Op Leviathan hoor je nog steeds dezelfde Mastodon als op Remission, maar het album is anders. Er zijn veel meer cleane vocalen, de gitaarriffs zijn anders, ik hoorde zelfs een countryriff. Hebben jullie dat bewust zo gedaan, of werkt het bij Mastodon gewoon zo, dat je maar ziet wat er uitkomt?
Dat is vanzelf ontstaan, wij denken daar niet zo over na. Wat die vocalen betreft, onze gitarist Brett [Hinds, R], die overigens een geweldige gitarist is, zong ook onze Thin Lizzy-cover in, Emerald. We hoorden hoe hij dat nummer inzong en vonden dat hij een geweldige stem had, echt als Phil Lynott. Wij zeiden toen tegen hem van: hé, kun je dat niet voor Mastodon-songs gebruiken? In het begin sputterde hij nogal tegen, hij vond zichzelf niet goed genoeg, had geen zin enzovoorts, maar toen hij Naked Burn hoorde, waar op dat moment nog enkel schreeuwvocalen van Troy [Sanders, R] op stonden, riep hij zelf dat daar best cleane vocalen op konden. Wij vonden dat oké en hebben hem toen dat stuk grotendeels laten inzingen. Het kostte hem dus een paar maanden om echt de kracht van zijn eigen stem in te zien. Hij wilde niet dat Mastodon zou klinken als al die bands die je op de radio hoort, zoals Creed of Korn of weet ik veel wat. Dat is gelukkig niet gebeurt, en daarom klinkt het album nu ook anders dan Remission. Het is dus een beetje vanzelf gekomen, we zijn er zelf ook heel tevreden over.
De referentie die bij mij vooral opkwam bij het aanhoren van de cleane stem van Brett was Neurosis, die een vergelijkbare stem inzetten.
Hmm ja, we zijn allemaal wel grote Neurosis fans, ongetwijfeld, maar ik denk niet dat we die band doelbewust hebben nagedaan in die vocalen. Ik denk dat beide bands steeds verder groeien en zo ook steeds verder uit elkaar groeien, zeker wat stijl en songwriting betreft.
Op onze eerste EP, Lifesblood, hoorde je de Neurosis-invloeden nog veel sterker terug. Die EP was veel rauwer en simpeler dan wat we nu doen, onze sterke punten hadden we nog niet echt uit de sound kunnen destilleren. Ook klonken we nog minder als een groep. Ik en Brann [Dailor, R] hadden wat songs geschreven, Brett en Troy hadden wat songs geschreven en dat hebben we gewoon samen gespeeld. Van een echt Mastodon-geluid was toen nog niet zo veel sprake. We werken nu veel langer samen en we evolueren als groep. En hoewel de bands door wie we beïnvloed zijn op die manier steeds verder naar de achtergrond van ons geluid raken is op dit punt Neurosis wel duidelijk te horen.
Hoe belangrijk is een label als Relapse voor jullie, met zijn uiteenlopende artiestenrooster?
Dat label heeft natuurlijk een paar zeer belangrijke bands onder contract waar wij ook naar luisteren. Je noemde zelf al Neurosis en Dillinger. Als muziekfans vinden we het ook een geweldig label, en we zijn ook blij dat we daar onder contract staan, ook bij gelijkgestemden. Kijk, Relapse kijkt veel in de metalunderground en vist daar een hoop goede bands uit, die op andere labels niet zo snel aan de bak zouden komen. Dat levert Relapse een goede naam op en die bands profiteren er ook van. Op die manier is het bij ons ook gegaan. Relapse staat volledig achter die bands en dus ook achter ons, hoewel ons dat muzikaal nooit echt veranderd heeft. Als band maakt het niet zo veel uit waar wij onder contract staan, we zullen altijd onze eigen weg gaan, maar puur als fans gezien is Relapse fantastisch.
Tussen al die bands zijn jullie echter wel één van de grootste binnen de scene. Hoe hebben jullie dat voor elkaar gekregen?
Ik denk dat dat vooral komt door al het harde werken van de afgelopen jaren. Wij zijn geen band die een keer een cd maakt, een keertje op toer gaat en vervolgens op zijn luie krent gaat zitten. Wij zijn waarschijnlijk ook de hardst werkende band op het label. We zijn bijna constant op toer, we doen aan de lopende band interviews, we willen niemand laten zitten. Als iemand ons wil spreken of op een andere manier iets van ons wil, prima. Dat zal het wel zijn. De meeste van die andere bands zijn wel goed, maar ze toeren niet zo veel, geven minder interviews, zijn gewoon minder bereikbaar. Wij proberen echt overal te komen. We zijn nu vier keer door Europa getrokken, en elke keer proberen we ons weer voor honderd procent te geven. Zo kom je bij iedere show weer nieuwe fans tegen. Heb je een optreden gemist? Geen punt, met een paar maanden zijn we weer terug, en trekken we weer meer publiek. We blijven qua merchandise ook constant in beweging. Als we weer terugkomen hebben we weer nieuwe shirts, nieuwe designs enzovoorts. Mastodon moet interessant blijven.
