De tour is alweer een hele tijd aan de gang, wat zijn je indrukken tot nu toe?
Ja, het zit er zelfs al bijna weer op! We zijn al meer dan een maand aan het spelen volgens mij. Het is duidelijk de langste tour die TransAtlantic tot nu toe heeft gedaan, en het gaat uitstekend. De tour gaat goed, er is vl muziek iedere avond 3 uur het was veel om te leren en te oefenen, veel orchestratie. Maar we zitten er nu bijna doorheen, dus inmiddels kent iedereen zijn partijen wel!
En was de chemie er direct weer vanaf het begin, of moesten jullie eerst nog even opwarmen?
Nee nee, toen we vorig jaar weer bij elkaar kwamen voor de opnames van het nieuwe album was de chemie er direct weer. En Neal en ik hebben natuurlijk meer samengewerkt, en we hebben wel echt een hechte band met elkaar. En toen Roine en Pete er weer bij kwamen was het net alsof er geen dag voorbij was gegaan, laat staan een decennium! We hebben een hechte band gekregen door de muziek die we met elkaar maken, en ik denk dat dat iets voor altijd is.
En het was uiteindelijk Neals initiatief om met een nieuw TransAtlantic album te komen, nietwaar?
Dat moest wel. De bal heeft altijd bij hem gelegen. Hij was destijds degene die besloot om met Transatlantic te stoppen, omdat hij zich had bekeerd tot het christendom en Transatlantic daar voor hem op dat moment niet meer in paste, dus hij was ook altijd degene die moest besluiten of we nog eens bij elkaar zouden komen. Ikzelf en ook de anderen wilden dat altijd heel graag, maar het was niet aan ons om daarover te besluiten.
Kwam het als een verrassing, toen hij met het idee kwam?
Nou, niet helemaal. Een paar maanden eerder hadden Roine, Neal en ik samengespeeld op een festival in Pittsburgh. En dat voelde wel op een bepaalde manier alsof het de basis zou kunnen zijn voor een nieuwe samenwerking in Transatlantic. Dus voor de fans kwam het misschien wel als een complete verrassing, maar voor mij eigenlijk niet zo. Ik had altijd wel het gevoel dat er nog wel eens een nieuw album zou kunnen komen.
En de eerste demoversie van The Whirlwind werd volgens mij ook door Neal geschreven nietwaar?
Ja, hij presenteerde ons toen een nummer van ongeveer veertig minuten. Maar in de studio is dat nummer nog helemaal veranderd. Er is eigenlijk vrij weinig van overgebleven. De eindversie was een combinatie van Neals ideen, Roines ideen en Petes ideen, en ik heb zelf hier en daar wat ritmes toegevoegd. Maar toen we bij elkaar kwamen werd Neals The Whirlwind eigenlijk door onze chemie de Transatlantic-versie van The Whirlwind.
Nu vraag ik me toch af: er is een bekend gezegde dat luidt dat je geen twee kapiteins op n schip moet hebben. Maar bij TransAtlantic lijken er zelfs vier kapiteins op n schip te zitten. Leidt dat nooit eens tot wrijvingen of botsingen?
Nou ja, het is wel weer even wennen. Bij Dream Theater ben ik degene die eigenlijk de situatie controleert en het laatste woord heeft, samen met John Petrucci. Hetzelfde geldt eigenlijk voor Neal en Roine bij hun bands, daar zijn zij gewend om het laatste woord te hebben. Dat is bij Transatlantic natuurlijk wel anders. Maar als we bij Transatlantic zijn is er wel sprake van een grote mate van compromissen sluiten, wederzijds vertrouwen en respect. Dat is ook goed, dat is ook nodig.Ik denk wel dat ik dat nooit fulltime zou kunnen doen, maar het is leuk voor parttime.
Maar toch: wie krijgt er dan bijvoorbeeld het laatste woord als jullie het cht niet eens zijn over een bepaald stuk?
Nou, zo functioneren we eigenlijk niet. Er is niet iemand die dan het allerlaatste woord heeft. We luisteren gewoon goed naar elkaar en aan het eind van de dag als blijkt dat iemand cht heel gepassioneerd is over zijn stuk dan hebben we wel geleerd om het los te laten en de ander niet van het tegendeel te overtuigen. Dus er is niet iemand met het laatste woord, het hangt heel erg van de situatie af.
En uiteindelijk is het schrijfproces en de opnames van het nieuwe album nog echt ontzettend snel gegaan volgens mij. Wat gebeurt er als jullie bij elkaar komen?
