Nu 2023 definitief achter ons ligt, de oliebollen verteerd zijn, de vuurwerkresten weggeveegd worden en de kerstbomen opgeruimd zijn, is het de eerste maanden van 2024 nog n keer tijd om achterom te kijken naar het afgelopen muzikale jaar, voordat het vizier weer op de toekomst wordt gericht. Welke platen van vorig jaar zijn onder de radar gebleven, maar zijn interessant genoeg om alsnog in de schijnwerpers te zetten? In deze terugblikkende reeks bespreek ik tien platen uit 2023 die zeker de moeite van het beluisteren waard zijn.
De tiende en laatste in deze serie is afkomstig van een gezelschap dat inmiddels al dertig jaar meedraait, maar door zijn relatief beperkte hoeveelheid releases en volstrekt eigenzinnige aanpak nooit cht is doorgebroken. Desondanks geniet de groep een cultstatus en worden de sporadische albums van deze band steevast jubelend beoordeeld. Als ik er dan ook nog bij vermeld dat het een Noorse groep betreft die een avantgardistische vorm van black metal, industrial en progrock maakt, kan het maar over n band gaan: Ddheimsgard. De formatie levert in april van het afgelopen jaar, acht jaar na A Umbra Omega (2015), eindelijk weer eens een nieuw werkstuk af.
Nu bleek die voorganger al een wonderlijke, zeer fascinerende smeltkroes van felle blackmetalerupties, kalm kabbelende progressieve rock en technische hoogstandjes. Geen korte zit ook, met het intro buiten beschouwing latend - vijf lange nummers van om en nabij het kwartier, die op carnavaleske, hyperbolische en bijzonder eclectische wijze laveren tussen het werk van Arcturus, A Forest Of Stars, Ashenspire (de theatrale zang), Thorns (de staccato-achtige gitaarloopjes) en zelfs de Zweedse Shining (gelamenteerde cleane zang op een bedje van mistroostig akoestisch gepluk). Het nieuwe album Black Medium Current doet hier in ieder geval qua lengte nog een schep bovenop. Met negen nummers, die in totaal zeventig minuten in beslag nemen, heeft dit album een flinke digestieperiode nodig.
Black Medium Current is nog steeds een zeer diverse en genreoverstijgende potpourri, maar blijkt minder extatisch en extravert dan zijn voorganger. Het album, waarop nieuwkomer Lars-Emil Mly te horen is als bassist, thereminspeler, pianist en cellist, is rustiger van karakter, maar paradoxaal genoeg krijgt de muziek daardoor juist meer ruimte om zich te onderscheiden. Daar waar A Umbra Omega in zekere zin schreeuwerig is met alle onderdelen die evenveel aandacht vragen krijgen de composities op dit album meer tijd om zich te ontvouwen. Het statige Tankespinnerens Smerte is een mooi voorbeeld. Het is een kalm nummer, dat bijna naar progressieve rock neigt, om richting het eind middels een klinische, effectieve versnelling nog even koers te zetten richting industrial blackmetalwateren. Ook het bijna tien minuten durende Halow is verrassend subtiel opgebouwd, met zijn slepende riffs en regelmatige momenten waarop gas wordt teruggenomen.
Black Medium Current doet regelmatig denken aan een album dat uit de jaren negentig komt. Zo is Et Smelter opgebouwd rond een repetitieve, grimmige blackmetalriff die zo uit een gure Noorse kelder uit die tijdspanne lijkt gewaaid. De track bevat een vibe die herinnert aan het materiaal van Kampfar en Windir, terwijl de akoestische passage met sinistere vocalen doet denken aan een soort wonderlijke combinatie van Shining en Arcturus. Toch is er ook op deze langspeler nog voldoende ruimte voor uitbundige experimenten en hallucinante stijlwisselingen. Zo combineert Interstellar Nexus volstrekt bizarre, drum n-bass achtige momenten met een lekkere, synthgedreven blackmetalpassage aan het eind (denk aan een soort lo-fi variant op Nachtmystium ten tijde van het Assassins-album). En Det Tomme Kalde Mrke begint furieus, met staccato riffs en machinale loopjes die aan het werk van Thorns en Satyricon doen denken, maar waaiert vervolgens in een uitgesponnen, psychedelische passage uit richting Enslaved-achtige progressieve metal.
Zo is ook Black Medium Current weer een bijzonder opmerkelijk werkstuk, waarop heel veel te ontdekken valt. Het enige nadeel ten opzichte van bijvoorbeeld groepen als Arcturus en Enslaved is dat Ddheimsgard toch net iets minder goed erin slaagt om zijn muzikale expressiedrift te kanaliseren in messcherpe composities. De muziek meandert vooral alle kanten op, maar kent minder haakjes in de vorm van een direct beklijvende riff of een episch refrein. Ook is het jammer dat het wat saaie Abyss Perihelion Transit (elf minuten in een vrij monotoon tempo) de vaart iets te veel uit het album haalt. Eens te meer omdat ook het afsluitende Requiem Aeternum een zeer rustig, melancholisch piano-nummer is, dat echter juist wel goed werkt door zijn tragische toonzetting.
Ondanks deze kleine minpunten kan ik Black Medium Current van harte aanbevelen aan avontuurlijk aangelegde luisteraars. Het album is als een wat al te uitbundig samengesteld muzikaal veldboeket, waarin allerlei elementen gecombineerd worden tot een kleurrijk geheel, dat misschien niet overal even harmonieus in balans is, maar desondanks intrigeert en tot de verbeelding spreekt.
Tracklist:
1. Et Smelter
2. Tankespinnerens Smerte
3. Interstellar Nexus
4. It Does Not Follow
5. Voyager
6. Halow
7. Det Tomme Kalde Mrke
8. Abyss Perihelion Transit
9. Requiem Aeternum
.jpeg){kind=small}
