Ik ben weer langzaam in het zwarte gat aan het glijden, zoals na iedere cd. Het gat van helemaal leeg zijn. Geen inspiratie meer hebben; niet meer creatief zijn; niks.

Dat lijkt me niet echt leuk, als artiest zijnde.

Nee, het is vreselijk. En je doet er helemaal niks tegen.

Je hebt een nieuwe cd, met een nieuw verhaal. Wanneer kreeg je het idee voor dit verhaal?

Toen ik naar de Star One dvd zat te kijken. Het viel me op hoeveel verschillende emoties er op de bühne waren. Tijdens Valley of The Queens zag je dan Floor heel mooi zingen en dan zag je mensen in het publiek zelfs huilen. Tijdens Set Your Controls zag je mensen headbangen, bij Into The Black Hole was het dan weer heel mysterieus. Op het eind was het dan weer feest op de bühne, en dan waren mensen aan het lachen. Toen leek het me een leuk idee om iets over emoties te schrijven. Toen kwam ik op het idee om iedere zanger een emotie te laten uitbeelden. Na Star One werd het ook wel weer tijd voor een Ayreon cd.

Dit keer ook geen science fiction verhaal.

Nee.

Dat is bewust gekozen?

Nou, ik wilde altijd weer iets nieuws doen. Vooral voor mezelf, maar ook voor de fans natuurlijk. Tot nu toe is me dat wel gelukt. De eerste Ayreon is heel bombastisch, de tweede was moderner, en electronischer. De derde was een dubbel-cd en een heel fantasieverhaal. De vierde en de vijfde waren twee cds die gelijk uitkwamen, een heavy en een rustige. Ik had dus iedere keer wat nieuws gedaan, dus ik vroeg me af wat ik toen ging doen. Ten eerste kwam ik op het idee om alleen maar met nieuwe muzikanten te werken, want dan gaat het ook automatisch anders klinken, en komen er nieuwe invalshoeken. En ten tweede had ik ook iets van "laat ik eens proberen een ander verhaal te schrijven". Toen kwam ik dus op die emoties. In principe gaat een verhaal als Electric Castle ook over emoties, maar dit keer wou ik het science fiction en fantasy gebeuren weghalen en het alleen over emoties hebben.

Had je bij elke emotie ook de zanger in gedachten die op het album te horen is?

Het is andersom gegaan. Ik had dus het idee om zangers emoties te laten spelen. Toen heb ik zangers gezocht die heel emotioneel zingen, en een lijst gemaakt van zangers die ik graag wilde hebben. Natuurlijk lukt dat niet allemaal, want sommigen hebben het te druk, of je krijgt ze niet te pakken. Ik had op het eind een lijstje van tien zangers, en daarbij ben ik de emoties per zanger gaan verzinnen. Zo had ik Heather Findlay, en dat is typisch "love", of Devin Townsend, dat is typisch "rage". Uiteindelijk heb ik al die zangers opgebeld om te vragen of ze konden leven met die emotie, of dat ze zelf betere ideeën hadden.

Op het album heb je jezelf maar gelijk benoemd tot beste vriend van James LaBrie. Klikte het bij de opnames ook zo goed?

Hahaha. Zeker weten. Daarvoor eigenlijk al, want we waren al een paar jaar aan het emailen. Een jaar of twee geleden kreeg ik een email van hem, dat hij m'n muziek te gek vond. Hij had m'n muziek gehoord van Gary Wehrkamp, de gitarist van Shadow Gallery, en hij vond het te gek en liep sindsdien te roepen dat hij op een van m'n platen wilde meedoen. Op een gegeven moment heb ik hem gebeld voor deze cd, en het klikte van begin af aan al. Ik denk dat we toch wel dezelfde invloeden hebben qua muziek, en we hebben ook ongeveer dezelfde leeftijd. Toen hij hier kwam was het alsof we elkaar al heel lang kende. Wat me ook opviel was dat hij zich super goed had voorbereid. Hij heeft de hoofdrol, en wist het verhaal tot in de puntjes. De zanglijnen had hij perfect ingestudeerd. Hij is hier een dag of vijf geweest, en we zijn samen nog naar een concert gegaan. Ja, het klikte zeker.

Was het voor herhaling vatbaar?

