Waar denk jij dat die voor staat?

Ik heb er een tijdje over gepiekerd, maar eigenlijk heb ik geen flauw idee.

De bepaalde mate waar ik op in kan gaan is eigenlijk dat het een vergelijkbare titel is als de vorige plaat. Er zit een paradox in opgesloten. Er zit een soort grammaticale onjuistheid in, als het ware, die al meteen een vraag opwerpt. Je leest het wel en je snapt de woorden, maar het maakt geen zin. Net als op de vorige plaat, de tijd van geen tijd voor altijd. En nu is het een duizendvoudig centrum. Een centrum kan per definitie niet duizendvoudig zijn. Tenzij je even je logica aan de kant wilt zetten en wil accepteren dat op het moment van het duizendvoudig epicentrum de realiteit zoals wij die kennen, uit elkaar valt. Dat die wetten langzaam uit elkaar beginnen te brokkelen. Op dat moment, the time of no time evermore, ontstaat het duizendvoudig epicentrum. Dat is dus in ieder deeltje tegelijkertijd op alle plekken en voor altijd. Dat is de meest zakelijke verklaring die ik eraan kan en wil geven. Voor de rest denk ik dat het heel belangrijk is dat de mensen die vraagstelling meenemen als ze naar het album luisteren. Ik hoop dat ze aan het eind de vraag zelf kunnen beantwoorden. Dat ze er zelf een logica in aan kunnen brengen. De vraagstelling is dusdanig groot dat je die niet zomaar aan de kant kan schuiven, maar ook niet even kan beantwoorden. Dus dat die nog introspectie vergt. Misschien niet de uitleg van de titel, maar meer het album.

Zou je de mensen middels de teksten een bepaalde kant opduwen, of wil je dat ze het volledig zelf ontdekken?

Ik wil niemand een kant opduwen. Ik ben geen volksmenner en ik ben geen predikant, maar ik ben veel meer ge�nteresseerd in mensen een beetje prikkelen, treiteren haast. Ik wil ze uit hun comfortzone halen. Een mooi woord dat je de laatste tijd veel te veel hoort. Bij die mensen wil ik laten zien hoe absurd hun perceptie van realiteit is. Iedere perceptie van realiteit is per definitie een illusie. Op die manier cre�er je een soort ongemak bij mensen. Met dat ongemak kun je twee dingen doen. Je kunt het wegstoppen of je kan het confronteren. Door middel van een confrontatie word je sterker en op z�n minst wijzer. Het hoeft niet altijd op iets uit te komen waar je heel blij mee bent of wat je ziet als sluitend of acceptabel, maar het levert in ieder geval iets op.

Waar haal je zelf de inspiratie vandaan om zulke teksten te schrijven?

Je kunt het bijna zien als een dagboek van een spirituele zoektocht. En dan van iemand die eigenlijk geconfronteerd wordt met dezelfde vragen als de luisteraar. Ik ga er niet in mijn eentje over nadenken, bij wijze van spreken. Iedereen doet maar lekker mee om na te denken over zijn eigen plaats binnen de kosmos. Het gaat over de stemmen die ik hoor, de invloeden die ik ontvang en datgene wat ik definieer als satan. Het is de waarheid en de onwaarheid, de logica en de onlogica die daar aan vast hangt. Dat inspireert mij en dat kan tot uiting komen in kunst, muziek, persoonlijke relaties, in alles. Het hele spectrum van de menselijke ervaring.

En hoe vertaal je die ervaringen voor jezelf in je muziek?

