Zoals gebruikelijk bij deze band is er vanavond geen voorprogramma. Dat komt omdat de formatie maar liefst drie uur zal optreden. Iedereen zorgt er dan ook voor om al om acht uur aanwezig te zijn, ook al blijkt het nogal een onderneming om door de roze mensenmassa (het is 'roze maandag' op de Tilburgse kermis) van het station tot aan 013 te komen. Bij binnenkomst valt op dat de grote zaal door middel van een gordijn gehalveerd is. Is Transatlantic minder populair bij de liefhebbers van progressieve muziek, of is de maandagavond midden in de zomervakantie het belangrijkste euvel voor de relatief lage opkomst?
Hoe dan ook: band en publiek zijn zelf vastberaden om er een feest van te maken. De krasse knarren (de gemiddelde leeftijd zal ruim boven de vijftig jaar liggen) maken onder luid applaus hun entree. De indeling van het podium is daarbij bijzonder: Morse en Portnoy vormen de flanken (waardoor het expressieve drumwerk van deze meesterdrummer goed zichtbaar is), terwijl Stolt en Trewanas een plek in het midden hebben. Wat meer naar achteren verscholen staat de door Portnoy aangekondigde Fifth Beatle in de vorm van Ted Leonard (Enchant), die voor de aanvullende keyboards, percussie en achtergrondzang zorgt.
Niet geheel verrassend trapt Transatlantic het eerste deel van de set af met een integrale vertolking van The Absolute Universe de expanded edition uiteraard. De ouverture verloopt nog een klein beetje roestig: her en der pielen de heren nog wat met de instrumenten en Morse lijkt nog even te moeten warmdraaien, maar al snel opereert de band op volle kracht. Het elan spat van het podium af tijdens mooie en warmbloedige vertolkingen van Higher Than The Morning en The Darkness In The Light. Andere hoogtepunten zijn de schitterende uitvoering van de ballad Solitude (met een hoofdrol voor Trewavas) en Love Made A Way, waarin op fraaie wijze wordt teruggegrepen op de eerdere muzikale themas. Tijdens het eerste gedeelte van de show valt ook op dat de nummers die de ingekorte versie van The Absolute Universe niet hebben gehaald vanavond goed uit de verf komen, zoals het lieflijke Swing High, Swing Low en de spetterende uitvoering van Bully.
De band wordt visueel ondersteund door achtergrondanimaties, waarop natuurlijk ook regelmatig de karakteristieke zeppelin te zien is. De beelden voegen niet altijd iets toe, maar zorgen wel voor een mooie extra dimensie tijdens het heerlijk psychedelische Owl Howl ook zon track die live enorm goed uit de verf komt. Verder is het vooral geweldig om het spelplezier van de bandleden te zien. De toch wat onwaarschijnlijke chemie tussen de bandleden werkt nog steeds fantastisch. Vooral Morse en Portnoy weten met hun mimiek en expressieve spel regelmatig voor een glimlach te zorgen. Stolt en Trewanas ogen wat meer timide en focussen zich vooral op hun hoogstaande spel.
Portnoy krijgt de lachers regelmatig op zijn hand. Tussen de nummers door grapt hij over de lange ontstaansgeschiedenis van het nieuwe album en waarschuwt hij het publiek dat het vanavond toch echt gn extra toegift meer krijgt na drie uur muziek. Hij refereert daarbij aan het legendarische optreden van Transatlantic in 2010, toen de band in Tilburg zon lange staande ovatie kreeg dat men besloot om voor een onvoorbereide, tweede toegift terug te komen: de Genesis-cover The Return Of The Giant Hogweed.
Na dit sterke eerste deel wordt er om iets over half tien even gepauzeerd. Iets voor tien uur keert de band terug voor de tweede set. En waar de set voor de pauze al om te smullen is, kent dit gedeelte van de show al helemaal louter hoogtepunten. Transatlantic trapt af met een dertig minuten durende medley van The Whirlwind (2009), de derde langspeler van de band. Het is altijd weer bijzonder knap hoe de bandleden live bepaalde onderdelen van zon epos aan elkaar weten te weven op een volstrekt vloeiende manier. We horen een medley bestaande uit de Overture (Whirlwind Overture), Rose Colored Glasses, Evermore, Is It Really Happening? en het prachtige Dancing With Eternal Glory, dat voor kippenvel zorgt en zelfs Morse met een brok in de keel achterlaat.
Met het tranentrekkend mooie We All Need Some Light volgt vervolgens nog een magisch moment. Deze ontroerende ballad behoort wat mij betreft tot een van de mooiste nummers aller tijden. En met mij lijken er meer mensen zo over te denken: het refrein wordt door vrijwel de volledige zaal meegezongen (kippenvel) en de zaal verandert in een zee van lichtjes. Daarna sluiten de musici af met een medley van de eerste twee albums (SMPT E en Bridge Across Forever). Ook deze medley klokt uit op een royaal half uur. In die tijd horen we passages uit Duel With The Devil (Motherless Children & Walk Away), My New World, All Of The Above (Full Moon Rising) en Stranger In Your Soul (Sleeping Wide Awake & Stranger In Your Soul), allemaal afzonderlijke nummers die op vakkundige wijze worden verbonden. In die griezelige perfectie is het bijna verfrissend om te merken dat Stolt een deel van zijn tekst vergeten blijkt hij wordt ook al een jaartje ouder natuurlijk. Het zorgt voor hilariteit bij zijn maatjes, wat de ontspannen sfeer tekent waarmee de band speelt.
Omstreeks 11 uur is het dan echt klaar. En Portnoy houdt woord: er volgt ditmaal geen toegift meer, ook al blijven veel mensen nog verwachtingsvol hangen in de zaal. Maar dat mag de pret niet drukken. Transatlantic levert vanavond een masterclass in progressieve rock, waarbij niet alleen het enorm hoge technische niveau opvalt, maar vooral de energie en menselijkheid waarmee de band speelt. Adel verplicht, zou je kunnen zeggen en in het geval van Transatlantic worden die verplichtingen ruimschoots ingelost.
Setlist 1: The Absolute Universe
1. Overture: The Absolute Universe
2. Reaching For The Sky
3. Higher Than The Morning
4. The Darkness In The Light
5. Take Now My Soul
6. Bully
7. Rainbow Sky
8. Looking For The Light
9. The World We Used To Know
10. The Sun Comes Up Today
11. Love Made A Way (Prelude)
12. Owl Howl
13. Solitude
14. Belong
15. Lonesome Rebel
16. Can You Feel It
17. Looking For The Light (Reprise)
18. The Greatest Story Never Ends
19. Love Made A Way
Setlist 2:
20. The Whirlwind Medley
a. Overture (Whirlwind Overture)
b. Rose Colored Glasses
c. Evermore
d. Is It Really Happening?
e. Dancing With Eternal Glory
21. We All Need Some Light
22. SMPT:E/Bridge Across Forever Medley
a. Duel With The Devil (Motherless Children & Walk Away)
b. My New World (Shortened)
c. All Of The Above (Full Moon Rising)
d. Stranger In Your Soul (Sleeping Wide Awake & Stranger In Your Soul)