Nou, we hebben volgens mij een periode van twee weken de muziek gearrangeerd en daarna hebben we het album opgenomen. Dat waren twee verschillende processen. En het ging eigenlijk behoorlijk snel, althans: het schrijven en arrangeren ging snel. De opnames van de drum- en baspartijen namen nog wel enkele maanden in beslag. Het zijn heel veel sporen en het vergt nogal wat sorteerwerk om alles goed te krijgen.
En nu spelen jullie dus weer live, wederom in Tilburg. Ik hoorde dat er opnames werden gemaakt vanavond voor een mogelijke dvd-release. Nu hebben jullie in het verleden ook al vaker hier dvds opgenomen, met Transatalantic, maar Neal Morse ook toen hij een solo-optreden gaf en Roine Stolt met The Flower Kings. Is er voor jullie gevoel iets bijzonders hier in Tilburg, of is het toeval?
Nou, wat in ieder geval bijzonder is aan deze zaal is dat deze standaard al is voorzien van opnameapparatuur. Dat maakt het dus voor bands die hier optreden heel makkelijk om hun shows op te nemen zonder dat ze daarvoor een enorme crew moeten meenemen. Dat is de echte reden, althans als je het puur technisch wil bekijken. Maar daar komt wel bij dat dit ook gewoon een geweldige zaal is en dat het publiek altijd erg enthousiast is, zowel bij Transatlantic maar ook bij de bands van de andere leden.
Met Dream Theater spelen jullie in Nederland zelfs regelmatig twee avonden achter elkaar, nietwaar?
Dat klopt. Maar om eerlijk te zijn: het is voor ons ook logisch om deze avond op te nemen. De laatste keer dat we hier speelden kan ik me nog goed herinneren. We speelden een show van ruim 2 uur en het publiek bleef maar om een toegift roepen! En dat heb ik werkelijk nog nooit eerder meegemaakt, niet in de duizenden shows die ik heb gespeeld.
Normaal geven ze het op na een paar minuten...
Ja, precies! Normaal houden ze snel ermee op, maar toen niet. Dat was wel echt speciaal, en dat zegt wel echt veel over onze fans in Nederland vind ik.
Dan moeten we vanavond dus maar weer erg hard schreeuwen...
Ik hoop het niet (lacht), maar als jullie het doen, zullen we toch weer moeten terugkomen, net zoals de laatste keer. Maar we spelen vanavond al 3 uur, dus ik kan me echt niet voorstellen hoe iemand daarna berhaupt nog trek in meer zou hebben! [Helaas voor Mike Portnoy werd er zelfs na een show van ruim 3 uur dusdanig lang om een extra toegift geroepen dat de band nogmaals eraan moest geloven. Zelfs daarna bleef het publiek roepen, totdat Mike Portnoy de aanwezigen verzocht om toch cht maar eens naar huis te gaan en te gaan slapen, redactie].
Zie je deze Transatlantic-renie trouwens als een nmalig gebeuren, of denk je dat er in de toekomst nog meer mooie dingen in het verschiet liggen?
Ik zie nog wel meerdere tours en albums komen, maar het is nu nog te vroeg om daar iets over te zeggen. Dat zullen we moeten afwachten. Het moet geen normale band worden, met ieder jaar een tour. Dat heb ik in 2001 ook al gezegd. Dat zou juist het speciale karakter wegnemen. Als het aan mij zou liggen, zouden we iedere vier vijf jaar weer bij elkaar komen, en dan weer een bijzonder album maken. Zoals eerder gezegd hangt dat helemaal van Neal af, want hij werkt in de handen van God, en dat is nu gewoon zoals het is. Als hij ng een album met ons zou willen opnemen, dan weet ik zeker dat we dat allemaal dolgraag zouden willen, maar als hij het gevoel heeft dat dat niet zou moeten, dan kunnen wij hem daarin niet van gedachten doen veranderen.
Merk je nu eigenlijk ook verschillen aan hem, nu hij bekeerd is tot het christendom, als je het vergelijkt met vroeger?
