Jullie hebben deze zomer voornamelijk op festivals gestaan. Hoe was het om - na twee jaar sporadisch op te treden - nu weer een volle zomer te hebben?

Het was in het begin even wennen toen we die shows in Mexico deden. Dat waren geen festivals, maar gewone clubshows. Maar zodra we weer in de flow zaten, voelden de festivals daarna weer als vanouds. Het voelde niet lang als twee jaar geleden, maar gelukkig heel snel weer als normaal. Ik ken ook mensen die nog steeds niet naar festivals durven. Het worden er gelukkig steeds minder. Ik heb echt met ze te doen. Die mensen vonden het zo leuk om daarheen te gaan, maar na de afgelopen twee jaar durven ze ineens niet meer.

Ik sprak jullie manager vorig jaar en hij zei me toen al dat er dit jaar veel leuks ging gebeuren. Onder meer dat veel oud materiaal opnieuw zou uitkomen. Dat gaat dus binnenkort gebeuren, als de eerste albums in een boxset uitkomen. Dus vinyl, cd's en een dvd.

Ik weet zelf vooral wat erin zit, niet precies welke uitgaves.

Live At Paradiso is eigenlijk het enige echte nieuwe. Daar wordt al vijftien jaar over gesproken, maar nu gaat die eindelijk uitkomen. Wat is het verhaal daarachter?

Het verhaal is dat we de rechten terughebben. Nu kunnen we zelf eindelijk met dat oude materiaal doen en laten wat we willen. Voorheen hadden we er geen controle over; toen was het wachten op Transmission Records. We hadden de hoop dat in die vijftien jaar die show toch wel een keer zou uitkomen. Zoals ik altijd al zei: "Ze hebben altijd heel veel goed werk voor ons gedaan, maar sinds dat bedrijf bankroet ging, waren het alleen mondjesmaat nog wat re-releases." Die Paradiso-dvd bleef maar op de plank liggen. Ik ben nu superblij dat we die alsnog kunnen uitbrengen.

Het is ook wel een mooie gelegenheid om dat met jullie jubileum te doen.

Misschien heeft het zo moeten zijn!

Is er nog iets aan opgepoetst? Of het geluid geremasterd, of iets anders?

Het geluid is precies hetzelfde gebleven, maar de beelden hebben we helemaal opnieuw moeten editen. De originele edit was verloren gegaan. We hebben nog wel contact opgenomen met de oude editor, maar die wilde er niets meer mee te maken hebben. Die zal ook wel een beetje teleurgesteld geraakt zijn door de jaren heen. Toen hebben we besloten om de video helemaal opnieuw te editen. Dat hebben we met Jens de Vos gedaan, die we er ook bij hadden voor de Omega Alive-video. Ook hier heeft het misschien uiteindelijk zo moeten zijn, want ik herinner me van de oude beelden dat het echt heel veel snelle montages na elkaar waren. Dat ging toen maar door, je werd er gek van.

Weet je, dat was toen in de mode, rond die tijd. Ik heb wat dvd's van andere bands uit die tijd, waar je ook helemaal gek wordt van het snelle schakelen tussen de beelden.

Ik kan er niet naar kijken. Voor mij moet er ook af en toe een beetje rust in zitten. Je mag best een hoop zien, maar de balans moet er wel zijn. Als het de hele tijd maar doorgaat met beeldpunt veranderen, word ik helemaal tureluurs.

Ik vind het een leuke dvd geworden, maar je ziet aan de beeldkwaliteit wel dat het zestien jaar oud is.

Toen had je nog niet die apparatuur van tegenwoordig. Voor sommige beelden hadden we ook geen keuze. Dan moesten we wel voor wat shots gaan die van lagere kwaliteit zijn. Die zouden er tegenwoordig niet doorheen komen. Maar we zeiden al tegen elkaar: "Het heeft ook zo z'n charmes." Het is het beste wat we toen konden doen en ik ben er ook heel trots op. Maar tegenwoordig is de beeldkwaliteit van een heel andere standaard.

Wat me wel opvalt, is dat jullie toch al zo'n grootse show hadden, ondanks dat jullie nog maar twee albums uitgebracht hadden.

