Ja, dat klopt. Er zijn veel lagen in de muziek. We hebben daar veel aandacht aan besteed. Er zijn dingen die op de achtergrond plaatsvinden die je de eerste keer nog niet hoort. Ik heb ook nog nooit een album gekocht dat ik na de eerste keer luisteren al leuk vond. De bandleden houden van het soort albums dat bepaalde details pas onthult als je er vaker naar luistert. We hebben getracht het rijk te laten klinken zodat je nieuwe dingen ontdekt, ook op de lange termijn. Het zorgt ervoor dat je later het album er nog eens bij pakt en dan denkt van: Wow, dat heb ik nog niet eerder ontdekt. Dat houdt het zelfs na jaren fris.
Hebben jullie datzelfde gevoel als je bijvoorbeeld je oude albums weer beluistert?
Als we uitzoeken wat we live gaan spelen, luisteren we vaak de oude albums terug om geschikte nummers te vinden die we het beste live kunnen spelen. Specifiek als je headphones op hebt en het volume hoog zet, klinkt het anders. Dan klinken bepaalde nummers wel heel mooi. Maar ik luister de oude albums alleen terug als we de liveshows gaan voorbereiden en dan is het leuk om er weer naar te luisteren.
Zijn de lagen in de muziek ook het gevolg van het feit dat je meer tijd hebt genomen voor het schrijven en opnemen?
Ja, vooral voor het schrijven hebben we meer tijd genomen. Sommige riffs zijn al een paar jaar oud. We schreven muziek, daarna namen we een pauze. Vervolgens luisterden we ernaar. Als we vonden dat het niet perfect was, herschreven we bepaalde stukken of gingen we aanpassingen doen. Daarna namen we weer een pauze, etcetera. Het was een lang proces voordat we uiteindelijk de studio in konden gaan om het album op te nemen. Het was het zeker waard om uren en uren in een nummer te stoppen, want ik denk dat het album rijk klinkt. Er gebeuren veel dingen. Het is een box of delights. We zouden dat niet bereikt hebben na een nummer geschreven te hebben met een gelaten houding van: Is everybody happy? Yes. Lets write another song. Zo hebben we in het verleden wel gewerkt, maar nu hebben we de songs echt zorgvuldig geanalyseerd.
Dat is wel even wennen geweest, die nieuwe benadering.
Het was een lang en moeilijk proces, maar het was het zeker waard. We hadden soms een riff in song nummer drie, waarvan we zeiden: Die past eigenlijk beter in song een. We keken veel meer naar welke riffs bij elkaar pasten en gingen verschillende opties langs. Past riff nummer twee wel bij drie, of kunnen we beter riff vier naar voren halen omdat deze beter op nummer twee aansluit? Het is een lang proces en sommige bands vinden het vast een saai proces, maar wij vonden het leuk. We hadden enorm veel materiaal en daarom veel opties om uit te kiezen. We kijken al best ongeduldig uit naar het opnemen van de volgende ep, omdat het goed materiaal bevat.
Komt dat mede omdat Calvin inmiddels weer terug is?
Inderdaad. Veel ideen van Calvin zullen terug te horen zijn op de nieuwe ep. Toen hij weer bij ons terugkwam, was een groot gedeelte van Feel The Misery al geschreven. Hij heeft dus slechts een beperkt aandeel gehad. Zijn bijdrage bestaat uit een paar riffs en harmonien, maar op de ep is zijn bijdrage veel groter.
Hoe was het trouwens om weer terug te keren naar de Academy Studios?
Het was wel even wennen hoe klein het er eigenlijk is. Elk jaar kopen ze weer nieuwe apparatuur, dus het wordt er alleen maar kleiner (lacht). Ik kan me geen moment herinneren dat de hele band tegelijkertijd in de studio was en dat was maar goed ook, want dat zou niet passen (lacht). Maar het is een heerlijke plek om op te nemen. Het is slechts vijftien minuten vanaf mijn huis. Dat is ideaal, want toen we het vorige album nog in Manchester opnamen, moest ik een hotel boeken voor twee weken. Bovendien is het een zeer intens proces, want je keel droogt als het ware een beetje op. We waren echter gebonden aan vaste tijden. Voor het nieuwste album was de benadering veel relaxter. Je ging naar de studio wanneer je wilde. Dat was verbazingwekkend, want dat hadden we nog nooit eerder gedaan. Mensen kwamen en gingen en ook al was de studio opgezet voor gitaren, Shaun (MacGowan, violist en toetsenist - red.) kon dan toch zijn vioolpartijen opnemen. Aan de ene kant was het slecht georganiseerd, aan de andere kant dus veel relaxter. Iedereen heeft er veel plezier aan beleefd. Het kan echter zijn dat we het in toekomstige gevallen niet meer zo kunnen aanpakken.