Ik kan dat niet goed beantwoorden, want ik weet dat niet zo heel goed. Ik weet dat het gebeurt en probeer dat bewust niet te veel te analyseren. Daar moet je gepaste afstand van houden, want op het moment dat je een fenomeen bestudeert, verandert het. Sommige dingen moet je laten zoals ze zijn en er gewoon de vruchten van plukken. Door redeneren en door logica toe te passen, kun je elke menselijke ervaring terugbrengen naar helemaal niks. Van plezier tot aan niks. In het geval van verdriet kan dat nog wel prettig en gemakkelijk zijn, maar je houdt jezelf dan ook weer voor de gek. Het gevoel dat het jou geeft is veel belangrijker dan de eventuele logische verklaring van hoe het komt. Vergelijk het maar met het zien van de vrouw van je dromen. Je wordt op slag verliefd. Dat heeft iedereen wel eens meegemaakt. Je kunt wel zeggen dat bepaalde feromonen bij haar en mij ervoor zorgen dat we elkaar leuk vinden. Ik ruik en voel dat. Daardoor voelen we ons fysiek tot elkaar aangetrokken en dat heeft weer te maken met mijn drang tot voortplanting. Er worden bepaalde endorfines� Waar blijf je dan? Wat houd je dan nog over? Alleen maar leegte. Je gaat daarbij ook voorbij aan een aantal fundamentele waarheden in jouw bestaan. Namelijk aan het feit dat jij helemaal niet afhankelijk bent van die feromonen, maar het feit dat jij bent, op de plek waar jij bent, met de persoon die jij bent. Dat is de realiteit en dat is belangrijk. Alles wat ik zie en wat ik meemaak probeer ik op die manier te ervaren. Ik probeer er bewust niet te veel in te wroeten. Dat gezegd hebbende is het natuurlijk wel zo dat er bepaalde idee�n die er bij je opborrelen, wel heel interessant zijn om uit te diepen. Dus het is meer een kwestie van hoe ver je met een concept kunt gaan. Tot hoever is deze waarheid die ik voel applicabel voor mij en waar trek ik de grens. Markies de Sade: je weet niet wat genoeg is totdat je weet wat teveel is. Dat geldt ook voor het creatieve proces. Je moet erin duiken. Je moet de koe bij de hoorns vatten en dat gevecht aangaan.

Hoe heb je het hele idee achter de plaat weten over te brengen op de kunstenaar. Het is een fantastisch product geworden met verschrikkelijk mooie afbeeldingen

Niet. Wat ik heb gedaan, en dat vond ik heel interessant, is het volgende. Kijk, jij bent journalist. Ik zal je niet vertellen hoe je een artikel moet schrijven. Dat zou onzin zijn. Je gaat mij ook niet vertellen hoe ik een plaat moet schrijven. Je kan hooguit zeggen wat je ervan vindt. Bij de kunstenaar is het zo dat ik hem in een vroeg stadium een demo heb gegeven en de tekst. Hij komt vervolgens met dit aanzetten. Dat hij op een angstaanjagende manier in staat is om de dingen die ik erin verstopt heb, eruit te halen is mooi meegenomen. Ik wist van tevoren niet wat het zou worden. Bepaalde tekeningen heb ik wel tien keer moeten bekijken, voordat ik zijn interpretatie begreep. Te gek, en dat is dan weer zijn belevingswereld. Dat vind ik een interessant gegeven, want daarmee verbreid je de mogelijkheden, de chaotische effecten van interpretatie. Er is nog meer mogelijk, want nu kun je niet meer alleen luisteren naar de muziek en de teksten lezen, maar je kunt de ervaring ook nog koppelen aan de beelden. Je krijgt er gewoon een derde factor bij.

Ik heb het ervaren als een extra dimensie. Ik vond het prachtig om door het boek te bladeren tijdens het luisteren. Het voegt absoluut iets toe.

Precies! En ik ben er ook erg blij mee. Hij heeft echt supergoed zijn best gedaan. Natuurlijk was hij weer veel te laat, maar dat is altijd zo. Maar toch, deze plaat is qua vorm en inhoud denk ik wat hij moet zijn.

Had je zelf al enig idee dat de plaat zo moest worden of is dit uiteindelijk ook een complete verrassing voor je?

Nou, het leuke is dat we eind 2009, toen we The Time Of No Time Evermore hebben uitgebracht, zijn gaan touren. Misschien niet echt touren, maar we hebben flink wat gespeeld in Europa. We zijn toen eens gaan nadenken over �volgend jaar�. Wat gaan we volgend jaar doen? Iedereen wilde wel een beetje relaxen. Niet heel veel doen. Maar toen kwamen de aanbiedingen van festivals binnen. Toen hebben we heel snel 21 shows over het jaar verspreidt. Ik had dus ineens heel veel vrijetijd en ik wist niet goed wat ik ermee moest doen. Na de eerste plaat dacht ik niet dat ik nog een plaat zou maken. Want heel eerlijk gezegd wist ik niet wat ik moest maken of waar ik het over moest hebben. Het statement was wel gemaakt en goed ook. Ik zat maar een beetje thuis. Daar heb ik wel veel gelezen, gestudeerd en eigenlijk ook wel een beetje afstand genomen van het fenomeen The Devil�s Blood. Ik had eigenlijk zelfs al in mijn achterhoofd de gedachte om er na de festivaltour mee te stoppen. Gewoon �bedankt en de groeten�. Later heb ik een computertje gekocht met een nieuw opnamesysteem en zo ben ik in januari voorzichtig wat gaan opnemen. Eigenlijk gewoon om het uit te proberen, maar in maart had ik vijf nummers klaar. Dat wat ik tot die tijd had opgenomen viel heel makkelijk samen. Ik keek op de kalender en wist direct dat we dit op de elfde november konden uitbrengen. Genoeg tijd om meer materiaal te schrijven en te repeteren. Het viel allemaal heel snel op z�n plek. Uiteindelijk was het een veel spontaner proces dan met de vorige plaats. Dit was meer een proces van evolutie, van wording op zichzelf, dus niet geketend aan perceptie of aan verwachting. De creatie zoals die zich openbaart. Dat is dit monster geworden en ik ben er heel erg trots op.

