Prima.

Gefeliciteerd met jullie nieuwe cd! Jullie hebben Thurisaz Dreaming, het eerste nummer op de nieuwe full-length, online gezet. Hoe zijn de reacties tot dusver?

Enorm positief. Zowel van de fans die ons al vele jaren volgen als van nieuwe liefhebbers die de band pas vanaf de laatste paar albums kennen. Ook de pers reageert positief, zowel over het nummer zelf als over het hele album.

Dat moet dus wel een opluchting zijn, want je was best gespannen van tevoren.

Het was voor ons inderdaad wel even spannend wat mensen ervan vonden, maar we zijn erg tevreden over de reacties. We hebben nog een tijdje te gaan voordat het album uitkomt. We zijn benieuwd hoe mensen het gaan oppakken, maar het is goed om te zien dat het nu al zo goed ontvangen wordt.

Waar verwijst de titel naar? Over de verschillende fasen van het leven en de dood of over het onderbewustzijn van het verleden, heden en toekomst van iemand?

De titel bevat al die dingen en je kunt het zelfs nog breder trekken. Het kan over ons bestaan in het algemeen gaan, maar ook over een individu. Het gaat over de mogelijkheid van een leven in het hiernamaals, maar ook over het heden en het verleden. Dat de toekomst wordt gevormd door het heden en het verleden is een algemeen geaccepteerde gedachte, maar het is juist interessant om te zien hoe het heden en de toekomst het verleden enigszins kunnen veranderen. Dat is een van belangrijkste onderwerpen van de psychologie. Het koppelen van twee verschillende bestaansvormen, of dat nu het nu en het hiernamaals is, of het bewustzijn van een individuele persoon en de maatschappij. Er is altijd beweging tussen die twee afstanden. Er zijn zoveel verschillende mogelijkheden.

Het eerste wat mijn aandacht vestigde, was het artwork: de oceaan, de schimmen en de tekens. Het lijkt erop dat de letters o, m en h of n erin zitten. Wat wilde je ermee uitdrukken?

De oceaan en de figuren zijn de tijdpropositie, het symbool van de afstand tussen leeftijd en waar je bent. Of het nu het vergankelijkheidsproces of de continuatie van gedachten is. De letter o of de cirkel is altijd aanwezig geweest in ons artwork, in het bijzonder tijdens de laatste vijftien jaren. Het is een gebruikelijke genetische vorm binnen de Noorse mythologie op een manier dat de psychologie spreekt van het holistische. Het stelt de verbondenheid van dimensies voor. En vanuit de Noorse mythologie het verschil tussen de moderne tijden en het Vikingtijdperk, maar het gaat ook over mortaliteit.

Hoe verliep het opnameproces? Hebben jullie zaken anders aangepakt? Het valt me op dat het nieuwe album rauwer en agressiever klinkt dan RIITIIR.

We hebben bewust veel �s nachts gewerkt. Het materiaal ontstond eigenlijk vanzelf. De eerste track die we schreven, was Thurisaz Dreaming. Dit is een harde en directe track. We waren het er snel over eens dat dit het vertrekpunt moest zijn en de richting die het nieuwe album moest meekrijgen. Aangezien hierin ook wat meer van onze sound van vroegere tijden terugkwam, was het ook een inspiratie om de productie en daarmee de gitaren wat rauwer te laten zijn.

Jullie hebben ook diep in de bossen van Valev�g, ten zuiden van Bergen, geluiden opgenomen met een mobiele studio. Zijn dat de geluiden aan het begin en het einde van bepaalde nummers?

Ja. We hebben twee dingen gedaan: ten eerste hebben we wat meer muzikale en vocale experimenten in verschillende studio's opgenomen, omdat we wat extra akoestiek en vocalen wilden toevoegen. Het was voor ons belangrijk en gaf een goed gevoel om daarbij in een andere omgeving te werken dan we normaal gesproken doen. Ten tweede wilden we een soort passage, een contentum of verbinding tussen bepaalde songs cre�ren. Ook in de nummers zelf zitten van die kleine extra�s verwerkt die in aansluiten bij het thema. Dit zijn bijvoorbeeld progressieve effecten en toegevoegde geluiden. In Times is een paradoxaal, tijdloos concept en dat wilden we terug laten komen. Wat je hoort, hoeft niet precies een specifiek ding te betekenen dat gerelateerd is aan bijvoorbeeld Vikingtijden. Het kan van alles betekenen. We hebben veel elektrische instrumenten en songs, maar wilden ook wat natuurlijke elementen terug laten komen. We wilden puur en organisch materiaal toevoegen aan het geheel.

