Je bent inmiddels naar Finland verhuisd. Ben je al ingeburgerd?

Met sommige dingen wel, maar er zijn gewoon een heleboel dingen "voor het eerst." Voorbeeldje: het is daar tussen de -10 en -25 graden en je hebt je auto ergens geparkeerd en je wilt ergens naar toe. Nu heb ik de luxe van een eigen overdekte parkeerplaats, dus als het veel sneeuwt dan ligt het niet op mijn auto. Maar de vorst komt overal. We hebben dan een kastje aan de muur, daar kun je je motor mee opwarmen. Dat zit in Finland in auto's standaard ingebouwd, om de motor dus electrisch op te warmen voordat je gaat rijden. Anders is het nogal een aanslag op je auto. En het is ook wel lekker omdat je de auto ook vanbinnen al een beetje kan verwarmen, want het is dan echt heel koud. Dat zijn van die dingen, daar loop je in Nederland niet tegenaan. Als het hier koud is, dan loop je toch zo nog wel even naar buiten als je wat moet pakken ofzo. Maar in Finland moet je echt wel even jezelf goed aankleden.

Zoiets kun je je hier ook echt niet voorstellen natuurlijk.

Nee niet echt. En het type kou is ook echt anders. Ik kan het hier ook wel echt koud hebben. Zo'n natte kou, als het waterkoud wordt. Dat is daar veel minder, omdat het �berhaupt geen zeeklimaat heeft. Tenminste, niet waar ik zit, in het binnenland. Het is zo'n droge vrieskou. Dat kan ontzettend mooi zijn. Het is echt een hele toffe winterse beleving.

Je bent echt in het binnenland van Finland gaan wonen?

De meeste bandleden wonen daar in de buurt. Dat was wel een van de redenen dat ik daar wilde zitten. In Finland �berhaupt. Ik wil graag de taal leren; ik vind het land prachtig. Voor de natuur ga je niet in Helsinki zitten. En ik vind het leuk om met de mensen om te gaan die ik heb leren kennen van rondom Nightwish. Die wonen vooral daar. Dus het was ook een sociale overweging. Ik heb natuurlijk wel over Helsinki nagedacht. Misschien is dat wel makkelijker. Het nadeel van waar ik zit, is dat voordat je internationaal kunt reizen, je al eerst vijf uur moet rijden om ergens te komen. Of je moet vliegen, wat natuurlijk ook prijzig is. En ik zit daar met m'n huidige relatie die daar ook niet vandaan komt, dus eigenlijk is dat soms wel een beetje lastig. Maar reizen zijn we gewend in dit vak, dus dat was vast wel te overkomen.

Je vriend is ook muzikant [Sabaton-drummer Hannes Van Dahl] en ook constant op tour. Die zie je dan toch ook niet vaak?

Niet zo vaak als we zouden willen. Ik mis hem natuurlijk ook zeker, maar ik vind het wel heerlijk dat ik hem niet hoef uit te leggen waarom ik zoveel van huis ben. En ik vind het leuk om hem met zijn bands te zien. De passie waarmee hij in zijn bands speelt. Zij hebben een hele fijne dynamiek, dat is tof om te zien.

Door naar het nieuwe album Endless Forms Most Beautiful. Jullie hebben eerst een hele tijd in wat zomerhuisjes gezeten om te schrijven en oefenen. Is het album daar ook opgenomen?

Ja, grotendeels wel. We hebben drie maanden lang een heel boyscout-kamp gehuurd. Zoiets zullen we hier in Nederland niet eens in die vorm hebben. We hebben natuurlijk wel scoutings, maar daar was het echt een heel kampement waar je met een grote groep kan verblijven. Allemaal cabins van verschillende groottes. Ik had de kleinste. Daar kon precies ��n bed in. Net een soort schuurtje, maar dan van hout en heel romantisch allemaal. Die huisjes waren echt alleen om te slapen. Als je dan naar de wc moet, moet je eruit en naar buiten en loop je naar een ander gebouw waar toiletten zijn, waar je kon douchen en kon koken. Alhoewel, het meeste kookwerk hebben we buiten op het vuur gedaan.