Ik begreep dat jullie gitarist Andrew Craighan ongeveer negentig procent van de muziek heeft gecomponeerd voor Feel The Misery. Gezien het proces waar we zojuist over hebben gesproken, kan ik me ook voorstellen dat de anderen toch het een en ander hebben bijgedragen.
Zeker. Er zit veel werk van Andrew in, maar anderen hebben ook de ruimte gekregen. Zo zijn de baspartijen duidelijk aanwezig. Andrew grapt altijd van: Why even need bass on the guitar? Lena is lovely. She should be seen and not heard, maar dat is natuurlijk belachelijk (lacht). Maar ook Shaun is veel te horen met zijn keyboards. Luister maar eens naar I Almost Loved You. Daarin zijn bijna alleen Shaun en ik te horen. We hebben allemaal bijgedragen aan de nieuwe plaat. We moedigen de jongere bandleden ook aan om meer te schrijven. We willen niet dat ze gaan zitten en wachten totdat de ouderen de muziek schrijven en dat ze alleen een beetje mogen bijdragen aan het einde. We willen dat ze zelf gaan schrijven, dat materiaal naar ons toe brengen en dat we het daarna weggooien en ons eigen materiaal gebruiken (lacht).
Nu we het over Shaun hebben. Hij is veel te horen op Feel The Misery.
Ja, alhoewel ik denk dat er zeker niet te veel vioolpartijen op het album staan. Het is te makkelijk om de viool als gimmick te gebruiken. Daarom komt het instrument niet in elke song terug, maar in bepaalde passages waarin het goed past. De keyboards zijn op verschillende manieren gebruikt. Kruipend op de achtergrond op een dreigende en sinistere manier, maar ook bijna lieflijke pianomelodien die de gitaarpartijen aanvullen. We hebben ook wat meer orgelgeluiden gebruikt. Er is zon enorme reeks aan mogelijkheden met keyboardgeluiden.
Met jouw stem experimenteer je ook weer verder.
Ja. Ik speel zelf geen instrument, dus ik gebruik mijn vocalen op de breedste manier. Zelfs nu leer ik nog altijd bij. Ik heb nooit gezegd dat ik een zanger ben, maar een vocalist. Ik heb een vrij beperkt bereik in toonhoogte. Ik probeer ermee te spelen en het beste eruit te halen door de mogelijkheden die ik heb, te benutten. Ik probeer mijn bereik wel uit te breiden, zoals te horen in And My Father Left Forever, waarvan ik vind dat het vrij goed werkt. Daarnaast gebruik ik verschillende technieken; deathmetalvocalen, fluisteren, vertellen. Ik wil niet elke keer hetzelfde doen en de fans willen me dat ook niet horen doen. Omdat ik geen instrument bespeel, moet ik als vocalist ervoor zorgen dat mijn stem net zoveel variatie biedt als bijvoorbeeld een gitaar. Ik zal nooit zingen als Frank Sinatra. Wat ik doe, is zo passend mogelijk zingen in relatie tot de muziek.
Dat is een van de sterke punten van My Dying Bride en het nieuwe album in bijzonder. De muziek en teksten zitten vol emotie.
