelijk wel het gevoel, dus we besloten het puur te laten. De top 40 staat vol met ge-autotunede vocalen. Het was wel wennen, om dat te durven. Je wilt meestal dat alles perfect is, maar de kracht zit hem niet altijd in perfectie. Het kan ook zitten in het gevoel laten horen.

Dit was de eerste keer dat jij meeschreef qua tekst aan een nummer van Autumn.

Qua tekst wel. Sowieso bemoei ik me meestal wel met de tekst en zang, zodat het binnen het nummer goed loopt. Echt zelf teksten schrijven deed ik wel veel, maar ik was te verlegen er in dat ik het niet naar voren schoof. Met dit laatste nummer merkte ik wel dat het een heel ander gevoel geeft als je iets zingt wat je zelf hebt geschreven. Nu ik dit ervaren heb denk ik "damn, dit ga ik meer doen."

Hoe ging het? Had iemand een nummer en vroegen ze jou een tekst te schrijven, of had jij een tekst en zei je dat je dat wilde zingen?

Ik had wel iets van dat ik dit nummer wilde zingen, en iedereen zei toen "maar natuurlijk." Het ging allemaal vrij natuurlijk.

Hoe moeten we de tekst interpreteren?

In de jaren voorafgaand aan de plaat heb ik toch wat zware tijden gekend. In een band heb je niet altijd de ruimte om jezelf er in te verliezen, want je wilt toch door met de band. Als je op het podium staat kun je jezelf wel goed ontladen als je aan het zingen bent, en nu heb ik dat ook middels het schrijven van teksten gedaan. Het is een beetje een afscheid van donkere dagen, en het licht tegemoed treden. Solar Wake, het ontwaken van het licht. Het lijkt weer goed te worden.

Het album is deze zomer opgenomen. Gingen jullie elk weekend de studio in, of namen jullie een paar weken vrij om echt constant op te nemen?

Nou, we zijn eind mei begonnen, en pas in augustus was het af. Ik moet wel zeggen dat daar nog wel een maand tussen heeft gezeten, want de heren die de plaat produceerden gingen met hun eigen band op tour. Maar alles bij elkaar, dus het opnemen, het mixen, enzo, heeft bij elkaar 2 maanden gekost.

Hadden jullie al enkele nummers geschreven en uitgeprobeerd op publiek?

Ja, een aantal. Sommige nummers bestonden al een tijdje langer, anderen alleen in de basis. Er zijn ook een paar nummers die echt af waren maar die de plaat niet gehaald hebben. Het is wel moeilijk om als je heel veel speelt, en je bent afhankelijk van een baan en dergelijke, de tijd te vinden om gezamelijk aan nieuw materiaal te werken. Nu hebben we individueel allemaal onze bijdrage geleverd, en op de dagen dat we konden repeteren alles bij elkaar gelegd. Mp3s heen en weer gestuurd, en bandjes.

Bandjes? Kom op zeg, het is 2004, wie werkt er nou nog met bandjes?

We komen uit Friesland he.

Dat zijn jouw woorden he...

Haha nee, maar er komt een delegatie uit Groningen, een delegatie uit Friesland, en een delegatie uit midden Nederland. Het maakt het niet zo makkelijk om alles te stroomlijnen, als je niet bij elkaar in de buurt woont. Op zich heeft het wel heel verrassende dingen opgeleverd. Dan ging er weer een mp3 rond met alleen een drumpatroon, waarop de drummer alleen een stukje had ingeneuried. Vervolgens ging de gitarist er een heel nummer omheen bouwen. Dat heeft er wel voor gezorgd dat de plaat ten opzichte van het debuut qua nummers behoorlijk verschilt. Het is wat gitaargerichter, en wat meer op ritme. We hebben geprobeerd wat compacter te schrijven, omdat we live goed merkten wat er werkt en wat niet werkt.

Was het lastig om nieuwe nummers te schrijven in een korte periode, want voor het debuutalbum bestonden de nummers al een tijd voordat ze werden opgenomen.

Bij het debuut hadden we de tijd om de nummers jaren lang te laten rijpen waardoor ze werden zoals ze werden. Achteraf beschouwd, tsja, wat is een goede methode? Is het misschien niet beter om het in een korter tijdsbestek te doen? Klinkt het dan niet veel frisser? Anderzijnds, klinken ze dan misschien niet te overhaast? Wat is beter? Er is gelukkig niet echt een gouden vuistregel. Ik denk wel dat iedereen opgelucht is, dat ondanks de drukte er toch zo'n behoefte was om iets nieuws te maken. Het regende ideeën. Op een gegeven moment hadden we zovaak hetzelfde materiaal gespeeld, dat we echt wat nieuws wilden maken.

Je noemde net een aantal nummers die niet op het album beland zijn. Hebben jullie die wel opgenomen?