Wow, alsof je in de wildernis zit.

Eigenlijk wel. Het is een uur rijden van waar ik woon. Als je dan buiten zo'n dorpje komt, en dan kom je nog wat losse huizen tegen, en dan nog net wat verder... Precies op het moment dat je denkt "nu ben ik vast verkeerd gereden," dan ben je er. Middenin het niets. Het is enorm afgelegen. Maar dat gaf ook het gevoel van vrijheid. Je bent er met een paar mensen die je goed kent en je maakt muziek samen. Prachtig! Als je de dag begint spring je eens een keertje in het meer. We hadden fantastisch weer dus dat was echt heerlijk. 's Morgens op het gemakje ontbijten met een kopje koffie, en daarna eens een beetje muziek maken.

Dat lijkt me heel goed voor de inspiratie.

Fan-tas-tisch! Meestal ben je daarna een beetje apathisch. Nou, dan ga je met je worstje boven het vuur zitten en drink je nog een biertje en luister je nog wat muziek. Of niet. Dan zet je de sauna aan en ga je daar in zitten. Of je gaat nog een stukje zwemmen in het meer. Nou, dat was goed vol te houden. Echt, heerlijk, die vrijheid. Natuurlijk, het is wildernis, het is een oud boyscout kamp, dus luxe is er absoluut niet. Maar ja, wat heb je aan luxe nodig als je zo daar kunt zijn? Ik niets, eigenlijk. Ik vond het heel inspirerend. We hebben dus eerst zes weken lang op die manier gerepeteerd en zijn het daarna meteen gaan opnemen. Dus ook op die locatie. Het meeste is daar gedaan. We hebben ook een gedeelte nog opgenomen nadat we de koren en het orkest in London hadden gedaan, om dat aan te vullen.

Hoe kwamen jullie erbij om je zo af te zonderen?

De jongens hebben dat al eerder gedaan, maar nooit voor opnames. Alleen voor de repetities. Toen kwam er eerst een periode van wat anders doen, en dan pas de opnames. Nu wilden ze dat meteen erachteraan kunnen doen. Uiteindelijk bleek dat een schot in de roos te zijn. De know-how zit al in deze groep. De mensen met wie we werken, hebben we al jaren mee gewerkt. De bandleden en ook de mensen met wie we werken hebben zulke goeie spullen, daarvoor hoef je niet meer nog een studio te huren. Dat hebben we dus zelf al. We moesten het alleen op locatie zien te krijgen. We hadden gelukkig een zeer genereuze sponsor, Genelec, het speakermerk. Daardoor hadden we een paar wanstaltig grote speakers in de studio staan hahaha.

Wat dacht je toen ze tegen jou zeiden dat ze van plan waren om een paar maanden afgezonderd op een kamp te gaan zitten?

"Te gek!"
Ik was nooit naar Finland verhuisd als dat soort dingen mij al niet aantrokken aan het land. Ik vond het gaaf.

Heb je je nog speciaal erop voorbereid, of dacht je "ik zie het allemaal wel."

Ik kwam er al gauw achter dat met mijn 1m83 de bedden allemaal te kort waren en ook al zo oud dat een luchtbed beter lag. Ondertussen had ik mijn bed in Finland al besteld, maar omdat ik een verlengd bed nodig heb was de levertijd veel langer, waardoor ik uiteindelijk de hele zomer op dat luchtbed geslapen heb. Dat vond mijn lijf net even wat minder. Ik ben ook geen achttien meer, kwam ik achter. Maar verder maakte het me niks uit.

Hoe gingen de opnames zelf? Gingen die van een lijen dakje?