Ik schrijf altijd vanuit het hart en in de nacht. Als je twee glazen wijn hebt gehad, ben je wat losser. Op dat moment is er geen e-mail, er belt niemand, er is niets op tv. Er zijn geen onderbrekingen. Het is stil, priv en je zit dan met pen, papier en een glas wijn en zodoende kun je echt toegang krijgen tot de donkere gebieden van je gedachten die in de uren dat het licht is, gesloten zijn. Je kunt graven en de ervaringen eruit trekken, het opschrijven. Je kunt ze op een later moment omzetten in teksten. Er zit veel passie en gedachten in de teksten. Er is veel moeite voor gedaan. Ik zou nooit overdag aan teksten kunnen werken. Er moet echt een juist moment voor zijn. Zelfs als je van tevoren denkt dat je een nummer gaat schrijven en voorbereidingen treft door te zorgen dat het stil is en er kaarsen branden, gaat het niet lukken als het gevoel er niet is. Je moet in de juiste mood zijn. Je huilt bijna om te creren wat je creert. Je weet namelijk dat je daar komt waar je bijna nooit komt. Het is een gevaarlijke reis om te ondernemen, maar het is zeker de moeite waard.
Het is eigenlijk heel mooi dat je zo diep kunt komen in gedachten en het diepste bovenhaalt. Met die mindset kun je veel voor mensen betekenen middels je teksten.
Niet veel mensen doen het jammer genoeg. Ik probeer altijd sucidale mensen aan te moedigen om de negatieve gedachten om te draaien in iets positiefs. Probeer, hoe moeilijk het ook is, om creatief te zijn. Als ik probeer te schrijven en het lukt niet en ik daardoor gefrustreerd raak, dan schilder ik. Dus ik heb verschillende manieren om mezelf uit te drukken. Ik probeer mijn gedachten te lezen om mijn pijn en woede te bereiken en dat werkt louterend, bevrijdend. Ik voel me daarna dagen lang beter. Ik probeer mensen aan te moedigen om hetzelfde te doen, maar het is natuurlijk voor iedereen verschillend.
Lezersvraag: Fans kunnen zich goed identificeren met de teksten. Het geeft hun persoonlijke stemming weer. Geldt dat ook voor jou?
Ja, eigenlijk wel. Sommige nummers zijn heel persoonlijk. Andere zijn echt een verhaal. Het is vrij duidelijk welke persoonlijk zijn als je de teksten leest en welke verhalen zijn. Je kunt echt voelen welke persoonlijk zijn en die hebben dan ook meer kracht denk ik, zelfs al probeer ik dingen te verbergen door ze met pozie te beschrijven, zodat ze niet zo duidelijk zijn. Toch kun je zelfs dan wel ontdekken welke songs persoonlijker zijn. Het doet wat met mensen, zeker als je eenzaam bent of wanhopig verdrietig, je denkt dat je de enige persoon bent in de wereld die zich zo voelt. Als je dan iets meemaakt, waarbij iemand die hetzelfde heeft meegemaakt, je plotseling een hand toereikt om te helpen, voel je je opeens niet meer zo alleen. Er zijn andere mensen die net als jij zijn. Het helpt echt.
My Dying Bride bestaat dit jaar al vijfentwintig jaar. Hebben jullie de gelegenheid gehad om het te vieren of zijn jullie te druk bezig geweest met het nieuwe album?
We zijn zo slecht in organiseren dat er niet eens een feest is gepland om het jubileum te vieren. Geen idee hoe dat zo is gekomen. Waarschijnlijk omdat we zo druk met het album, de promotie en het artwork bezig waren. Het slokte al onze tijd op. We hebben nooit een manager gehad. Als we die wel hadden, had hij het ons wel verteld of iets georganiseerd. We promoten het nieuwe album volgend jaar met een headlining-tour en dan gaan we tussendoor wellicht een feest vieren.
Wellicht een goed idee om het dertigjarig jubileum wel te plannen?
Ja, het lijkt me verstandig om die nu al te plannen (lacht).
Hoe kijk je terug op de oude tijden, bijvoorbeeld die van 34.788%...Complete?
It gets better with age, like a red wine. Toen het album net uitkwam, wisten we dat deze anders was, maar ook dat de songs die erop stonden, gewoon goed waren. Het was voor de fans a shock at the start, maar na tien jaren vonden mensen het een goed album. Zelfs degenen die het aanvankelijk echt haatten. Als we het een andere titel en een andere hoes hadden meegegeven, hadden mensen het sneller een goed of normaal album gevonden. Mensen dachten dat het vanwege de titel een volledig ander album was, maar dat is niet zo. Voor sommige mensen is het een nieuwe ontdekking. Daardoor moeten we waarschijnlijk zelfs bepaalde nummers naar het oefenhok brengen om ze vervolgens live te gaan spelen (lacht).