Daar zit ook een verhaal achter. We wilden die show zelf heel graag doen, maar anderen geloofden daar nog niet heel erg in. We hadden bijvoorbeeld Paradiso gecontacteerd met onze plannen. Maar daar zeiden ze letterlijk: "Dit soort muziek werkt in Amsterdam niet." Daar moesten we het mee doen. Toen zei Hans [van Vuuren, baas van Transmission Records]: "Dan huren we die zaal zelf af." Dat zijn van die dingen, die moet ik hem nageven dat hij die durf had. "Dan huren we die zaal zelf af. Welke datums hebben jullie beschikbaar?" Toen kwamen ze met ��n datum: op dodenherdenking. Dan hebben we niks, dus doe die maar, moeten ze gedacht hebben. Dus eigenlijk hadden we de slechtste dag en het zou niet werken in Amsterdam. Maar wij begonnen eraan en binnen no-time was die show 'sold out'. Toen stond Paradiso wel een beetje in z'n hemd. Dat is mooi h�. Als niemand op dat moment in je gelooft, maar het toch lukt, geeft dat een heel tof gevoel.

Ik neem aan dat jij die show inmiddels al wel een aantal malen hebt teruggezien. Op de dvd staan ook een aantal songs die jullie al vele jaren niet meer spelen. Run For A Fall, Dance Of Fate, Feint, Solitary Ground ... Heb je, als je dat dan terugziet, niet iets van: o ja, misschien moeten we die weer eens spelen.

In 013 in Tilburg [op zaterdag 3 september] gaan er wellicht nog wat songs van voorbijkomen.

Ik zat nog even op Setlist.fm te kijken naar wanneer die songs voor het laatst gespeeld zijn ...

Daar kijk ik zelf ook vaak, om te kijken wat we de vorige keer in bepaalde landen gespeeld hebben.

Het viel me op dat jullie Another Me slechts drie keer gespeeld hebben. En laat die nou juist wel op deze dvd staan.

Ook daar zit een heel verhaal achter. In de tijd dat [gitarist] Ad Sluijter nog in de band zat, konden we dat nummer eigenlijk nooit spelen. Hij vond dat het meest verschrikkelijke nummer wat we hadden.

Zo slecht is die song toch niet?

Nee, ik vind het zelf wel een tof nummer, maar Ad had er zo'n hekel aan dat die gewoon niet in de set kwam. Toen gitarist Isaac [Delahaye] in de band kwam, was die plaat inmiddels zo oud dat andere tracks voorrang hadden. Daarna is hij eigenlijk nooit meer gespeeld.

En ik zag dat Cry For The Moon ruim duizend keer gespeeld is!

We hebben een paar keer geprobeerd om die eruit te laten, maar daarna kwamen er klachten dat mensen net die song echt wilden horen. Dat is nu zo'n nummer waar we nooit meer onderuit komen. Ik vind het zelf overigens nog altijd een leuk nummer om te spelen. Het is nooit dat ik denk: ah shit, daar komt Cry For The Moon. We hebben het dus geprobeerd om die weg te laten, maar dat accepteren mensen dus niet.

Tegenwoordig is dat ook het nummer waarin de band aan het publiek wordt voorgesteld.

Er zit nu een hoop interactie in. We hebben het nummer ook wel wat veranderd ten opzichte van de versie op plaat. We misten toch nog een keer het refrein, dus dat hebben we aangepast in de live-versie. Dat werkt zo goed dat we dat erin gehouden hebben.

Dat vind ik dus ook leuk aan de nieuwe "oude" dvd: dat je het verschil hoort tussen hoe jullie de nummers toen speelden en hoe nu.

Ik sprak er ook met Ad over, en hij vroeg: "Is dat materiaal nog wel relevant?" Ik spreek Ad nog wel wekelijks. Ik zei hem dat ik het nog heel erg tof vind en dat de diehard-fans er toch wel erg op zitten te wachten. Ze vragen er vaak naar. Ik weet alleen niet of het voor de nieuwere fans relevant is, maar we hebben nog zoveel fans van het eerste uur die dit wel willen zien.

Ik denk dat de nieuwere fans dit ook wel leuk vinden.

Ik denk het ook wel, maar dat weet je nooit zeker. Daar komen we dan achter als hij eenmaal uit is.