Ja, behoorlijk! Maar dat vond ik ook een direct gevolg van de uitgebreide repetitietijd die we genomen hebben. Ik ben eigenlijk eerder begonnen dan in eerste instantie gepland was. Ik zou pas wat later komen, maar ik had net de sleutel van mijn huis gekregen en wilde die jongens graag weer zien en die sfeer proeven. Dus ik ben een paar dagen nadat ze begonnen waren naar het kamp gegaan. Na een paar minuten in de repetitieruimte wilde ik gelijk meezingen.

Je dacht "ik blijf wel gewoon"?

Dat was wel het directe gevolg ervan. Het was zo tof!

Was dat dan niet de bedoeling?

Nog niet, nee. Ze wilden eerst instrumentaal wat neerzetten en dan pas vocaal erbij. Maar omdat het meteen al zo goed klikte en we vanuit het totaalplaatje konden gaan werken, hebben we dat gedaan. Dat werkte eigenlijk heel goed. Mede daardoor waren de opnames zelf ook heel makkelijk. Het gaf me uitgebreid de tijd om de nummers me helemaal eigen te maken. Zeker ook omdat ik de nummers niet geschreven had. Je krijgt de vocallines en je krijgt de teksten. Ga maar puzzelen. "Hoe ga ik het vertolken? Welke stemsoorten? Welke klanken?" De details maken het hele verschil. Daar konden we dan ook samen aan werken. Als ik ergens twijfels over had vroeg ik het, en kwamen ze met suggesties om het toch anders te proberen. Het was een heel democratisch proces waarbij iedereen op alle levels is mee gaan denken. Dat is denk ik ook heel duidelijk te horen op de plaat, omdat het echt meer die band-vibe te pakken heeft gekregen.

Je hebt zelf dus ook nog wel wat input gehad?

Ja. Niet zozeer in de zangmelodie�n, maar wel in bepaalde aanpak. Net dat draaitje in de stem hier, of dat oeh of ah'tje daar dat je dan niet in de teksten opschrijft. De vertolking tussen een op de piano-geschreven melodie en een gezongen melodie maakt wel een heel groot verschil, en dat is waar ik me mijn volle creativiteit op heb mogen loslaten.

Wat me wel opviel: toen jij bij Nightwish kwam waren veel fans blij verrast, want jij kunt ook goed overweg met het oude werk. Want eerlijk is eerlijk, je voorgangster Anette had op dat vlak toch wat minder ervaring. Maar de sopraanzang zoals op bijvoorbeeld Oceanborn en Wishmaster ontbreekt dan toch op het album, ook al zou je het op dit album toch wel een beetje verwachten gezien jouw mogelijkheden. Alleen in The Greatest Show On Earth hoor ik het nog wat terugkomen.

Ja, je hebt gelijk. Maar het was niet nodig. In die zin, dat de nummers er niet om vroegen. Er waren wel een aantal partijen waarbij ik in eerste instantie een sopraanstem wel hoorde, maar waar naarmate we meer repeteerden, bleek dat een andere aanpak gewoon beter was. Het gaat ons er niet zozeer om dat we iets moeten gebruiken omdat het kan. Emmpu kan bijvoorbeeld heel goed solo's spelen, maar dat betekent niet dat we in ieder nummer minstens drie minuten aan gitaarsolo moet zitten. Dat is zeg maar ook de reden. Zo hebben we gedacht. Niet zozeer dat opera niet meer mag, of omdat we er bijvoorbeeld niets meer aan zouden vinden. Dat is allemaal niet zo. Het is omdat de nummers er niet om vragen. Het is puur de muziek die ons leidt.

Maar van de andere kant: als je kijkt naar mijn persoonlijke ontwikkeling van de afgelopen jaren, dan is opera an sich ook al steeds verder op de achtergrond gekomen. Maar op deze plaat vroeg de muziek er niet om. Dat wil niet zeggen dat het nooit meer kan. Misschien hebben we op de volgende cd weer wel nummers waar het in hoort. Of als we straks livesongs gaan spelen, spelen we ook oude nummers waarin we het dus wel doen.

