Roepen we de naam Riot, dan gaat er vooral bij de oudere garde onder metalliefhebbers wel een lampje branden. Voor velen tegenwoordig een schim uit een grijs verleden, ooit een grote belofte, maar nooit een band die op grote schaal doorbrak. En dat terwijl de band vorig jaar maar liefst 35 jaar bestond. Al die jaren van voor- en tegenspoed trok gitarist Mark Reale de kar. Zoals gezegd, soms met succes, maar vaker met pech, ongeluk en zelfs de dood aan zijn zijde. De gitarist ontkwam er zelf niet langer aan. Hij stierf 25 januari op 56-jarige leeftijd aan de gevolgen van de ziekte van Crohn.

Met hem sterft niet alleen een mens en muzikant, maar tegelijkertijd een icoon. Een muzikant in de ware zin van het woord. Mark Reale was een gitarist die volledig leefde voor zijn instrument, muziek en bovenal zijn Riot. Veertien studioplaten leverde hij af met de band. Een groep waarin het altijd rommelde. Bezettingswisselingen, ruzie en verkeerd management teisterden Riot vanaf het begin. De frustratie leverde echter keer op keer briljante muziek op. Rock City uit 1977 klinkt als een telg uit de New Wave Of British Heavy Metal, maar werd gefabriceerd in thuishaven New York. Des te opmerkelijker is dat deze plaat al verscheen, enige tijd voordat die welbekende stroom aan Britse bands daadwerkelijk losbarste. Iron Maiden stond nog in de kinderschoenen, Saxon zou pas twee jaar later met een eerste langspeler over de brug komen en zelfs Judas Priest genoot nog geen wereldwijde bekendheid.

Het is een plaat die tegenwoordig misschien gedateerd klinkt, maar wel een ongelofelijke drive bevat. De liefde voor muziek spat er nog steeds vanaf en het gitaarwerk is van een eenvoudige doch krachtige schoonheid. Schoonheid die op opvolgende werkstukken werd geperfectioneerd. Narita (1979) was een schot in de roos, vooral vanwege de voor die tijd ongekend stevige toonzetting. Het titelnummer is nog altijd één van de spannendste instrumentale metalnummers van de afgelopen veertig jaar. Niet enkel Mark Reale blonk uit op die plaat, ook zanger Guy Speranza verkeerde in topvorm. Een vorm die beide heren ook op het succesvolle Fire Down Under (1981) uitgebreid ten toon spreidden. Door de geweldige uitvoering, het ijzersterke gitaarwerk en pakkende nummers als Outlaw en Swords And Tequila werd Riot een grote toekomst voorspeld. De meest 'Britse' band van de Verenigde Staten zou het volgens platenmaatschappij Elektra helemaal gaan maken, ook al wilde het label de schijf vanwege de 'hardheid' van het materiaal eerst niet uitbrengen. Er moest een petitie aan te pas komen om het album in zijn oorspronkelijke vorm te laten verschijnen.

Voor een groot deel van de Riotfans was het daarmee gedaan. Enige tijd na Fire Down Under vertrok Guy Speranza en Rhett Forrester nam zijn plek over. Reale stortte zich echter met vol vertrouwen op het schrijfproces van wat in 1982 als Restless Breed ter wereld kwam. Het album bracht een tweesplitsing teweeg. De plaat deed in de verste verte niet denken aan de drie vorige werkstukken. Het snelle en hardrockende heavy metalgeluid was ingeruild voor melodieuze rocksongs met een bluesy randje, mede door het stemgeluid van Rhett. Beslist geen slechte liedjes, maar zonder de impact en furie van het vorige werk. Riot werd zoals zoveel bands in die tijd verweten commerciële uitverkoop te houden. Om zijn muzikale integriteit te redden, gooide de gitarist op het tweede album met Forrester op zang alle remmen weer los. Born In America (1983) vlamde als vanouds en bevatte sterke songs als het titelnummer, You Burn In Me en een ode aan de harde muziek met de naam Heavy Metal Machine.

Riot zou Riot echter niet zijn als er niet opnieuw een tegenslag volgde. Frontman Forrester vertrok in 1984, omdat succes uitbleef en Reale liet op dat moment het drukke stadsleven voor wat het was. In Texas werkte hij gestaag aan zijn muzikale toekomst door een nieuwe band op te richten onder de veelzeggende naam Narita. Met andere woorden, Mark kon zijn grootste muzikale passie met geen mogelijkheid vaarwel zeggen. Uiteindelijk keerde hij een aantal jaren later terug naar New York om met bassist Don van Stavern een nieuwe line-up bij elkaar te krijgen voor Riot. Het leidde de tweede succesvolle periode in voor de groep, ook vanwege de toetreding van vocalist Tony Moore. Bovendien hadden de jaren van kalmte onbewust nieuwe energie losgemaakt bij Reale en zijn band. Toen in 1988 eindelijk het langverwachte Thundersteel verscheen, viel de verandering direct op. Geen galloperende heavy metal of bluesy hardrock, maar ferme power metal maakte nu de dienst uit. Materiaal dat bol stond van de fenomenale gitaarsolo's, ijzingwekkend hoge zang van Moore en razendsnel drumwerk. De gelijkenissen met tijdgenoten als Helloween waren niet van de lucht, al klonk Riot destijds wel een stuk harder, donkerder en sneller.