In principe wel, maar het is wel zo dat ik toch iedere keer weer met nieuwe mensen probeer te werken, om nieuwe impulsen te krijgen. Maar je weet het nooit natuurlijk. Het zou heel goed kunnen dat ik het nog een keer doe. Maar ik heb nu al met iets van 70 zangers gewerkt, en dan is het toch erg moeilijk om iedere keer weer een selectie er uit te maken. Plus de stem moet passen bij het verhaal en de muziek waar je mee bezig bent.

Ed Warby is de enige muzikant die wel terugkeert op het album. Was dat een ongelukje?

Ik heb met Ed voor het eerst op Electric Castle gewerkt, en dat klikte toen zo ongelofelijk goed. Veel van zijn favoriete drummers zijn ook mijn favorieten. En hij drumde precies wat ik in mijn hoofd had, dat was echt eng. Dus vanaf dat moment heb ik op bijna alle cds met hem gewerkt. Op deze had ik besloten om alleen maar met nieuwe muzikanten te werken, dus ik was al een beetje aan het uitkijken naar andere drummers. Maar ik was bezig met de nummers, en op een gegeven moment dacht ik van "shit joh, dit is gewoon Ed. Als een ander dit drumt dan weet ik niet wat er uit gaat komen. Misschien is het wel helemaal niet wat ik wil." Qua drums durfde ik gewoon niet met een ander te gaan werken omdat ik weet dat het met Ed perfect komt. En ja, hij is toch eigenlijk wel een deel van Ayreon, dus daar kwam ik niet onder uit.

Wat me opviel aan het album, is dat je vier echte personages hebt, maar ze hebben allemaal geen naam. Heb je er nooit echt namen voor bedacht?

Als ik naar een film zit te kijken, en er komen zoveel namen in voor, dan ben ik helemaal de kluts kwijt. Dan snap ik geen zak meer van de film. Dan hebben ze het over mr Jones en mr Smith en mr weetikveelwat. Dan weet ik al niet meer wie nou wie is. Ik heb er altijd moeite mee om namen te onthouden. Ook gezichten trouwens. Dus ik had bij dit verhaal zoiets van "ik kan beter vertellen wie ze zijn, dan hoe ze heten". Vrouw, ik, beste vriend. Dat is een stuk duidelijker dan dat ik ga vertellen wat hun namen zijn. Het is voor mensen al moeilijk genoeg om het verhaal te volgen. Je krijgt de cd binnen, je luistert er naar, maar waar moet je in eerste instantie naar luisteren? De muziek, of de zangers. Ga je het verhaal proberen te volgen, of ga je kijken wie wat zingt? Er is al zoveel waar je op moet letten, dus ik probeerde het ze toch zo makkelijk mogelijk te houden.

Een aantal van de zangers heeft ook nog wat aan de teksten meegeschreven. Hadden ze betere suggesties voor wat jij geschreven had?

Dat is in alle drie de gevallen verschillend. Bij Heather was het zo dat ik dat stukje had, maar ik kwam er niet goed uit. Ik had wel een melodie maar het leek allemaal nogal op Valley of The Queens wat ik aan het doen was. En ook de tekst kwam ik niet zo goed uit. Ik had het gevoel dat Heather het beter kon. Bij Mostly Autumn had ze een heel mooi nummer over haar vader geschreven, en ik had het gevoel dat zij de tekst beter kon schrijven, omdat ze de emotie "love" ook zo goed vertolkt. Zij heeft dus twee coupletten in een nummer geschreven.

Devon Graves was vanaf het begin al geïnteresseerd in het verhaal, al vanaf het moment dat ik 'm opbelde en uitnodigde voor het project en vertelde wat het verhaal ongeveer ging worden. Hij was heel betrokken in het proces, en ik heb hem aangeboden om voor een belangrijk nummer wat te schrijven, waarin hij zich herinnert wat er gebeurd is. Dus eigenlijk omdat hij zo enthousiast en betrokken was heb ik hem gevraagd om wat tekst te schrijven. Ik heb niet alles gebruikt, maar toch een paar stukken van hem zitten er in, bijvoorbeeld de stukken die hij zelf zingt.