Ach, het album is onmiskenbaar Nightwish.

Dat denk ik ook. Absoluut. En ook waar Tuomas naar toe wil. En ook Marco, die zijn stempel er nu ook zeker op gedrukt heeft. Deze sound is gewoon ongeacht wie er zingt, helemaal daar. Maar ook met deze thema's, die toch wel afwijken van eerdere albums, zit er toch zo'n po�tische, romantische inslag in alles, dat je meegenomen wordt in de muziek. Ik ben natuurlijk niet objectief, maar ik ben toch ook nog altijd vreselijk Nightwish-fan.

Wat is jouw favoriete album, behalve dan deze waar je zelf op zingt?

Ik denk Once. Niet alle nummers, maar daar staan de meeste nummers op die ik te gek vind.

Hebben ze bij de opnames nog iets in jou bovengehaald, waarvan je niet wist dat je het kon?

Ja eigenlijk wel. Met name op het gebied van zachter zingen. Heel zacht. En laag ook.

Dat hoor je dan vooral in het laatste nummer. Daar doe je veel verschillende dingen met je stem.

Heel veel verschillende dingen. Maar ook bijvoorbeeld in de ballad Our Decades in the Sun. Dat bouwt zich behoorlijk op, maar zeker in het begin en later nog een keer een coupletje, dat is super zacht. Om ook expressief te zijn, terwijl je heel zacht zingt, dat was iets waar ik nog niet aan gewend was. Zeker gezien de laatste ontwikkelingen bij ReVamp, waar ik juist meer naar het extreme ging. Daarop experimenteerde ik met rauw zingen en zelfs grunten. Toen dat eenmaal eruit was, begon ik meer te luisteren naar zangers en zangeressen aan de andere kant van het spectrum, die juist heel zacht zingen, terwijl ik dat voorheen juist wat saai vond.

Naar wie zoal?

Nou, bijvoorbeeld Johanna Kurkela, de vriendin van Tuomas. Buiten Finland zullen niet veel mensen van haar gehoord hebben, maar ze heeft een hele mooie stem. En dingen als Enya, bijvoorbeeld. Of singer-songwriters die heel zachtjes toch hun boodschap weten te brengen. Daardoor werd ik wel behoorlijk getriggered en gechallenged.

Heb je veel takes nodig gehad om die stukken er goed op te krijgen?

Uiteindelijk niet, omdat we zo lang hebben kunnen repeteren. De zang is juist eigenlijk heel snel gegaan. We waren zelfs eerder klaar dan gepland.

In Yours Is an Empty Hope hoor ik je nog behoorlijk van leer trekken. Zoiets hebben we in Nightwish nog nooit gehoord.

Jazeker. Er zit zelfs wat grunt in het refrein, al is dat wat op de achtergrond komen te staan in de mix.

Maar je schreeuwt ook nog behoorlijk in het nummer.

In het middenstuk, ja. Bij ReVamp had ik dat natuurlijk wel al gedaan, maar binnen het Nightwish-concept is dit wel nieuw. Ik vond het heel leuk dat het nummer daar om vroeg.

Welke taal is het in het begin van My Walden?

Oud-Welsch. Troy doet dat. Hij zingt ook met ons in het refrein van Edema Ruh. En er zitten wat oeh's en ah's in The Eyes of Sharbat Gula. Dat doet hij allemaal.

Zijn rol is wel wat groter geworden dan op vorige albums, heb ik het idee.

Wat diverser, vooral. Hij doet natuurlijk die uilleann pipes, maar dat is een sound die je niet in ieder nummer nodig hebt. Het is gaaf als het kon, maar vanuit dezelfde theorie als waar we het net over hadden: omdat je het hebt, betekent niet dat je het altijd moet gebruiken. Hij speelt bouzouki op Weak Fantasy, en natuurlijk is de fluit terug te vinden.