Zo zou het wel moeten zijn bij elke muzikant. In plaats van dat je een plaat moet maken dat je maakt dat het komt.

Ik zou wel graag zien dat meer bands dat zo zouden doen. Ik heb genoeg platen van bands in mijn collectie staan waarvan ik uiteindelijk vaak alleen de eerste helemaal te gek vind. Bij het latere werk krijg ik vaak het idee dat ze het alleen maar hebben geschreven zodat ze weer op tour kunnen. Of om de roadcrew te kunnen blijven betalen. H�, en ik heb er respect voor hoor. Als je dat kan en als je dat wilt doen en de fans blijven komen. Wie ben ik dan om te zeggen dat ik dat niet goed vind? Ik zou het eigenlijk zelf niet willen en ook niet zo goed kunnen. Ik zou niet eens weten hoe ik er aan moet beginnen, want ik heb er zelf niet veel over te vertellen. Het moet wel erin zitten. Wat ik bij de vorige plaat ook zei: het kan zijn dat er de komende twee, drie, vier of zes jaar helemaal niks komt en die kans is nu ook heel erg aanwezig. Ware het niet dat ik dankzij deze plaat en het ontstaan ervan meer vertrouwen heb gekregen in mijn capaciteiten als ontvanger, als antenne. Als het er is, dan pluk ik het uit de lucht. Dan weet ik het te vinden. Maar als het er niet is, dan is er niks aan te doen. Daar moet je ook eerlijk over zijn. Heel frustrerend en verschrikkelijk eenzaam. Dat is nog veel erger dan bij wijze van spreken verlaten worden door je vrouw, want dit is verlaten worden door je inspiratie. Dan lijkt het wel alsof je echt alleen bent in het universum, totdat je haar weer vindt.

We hebben de plaat inmiddels ook gehoord en kunnen wel concluderen dat die super is. Het geluid is ook veel beter dan de vorige. Die klonk goed, maar dit is fantastisch. Wat is er anders gedaan?

Even de opnametechniek terzijde, want wat we anders gedaan hebben is veel meer een livebenadering volgen. Op de vorige plaat begonnen we met de drums, vervolgens de bass, de gitaar enzovoort. Zoals ik de demo�s thuis ook maak: laag voor laag. Nu hadden we tegelijkertijd voor ieder nummer een basis opgenomen met bass, drums en twee slaggitaren. Dus aan de kern is echt een liveband aan het spelen. Zo is de muziek veel makkelijker te lagen en klopt het beter. Je hoort goed wat wel werkt en wat niet. Daarbij bespaar je tijd en de plaat heeft een openheid en een spontaniteit dat lekker in het gehoor ligt. Natuurlijk zijn wij in de tussentijd betere muzikanten en Pieter Kloos een betere geluidstechnicus geworden. Dit keer hebben we bewust opgenomen op zestien sporen met oude bandopnameapparatuur en dat vervolgens overgezet naar de computer. Dat om altijd een bepaalde cohesie tussen het materiaal te krijgen. Dat legendarische fenomeen werkt dus echt. Dus als je met een hele band tegelijk opneemt met een bandrecorder, dan klinkt het als een band. Als je dat digitaal doet, dan klinkt het als vier muzikanten die apart aan het spelen zijn. Het is weird om daar achter te komen, maar dat is wel leuk. Verder hebben we heel veel echte synthesizers gebruikt, echte toetsen, piano en akoestische gitaren. En we hebben heel veel gekeken naar dynamiek, hard- en zachtverhoudingen. Weet je wel, de vorige plaat is meer als een harde trein en hier wordt er binnen de nummers veel meer de ruimte opgezocht. Ik denk dat dat de grootste verschillen zijn, afgezien van het feit dat we allemaal wel ietsje verder zijn als instrumentalisten.

Hoe kijk je zelf uit naar de reacties op deze plaat?