Bij Devin Townsend was het anders. Ik had hem gevraagd voor het album, maar hij wou het niet doen. Hij zingt geen teksten en melodieën van anderen. Maar ik wou hem zo graag erop hebben, omdat ik zijn muziek te gek vind. Dus ik zei: "ik weet het goed gemaakt, dan schrijf je je eigen teksten en muziek." Tot mijn verbazing zei hij ja, en ik heb hem toen aangegeven waarover het nummer ongeveer moest gaan, en dat ik hem in de rol van "rage" zag, en wat de melodie ongeveer moest zijn en waar hij moest zingen. Hij is de enige zanger die niet hier geweest is, dus ik heb het naar hem opgestuurd en hij heeft het in zijn eigen studio opgenomen. Ik vond het wel heel eng hoor, want dan krijg je het binnen en dan is het maar afwachten of het bevalt. Het kan zijn dat het helemaal niet is wat je wil. Maar in zijn geval had ik er wel vertrouwen in, want als ik zijn platen en producties beluister, dat vind ik wel zo uniek.

Je bent 100% tevreden over wat hij ervan gemaakt had?

Jazeker. Toen ik het terug kreeg en de teksten las snapte ik er eerst geen ene barst van. Wat bedoeld hij er nou mee? Maar toen ik het luisterde en de intensie hoorde waarmee hij het zong was het helemaal duidelijk.

Wat vind jij het beste nummer op het album?

Ik denk Loser, nummer 16, omdat het zo'n waanzinnig nummer is. Het begint met didgeridoo, dan gaat het over naar mandoline en fluitjes, en dan knalt die band er loeihard in. En natuurlijk Mike Baker die een beetje Alice Cooper-achtig zingt, en Devin Townsend die op het eind helemaal uit z'n dak gaat. Ik vind dat een waanzinnig nummer.

De tweede cd begint pas echt bij nummer 12, maar de intro ervan is verdeeld over de eerste 11 tracks. Waarom is dat?

Het album is opgedeeld in dagen, en cd 2 begint bij dag 12, maar ik wilde niet dat dag 12 nummer 1 op de cd zou worden. Ik wilde dat dat ook nummer 12 zou worden. Toen heb ik helemaal onderzocht hoe ik dat zou kunnen doen. Je kan een cd dus niet met nummer 12 laten beginnen, dat moet je doen met nummer 1. Dus ik dacht dat het misschien kon door heel korte nummers te maken, dat hij echt heel snel naar nummer 12 gaat, maar ook dat kon niet. Een nummer moest minimaal 4 seconden zijn. Toen heb ik maar een introtje eraan gemaakt, waarop wat fragmenten terugkomen van de eerste cd, en zo telt het snel door naar nummer 12. Alleen als je hem op shuffle zet word je helemaal gek hahaha. Maar het is met mijn cds ook niet de bedoeling om die op shuffle te zetten.

Op het einde van de cd gaat de dream sequencer offline. Kan ik hieruit concluderen dat de hoofdpersoon niet echt een ongeluk had, maar dat hij wilde ervaren hoe het is om in coma te liggen?

Min of meer. Ik liep tegen het eind van het verhaal, en was aan het verzinnen wat voor eind ik er aan kon maken. Toen leek het me gaaf om er toch nog net een science fiction verhaal van te maken. Iedereen denkt op het eind iets van "eindelijk een serieus verhaal, hij wordt een beetje volwassen, die Lucassen", maar ik vond het heel gaaf om het op het eind toch te verzieken, dat het toch een computerprogramma blijkt te zijn. Ik kan me wel voorstellen dat mensen kwaad zijn als ze het horen, omdat ze liever horen dat hij ontwaakt en dat het goed komt. Maar er zit een heel verhaal achter de ontknoping, want het brengt namelijk al m'n cds met elkaar in verband. Dat moeten mensen maar zelf uitvinden hoe dat precies zit.

Er komen drie versies van het album, waarvan twee met een dvd. Waarom nog twee verschillende versies met dvd?

De ene wordt een limited edition, en dat komt in een super mooi doosje, en met een veel groter boekje. Met een harde kaft er omheen, waar je het hele schilderij ook op ziet. Het punt met de limited edition is dat hij vreselijk duur is. Die is sowieso duur voor de fans, maar ook duur voor de platenmaatschappij om te maken. Ze wilden dat wel doen, maar in een beperkte oplage. Het is echt voor de hardcore fans, die iets speciaals willen hebben. Maar ja, je kan niet van iedereen verwachten dat ze zo'n dure versie kopen, dus vandaar dat we ook nog een andere versie hebben. Die is even gaaf hoor, maar die zit dan niet in een dvd-vorm, maar een cd-vorm qua doosje.

