Ja, en ik ben blij dat de cd nog niet op internet uitgelekt is.

Bij Nuclear Blast hebben ze nu een redelijk goed systeem om dat tegen te gaan.

Ik merk het. Maar toen ze het net hadden werkte het nog niet zo goed. Dat was bij onze vorige cd, en die is evengoed nog twee en halve maand van tevoren uitgelekt. Maar toen konden ze wel gelijk nagaan wie dat had gedaan, en die kreeg toen een tijd lang geen cd's meer. Het is wel doorgedrongen dat het systeem echt werkt, en dat degene die 'm uitlekt ook achterhaald wordt. Ik snap ook niet wie zoiets doet, want je benadeelt er echt de band mee. Als je dat twee maanden van tevoren doet, dan zijn er een stuk minder mensen die tegen de tijd dat de cd uitkomt dan nog zin hebben om hem aan te schaffen. Als hij eenmaal uit is vind ik het niet zo erg, dan gaat hij het internet rond en zijn er genoeg mensen die het checken en hem dan aanschaffen.

Doe je dat zelf ook, bij andere bands?

Nee, eerlijk gezegd niet. Ik zou het wel doen, maar ik heb gehoord dat je er veel virussen mee binnenhengelt. Op mijn pc staat veel muziek die ik gecomponeerd heb, en het risico dat daar wat mee gebeurd wil ik dus niet lopen. Het enige wat ik wel eens doe is dat ik iemand vraag die een cd gekocht heeft, of ik hem mag lenen. Als ik hem goed vind ga ik hem zelf ook halen, zo niet dan geef ik hem netjes terug. Ik zal niet zeggen dat ik nooit een cd op m'n iPod heb gezet en daarna niet gekocht, maar dat is niet vaak gebeurd in ieder geval.

Wat is dan de laatste cd die je gekocht hebt?

Opeth, Watershed.

Zo, die is ook al niet echt nieuw meer.

Ik krijg niet veel mee wat er tegenwoordig nog gebeurd. Die laatste van Dream Theater wil ik nog eens halen, maar verder komt er weinig uit waarvan ik weet dat ik het echt moet hebben.

Heb je geen tijd meer om nieuwe dingen te beluisteren?

Ja ik heb er vrij weinig tijd voor. Ik ben wel geïnteresseerd in welke bands het goed doen en wat er zoal uitkomt, maar we hebben zulke drukke schema's dat er weinig tijd overblijft om daar eens goed voor te gaan zitten.

De laatste maanden hebben jullie de cd opgenomen, maar sinds die af is heb je toch wel wat meer tijd?

Nou, daarna is het gelijk druk door gegaan. Iedere week zit eigenlijk wel helemaal vol. De laatste paar weken zijn we behoorlijk bezig geweest met interviews. Italië spant de kroon nu wel. Ik heb nu veertien interviews met Italië gedaan. Ik wist niet eens dat er zoveel bladen en ezines daar waren!

Laten we het 's over de nieuwe cd hebben. Er zit iets meer gitaar op. Was dat om te testen wat Isaac zoal kan?

Deels wel. Hij kwam in de band, en vroeg "waar moet ik me aan houden?" Dus ik zeg "jij hoeft je nergens aan te houden, het moet gewoon zo gaaf mogelijk klinken." Dat vond hij geen probleem en ging er lekker mee aan de slag. Dus hij heeft flink kunnen losgaan, en hij heeft ook complete vrijheid gekregen voor de solo's, waar er plaats voor was. Ik denk dat hem dat ook wel goed bevallen is.

Solo's miste ik in het verleden wel bij jullie.

Ja ik ook wel. Ad, onze vorige gitarist, speelde die live niet graag, terwijl hij toch een hele goede sologitarist is. Dat vond ik dus wel jammer, maar ja iedereen heeft zo zijn voorkeuren.

Weet je ook waarom hij die niet graag speelde?

Ik denk dat het een beetje uit onzekerheid voortkwam. Ik zelf snapte er niks van, want hij is een geweldige gitarist, maar hij had live een beetje een onzekerheid over zichzelf. Bang om foutjes te maken. Erg jammer, want hij kan het gewoon heel erg goed.

Maar was hij dan meer de leadgitarist en jij de slaggitarist?