Ik vond het ook leuk om te zien wat er zoal veranderd is en wat niet. Jij bent bijvoorbeeld niet echt veranderd, Coen daarentegen herken je bijna niet. Simone was daar nog echt heel jong.

Zij was een jaar of negentien, denk ik.

We hadden het er net over dat Cry For The Moon al ruim duizend keer gespeeld is. In totaal hebben jullie al ruim elfhonderd shows gedaan. Heb je uit de begindagen nog optredens die je echt zijn bijgebleven?

Er zijn flink wat shows die ik me nog goed herinner. Vooral die eerste shows weet ik nog allemaal wel.

Die allereerste in Tilburg sowieso.

Daar heb ik nog wel wat anekdotes van. We speelden toen als support van Anathema. Ik weet nog goed dat die jongens bij ons in de kleedkamer kwamen. Het was onze allereerste show en we wisten eigenlijk niet goed wat we konden verwachten. Als eerste show meteen zoveel mensen; we konden dus niet rustig beginnen. We werden meteen voor de leeuwen gegooid. Toen kwamen die jongens na afloop in de kleedkamer en zeiden: "Wow, you guys were fantastic. We had another support act at the other shows but we didn't like them. You guys really rock!" Dat gaf ons het zelfvertrouwen dat het wel goed zou zijn.

Hoe lang speelden jullie toen? Een half uurtje of zo?

Dat zal zoiets geweest zijn. Een half uur � veertig minuten.

Je had nog meer anekdotes, dus je mag er nog wel een vertellen.

De mooiste anekdote vind ik deze: we hadden destijds Tjerk Maas als boeker en daardoor konden we in 013 spelen. Hij belde me een keer op, nadat we hadden afgesproken dat hij ons zou boeken. Hij zei: "Ik heb nu de mogelijkheid jullie in het voorprogramma van Anathema te zetten. Hoe ver zijn jullie met het schrijven van nieuw materiaal?" Op dat moment hadden wij letterlijk anderhalf nummer af. Dus ik zeg tegen hem: "We hebben nu een nummer of zes af." "Ok," zegt hij, "dat is wel ongeveer wat ik wilde horen. Dan ga ik het doen." Dus ik bel zo de andere bandleden op en zeg dat we dan-en-dan in het voorprogramma van Anathema staan. Ik hoor zo aan de andere kant: "Nee, dat gaat niet gebeuren." Ik heb moeten lullen als Brugman om die mensen toch zo ver te krijgen dat we het gingen doen en moeten werken als paarden om die nummers af te krijgen. Uiteindelijk is het toch gelukt, maar het had geen haar gescheeld of ik had de band niet zo ver gekregen om het te doen. Ik wist wel dat het kon lukken, we hadden de tijd er wel voor en ik hou wel van uitdagingen, maar sommige andere bandleden werden er een beetje zenuwachtig van.

Op de dag dat we dus met Anathema speelden, kon Simone eigenlijk niet. Ze had een optreden met haar koor staan. Ze heeft ook daar in overeenstemming besloten dat ze in de pauze van dat optreden kon weggaan om naar Tilburg te gaan om met ons op te treden.

Ze was al in de buurt?

Nee, ze had dat optreden volgens mij in Heerlen. Dus het was wel een stukje rijden. Dat optreden was volgens mij in de middag, dus het was op zich wel te doen. Maar haar ouders wisten op dat moment niet eens dat ze ook in een band zat. In onze band. Dus op een gegeven moment moesten we dat toch opbiechten dat we die show hadden. Daar waren heel wat gesprekken voor nodig voordat dat optreden echt kon doorgaan. Daarom is het voor mij sowieso een van de meest memorabele optredens ooit.

Als je nu terugkijkt naar de hele periode, welke komen dan nog bij je boven?

Onze eerste show in Tunesi�, omdat we de eerste internationale metalband waren die ooit in dat land hebben opgetreden. Dat was wel een mijlpaal. Dat was denk ik rond de tijd van die dvd. 2004, 2005 of 2006. Een van die jaren. De voorzieningen waren daar destijds nog niet echt goed. Het geluid was bijvoorbeeld superslecht. Maar die mensen waren zo blij. Voor hen was dat ook eindelijk vrijheid. Ik heb nog nooit zoveel mensen zien huilen tijdens een optreden. We hebben daar echt deel uitgemaakt van een stukje geschiedenis. Er komen nog wel wat andere optredens bij in de buurt, maar dit is toch echt wel mijn nummer ��n.