Wat staat er op de dvd?

Dat is iets van 60 minuten materiaal, waarvan ongeveer 45 minuten behind the scenes. We hebben alles gefilmd. Dus als ik een zanger van het vliegveld haal, en ze voor het eerst ontmoet; als we met de auto terugrijden, als ze hier in de studio aan het zingen zijn. We hebben alles van iedere zanger gefilmd. De muzikanten die niet hier waren hebben zichzelf gefilmd. Dat laten we allemaal zien. Verder staat er nog op dat de schilder het schilderij van de voorkant hier komt laten zien en uitlegt wat er op staat. Dat is echt een te gek stuk. En je ziet hoe ik alles opneem. Dat duurt dus 45 minuten. Dan zijn er iets van 5 minuten waarin ik het verhaal uitleg, en daar zie je dan wat plaatjes bij. Dan zijn er nog 5 minuten waarin ik het verhaal van Ayreon vertel, en nog een minuut of 5 waarin Ed vertelt wat voor drums hij gebruikt. Dat laatste is dus meer naar drummers toe. En dan staat de videoclip er nog op.

Worden die clip en de bijbehorende single nog ergens gedraaid?

De single wordt gedraaid, maar niet op de belangrijke zenders. Nou ja, belangrijke... klote zenders zijn het gewoon. Daar hoor je allemaal shit muziek. Hij wordt gedraaid op Kink FM, en Arrow Classic Rock draait 'm. Verder is het gewoon moeizaam om dat ding op de radio te krijgen. Er zit een heel verhaal aan vast. Mijn uitdaging dit keer was om de single een lijst in te krijgen. We hebben de single van te voren aangeboden op de website, en verkocht op de pre-release party. Daar is ie super goed verkocht, en ook in het land werd hij goed verkocht. We dachten dus wel dat we de Mega Top 50 binnen zouden komen. We zijn in de single top 100 op 34 binnen gekomen. Dat is super goed natuurlijk. Ik stond op een gegeven moment boven Idols hahaha. Maar het blijkt dus dat de Mega Top 50 voornamelijk is gebaseerd op wat Radio 3 draait. Dat is dus niet wat mensen kopen, want daar kwam ik op 34 binnen. In de Mega Top 50 op de radio zenden ze dus alleen maar uit wat er toch al op de radio gedraaid wordt. En dat is echt belachelijk natuurlijk.

En de clip?

Er is een clip bij, maar dat is een soort behind the scenes clip, met een samenraapsel van wat er hier in de studio gebeurd is. Dat is dus niet echt een officiële clip. We gaan een clip maken voor een volgend nummer, Loser. Dat wordt natuurlijk niet op de radio gedraaid, want daar is het veel te heftig voor, maar het lijkt me gaaf om daar een clip bij te maken.

Op The Box is er wel kans dat je 'm ziet.

Inderdaad. Daar zou hij moeten komen.

Op de Love single staat ook nog Space Oddity. Wat is daar anders aan dan de versie die op de Star One cd staat, afgezien van de zang?

Niks. Het was een spontaan idee, toen Eric Clayton hier bezig was. Het viel me op hoe hij als Bowie klonk, en ik vroeg hem of hij ooit in z'n leven een Bowie cover had opgenomen. Hij had wel veel Bowie covers gespeeld, maar niet echt uitgebracht. Dus ik zei dat ik nog een nummer had liggen, en vroeg hem of hij die wilde zingen.

Je bespeelt de meeste instrumenten zelf. Wat is je favoriete instrument om te bespelen?

Toch wel de gitaar. Omdat ik daar mee begonnen ben, en dat heb ik in de bands het langste gespeeld. En daar ben ik wel het beste in.

En om te luisteren?

Om te luisteren kick ik heel erg op een Hammond-orgel. Een vet scheurend Hammond-orgel, zoals Deep Purple en Uriah Heep vroeger hadden. En de zang vind ik ook mooi. Als ik een plaat luister luister ik het eerst naar de zang.

Ik las dat je graag met Alice Cooper wilt samenwerken. Heb je al enig contact met hem gelegd?