Tot nu toe? Ik lees eigenlijk nooit recensies. Ik hoor het wel van mensen die ik tegenkom. Van mensen die ik over het algemeen spreek en journalisten. Tot nu toe heb ik eigenlijk alleen maar positieve geluiden gehoord. Alleen een iemand die deze plaat drie keer geluisterd had en de vorige �misschien� beter vond. Ik heb nog van niemand gehoord dat die �m slecht vind. En als ze dat wel vinden, dan moeten ze dat maar vinden. Maakt me ook niet uit. Er zijn wel een aantal mensen in mijn leven waarvan ik het belangrijk vind dat ze het vatten. Aan de ene kant zijn dat bepaalde vrienden, bepaalde mensen die gewoon veel voor je betekenen. Verder ook mensen die met dezelfde materie bezig zijn als ik, die bepaalde dingen eruit weten te vissen die ik erin stop, zoals bijvoorbeeld de tekenaar en de tekstschrijver van Fire Burning. Sommige bekenden weten de spijker op de kop te slaan en weten precies op het moment te vertellen wat het betekent. Ik hoef niet eens iets te zeggen, want voor hun is dat logisch. We spreken dezelfde taal en dat vind ik dan interessant en belangrijk. Uiteindelijk is er een persoon die kan zeggen of dit een goede plaat is, en dat ben ikzelf, en ik vind het een goede plaat. Dus voor mij is iedere recensie irrelevant in zoverre dat ik het leuk vind als die positief is. Negatieve stukken wuif ik zo weg. Ik zit in elk geval niet te wachten op opbouwende kritiek. Dan heb ik dus iets van �het zal wel�.

Hoezo dat dan?

Tja, het boeit me niet. Ik ga ook niet tegen de tekenaar zeggen van �ja, het is wel leuk, maar je kleurgebruik��

Tast je dat aan in je creatieve proces?

Dat weet ik niet, maar als hij een knip voor zijn neus waard is, zal hem dat niet interesseren. Op het moment dat je overtuigd bent van datgene dat je aan het doen bent, dan doe je het ook. En dan niet denkt dat het ok is, want dat kan ook. Soms dan denk je dat het gaaf is, maar weet je het niet zeker. Dan zoek je juist iemand op die het voor je kan bevestigen. Als je echt zoiets hebt van �dit is echt heel gaaf!�, dan kunnen ze hoog en laag springen, maar ik ga het niet horen wat ze bedoelen. Naja, ik luister er misschien wel naar, maar vergeet het meteen weer.

De occulte rock is toch echt weer iets van de laatste jaren. Zie je jezelf daarvan als een van de aanzetters ervan?

Dat wordt ons de hele tijd verweten. Alleen er is iets wat ik heel interessant vind. Ik ben niet bepaald van de nieuwe muziek, dus op de hoogte ben ik nauwelijks. Wat ik heb gehoord van bands als bijvoorbeeld Blood Ceremony, Jex Thoth of Ghost vind ik op geen enkele manier lijken van wat wij doen. Ja, we hebben gitaren drums en zang, en we spelen rock die wel eens ge�nspireerd zou kunnen zijn door oudere dingen. Alle vier de bands hebben zo�n eigen smoel. Met name Ghost.

Eigenlijk allemaal wel.

Ja, eigenlijk allemaal wel. Precies! Dus ik zie de behoefte ervan ook niet in. Het doet me er allemaal aan denken hoe dat begin jaren negentig ging. Ik weet niet hoe oud jij bent, maar ik ben 31. Ik heb dus heel erg bewust meegemaakt dat Nevermind van Nirvana en de platen van al die andere bands uitkwamen. Wat je er van vindt, maakt niet uit, maar het was wel een moment in de muziekgeschiedenis dat van belang is geweest. Maar dan werd er gesproken van een Seattlescene en een Seattlesound. Nou dan ga ik luisteren: Dirt van Alice In Chains, Ten van Pearl Jam en Badmotorfinger van Soundgarden en dan kan ik GEEN platen voorstellen die nog meer van elkaar verschillen dan die! Tegen de mensen die dat ontkennen: flikker gewoon lekker op! En tegen de journalisten die het nodig vinden om het op die manier te classificeren: ga je huiswerk doen! Dat is een! En tegen de mensen die denken van: �oh, ik vind dat gaaf, dus dan zal ik dit ook wel gaaf vinden�, heb ik zoiets van: Open je oren! Luister eens. Probeer gewoon iets te investeren van jezelf als je een plaat opzet. Niks ten nadele van al die bands, maar we hebben eigenlijk geen raakvlakken. We zijn niet met hetzelfde ding bezig, we zitten niet in dezelfde scene of onderdeel van dezelfde movement en komen niet eens uit dezelfde stad. En dat is trouwens al helemaal oninteressant, waar je wel of niet vandaan komt. Goede muziek wordt overal gemaakt. Slechte muziek ook, dus ik zie dat niet zo.