Als ik zo goed kon soleren als Ad of Isaac had ik ook zeker wat meer er in gegooid. Ik ben dus zeker een ritmegitarist.

Jij hebt natuurlijk ook nog de grunts te doen. Maar op de nieuwe cd worden die ook door Ariën verzorgd.

Dat klopt. Hij heeft ook op wat nummers meegegrunt. Als hij dronken is begint hij altijd mee te grunten. Ik hoorde dat op een dag, en ik zei tegen hem dat hij een super vette grunt heeft. Dus hij zegt "ja dat doe ik gewoon een beetje voor de lol." Dus ik zeg "weet je wat we gaan doen? Jij gaat gewoon op de cd grunten." Maar hij was bang dat hij dat niet kon, dus ik zeg "kom op man, geen flauwekul, gewoon proberen." En toen ging hij het proberen en dat beviel hem toch wel. En ook om wat meer afwisseling in de grunts te krijgen leek me dat wel een goed plan. Ik vind dat het goed heeft uitgepakt.

Als hij dronken was begon hij te grunten? Dan kwam die deal met Jägermeister wel goed van pas.

Hahaha ja sinds die deal grunt hij me wat af. Nee, maar hij zit ook vaak op café in Breda, waar hij woont, en dan gaat het ook vaak tot de late uurtjes door. En dan vooral bij de metalavonden schijnt hij daar toch iedereen van de barkruk af te grunten.

Dat kan nog lachen worden bij jullie...

Jazeker. En ik heb hem al gezegd dat hij dat live ook moet gaan doen, dus er komt af en toe een microfoontje bij de drumkit.

Heeft hij het al geoefend? Want als drummer ben je echt altijd hard bezig.

We hebben het natuurlijk geprobeerd, om te zien of het ging, en het ging goed. En Isaac gaat live ook wat voor zijn rekening nemen, dus kunnen we live nog wat meer variatie er in aanbrengen.

Gaat er verder nog iets veranderen aan de liveshows?

Isaac is sowieso een wat meer bewegelijkere gitarist dan Ad, dus daar gaan we ook wat meer gebruik van maken. We gaan proberen de hele show wat meer vaart er in te brengen. Nu Isaac ook een microfoon heeft kunnen we ook wat meer van plek wisselen. Het lijkt mij ook wel leuk om eens wat meer aan de andere kant van het podium te staan. Ik sta normaal constant aan de rechterkant, maar nu krijg ik dan ook wat meer vrijheid om over het podium te rennen. Dus toen dat plan geopperd werd was ik wel voor.

Jullie hebben begin oktober twee try-out shows, en dan half oktober de releaseparty. En dan pas in 2010 komen de normale shows in Nederland. Daartussen zijn jullie nog wel op tour?

Jazeker. Maar ik denk dat het goed is om er wat tijd tussen te hebben. We proberen te voorkomen dat men in een vroegtijdig stadium de nummers al zovaak gehoord hebben dat ze de nummers al beu zijn. Je merkt het wel met Nederlandse bands dat als ze vaak optreden, dat de cd net een jaar uit is dat men al begint te vragen wanneer de volgende cd uitkomt. We hebben dat zelf ook aan den lijve ondervonden in het begin. Maar je moet het dan ook van een vaste schare fans hebben die naar veel optredens komen. Voor hen is het natuurlijk wel heel leuk dat ze hun band vaak kunnen zien, maar ook die fans beginnen het op den duur wel teveel te vinden. Maar wij hebben in het begin ook wel heel erg veel in Nederland gespeeld.

Ik zag dat er nu vier shows voor begin volgend jaar gepland staan.

Dat klopt. We hebben het eerste en tweede weekend van januari een aantal shows in Nederland. En hopelijk komt Noorderslag er nog bij. Dat hebben we nog opengehouden, maar dat is nog niet bevestigd.

Even terug naar de cd. Er zijn nu weer enkele nummers met A New Age Dawns als subtitel. Dat begon al op jullie tweede cd, Consign To Oblivion. Op de vorige cd heb jij dan eindelijk The Embrace That Smothers afgemaakt, dat je bij After Forever al gestart was. Was het altijd al je bedoeling om met A New Age Dawns verder te gaan?