Tot op welke hoogte wordt jouw leven bepaald door je Vikingfilosofie?

Het is een deel van mijn leven en heeft mijn interesse. Toch ben ik niet zodanig toegewijd of een religieus persoon dat ik op een traditionele manier leef. Het begeleidt me, maar er is geen sprake van een moeten. Ik ga bijvoorbeeld niet een bepaald aantal dingen op een dag op een vastgesteld moment doen. Ik probeer het te gebruiken als een invloed, als een praktische leidraad. Ik probeer erachter te komen hoe dingen zijn ontstaan. Ik ben echter ook ge�nteresseerd in mythologie�n uit andere delen van de wereld en zeer ge�nteresseerd in moderne filosofie, wetenschap en psychologie. Ook ben ik ge�nteresseerd in mythologie�n uit andere delen van de wereld. Ik ben benieuwd naar de ontstaansgeschiedenis, naar de origines en tradities, zoals die van Afrika en Egypte, maar ook van andere continenten. Het is dus heel gevarieerd waar mijn interesses liggen en wat mijn leven dus begeleidt.

Als beginnende ge�nteresseerden in Vikingen en de Noorse mythologie boeken willen gaan lezen, welke zou je dan adviseren?

- Dictionary of Northern Mythology van Rudolf Simek
- Nordic Religions In The Viking Age van Thomas Dubois
- The Viking Way van Neil Price
- Raymond Ian Page heeft goede boeken geschreven over runen.

In One Thousand Years Of Rain is er een gedeelte met traditionele zang. Is dat Wardruna die dat deel voor zijn rekening neemt? Zingen de leden daar in het Oud-Noors?

Ja, dat is Wardruna. Ze zingen in het Oud-Noors. Het komt uit een boek V�lusp� dat een collectie voorspellingen bevat. Het heeft iets magisch, dus ik ga het boek niet opendoen.

De zang in dat gedeelte is goed ge�ntegreerd met het geluid van de instrumenten.

Het is een van de meest succesvolle momenten op het album en een mijn favorieten. Mede vanwege het feit dat het een combinatie is van Enslaved en oude tradities. Er is sprake van een goede balans. Ik ben zelf zeer tevreden hoe hun gedeelte in het geheel is toegevoegd. Het vormt echt een eenheid.

Nu we het toch hebben over Wardruna: samen met Einar van Wardruna ben je curator van de twintigste editie van het Roadburn-festival in Tilburg. Hoe speciaal is dat? Is het een eer of vooral veel werk?

Het is zeker een eer, maar geeft ook veel werk en het brengt een enorme druk met zich mee. Ik heb contact met Einar en we hebben veel contact met onze favoriete bands. Ondanks de grote druk is het curatorschap wel iets waar je op hoopt en iets wat je als een eer beschouwd. Mikael van Opeth was vorig jaar curator en toen dacht ik al: �Ik hoop dat ik dat ooit mag doen� en een half jaar later was het al zover. Dat is iets wat ik nu op mijn to-do-lijst-voordat- ik-doodga kan afvinken.

Je verzorgt meerdere shows in een paar dagen tijd. Wat kun je daarover vertellen?

Er zijn vier optredens in twee dagen. We beginnen op de vrijdag met Enslaved met The House Of The Northern Gods. We spelen een speciale, representatieve selectie van onze hele discografie. We kiezen songs die in het concept van de Noorse Goden passen. Nummers waarbij deze een spirituele, traditionele, psychologische, mythologische of magische rol vervullen. Het is alsof je een fictief, magisch huis betreedt. Om dat te bereiken, gaan we met de Roemeense kunstenaar Costin Chioreanu samenwerken. Hij is trouwens ook een officieel aandrager van kunstwerk is voor het festival. Het wordt een mentale constructie die het mythologische Valhalla voorstelt. Als je het in de psychologische context plaatst, is het de archetypische rol van de menselijke psyche. De set zal vari�ren van Allfadr Odinn (het vaderlijke archetype), afkomstig van Hordanes Land uit 1993 tot Materal (het moederlijke archetype) dat op RIITIIR (2012) staat. Direct erna is de tweede show van ons op de vrijdag, deze keer samen met Wardruna. Dat wordt een puur muzikaal optreden met veel power en high-fidelity onder de naam Skuggsj�. We brengen het geluid van de Noorse historie.