We hadden het er net al over dat de oude albums nu dus opnieuw uitkomen. Deze keer dus op Nuclear Blast, jullie huidige platenlabel. Jullie hebben nu dus van al dat oude spul de rechten terug?

Ja. Er was trouwens al een keer eerder sprake van om alles bij Nuclear Blast onder te brengen. Toen was er bijna een deal, maar die plofte toen ineens. Ik weet ook niet meer waarom. Maar nu is het wel gelukt.

Die oude albums zitten in de boxset. Komen ze ook nog los uit?

Als het goed is wel, maar ik weet niet of dat meteen al is.

The Score en We Will Take You With Us komen nu voor het eerst op vinyl uit. Die laatste is wel een interessant album, want dat was toen toch voor de radio opgenomen?

Ja. Twee Meter Sessies, met Jan Douwe Kroeske. Hij had vroeger dat tv-programma, wat later is overgegaan naar de radio. Voor ons was het een hele eer om daarvoor gevraagd te worden, want we hadden net slechts ��n album uit. Alles was heel spannend. We mochten maar twee takes per nummer doen. De eerste take ging elke keer gigantisch mis. Dit was ook heel last-minute geregeld met die strijkers die we erbij hadden. Sommige van hun partijen klopten niet op bladmuziek. Dan had je ergens een herhaling, maar dat was niet opgeschreven. Zij speelden gewoon door, hoe het er stond. Dat liep dus allemaal in het honderd. Uiteindelijk hebben we het nog net in kannen en kruiken weten te krijgen. Toen dat gebeurde, dacht ik: dit wordt een grote ramp. Maar uiteindelijk is het nog net goedgekomen.

De dag nadat dit allemaal uitkomt, hebben jullie een jubileumshow in 013 te Tilburg. Dat wordt weer een grote show, denk ik.

Dat wordt een heel grote show. Ik kan sowieso al vertellen dat we in ieder geval een beetje teruggrijpen naar de allereerste show, omdat die voor ons zo speciaal was. Elementen daarvan zullen terugkomen in de jubileumshow. Daarnaast gaan we heel groot uitpakken met onze productie, die we ook op Omega Alive en sommige zomerfestivals hadden.

Met die slangen die vuurspuwen?

Die slangen, inderdaad. Die ga je sowieso zien. En nog wat extra elementen die we niet op festivals hebben gedaan. Ik ga niet vertellen welke, want dan is de verrassing eraf. Dit wordt qua productie wel de grootste die we ooit gedaan hebben.

Nog groter dan Retrospect?

Dat was vooral een spektakel doordat er een orkest bij zat. Qua stageprops gaat de nieuwe show groter zijn. We hebben geen orkest. Daar heb je in 013 ook geen plaats voor. Nou ja, voor een orkest misschien wel, maar niet met alle andere dingen die we willen doen. Dus daarom hebben we er geen orkest bij.

Ik heb vernomen dat er ook diverse gasten bij zijn. Kun je een tipje van de sluier oplichten?

Daar kan ik niets over zeggen, want als ik een tipje oplicht weet je al meteen wie het zijn. Als mensen tien namen gissen, zullen ze er vast wel een paar juiste bij hebben.

Het voorprogramma is Sahara Dust, wat de naam van Epica was voordat het Epica werd. Dat wordt een re�nie van de eerste line-up, gok ik.

We gaan daarmee teruggrijpen naar het eerste optreden. Hoe we dat precies invullen, laat ik nog in het midden. Zoals ik zei, er gaan elementen van die allereerste show terugkomen in de jubileumshow.

Jullie hebben inmiddels wel een aardig team om jullie heen. Hoe betrokken is de band bij elk detail?