Jawel, je merkt zeker verschillen. Tijdens een optreden in Parijs begonnen Danil [Gildenlow, red] en ik eigenlijk spontaan met een nummer met enkele teksten die volgens mij beduidend niet-christelijk zijn (lacht), behoorlijk vulgaire teksten, en in mijn wereld maakt dat helemaal niet uit. Ik bedoel: ik ben een New Yorker en ik luister naar obscene teksten van Slayer tot Frank Zappa, dus ik denk daar helemaal niet over na, ook al zou iemand het aanstootgevend kunnen vinden. Dus tijdens dat optreden begon ik spontaan te zingen en na afloop confronteerde Neal mij daarmee en vertelde dat hij daar toch niet blij mee was. En ik moet mezelf er dus ook aan herinneren dat er een christen binnen Transatlantic is, waar we ook gewoon respect voor moeten hebben. Dus ja, ik merk wel verschillen, maar niet op een slechte manier. Ik bedoel, hij is een bijzonder positieve en liefhebbende persoon, en dat respecteer ik. Dus als hij bepaalde grenzen heeft vanwege zijn christelijke geloof, dan heb ik daar totaal geen probleem mee.
Als ik trouwens luister naar het nieuwe album, dan valt me op dat sommige stukken heel duidelijk te herleiden zijn naar de hoofdbands. Zo zou het nummer A Man Can Feel bijvoorbeeld zonder problemen op een album van The Flower Kings hebben kunnen staan. Is dat ook iets dat jullie bediscussiren?
Ja, we proberen wel bewust om het zoveel mogelijk te mengen. En er waren wel tijden in de studio dat we bijvoorbeeld aan een stuk van Neal werkten en dat ik voorstelde om het dan juist door Roine te laten zingen, of een stuk van Pete dat dan juist weer door Neal wordt gezongen, om het zo ook wat meer door elkaar te mengen. En ik denk dat dat ook een belangrijk element is: omdat we alle vier zingen, krijgen de nummers toch wat meer een specifieke Transatlantic-identiteit. Het is onvermijdelijk dat sommige stukken te herleiden zijn, maar het is belangrijk om voor een goede mix te zorgen. Zo vond ik het bijvoorbeeld heel belangrijk dat de eerste vocalen die je op het nieuwe album hoort van Roine kwamen. Als je direct Neals stem zou horen, zou het als een Neal Morse solo-album klinken. En in het eerste nummer hoor je al onze stemmen terug, dat was ook een bewuste keuze van ons om het meer een band-geluid te geven.
Ik heb ook nog wat vragen die niet gerelateerd zijn aan Transatlantic. Zo ziet je tourschema er bijvoorbeeld haast belachelijk intens uit, met een tour in het voorprogramma van Iron Maiden in het verschiet en direct daarna een tour met Avenged Sevenfold. Hoe probeer je dat te combineren met je vader- en echtgenootschap?
Dat is het moeilijkste aan het werken in de muziekindustrie: het zoeken van een balans tussen je professionele carrire en je persoonlijke leven. Gelukkig is het bij Dream Theater niet zo moeilijk, omdat we allemaal inmiddels gezinnen hebben. We verwelkomen onze familie dan ook op ieder moment, ook tijdens de tour, dus dat kunnen we wel regelen. Het wordt een ander verhaal bij bijvoorbeeld Avenged Sevenfold: die zijn nog een stuk jonger en hebben nog geen kinderen. Ik denk dat ik niet fulltime zou kunnen touren met zon band. Maar gelukkig is mijn vrouw erg begripvol, ook al is het moeilijk om zo vaak van huis te zijn als ik ben. Maar ze begrijpt ook dat het goed is voor mijn carrire en dus ook goed voor hun, omdat het voor inkomen en voorzieningen zorgt. Het was in feite juist mijn vrouw die mij aanraadde om mee te gaan met de Avenged Sevenfold-tour, terwijl ik in die tijd ook thuis had kunnen zitten! Ze zei dat het een goede kans was om voor een nieuw publiek te spelen en nieuwe mensen te bereiken, en dat ik het moest doen.
Was het erg moeilijk om na de dood van de drummer van Avenged Sevenfold te beginnen met de opnames van hun nieuwe album?
Ja, dat was heel moeilijk natuurlijk. We waren natuurlijk kapot van zijn dood, en voor de rest van de band was het ook moeilijk om ineens met een andere drummer te spelen, terwijl ze elkaar al vanaf de basisschool konden. Ze verloren niet alleen een drummer, maar ook een familielid, dus voor hun was het heel moeilijk. En voor mij ook: ik moest heel voorzichtig zijn en rekening met hun houden. Het was niet hetzelfde als wanneer ik sessiedrums verzorg op een OSI-album of een Neal Morse-album: het was een delicate aangelegenheid. En zij wilden niet dat ik mijn stempel op het drumgeluid zou drukken, maar dat ik zijn drumpartijen tot leven zou brengen. Dus dat had mijn prioriteit. En soms zeiden de andere bandleden wel: doe nu ook gewoon jouw ding, en dan deed ik dat, maar dat was niet het belangrijkste.