Dat vele toeren moet wel een ramp zijn voor je sociale leven en je normale baan...
Het is een offer, absoluut, en dat moet je bereid zijn te maken. Steeds als jonge bands ons vragen van "Hoe hebben jullie het nou voor elkaar gekregen" of een vergelijkbare vraag, luidt het antwoord steevast: Al het andere opgeven. Je moet je volledig voor de band durven inzetten, alleen dan kom je er. En ja, dat is funest voor je sociale contacten. Een paar van ons zijn getrouwd, hebben kinderen en die laten ze ook achter als we weer op toer gaan. Hetzelfde geld voor je baan. Je kunt niet een volledige baan hebben en dan in het weekend optredens doen, dat werkt niet. Mijn vrouw steunt me gelukkig volledig in wat ik doe, ook als ik weer maanden weg ben. Het is een gok die je neemt, maar ondanks dat het zwaar is heeft die gok wel goed uitgepakt.
Nu even iets compleet anders. Op de promo van jullie album zaten ze teksten er niet bij, maar het is duidelijk dat dit album gebaseerd is op het boek Moby Dick. Nu hadden jullie in het verleden altijd vrij diepgaande, filosofische teksten. Hoe hebben jullie die manier van schrijven ingepast in het Moby Dick-concept?
Het is wel erg losjes gebaseerd op het boek, het volgt niet de hele verhaallijn of zo. Volgens ons is Moby Dick een mooie metafoor voor allerlei dingen waar wij het in onze teksten ook al over hadden, en is het boek zelf al filosofisch genoeg om er zo over te schrijven. Kijk, je hebt kapitein Ahab en zijn mannen die elke keer weer op hun schip springen op zoek naar de witte walvis. Dat zijn wij, de band, die in onze toerbus springen op zoek naar roem en rijkdom [lacht]. Moby Dick, de witte walvis, is dan die roem en rijkdom. Zowel Ahab als Mastodon zijn altijd op zoek in onbekende gebieden naar een onbekend fenomeen. Ahab zoekt de mysterieuze walvis, wij zoeken onszelf, de muziek en de fans, ook al weten we niet waar dat toe leidt. Dat weet Ahab ook niet.
Verder bekijken we per song hoe we de teksten er in passen. In Blood And Thunder bijvoorbeeld, het openingsnummer, hoor je eerst Troy zingen vanuit het perspectief van de witte walvis. Je hoort hem zingen dat hij voelt dat iemand hem achterna zit, dat iemand hem probeert te doden en te vernietigen. Niemand zal mij echter kunnen tegenhouden. Hij zingt dus echt alsof hij de walvis is. Dan, tegen het einde van het nummer, neemt Neil Falon [zanger van Clutch, R] het over, en hij zingt vanuit het perspectief van kapitein Ahab. Dat zijn bemanning klaar moet zijn om op het schip te springen zodra de witte walvis in de buurt is, en dat ze klaar moeten zijn om de walvis te vangen en te doden. Dat is in het kort het concept van Blood And Thunder, vanuit beide perspectieven zingen. Het refrein is letterlijk "White whale, holy grail", de witte walvis is voor Ahab en zijn mannen dus de heilige graal waarnaar ze op zoek zijn.
Laatste vraag. Door die diepe teksten, samen met de muziek, worden jullie door velen gezien als een deel van de toekomst van de metal. Hoe kijken jullie daar zelf tegenaan en zijn er nog meer bands die onderdeel uitmaken van die toekomst?
Ik voel me gevleid [lacht]. Ik zou eigenlijk niet weten wat ik daar op moet zeggen. Die kreten horen we wel vaker en dat is natuurlijk geweldig, maar ik zie Mastodon niet als een band die probeert de metal als genre echt groter te maken. Wat dat ook mag inhouden. Wij zijn allemaal zo tussen eind twintig begin 30 en we hebben het begin van het genre redelijk bewust meegemaakt, maar we zijn niet echt van die supermetalheads. Het boeit ons ook niet of iets als "echte metal" wordt gezien of niet. Er is ook zo'n grote hoop stront binnen het genre. Maar ik denk dat als je echt als metal gezien wil worden en ook die grenzen wil verleggen dat je allereerst terug moet gaan naar de wortels van je muziek. En dan niet alleen Slayer of Metallica, maar verder dan dat.
Wat andere bands betreft, High On Fire is absoluut een band die het begrip metal verbreedt. We hebben met ze getourt, op verschillende continenten, en we hebben gemerkt hoe veel zij bezig zijn met het verwerken van hun metalen roots in hun muziek. Dat, gecombineerd met een modern geluid is volgens mij de toekomst van metal. Keelhaul is er ook zo één. Ze maken zich niet zo druk om wat ze nou eigenlijk spelen, maar klinken wel supergaaf en je hoort de oude bands er goed in terug. Verder is Neurosis natuurlijk ook onderdeel van die hele beweging grensverleggende bands. Er zijn dus genoeg bands, ook zo veel bands die niet zo bekend zijn, die allemaal hun eigen ding doen en op die manier verder en verder gaan.