Een dag later is het eerst de beurt aan Bardspec. Dat ligt muzikaal vrij ver weg van wat de fans van ons gewend zijn. Het is mijn atmosferische, psychedelische project. Het geluid is minimalistisch, elektronisch, ritmisch en donker. Thematisch gaat het over de essentie van de basiselementen. Als laatste is het de beurt aan Enslaved, waarbij er vooral nieuwe nummers aan bod komen. We nemen gasten mee, dus dat wordt echt leuk en speciaal. Het moet een soort viering worden.

Komt er op termijn ook nog studiomateriaal van Skuggsj� en Bardspec uit?

Ja, van beide. Van Skuggsj� zal er al snel een release komen, wellicht in mei al. De release van Bardspec volgt pas later.

Roadburn zal een van jullie eerste optredens zijn van de Europese tour of volgt die later?

De echte tour volgt pas later. Voor die tijd treden we al wel hier en daar op in Noorwegen en ook op festivals bijvoorbeeld. Maar we komen zeer waarschijnlijk wel naar Nederland. Ik zou zeer verrast zijn als dat niet het geval is.

Volgend jaar bestaan jullie vijfentwintig jaar. Hebben jullie nog speciale shows in gedachten om dat te vieren?

Ja, maar eerst willen we iets met het twintigjarig jubileum van Frost (1994) doen. We hebben we tot nu toe nog niets gedaan omdat we vorig jaar druk bezig waren met andere dingen, zoals het schrijven en opnemen van het nieuwe album. We willen het jubileum uiteraard goed vieren. We overwegen om speciale shows te spelen, waarbij we oude albums in het geheel gaan spelen en een collectie songs van de jaren erna.

Ook in de muziekindustrie is er veel veranderd. Fans consumeren muziek op een hele andere manier dan begin jaren negentig. Hoe kijken jullie tegen de ontwikkelingen aan?

Het is interessant om te zien dat muziek altijd deel heeft uitgemaakt van de technologische evolutie van elk ander aspect in de wereld. Ik denk dat het middels een soort revolutie uiteindelijk wel goed komt, maar het is een lange weg en een aardig gevecht. Er is een groep mensen die ge�nteresseerd is in de ontwikkeling van de muziek, maar deze beschadigen doordat ze alleen maar een puur financieel belang hebben en daar een aanzienlijk profijt van hebben. Ze zijn alleen ge�nteresseerd in het investeren vanwege het nastreven van hoge winsten. Verdiensten die het recordlabel, de industrie en de artiest missen en dat zorgt voor een soort vreemde, valse concessie tussen de artiesten, labels en het publiek.

Als je kijkt naar Napster en diverse Torrents-sites: ze hebben investeerders achter ze staan die adverteren, wat eigenlijk heel gek is. Hoe kan een bedrijf als Toyota of Coca Cola publicatieruimte kopen op pagina�s die heel ander materiaal bevatten en communiceren dan ze zelf aanbieden? Dat moet toch een signaal zijn? In Noorwegen zijn ze vrij ver met het onderzoek betreffende het screenen van de economie en dat is goed. In Zweden en Noorwegen is er nauwelijks sprake meer van illegaal downloaden.

Met Spotify in de Verenigde staten is het als een black box. Je consumeert meer dan je betaalt. Voor bijvoorbeeld tien euro heb je Spotify en ben je verbonden. Stel je meld je aan en luistert voor tien euro alleen maar naar je favoriete band. Dan gaat slechts een euro naar de band zelf. Dat is wat ze de black box-economie noemen. Er is een hoeveelheid van die black boxes waar geld in gaat, maar niemand weet hoe het vervolgens precies in zijn werk gaat. Aan de andere kant komt het eruit en er is bijna niets over. Voor de bands en voor de klanten is het niet transparant waar het geld precies heengaat. Zowel voor de bands als voor de consument is dit nadelig. Het wordt tijd dat er meer research plaatsvindt en dat de bands en de labels, die er vele uren werk insteken, er ook meer van terugzien. Deze zijn vervolgens ook beter in staat hun producties te financieren. Het zou aan de bands zelf moeten zijn om te bepalen of ze hun muziek (gedeeltelijk) gratis ter beschikking willen stellen.

Met welke woorden wil je (tijdelijk) afscheid nemen van onze lezers?

Ik wil de mensen bedanken voor het twaalf albums lang volgen van Enslaved. In het bijzonder de mensen in Nederland die de band enorm gesteund hebben. We voelen ons daar thuis en komen graag weer optreden.