In de filosofie van Jeremy Bentham - en met name Michel Foucault - staat het architectonische principe van het Panopticon symbool voor de veelvoud aan disciplineringstechnieken waaraan het moderne subject onderworpen wordt en waardoor mensen tegelijkertijd kenbaar, kneedbaar en beheersbaar worden gemaakt. In eerste instantie lijkt die omschrijving ver af te staan van de atmosferische black metal die Austin Lunn onder deze naam uitbrengt. De band Panopticon lijkt immers vooral een lofzang aan de uitgestrekte natuur te zijn. Toch is de bandnaam treffend, want het is juist het panoptische principe waartegen deze band zich het sterkst lijkt te verzetten. Bovendien spreekt de fascinatie van Lunn voor het werk van Foucault niet alleen uit de bandnaam: het album Social Disservices (2011) is volledig gemodelleerd naar Foucaults indringende filosofie.

Genoeg filosofisch geleuter. De belangrijkste vraag is natuurlijk hoe de muziek van Panopticon op Autumn Eternal, het zesde volledige album van de band, klinkt. Het antwoord? Als een zeer geslaagde kruising tussen de sfeervolle eenzaamheid van Agalloch en de kolkende natuurverering van Wolves In The Throne Room. Dat komt vooral doordat Austin Lunn de gave bezit om zijn over de gehele linie toch vrij krachtige en agressieve, naar cascadiaanse black metal neigende, sound te doorspekken met werkelijk prachtige melodielijnen.

Laten we bij het begin beginnen. Het prachtige intro Tamarack's Gold Returns verdient het immers zeker niet om overgeslagen te worden. Het nummer klinkt bijna als melancholieke country met zijn stemmige akoestiek. Er is een mooie rol weggelegd voor violist John Becker, die als sessiemuzikant in enkele nummers zijn opwachting maakt. Na het intro komt de Agallochiaanse somberblacktrack Into The North Woods met donderende drumroffels de oorschelpen binnenrollen. De druilerige, stemmige riffs hadden zo van een album als The Mantle of Ashes Against The Grain kunnen komen, maar het nummer verrast met een flitsende, melodieuze solo die prachtig in de muziek ge�ntegreerd is.

Lunn, die alle instrumenten voor zijn rekening neemt, bewijst op meerdere momenten een bovengemiddeld muzikant te zijn. Regelmatig duiken er melodieuze, kunstige riffs en melodielijnen op die je niet direct zou verwachten op een blackmetalalbum. Toch worden die frivoliteiten moeiteloos ingepast in de melancholische en mijmerende sfeer die op Autumn Eternal de boventoon voert. Zo laveert Panopticon voortdurend tussen kabbelende beekjes en woeste stromingen � en slaagt de band met vlag en wimpel voor beide.

De nummers op Autumn Eternal zijn stuk voor stuk enerverend, meeslepend, ontroerend en integer. Of het nu het prachtige Sleep To The Sound Of The Waves Crashing (waarin naast de viool ook een mooie rol voor de cello is weggelegd) of het met blackgaze-riffs en postrockinvloeden gesoigneerde Pale Ghosts betreft: Lunn weet waar hij mee bezig is. In het bijna elf minuten durende A Superior Lament komt alles op grootse wijze samen in superbe melancholie die naar een huilend gitaarcrescendo toewerkt.

De Amerikaanse blackmetalscene is tegenwoordig vruchtbaarder dan ooit. Het is bijna niet voor te stellen hoeveel geweldige bands er momenteel in dat land rondlopen. Panopticon hoort zeker tot de voorhoede van de huidige golf aan atmosferische blackmetalbands die hier hun wortels hebben. Hoewel Agalloch, als een van de grondleggers van dit genre, helaas het bijltje erbij heeft neergegooid, doet het deugd dat bands als Panopticon in staat zijn om de troon over te nemen. Verplichte kost voor de liefhebbers van bovengenoemde bands.

Tracklist:
1. Tamarack's Gold Returns
2. Into The North Woods
3. Autumn Eternal
4. Oaks Ablaze
5. Sleep To The Sound Of The Waves Crashing
6. Pale Ghosts
7. A Superior Lament
8. The Winds Farewell