Ik had daar nooit over nagedacht. Als het bleef bij de nummers op Consign To Oblivion had ik er ook vrede mee gehad. Maar als er tekstueel aanleiding was om er mee door te gaan leek me dat ook leuk. Ik denk nooit te ver vooruit. Ik was teksten aan het schrijven en zag ineens de link met de oude nummers, tekstueel gezien, dus ik dacht "laten we dat even doortrekken." En fans vinden het ook leuk, heb ik gemerkt.

Maar probeer je dan ook te zorgen dat het muzikaal ook een beetje overeenkomt?

De nummers waar de teksten de link hebben zijn muzikaal gezien ook de wat langere tracks, en dat was ook op de vorige plaat. Het zijn de wat meer ingewikkelde tracks die de A New Age Dawns cyclus met zich meedragen.

Kingdom Of Heaven is niet het meest korte en simpele nummer, nee.

Live wordt dat ook een behoorlijk pittige! Gek genoeg zijn er pittigere om live te spelen. Semblance Of Liberty is een veel korter nummer, maar daar zit nog veel heftiger gitaarwerk in. Daarbij vergeleken is Kingdom Of Heaven een peulenschil.

Daarin zit natuurlijk wel een heel rustig middenstuk.

Precies. Veel dingen in Kingdom Of Heaven klinken moeilijk maar zijn op zich nog wel heel makkelijk om te spelen. Alleen dat technische middenstukje, dat is wat moeilijker.

Daar had Ariën het ook al over...

Voor hem is dat het moeilijkste stukje van de cd.

Gaat hij dat ook live doen?

Dat gaat hij zeker doen. Dat gaat hij niet over z'n kant laten gaan dat hij dat niet live kan spelen.

Dus alleen daarom al gaan jullie het spelen?

Sowieso kan ik niet wachten om dit nummer live te spelen.

Ariën had het er over dat hij Martyr Of The Free Word ook erg graag live wilde spelen.

Daarin wordt flink van leer getrokken. Ik kan me nog goed herinneren dat Ariën daarmee aan kwam. Hij had de beginriff van dat nummer oorspronkelijk voor God Dethroned geschreven, maar het is maar goed dat God Dethroned die niet gebruikt heeft, want die wilde ik na het horen lekker zelf gebruiken. We hebben er samen nog flink aan gewerkt, en ik denk dat het live een flinke kraker gaat worden.

Dat nummer heeft ook een behoorlijk zware lading, net als Semblance Of Liberty. Maar dat hebben jullie al sinds The Phantom Agony, met nummers als Feint en Façade Of Reality. Zijn het nu weer jouw teksten?

Die nummers hebben inderdaad een behoorlijk heftige lading, en die teksten komen uit mijn pen. Ik maak me wel eens boos om de dingen die ik om me heen zie gebeuren. Vooral als de vrijheid van spraak in het geding komt, daar ben ik niet zo'n fan van. Dan denk ik "daar schrijf ik eens een nummer over."

Feint ging over Pim Fortuijn. Stond je destijds achter zijn ideeën?

Achter bepaalde ideeën wel. Ik had wel een naar gevoel bij het idee dat hij misschien aan de macht zou komen. Ik weet niet of dat nou wel zo'n goed idee zou zijn geweest. Of hij alles wel waar had kunnen maken. Maar een hoop van zijn ideeën stond ik wel achter. Met sommige dingen ben ik heel erg links, en met sommige weer heel erg rechts.

Met wat ben je dan weer erg links?

Ik ben heel erg van de natuur. Wat dat betreft ben ik weer een linkse rakker. Als er bijvoorbeeld een bedrijventerrein gebouwd wordt op een natuurgebied, gaat bij mij het natuurgebied voor. Maar met andere dingen ben ik weer wat rechtser. De standpunten van de VVD over vrijheid van meningsuiting sta ik dan weer achter.

Maar door dit soort nummers ga je toch wel denken dat Epica behoorlijk rechtse trekjes heeft.

Klopt, maar als je dan weer een nummer als Consign To Oblivion hoort, waarin we het hebben over dat je de natuur moet beschermen, zie je ook weer die andere kant.

Dat soort teksten vallen toch minder op.

Misschien wel, maar voor mij zelf zijn de teksten goed in balans. Maar ik steek niet onder stoelen of banken waar ik een rechtse mening over heb, of waar ik een linkse mening over heb. Daar schaam ik me niet voor.

Mag ik vragen wat je gestemd hebt?