Vanaf het begin is My Dying Bride vaak in een adem genoemd met Anathema en Paradise Lost. Hebben jullie contact met elkaar?
Dat we in een adem genoemd met Anathema en Paradise Lost is begrijpelijk en ok. We komen allemaal uit dezelfde periode, uit het noordelijke deel van Engeland en we schreven min of meer hetzelfde type muziek. We zaten zelfs bij hetzelfde label (Peaceville red.) en zijn in contact gebleven met elkaar. Het is eigenlijk verrassend dat we niet vaker met ze getoerd hebben. Ik denk dat iedereen heel druk bezig is met zijn eigen dingen. De jubileumshows met Anathema en Paradise Lost van een aantal jaren geleden waren geweldig. Misschien doen we iets dergelijks als we ons dertigjarig jubileum vieren. Ik luister echter niet naar hun platen, maar toen een aantal jaren geleden Nick (Nick Holmes, Paradise Lost red.), Vinny (Vincent Cavanagh, Anathema red.) en ik werden genterviewd, bleek dat de anderen ook niet naar elkaars albums luisteren. Niemand bleek interesse te hebben in elkaars band (lacht), wat verder prima is. Je bent het ook niet verplicht. Bovendien kun je niet alles bijhouden.
My Dying Bride treedt niet heel vaak op, hetgeen de shows die er zijn, speciaal maakt. Met name de beleving op het podium is heel intens. Hoe bereid je zon show voor?
We oefenen de songs heel vaak, want de songs bevatten complexe passages. We willen ons op de best mogelijke manier voorbereiden zodat de songs op hun sterkst zijn als we ze live ten gehore brengen. We zijn erg nerveus voor aanvang van elk optreden, omdat we niet vaak live spelen. Juist die nervositeit maakt mij scherp en zorgt voor een benodigde focus. Mensen zien je, weten dat je er specifiek voor hen bent. We zijn niet in het midden van een vijftig dagen tellende tour, waarin we vermoeid ogen en het ons niet uitmaakt waar we spelen. We zijn er, we zijn scherp en gefocust. We geven alles voor een goede performance. We kunnen honderttien procent geven omdat we de volgende dag niet weer hoeven op te treden. Soms kan ik nauwelijks meer praten na een optreden, maar het maakt niet uit. We hebben toch geen show binnen bijvoorbeeld acht dagen. Ik stop elke ons aan energie en passie in een show. Niet veel andere bands kunnen dat doen omdat ze aan het toeren zijn. Het is erg speciaal. Het is zwaar, zowel fysiek uitputtend (het is warm onder die lichten) als mentaal, omdat ik soms persoonlijke teksten voordraag. Als ik van het podium afloop, ben ik echt leeg, maar voel ik ook een bepaald overwinningsgevoel. Voor mij is het betreden van een podium een soort arena waar gevechten plaatsvinden. Als ik eruit kom, voel ik mijn hartslag extra sterk.
De show op Graspop was ook een waarin je een intense beleving liet zien. De tent vulde zich met een bepaalde emotie. Wat voor gevoel had jij bij het optreden?
Het was een hele intense show. Ik zou graag onderdeel uitmaken van het publiek. Ik kan de dvds niet aanzien, omdat het niet hetzelfde is. Soms ga ik tijdens de soundcheck wel eens daar staan waar het publiek ook staat en dan denk ik: This sounds awesome. We stoppen er veel energie in en behandelen de fans op die manier met respect. We willen dat onze performance honderd procent is.
Wat wil je graag kwijt aan de Nederlandse fans en onze lezers?
Jullie hebben ons jaar in, jaar uit ondersteund. De support is erg sterk en we zullen dan ook altijd terugkomen naar Nederland om er te spelen. Het zou mijn hart breken als we niet weer terug zouden keren. We zijn bovendien buren. Volgend jaar maart en april doen we een headlining-tour en daarbij doen we uiteraard Nederland aan.