Het furieuze snelheidsmonster bracht de muzikanten behoorlijk wat succes, mede door de inbreng van de toen nog relatief onbekende Bobby Jarzombek, die later bij Halford en Fates Warning zal gaan drummen. Speels doch met de precisie van een atoomklok, zo klinkt het drumwerk van Thundersteel. Om die traditionele metalsound van wat nieuwe impulsen te voorzien, werd in 1989 en 1990 gewerkt aan The Privilege Of Power, een voor Riot-begrippen tamelijk progressieve plaat, waarop geëxperimenteerd wordt met samples, keyboards en blazers. De band zelf klinkt ook technischer dan ooit en hoewel de schijf gemengde gevoelens opriep onder pers en fans, staat het plaatwerk vandaag de dag nog steeds kaarsrecht overeind. Aan de ene kant zijn er de traditionele stampers als Metal Soldiers en aan de andere kant de vooruitstrevende klanken van een nummer als On Your Knees. Het is een pad waarop Riot overigens niet lang bleef wandelen, ietwat wat vooral duidelijk werd na het vertrek van Tony Moore. Vanaf dat moment kwam de liefde voor Rainbow op de eerste plek te staan en die sound domineerde het bandgeluid ruim dertien jaar lang.

Nadat Tony Moore de band verliet, nam Mike DiMeo zijn plek over en zijn stem deed inderdaad direct denken aan die van een jonge Ronnie James Dio. Op Nightbreaker uit 1994 was er vooral sprake van een overgangsplaat. Met dat album probeerde Riot een voortzetting van het power metalgeluid neer te zetten en met een heropname van de klassieker Outlaw spiekt de band zelfs nog even bij het geluid van weleer. Commercieel gezien deed het album echter weinig, mede omdat traditionele metal in het verdomhoekje zat. De groep kreeg bovendien te horen dat oud-zanger Rhett Forrester was doodgeschoten toen iemand zijn auto wilde stelen. Tegenslag na tegenslag, ondanks alles bleef Reale met Riot degelijk werk afleveren. Datzelfde geldt ook voor de opvolgers The Brethren Of The Long House (1995) en Inishmore (1998). Fraaie conceptplaten vol klassieke hardrock met prachtig gitaarwerk, maar nooit bekend geworden bij het grote publiek. Met Sons Of Society (1999) , Through The Storm (2002) en Army Of One (2006) werd geen enkele poging ondernomen om iets nieuws te doen. Dat de muziek geen succes opleverde, was voor Mark Reale geen reden om de handdoek in de ring te gooien. Sterker nog, nog eenmaal wilde hij proberen om de top te behalen. Nog eenmaal dat succes, al was het maar om de zoete geur van de overwinning te ruiken.

Volgens de gitarist kon dat alleen maar door zijn oude bandmaatjes op te trommelen. Guy Speranza was geen optie, want hij overleed in 2004, dus werd het de befaamde bezetting die Thundersteel in elkaar draaide. Samen met bassist Don van Stavern, Tony Moore, Bobby Jarzombek en tweede gitarist Mike Flyntz werd in 2011 Immortal Soul opgenomen. Een titel die de lading voor de volle honderd procent dekt. Uit alles blijkt dat het enorme doorzettingsvermogen van Riot geprezen wordt. Ondanks de degelijkheid van de jaren negentig en het nieuwe millennium, blijkt de schijf een ware verademing. Weg zijn de dominante rockakkoorden, terug zijn de ferme riffs, spetterende solo's en gierende uithalen van Moore. Alsof Reale wist dat dit het laatste kunstje zou worden, gaat de hele band er tweehonderd procent harder tegenaan. Geen pretenties, geen opsmuk, gewoon flat out, balls to the walls power metal, op hoge snelheid met hier en daar een passende vertraging of stevig rockend spektakelstuk.

Het is een zwanenzang die perfect past in het leven van één van de hardst werkende figuren uit de metalscene. Ondanks dat de roem altijd ver weg bleek, werkte Reale gestaag aan een omvangrijke discografie met daarin zeker een aantal van 'metal's finest moments', zoals het cliché luidt. Mark Reale was een man van melodie, ronde gitaarsolo's en een geheel eigen stijl van spelen. Ook al liet hij bandgenoot Flyntz een grote rol innemen tijdens de opnames van Immortal Soul, het zijn de songschrijverskwaliteiten van Reale die de plaat zo bijzonder maken. Misschien een vooruitziende blik, zodat de band 'zijn Riot' voort kon blijven zetten. Nu al is het een gemis, want na een gevecht van enkele weken tegen zijn grootste kwelgeest, de ziekte van Crohn, moest Mark Reale zich uiteindelijk gewonnen geven. Zijn prachtige muziek leeft echter voort en knalt de komende jaren nog even fris uit de speakers als toen. Rust in vrede, je was een geweldenaar. Ondergewaard en toch zo groot. Mark Reale, the music will shine on..

[ Terug naar de Artikelen ]

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door Jacco op 29-01-2012 om 22:34u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door op 29-01-2012 om 23:35u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door Orklord op 30-01-2012 om 09:39u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door BlazeDD op 30-01-2012 om 10:33u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door peetn op 30-01-2012 om 13:00u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door The Hellion op 30-01-2012 om 18:53u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door A. Smit op 30-01-2012 om 20:51u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door Kenneth op 30-01-2012 om 22:54u

Reactie op Dream Away Immortal Soul..
Door 9MAHhFeJEh6 op 15-10-2015 om 14:23u