Ik heb nu twee keer achter elkaar op de Partij Voor De Dieren gestemd.

Waarom die? Je zegt dat de natuur voor gaat, maar zo extreem...?

Ik ben daar wel vrij extreem in. Ik zou niet een nertsenfokkerij in de fik steken. Maar ik ben wel voorstander van dat er meer aan de natuur moet worden teruggegeven, en dat we meer naar de natuur moeten luisteren en harmonisch moeten samenleven met de natuur. Het lijkt me duidelijk dat we op een zelfdestructief pad zitten, en dat het niet lang goed zal gaan als we zo doorgaan. Dus we zullen wel moeten.

Maar dan nog... de Partij Voor De Dieren, bereiken die ook echt iets?

Nee, maar ik heb liever ook niet dat die partij ooit gaat regeren. Ik vind het wel mooi dat ze net genoeg hebben om kamervragen te kunnen stellen en dingen aan de kaak te stellen. Daarom heb ik op ze gestemd, om ze aan een klein aantal zetels te helpen zodat ze problemen kunnen aankaarten. Ik ben dermate teleurgesteld in andere partijen dat daarom mijn stem naar de Partij Voor De Dieren is gegaan. Sowieso, de partijen die op dit moment regeren, dat is echt een lachertje. Er wordt een hoop geluld, een hoop lariekoek, maar er gebeurt geen drol.

Maar met sterke teksten over vrijheid van meningsuiting, dan denk je in Nederland tegenwoordig snel aan Geert Wilders. En jullie komen bij hem uit de buurt. Wat is je mening over zijn partij?

Iets weerhoudt mij er van om op hem te stemmen. Ik ben het op een aantal punten wel met hem eens, maar als hij weer met zoiets aankomt als taks op hoofddoekjes, dat gaat mij te ver. Als iemand met een hoofddoekje wilt rondlopen moet zij dat zelf weten. Als iemand dat dan weer verplicht moet omdat de man dat wilt, dan vind ik weer dat die man een knal voor z'n harses moet krijgen.

Façade Of Reality is dan toch wel weer een nummer met een duidelijke mening over godsdiensten.

Ik heb helemaal geen problemen met godsdiensten, maar die extreme vormen binnen godsdiensten zijn gevaarlijk. Maar dat is met alles. Overal waar fundamentalisten zitten, waar dan ook, dat is gewoon gevaarlijk. Dat heb je in de Islamitische hoek, maar net zo goed in de Christelijke hoek. Maar ook in de linkse hoek, en in de rechtse hoek. Bij Geert Wilders heb ik soms ook het gevoel dat hij begint door te slaan, dat hij zelf een extremist begint te worden. Dat kan gewoon nooit goed zijn.

Wat vind je qua teksten makkelijker om te schrijven?

Dat ligt puur aan het nummer. Een nummer als Martyr Of The Free Word heeft zo'n agressie in zich, ook als je geen tekst hoort. Er zit zo'n drive in het nummer, daar past zo'n tekst ook lekker bij. Dat kun je dan live ook goed uitschreeuwen. Muziek geeft me een bepaald gevoel, en daar schrijf ik dan een bepaalde tekst bij.

Kwam bij dat nummer de tekst makkelijk?

Dat kun je wel zeggen. Ik begon te schrijven en binnen no-time stond het op papier.

Waren er ook teksten waar het moeilijker was? Waar de juiste woorden maar niet kwamen?

Nou, een Kingdom Of Heaven waar ik veel gewikt en gewogen heb met m'n woorden, daar ben ik toch wel een tijd mee bezig geweest. Het is niet zo dat de woorden dan niet komen, maar dan blijf ik schrappen en opnieuw schrijven, totdat ik ze gevonden heb.

In dat nummer zit een voice-over. Is dat nou ook Ariën? Wat zegt hij? "Go back, it's not your time?"

Dat klopt. Dat is Ariën. Dat nummer gaat over bijna dood ervaringen. In dat stukje wordt een bijna dood ervaring gesimuleerd. Iemand wil niet meer leven, maar wordt wijselijk verzocht toch terug te gaan. Het leven zit er nog niet op, er zijn nog taken te vervullen. Ik heb veel gelezen over bijna dood ervaringen, en dit zie je toch vaak terugkeren. Ik kan me voorstellen dat iemand die totaal niet in bijna dood ervaringen geloofd, dat dit wat lacherig kan overkomen. Maar ik geloof er zelf wel heilig in, dat het waar is dat je echt een bijna dood ervaring kan hebben, en dat het serieus genomen moet worden.