Wat ik eigenlijk wel heel interessant vond, is wat achterin de cd vermeld staat. Daar staat dat je vooral een vrije individu moet zijn, niet aan regels gebonden. Zit daar een specifieke angst achter?

Nee, dat is gewoon een disclaimer.

Waarom neem je die op?

Wat belangrijk is, is dat dit een practicum is. Ik weet niet of je dit helemaal gelezen hebt, maar dit is een magische oefening. Dit, en daar kunnen we lang en breed over discussi�ren, maar ik weet dat het werkt. Dit is geen ongevaarlijke materie. Dit is niet waar mensen aan moeten beginnen, wanneer ze niet weten wat ze aan het doen zijn. Op het moment dat mensen denken dat wij onderdeel zijn van een bepaalde cultus ofzo en dat belangrijker vinden dan wat hier echt staat, dan vind ik dat ze verkeerd bezig zijn. Wat ik hier doe, is een bericht neerzetten. Het is een praktische oefening, waarvan ik de positieve en negatieve aspecten ken. Weet waar je aan begint. Nogmaals, we zijn geen onderdeel van een bepaalde cultus, dus het heeft geen zin van een cultus het boek te pakken en dat naast het werk van ons neerleggen. Natuurlijk komt het niet overeen, maar dat is niet interessant. Dit is wat wij doen. Ik had het ook weg kunnen laten, maar dan had ik juist vanuit die wereld misschien weer de toorn op me gekregen dat ik het anders zou doen dan een of ander boek zou vermelden. Behalve dat we niet bij die scene horen, is het zo dat we op dit vlak volstrekt onafhankelijk zijn. Aan de andere kant is het ook dat wat je hier eventueel mee doet en eruit haalt, ook alleen van jou is. Er staat dan ook vermeld dat je iets moet gebruiken dat voor jou werkt en dat in jouw traditie past. Dat is een heel belangrijk aspect daarvan.

Hoe heb je het label zo gek gekregen om zo�n geweldige editie uit te brengen?

Ik heb eigenlijk alleen maar de kunst aangeleverd. Althans, dat heb ik samen met de kunstenaar gedaan en ik heb een heel klein beetje de lay-out gestuurd. Hier heeft het label me ook heel erg mee verrast, haha. Het wordt nog een hele discussie met de distributeurs, want hij past nergens in de schappen. Hij moet dus apart staan. Luister, ik koop nauwelijks nieuwe muziek. Ik kan het simpelweg niet betalen. Ik heb er gewoon het geld niet voor, maar als ik iets koop, dan koop ik negen van de tien keer iets dat de moeite waard is om te kopen. Dan kijk ik niet alleen naar de muziek, maar ook alles dat je erbij krijgt. Als ik niet in de band zou spelen en ik dit in de winkel zou zien staan, dan wil ik het op z�n minst even aanraken. Het is een heel uitnodigend iets. Dat hebben we eigenlijk altijd geprobeerd. Ons label gaat daar altijd heel ver in. Je moet maar eens op de website kijken, want dat doet hij bij bijna al zijn releases. Ze hebben heel wat prachtige dingen uitgebracht. Het ziet er allemaal goed en verzorgd uit. Daar zit heel veel liefde in en dat mag ook wel, want mensen moeten er toch hun zuurverdiende centjes aan uitgeven.

De LP versie is nog mooier geworden.

In ieder geval een stuk groter! Maar niet verder dan het 12� formaat. Het boek is eigenlijk ook behoorlijk groot zo.

Hoe zit het verder met de shows?

We wilden eigenlijk zo min mogelijk spelen en vooral de krenten uit de pap vissen. Nu blijkt dat er erg veel krenten zijn, dus kunnen we echt mooie dingen uitkiezen. De shows zijn tot en met april of mei. Dan gaan we de festivals doen, gevolgd door wat clubs in het najaar. Daarna wordt het tijd voor een half jaar vakantie.

Is het jullie bewuste keuze geweest om met In Solitude op te treden?

Nou, In Solitude is in ieder geval een band waar ik een heel persoonlijke band mee heb. Ik ken die jongens heel goed en heb heel veel waardering voor ze. Fantastische band, zeker live een van de betere heavy metalbands. Z�ker als je ook in ogenschouw neemt dat ze allemaal niet ouder zijn dan 22 ofzo. En dan klinken ze nog meer als Mercyful Fate als dat Mercyful Fate geklonken heeft in hun laatste tien jaar. Ik was er heel blij mee om hen erbij te hebben.