De opmars van Off The Cross lijkt niet te stuiten. Het debuutalbum Divided Kingdom (2017) was een schot in de roos. Een jaar later lanceerde de band de ep Era, waarvoor alles uit de kast gehaald is. Los van de symfonische elementen, diverse gastmuzikanten, een koor en voor iedere track een andere gastzanger, borduurt Era voort op het debuut. Het is wel onmiskenbaar het begin van de volgende fase. Was het al lastig om de debuutplaat in een hokje te plaatsen, de opvolger Enjoy It While It Lasts bevat nog meer diversiteit. Echter, door de andere muzikale benadering werd mijn aanvankelijke enthousiasme over de nieuwe plaat al na twee luisterbeurten toch een beetje getemperd.
Inmiddels is alleen gitarist/componist Jens de Vos over van de originele bezetting. Drummer Servaas Steurbaut was niet in de gelegenheid om zijn agenda op korte termijn vrij te maken voor een tournee. Tijdens de shows als supportact van Epica in Rusland deelde hij zijn plek achter de drumkit met opvolger Pieter de Ridder (ex-Furia). Medio 2019 voelde frontman Steven van Crombruggen zich door priv-omstandigheden gedwongen om ermee te stoppen. In de maanden daarna was Off The Cross enkele malen op de podia te zien met zowel Steven als zijn opvolger Daan Swinnen (ex-Bloodrocuted). Dat de relatie met zowel Steven als Servaas nog goed is, bewijst de quarantaine-videoclip die de band vorig jaar uitbracht voor de cover Dance Macabre van Ghost.
Het vertrek van Steven van Crombruggen was een flinke klap voor Off The Cross en heeft het imago van de band wezenlijk veranderd. De vocalen van Steven zorgden voor een flinke dosis agressie. Het stemgeluid van Daan is minder bruut, maar wel veelzijdiger. Met het vertrek van Steven is de duistere kant verdwenen. Het gevoel dat je in een griezelig pretpark beland bent, waar pure waanzin hoogtij viert, is helaas weg. Met Daan Swinnen en Pieter de Ridder in de gelederen is humor de nieuwe factor in het imago van Off The Cross.
Een belangrijk element in de muziek van Off The Cross is het gebruik van toetsen. Op het debuut en op Era werden die vooral ingezet om de duistere sfeer te creren en tevens het gevarieerde karakter van de muziek te versterken. Gitarist Isaac Delahaye (Epica) had een adviserende rol in de totstandkoming van Era. De samenwerking met Epica-toetsenist Coen Janssen voor Enjoy It While It Lasts gaat veel verder. Naast de arrangementen en keyboardpartijen van Coen Janssen, speelt ook producer Joost van den Broek (Ayreon, ex-After Forever) mee op de vleugel en op het hammondorgel. De toetsen hebben een erg dominante rol op de nieuwe plaat. Daarnaast zijn er meer cleane vocalen te horen. Het volledige album bevat achtergrondzang van Matthijs Vanstaen (Lighthousing) en Roeland Picon van de Wijngaard.
Veelzijdigheid, een flinke dosis agressie, pakkende melodielijnen en een goede sound kenmerken Divided Kingdom en Era. De agressie is niet verdwenen, maar speelt dus wel een minder grote rol in het geheel. Helaas is de sound ditmaal ook wat cleaner en ook dat gaat ten koste van het brute imago. Daan Swinnen kan nog zo brullen en grommen, het wordt nergens die overdonderende boosheid die Steven van Crombruggen in het geheel wist te leggen. Dat ligt deels aan het verschil in stemgeluid. De muzikale omlijsting (vooral het gebruik van de toetsen), de ritmesectie en de sound spelen daarbij ook een belangrijke rol.
Wat betreft songwriting is er wezenlijk iets veranderd na Era. Is Enjoy It While It Lasts dan een slechtere plaat? Niet per se. Het hangt er sterk van af wat je aanspreekt in het eerdere werk. De nieuwe plaat spreekt mij minder aan, maar heeft zeker nog voldoende te bieden. Zo is The Dance absoluut een sterke track. Ook het duet met Fabienne Erni (Eluveitie), This Too Shall Pass, vind ik bijzonder goed geslaagd. Verder zijn Strife, A Broken Narrative, Dharma en A Life Lived To Die simpelweg sterke, pakkende nummers. Mute.Deaf.Blind en Blackbox zijn tracks waarin de toetsen het luisterplezier na enkele luisterbeurten verminderen. De overige nummers (Masks, Exist en Cease And Desist) hangen daar een beetje tussenin.
Enjoy It While It Lasts is prima luistervoer, maar kan wat mij betreft niet tippen aan Divided Kingdom. Zoals eerder opgemerkt heeft dat met name te maken met wat je aanspreekt aan de muzikale smeltkroes die Off The Cross kenmerkt. Oordeel dus vooral zelf en laat je niet leiden door de soms negatievere oordelen. Dat de band op sleeptouw is genomen door Epica, is een feit. Dat Off The Cross daar zo goed mogelijk gebruik van maakt, is logisch. Wat zou jij doen als je die kans krijgt als jonge band?
Tracklist:
1. Masks
2. Mute.Deaf.Blind
3. Exist
4. The Dance
5. This Too Shall Pass
6. A Broken Narrative
7. Strife
8. Dharma
9. Cease And Desist
10. Blackbox
11. A Life Lived To Die