Ken je iemand die het ervaren heeft?

Ja, een goeie vriend van me uit Griekenland heeft een bijna dood ervaring meegemaakt. Hij heeft er met bijna niemand over gesproken, puur omdat hij niet voor gek versleten wil worden.

Komt daar jouw fascinatie hiervoor vandaan?

Door zoiets word ik getriggerd, en dan ga ik er over lezen en beetje bij beetje kom ik er meer over te weten. Dan ontdek je een fascinerende wereld waar je nog niet veel van af wist, waar nog veel over te onderzoeken valt. In het verleden stonden mensen er nog heel open tegenover. In oude culturen was het heel normaal. Maar tegenwoordig heb je een deterministische wereld, waarin dat helemaal niet meer past. Dan wordt er lacherig over gedaan, en onderzoek wordt niet financieel gesteund omdat het onzin zou zijn. Dat vind ik niet goed. Alle doorbraken op wetenschappelijk gebied werden toch meestal gedaan door iemand die buiten de lijntjes durfde te kleuren. De veiligste weg leidt meestal niet tot baanbrekend werk.

Op muzikaal gebied is het niet anders. Denk je dat je de minst veilige weg genomen hebt met dit album?

Niet de minst veilige. We hadden het nog extremer kunnen doen. Maar zeker niet de meest veilige. We hadden meer een veel softere cd kunnen maken, meer richting Consign To Oblivion, dan dat we naar de extremere kant kunnen.

Denk je dat je nog echt veel extremer kan, maar dat het toch Epica is?

Dat zal de toekomst moeten uitwijzen. We gaan op een gegeven moment schrijven voor een volgende cd, en ik denk dat we ook hier en daar gaan proberen het nog iets extremer te krijgen. Maar het moet heel natuurlijk verlopen. Als het lukt, dan lukt het en klinkt het nog steeds als Epica. Als het niet lukt, dan doen we het niet.

Tony Kakko doet mee op de cd, op White Waters. Zei hij gelijk "ja" toen jullie hem vroegen?

We waren op tour met Sonata Arctica en hij was vaak bij ons in de kleedkamer te vinden. Het was er erg gezellig, en toen hadden we het er over en leek het hem wel wat. Toen we de cd gingen opnemen hebben we weer contact gezocht, en was hij er nog steeds voor te porren en heeft hij een nummer opgenomen.

Komt er geen tegenprestatie, dat iemand van jullie bij Sonata meedoet?

Als ze dat willen doen we dat wel. We hebben gezegd dat als ze ons eens nodig hebben voor iets, dat we ook tot hun dienst zouden staan.

De vraag heb ik ook aan Ariën gesteld enkele weken terug: gaan jullie dat nummer ook live spelen?

We willen bij de releaseparty eigenlij wel alle nummers spelen, maar over dat nummer twijfelen we nog. Als Tony niet meedoet valt het nummer in het water. En op de cd is het een mooi rustpuntje, maar of dat live ook zo lekker werkt weet ik niet. Dus misschien dat we dat bij de releaseparty skippen.

En jouw normale zangstem is niet goed genoeg he.

Nee nee, daar ga ik me niet aan wagen.

Wat iedereen wel is opgevallen: jullie albums beginnen met een instrumentaal nummer, en eindigen met het titelnummer, en dat titelnummer is meestal ook een van de langste nummers op de cd. Wanneer is besloten om dat steeds toe te passen?

Bij de eerste cd was dat nou eenmaal zo, bij de tweede cd kwam het toevallig weer zo uit, en daarna dachten we dat we dat er toch maar in moesten houden. Maar deze keer hebben we bewust het titelnummer niet het langste nummer gemaakt. Kingdom Of Heaven is bewust niet op het eind gezet. Dat is nu het langste nummer, maar we wilden het toch net iets anders doen.

Maar dan heb je de titel voor de cd, en dat blijkt toevallig altijd een lang nummer te zijn?

We zoeken iedere keer naar een titel die de lading van het album dekt. Aangezien je in een lang nummer toch veel tekst en muziek kwijt kunt dan is dat meestal de titel die ook de lading het beste dekt.