Nee, ik ben er nog niet doorheen gekomen. Ik heb het via zijn persoonlijke manager geprobeerd, via alle journalisten geprobeerd, en volgens mij heeft hij al tig cds van mij gekregen, maar helaas is het nog niet gelukt. Ik weet dat anderen het ook proberen, maar dat er heel moeilijk doorheen te komen is. Maar hij is echt mijn held.

Ga je naar Graspop dan dit jaar om hem te zien?

Ik denk het wel. Ik ben laatst ook naar een ander festival geweest waar hij speelde, maar hij werd door 2 bodyguards geflankeerd. Je zag hem niet eens. Hij is niet te bereiken.

Je hebt al diverse soorten muziek op je albums verwerkt. Is er nog iets waar je graag mee zou willen experimenteren?

Nee, dan had ik het al wel gedaan, denk ik. Ik denk dat ik alles waar ik van hou wel al heb laten horen. Ik bedoel, funk, disco, soul, r&b en rap hou ik helemaal niet van.

Heb je naast Ayreon nog een normale baan?

Nee. Ik steek echt 7 dagen per week in Ayreon. Als ik er mee bezig ben zit ik constant in de studio, om er aan te werken.

Je kan er goed van leven?

Ja. Ik doe dan ook alles alleen he. Ik heb m'n eigen studio waar ik alles doe. Ik schrijf alle nummers en teksten; ik bespeel ongeveer alle instrumenten; ik produceer het; ik mix het; ik master het. In principe hoef ik niemand in te huren, en ook geen studio te huren. Op het eind is het mijn eigen product, en dat verkoop ik aan platenmaatschappijen over de hele wereld. Voor Europa en Amerika heb ik het dus aan InsideOut verkocht. Dan heb ik in Zuid Amerika nog een paar bedrijven, en aan Rusland en Japan verkoop ik het. Gelukkig verkoopt mijn muziek over de hele wereld.

Hoeveel albums verkoop je, denk je?

Dat is erg moeilijk te zeggen. Van bijvoorbeeld Zuid Amerika krijg je de cijfers niet door, of echt heel laat. Pas jaren later soms. Daar heb ik nooit zo'n zicht op, en ik ben er niet mee bezig. Op een gegeven moment komen de royalty-afschriften en auteursrechten binnen, en dan vind ik het wel goed. M'n manager regelt dat allemaal. Ik heb het nooit onder elkaar gezet om te zien hoeveel ik van 1 cd verkoop.

Komt er nog een vervolg op Star One? Star Two ofzo...

Ik denk het wel. Deze plaat was toch wel tamelijk ingewikkeld, met veel verschillende stijlen, dus ik heb hierna wel weer zin om een lekkere ramplaat te maken. Lekker simpel, recht-toe-recht-aan heavy. Of misschien een hele rustige plaat die heel simpel is. Of allebei. Op alles wat ik gedaan heb, Ambeon, Star One, denk ik dat er wel een vervolg komt. Maar ik plan nooit. Ik begin gewoon aan iets en ik zie wel waar het eindigd.

Met Star One kan je ook makkelijker op tour, natuurlijk. Dat zal met Ayreon nooit gebeuren.

Nee, met Ayreon is dat absoluut onmogelijk. Vooral omdat ik nu met zoveel zangers gewerkt heb, die ook nog eens allemaal door elkaar heen zingen. Soms heb je 1 nummer met 10 zangers. Dat kan je live niet waarmaken. Dan moet je 10 zangers meenemen, en dat is financieel niet haalbaar. Bovendien kan je nooit al die zangers die ik nu bij elkaar heb nog een keer samen krijgen, die zijn allemaal zo druk bezig. Het was al moeilijk genoeg om ze allemaal een paar dagen in mijn studio te krijgen.

Met Star One ging dat een stuk beter.

Ja, dat waren maar vier zangers op de nummers. En dan kan je voor de Ayreon nummers uitkiezen welke je wel kan doen. Maar met deze cd is het onder de naam Ayreon moeilijk om echt te touren.

Je hebt het met Star One in ieder geval al een keer gedaan, dus dat was al iets.

Ja. Dat was voor het eerst in tien jaar dat ik dat deed. Ik deed het in eerste instantie voor de fans, want met Ayreon kon het niet maar met Star One wel. Maar in tweede instantie hebben we er zelf ook super van genoten. Het was echt te gek. En het is natuurlijk erg leuk dat er ook nog een live cd en dvd van is uitgekomen. Dat hadden we al helemaal niet verwacht.