Sommige wel, sommige niet. De meeste hebben we wel snel als demo ingespeeld. Een aantal hebben we ook nog wel helemaal uitgewerkt. Die waren in principe gewoon klaar, maar ze misstonden. Ze waren of nog niet goed genoeg, of gewoon helemaal niet goed genoeg.

Kunnen we die nummers die wel zijn opgenomen nog ergens verwachten?

Er zijn wel genoeg plannetjes. In Duitsland komt er een single uit, en we vinden het wel leuk om de nummers die er nog liggen nog goed uit te werken en die er op te zetten. We willen 'm dan hier ook nog wel uitbrengen.

Welk nummer wordt het?

Dat is nog niet zeker. Dat moeten we met z'n allen beslissen, met de band en de platenmaatschappij. Iedereen heeft z'n mening natuurlijk.

Welk nummer zou jij willen?

Ik zou het niet weten. Sommige nummers zijn bijvoorbeeld heel catchy, maar een dubbele bass krijg je niet snel op de radio. Om daar nou je nummer helemaal op aan te passen is ook niet de bedoeling. Je zou kunnen kiezen voor iets waar het niet in zit. Er is gepraat over Gallery Of Reality, en Summer's End. Zelf vind ik Silent Madness te gek, maar die is iets te ruig waarschijnlijk.

Wanneer moet de single ongeveer uitkomen?

Zodra we de gabber remix uitkomen gaat hij de markt op he. Nee, het is de bedoeling dat dat rond februari gaat gebeuren, want dan komt ook het album uit in Duitsland. Ze hebben 'm wel al in de catalogus staan, maar dan pas is de officiële releasedatum, en dan begint de promotie.

Hoe is je Duits?

Wie gehts? Drei bier!

Je moet nog wat oefenen hoor ik al.

Hahaha ja. Ik moet toch wel weten wat ik zeg als we ooit op Wacken staan. Dat lijkt me wel te gek, trouwens. Maar het is maar afwachten of dat lukt. Dat zijn dan weer van die wensdromen. Wacken, Summer Breeze, Mera Luna. Dat lijkt me te gek.

Ik zie op het album de naam Syb van der Ploeg [ex-De Kast] staan. Dat is niet echt een naam die je snel in combinatie brengt met een metalband.

Nee, niet echt. Uiteindelijk is muziek muziek, en net als menig persoon trokken wij ook onze wenkbrauwen op bij het horen van zijn naam in combinatie met metal. Totdat ik hun eigen plaat hoorde, van zijn band Spanner. Dat is dan wel geen metal, maar toen ik hoorde hoe goed die productie was, dan snapte ik wel dat er in die studio veel mogelijk was. Toen hebben we daar een nummer als proef opgenomen, en zij in combinatie met Jens als co-producer maakte het goed. Om een goeie metal plaat te maken moeten de voorzieningen goed zijn. Dan maakt het niet zoveel uit waar je zit. Of het nou in Rotterdam is of in Friesland, dat maakt dan niet uit. Het gaat er ook om dat je met mensen werkt die snappen wat je wilt. Ze moeten goeie ideeën hebben, maar ook luisteren naar wat je wilt. Het was voor ons ook belangrijk dat we juist niet precies zouden klinken als onze collegae. Niet dat die niet goed klinken, maar als we dan toch een eigen stukje wilden veroveren konden we beter kiezen voor iets waarmee we een eigen geluid konden creëren. We zijn hier gewoon voor gegaan, en voor mijn gevoel klinkt de plaat metal zat.

Hij staat ook als vocal coach op de hoes aangegeven. Wat heeft hij jouw gecoached?

Tijdens de vorige plaat was ik nog onervaren. Het was mijn eerste echte plaat. Ik had wel wat backing vocals gedaan bij Her Enchantment, maar echt helemaal zelf een plaat inzingen niet. De persoon die me toen begeleidde was ook niet helemaal thuis daarin. Ik zong toen niet zo vrijuit. Syb en ook Nico hebben mij het gevoel gegeven dat ze echt in me geloofden. Nu denk ik van "had ik dat zelfvertrouwen maar eerder gehad, dan had ik nog meer gedaan." Maar goed, je neemt dat mee voor de volgende keer. Hij heeft gewoon het beste uit me weten te trekken. Hij heeft me opgefokt wanneer het nodig was, en me op mijn sterke kanten gewezen, en durven zeggen wat hij minder vond. Hij heeft me heel veel geleerd. Het was een hele toffe ervaring.

Jullie treden zo te zien elk weekend ongeveer op, de komende tijd. Wat staat er voor volgend jaar gepland?

We gaan het jaar zo'n beetje openen met Noorderslag. We doen nog een paar dingetjes met Within Temptation. We gaat wat dingen doen in Duitsland. Er wordt als het meezit een tourtje aan de release geplakt. En nog wat festivals.

Hebben jullie al wat bevestigingen binnen daarvoor?

Nou, meer verzoeken om die dag onze agenda's vrij te houden. Dus dat betekend ongeveer net zoveel. Het ziet er allemaal goed uit.