Heel betrokken. Omdat het zoveel werk is, heeft iedereen zijn eigen verantwoordelijkheden. De een houdt zich meer bezig met de productie, de ander met de setlist. Dat ben ik, trouwens. Nog iemand anders houdt zich bezig met het transport, om alle attributen op de juiste plek te krijgen. We hebben alle taken verdeeld over de hele band. We vergaderen wekelijks via Skype. Dat klinkt niet zo sexy als band, maar omdat we allemaal ergens anders wonen doen we het zo. We willen alles democratisch beslissen, dus doen we het zo. Voor ons werkt het goed. Het is voor mij belangrijk dat iedereen zijn ei kwijt kan. Daarom heb ik ook nooit een soort Dave Mustaine van Epica willen worden, want hij bepaalt alles binnen zijn band. Daarom heb je daar zo'n groot verloop van muzikanten. Niemand trekt dat voor twintig jaar. Bij ons heeft iedereen zijn input en zijn eigen zegje over hoe hij zijn podiumpresentatie wil aankleden. Dan smeden we dat samen en zorgen we dat alles goed bij elkaar past. Dan heeft iedereen het ook echt naar zijn zin.

Dan krijg je zo'n grote show als in 013. Hoe ver vooraf beginnen jullie daarmee?

Dit loopt al zeker een jaar. Je weet dat het jubileum eraan komt, dus dan ga je bespreken of we er wat mee gaan doen. Al snel waren we eruit dat het een show in 013 wordt, waar we begonnen zijn. 013 wil zelf ook graag. Dan heb je dat al staan. Daarna is het invullen. Tijdig beginnen met hoe we het willen doen en naarmate de tijd verstrijkt gaan er meer puzzelstukjes op hun plek vallen. Dan zie je ook wat realistisch is en wat niet haalbaar blijkt. Uiteindelijk komt het allemaal samen. Op dit moment weten we allemaal wat er gaat gebeuren, dus we moeten nog een keer repeteren met z'n allen en dan zal het wel goedkomen.

Een jaar geleden zaten we nog in een heel andere wereld. Toen was het nog onzeker of we �berhaupt nog wel zouden leven, als je sommige mensen mag geloven.

Daar geloof ik sowieso niet zo in. Met die doemvoorspellingen heb ik niks. Met beide kanten niet. Je hebt aan de ene kant de conspiracy-kant, met van die doemdenkers die alles aangrijpen om 'paniek' te roepen. En dan heb je de andere kant, die de traditionele kant belicht. Ik zit een beetje in het midden. Voor mij hoeft die angst niet zo. Je moet gewoon genieten van het leven. Je kunt ook met de auto tegen de vangrail rijden, dan is het misschien ook met je gebeurd. Ik wil daar niet te veel mee bezig zijn. Maar inderdaad, vorig jaar moesten we bepalen wanneer we de show wilden doen. In de zomer hebben we de festivals; in september gaat het meestal nog wel goed met dat virus, dus hebben we besloten om het in september te doen. De festivals zijn dan teneinde en het risico op annulering is dan het kleinst.

En dan gaan jullie volgend jaar eindelijk met Apocalyptica op tour. Die shows zijn al een paar keer verzet, geloof ik.

Ja. Maar ze zitten nu wel nog in de periode dat het wat risicovoller is, dus ik hoop dat het wel goed komt.

Dat is een co-headline tour. Dus in sommige landen zijn jullie afsluiter, in andere landen is Apocalyptica dat.

Zo is het. Beide bands spelen elke avond even lang, maar afhankelijk van hoe populair de bands zijn in de landen, wordt bepaald wie de avond afsluit. In Amsterdam zijn wij dat.

Hoe loopt de kaartverkoop?

In eerste instantie erg goed, totdat het weer helemaal misging en er lockdowns kwamen en alles onzeker werd. Inmiddels is het weer redelijk. Maar mensen kopen tegenwoordig wel later tickets dan voorheen. Ze wachten af hoe alles zich ontvouwt. Het maakt het er allemaal niet makkelijker op, maar we nemen het zoals het is.

Wordt dat dan eindelijk een tour voor Omega? Want daarvoor hebben jullie amper kunnen optreden. Of is er tegen die tijd al een nieuw album uit? Dat kan ook natuurlijk, want er is inmiddels al aardig wat tijd verstreken.