Hij is echt multi-talented.

Dat is hij zeker.

Een beetje een rode draad door de nummers is de evolutietheorie.

Evolutie, wetenschap... De magie van het leven zelf is de rode draad, waarin ook evolutie en wetenschap duidelijk naar voren komen. Zeker The Greatest Show On Earth is het verhaal van het ontstaan van de aarde en het leven op aarde, en zelfs een mogelijke toekomst. 4,6 biljoen jaar aan evolutie, dus vandaar dat het een wat langer nummer is geworden. Maar bijvoorbeeld Edema Ruh staat er helemaal los van. Dat gaat over een groep muzikanten die reizend door de wereld hun kunsten laten horen. Maar wel gezien vanuit een fantasy-hoek. De echte Edema Ruh bestaat niet.

Evolutiebioloog Richard Dawkins heeft zelfs een gastrol. Tuomas is volgens mij een grote liefhebber van zijn werk.

Tuomas zeker. Troy ook. Ik ben het zelf ook interessant gaan vinden door er meer over te horen. Ook Marco is een grote fan van wetenschap. Het album heeft me wel getriggerd om er nog meer over te lezen.

Bij de opnames was er ook minder goed nieuws: drummer Jukka heeft zijn plek tijdelijk afgestaan.

Zijn insomnia werd zodanig vervelend dat fatsoenlijk repeteren niet meer mogelijk werd. Het gaat nu een heel stuk beter, dus hopelijk gaat dat goed komen. Gelukkig is zijn drumtech Kai Hahto ook een uitstekende drummer, die dus te horen is op het album.

De eerste single is �lan, waarvoor jullie ook een clip hebben opgenomen.

Het is een hele bijzondere videoclip. We hebben op zes verschillende locaties opgenomen. Ieder bandlid heeft opgenomen met een zeer bekende Finse acteur. We hebben dus zes verschillende acteurs die allemaal al flink op leeftijd zijn. De ouwe rotten in het vak, waar men in Finland mee opgegroeid is, zeg maar.

De Finse Huub Stapel?

Ja, dat soort figuren. Voor de Finnen is dat natuurlijk een heel bijzonder iets. De acteurs hebben allemaal direct "ja" gezegd, het leek ze heel leuk om te doen. Maar voor het verhaal is het prachtig. Het gaat over de vreugde van het leven. Je ziet ze allemaal in een zwaar beroep, helemaal uitgeblust. Totdat ze iemand van de band zien en de lust van het leven weer zien, en ze horen het nummer dat we spelen. Uiteindelijk komen we allemaal weer samen om de lust van het leven en van de muziek te vieren. Alles is op locaties gedaan die verlaten zijn. Dat is allemaal een beetje mistroostend en verlaten. Het geeft een hele melancholische maar ook magische sfeer die perfect bij Nightwish past. Dat komt allemaal samen in een verlaten bar, wat dan mijn locatie is. Uiteindelijk blazen we dat ook weer leven in. Voor de niet-Finnen zal het speciale van die acteurs er niet zijn, maar het is een mooi verhaal en het heeft prachtige special effects. Maar vooral voor de Finnen gaat het een bijzondere clip worden.

Jullie staan op diverse zomerfestivals, waaronder weer op Alcatraz in Belgi�. En er komt ook een show aan in Amsterdam, dus eindelijk zijn jullie in Nederland te zien.

Ja, aan het einde van het jaar is de tour gepland. Dan komen we naar Amsterdam. Het wordt de promotie rondom de nieuwe plaat, dus we spelen natuurlijk diverse nieuwe songs, maar ook oud materiaal.

Welk oud nummer zou jij zelf graag willen spelen?

Ik zou heel graag The Poet And The Pendulum willen doen.