Ik weet niet of Avenged Sevenfold in Nederland erg populair is, maar in Amerika zijn ze erg groot. Daar spelen ze voor een veel jonger, mainstream publiek. Dat zal wel verschillend zijn ten opzichte van mijn tours met andere bands, waar toch altijd ook veel Dream Theater fans in het publiek te vinden zijn. Dat is bij Avenged Sevenfold veel minder, het is meer een mainstream publiek.
De dood van James Sullivan is natuurlijk niet de enige tragische dood in de metalscene in de afgelopen periode, maar natuurlijk ook de dood van Ronnie James Dio, voor wie jullie tijdens een eerder optreden van Transatlantic zelfs nog een spontane jamsessie inbouwden. Wat is je meest opmerkelijke herinnering aan hem?
Tja, het is al honderden keren gezegd de afgelopen weken, door vrijwel iedereen, maar het is gewoon echt waar: Ronnie was een van de meest eerlijke, oprecht vriendelijke personen binnen de metal scene. En ik heb daar wel over nagedacht, dat vaak pas na iemands dood wordt erkend wat een vriendelijk persoon iemand was. Dat stemt me wel wat treurig, dat mensen normaliter niet snel zon aardige dingen over iemand zeggen terwijl die persoon nog leeft. En er zijn wel genoeg mensen binnen de industrie die gewoon oprecht aardig en eerlijk zijn. Maar terug naar Dio: hij was echt aardig. De paar keer dat we met Dream Theater met hem speelden, kwam hij altijd van tevoren even de kleedkamer in om iedereen gedag te zeggen. Dat doet niet iedere artiest. En natuurlijk staan zijn talent en zijn nalatenschap buiten discussie.
Je hebt eerder aangegeven dat je met Dream Theater slechts voor drie bands zou willen openen. Iron Maiden was daar ntje van, en de andere twee?
Rush en Metallica. Dat zijn twee grote bands die ontzettend hebben benvloed. We hebben gelukkig al met veel andere grote bands getourd: met Yes, Deep Purple en nu Iron Maiden, maar met die twee nog niet. Dus we wachten op een telefoontje!
Ik heb nog een paar afsluitende vragen. n vraag heeft te maken met het feit dat jullie zo vaak bekritiseerd worden omdat jullie zo technisch zouden zijn, waardoor het emotionele aspect verloren gaat. Een kritiek die ik overigens persoonlijk vrij raar vindt, zeker gezien de bij vlagen intens persoonlijke teksten op het nieuwe album. Is het niet voor jouw gevoel lastig om je op die manier bloot te geven, zoals in The Best Of Times?
Dat zijn eigenlijk twee vragen ineen. Met betrekking tot je vraag over de kritiek, zou ik zeggen: die mensen luisteren blijkbaar niet naar de juiste nummers van ons. Natuurlijk zijn er nummers die hartstikke technisch zijn, maar we hebben ook hele ingetogen, emotionele nummers. Je tweede vraag, over de persoonlijke teksten: ik heb altijd graag teksten geschreven over dingen uit mijn leven die mij bezig houden. Het is therapeutisch voor mij. Ik bedoel, ik heb nummers geschreven over mijn alcoholproblemen en het gevecht daartegen, ik heb een nummer geschreven over mijn vader die overleed, over mijn moeder die overleed, ik schrijf over mijn kinderen in Goodnight Kiss en over andere familieleden in Honour Thy Father. Ik heb er geen moeite mee om dat op papier te zetten. Het werkt therapeutisch voor mij om het op die manier uit mijn systeem te krijgen.
Dat geldt dus ook voor het moment waarop je de volledige AA-saga live zal spelen?
Ja, dat denk ik wel. Ik ben er nu tien jaar mee bezig en het was altijd het idee om de saga in zijn geheel live te spelen. Maar de juiste gelegenheid heeft zich nog niet voorgedaan.
Is dat niet ook vreemd, denk je? Je staat dan in feite een uur in de spotlights, en de cirkel is dan eindelijk afgesloten...
Nou ja, ik sta niet volledig in de spotlights. Natuurlijk zijn het mijn teksten, maar de muziek is natuurlijk van Dream Theater in zijn geheel. Daarbij komt dat het ook een conceptalbum is, alleen verspreid over meerdere albums. Dus het is ook volstrekt logisch om het in zijn geheel te spelen, omdat het van begin tot eind verteld dient te worden. Dus ik denk eigenlijk niet dat het vreemd zou zijn, maar juist heel natuurlijk.