Er komt een mini-album uit met allemaal nummers die we hebben opgenomen met een hoop gasten. Dat is een project waar samenwerking centraal staat. Dat is echt het hoofdthema: samenwerking. We hebben er deels voor gekozen om een keer iets heel anders te doen. Om met frisse mensen samen te werken, om zo tot heel andere idee�n te komen. Omega was zo goed ontvangen dat we niet meteen aan een nieuw album wilden beginnen. Ik en de anderen hadden het idee dat we dan een minder album zouden maken, als we gelijk weer voor een hele plaat zouden gaan. Dat zou zonde zijn. Dus we hebben eerst deze nummers opgenomen. Daar komt tijdens de tour met Apocalyptica misschien ook wel al iets van voorbij. En daarna gaan we aan de echte nieuwe cd werken.

Wat is de tijdlijn voor dat nieuwe mini-album? Is die uit voor de tour?

Volgens mij komt die dit jaar nog uit, maar ik weet niet precies wanneer. Oktober of november, geloof ik.

Ik moet het vragen, al denk ik dat ik het antwoord wel al weet: wie doen er mee?

De gasten mag ik nog niet onthullen, dan krijg ik op m'n donder. Maar ik kan je wel zeggen dat we hiermee aardig buiten de lijntjes kleuren.

Epica gabberhouse!

Haha, nee dat nog net niet. Maar menig wenkbrauw zal gefronst worden.

De bonus-cd die bij Omega zit, met de alternatieve versies van enkele songs, is wel erg gaaf.

Het was daarbij voor ons de uitdaging om een paar songs van Omega te nemen en daar iets totaal anders mee te doen. Dus we besloten vooraf wat voor vibe we het nummer wilden meegeven en zijn dat gaan doen. Abyss Of Time kreeg bijvoorbeeld een keltische vibe. We wilden niet puur een akoestische versie opnemen, daar zit geen uitdaging in. We wilden er echt iets anders mee doen.

Door welk van de songs op die bonus-cd was jij het meest verrast?

Ik vind elk nummer wel geslaagd op zijn eigen manier. Dat is ook wel eens anders geweest. Ik vind het echt gaaf wat we met elk nummer gedaan hebben om het anders te maken.

Als je zo zegt: "Dat is ook wel eens anders geweest," dan zijn er dus ook nummers waarvan je achteraf denkt: dat hadden we anders moeten doen.

Niet nummers die op plaat gekomen zijn, maar we hebben wel eens andere versies van nummers gemaakt, waar ik niet altijd achter stond. Maar dat werd dan zo gevraagd en toen gingen we er toch maar in mee. Tegenwoordig hebben we complete vrijheid en die gebruiken we ook. Dat hebben we ook zo met Nuclear Blast van begin af aan afgesproken. Wij maken de muziek, jullie doen de promotie. We gaan elkaar niet vertellen hoe we elkaars werk moeten doen. Dat vonden zij ook de goeie insteek en waren ze het ook helemaal mee eens. Ze hebben zich nog nooit bemoeid met de muziek. Alhoewel ... Er is ��n keer geweest dat Markus Staiger, de baas destijds, me belde en vroeg of we de gitaarsounds niet anders moesten doen. En daar had hij nog gelijk in ook.

Wat mankeerde er aan?

Op Requiem For The Indifferent is de gitaarsound uiteindelijk niet zo goed uit de verf gekomen als we hadden kunnen hebben. Hij zei toen al dat er meer in had kunnen zitten. Hij heeft verder nooit wat gezegd, over welke muzikale richting dan ook, behalve hierover. En hij had gelijk. Maar daar gaan we ooit nog een keer een heruitgave van doen met de juiste gitaarsound.

Zat daar ook niet een bonus-cd bij waar iets mis mee was?

Ja, dat was dat album. Er ging toen meer mis. Hij was eigenlijk al klaar, honderd keer gecheckt, maar toch moest er last-minute nog wat veranderd worden. Toen was iedereen zo moe dat het niet goed gecheckt werd. Die verandering had eigenlijk nooit moeten gebeuren, maar iemand wilde het toch. Daar is toen wat misgegaan bij het uploaden door een studio-technicus. Ik kan het hem niet eens verwijten, het kan iedereen gebeuren. Die heeft zich daar nog hondsberoerd over gevoeld. Maar het is wat het is. Ik slaap er geen nacht minder van. Nou ja, toen wel, maar tegenwoordig niet meer.