Hallo Johannes, hoe is het met jou?
Ik mag niet klagen. Mijn vrouw en ik waren daarnet de hond aan het uitlaten. We vonden een vogel die door een auto was geraakt. Hij leefde nog, dus we hebben de dierenambulance gebeld. Ik dacht dat zijn nek gebroken was, maar het lijkt erop dat we zijn leven gered hebben.
Je hebt dus je goede daad voor vandaag al gedaan.
Daar lijkt het wel op.
Laten we het dan over jullie nieuwe album gaan hebben. Hunter Gatherer komt op 7 augustus uit. Wat doe jij op die dag?
Ik denk dat ik die dag mijn Twitter-tijdlijn iets vaker zal updaten dan normaal. We zijn niet zo goed met het vieren van de releases. Voor mij was de releasedatum al een tijd geleden. Voor mij is dat het moment dat we het album uit handen geven. Dat is dus meestal als je de gemasterde versie binnenkrijgt, hem beluistert en denkt: ja, we zijn klaar! Direct daar achteraan denk je: wat als men dit niet goed gaat vinden? Maar dat is niet erg, zolang wijzelf het album maar goed vinden. Het kan me echt niets schelen als iedereen het album zo slecht vindt, dat onze carrire voorbij is, zolang het album maar precies is wat wij willen dat het is. Dat moment voelt dus voor mij als de releasedag.
Wanneer was dat? Want jullie zijn vorig jaar al aan de plaat begonnen.
Ik denk dat dat moment afgelopen maart was. Toen belde ik de vent die het album gemasterd heeft, . Onze producer had me zijn nummer gegeven, zodat ik hem kon bellen in het geval ik nog opmerkingen zou hebben. Ik belde hem op en vertelde hem dat het album nu echt klaar was. Maar goed, nu krijgen mensen het album helemaal te horen. Echter omdat je al singles uitbrengt, krijgt men toch al een voorproefje te horen. Ik denk dat het moment dat je de eerste single uitbrengt, een beetje is als het moment dat je je kind op zichzelf de wereld in ziet gaan. Wij zijn in ieder geval heel zelfverzekerd dat het een goed album is. Sowieso kunnen we nu niet echt een feestje bouwen op de dag dat het album uitkomt. Ik woon in Finland, de rest van de jongens in Zweden en met de huidige covid-19-situatie is het niet zo vanzelfsprekend om even bij elkaar langs te gaan. Mijn vrouw, onze hond en ik houden misschien wel een eigen feestje.
Als het coronavirus geen roet in het eten gegooid had, wat waren dan jullie plannen deze zomer?
Dit jaar zouden we minder festivals spelen dan voorgaande jaren. Bij de vorige twee albums waren we al aan het touren op het moment dat het album uitkwam. Dat waren we nu niet van plan. Alles hebben we nu anders gedaan. De manier waarop we het schreven, hoe we het promoten, het touren, de release, alles is anders. We hebben het hele proces in een rustiger tempo gedaan. We wilden dat het wat beter geordend was. Dat zou inhouden dat we deze zomer maar enkele shows zouden spelen. We zouden twee keer voor Iron Maiden openen, in Zwitserland en Frankrijk. Daarnaast hadden we nog twee festivals in de Verenigde Staten waar we nog nooit gestaan hebben. Die zijn middenin de zomer, wanneer wij meestal op Europese festivals spelen. Omdat we dit jaar dus wel ruimte in ons schema zouden hebben in de zomer, besloten we om daarheen te gaan. Maar goed, dat liep dus uiteindelijk alsnog anders. En vorig jaar hebben we een festival in Oekrane gemist, wat we deze zomer dan wilden goedmaken.
En tenslotte zouden we op Metaltown in onze thuisstad Gotenburg staan. Dat festival is herrezen uit de dood en wij wilden daar graag deel van uitmaken. In totaal waren het iets van zes shows. We willen deze keer dat de fans de muziek kunnen horen voordat ze ons live zien. Ook zodat ze aan de veranderingen kunnen wennen. Alles aan het vorige album Avatar Country was erop gericht om fans te verrassen en te shockeren. Toen wist niemand dat we een album hadden opgenomen en kwamen we ineens met een nieuwe videoclip voor A Statue Of The King. "Verrassing! We zijn in Avatar Country aangekomen en Jonas is de koning!" Deze keer was het dus weer heel anders. Dat soort stunts kun je maar n keer doen, anders is het niet leuk meer. Echt alles stond in het teken van Avatar Country en de koning. Het was voor ons belangrijk dat we dat hoofdstuk echt afsloten. We hebben iedereen bedankt dat ze het zo lang hebben meegespeeld, want dat was juist de magie van die hele albumcyclus. Nu we dat dus achter de rug hebben, is het tijd voor het voglende hoofdstuk. Daar waren we nu dus vrij open over. We hebben veel beelden vanuit de studio gedeeld, we hebben Q&A's gedaan, enzovoorts.
Dus eigenlijk meer als een conventioneel album.
Ja. In ieder geval geen conceptalbum waarbij alles in het teken staat van het verhaal.
Ik vond het wel tof dat jullie dat afsloten met dat filmpje aan het einde van Avatar Country, maar was verbaasd dat er fans waren die echt dachten dat dit het einde was van de band.
Dat heb ik ook gezien en aan de ene kant schrok ik daar wel een beetje van. Maar ik begrijp het wel. Wij als Zweden en jullie Nederlanders spreken goed Engels omdat dat toch wel de tweede taal in het land is. Maar er zijn veel landen waar ze daar toch meer moeite mee hebben en die begrepen het dus niet allemaal direct. Of als je gewoon niet zo goed oplette en mij alleen maar hoorde zeggen hoe leuk het allemaal was, maar dat dit het einde was, dan snap ik wel dat je schrikt.
De eerste single Silence In The Age Of Apes van het nieuwe album kwam wel vrij kort daarna.
Dat was altijd de bedoeling. Het ene deel is voorbij, we gaan verder met het nieuwe deel.
En die single is dan een van de bruutste nummers op het album!
Gaaf he? Dat was voor ons de manier om te laten horen waar het nu over gaat. "Dit is er aan de hand. We gaan wat kapotmaken en dat gaan we samen met jullie doen." Daar kwam het zo'n beetje op neer.
Jullie hebben het album wel weer opgenomen met Jay Ruston, net als de vorige keer. Dus het is niet compleet anders dan bij Avatar Country.
We hebben alles in de Verenigde Staten met Jay opgenomen, behalve de vocalen. Die heb ik hier in Helsinki opgenomen. Maar de rest dus in Los Angeles, live in de studio. Eigenlijk was Los Angeles wel de laatste plek waar we een album wilden opnemen, maar dat was vooral op vooroordelen gebaseerd. Het hangt volledig van de studio zelf en van de mensen af; dan maakt het niet uit waar de studio zich bevindt. We hebben ook al eens in Thailand een album opgenomen, maar ook in Zweden en Finland. We houden er wel van om naar nieuwe plekken te gaan. Jay heeft ons overgehaald om naar Los Angeles te komen. Het bleek het waard te zijn.
Het album is op 2 inch tape opgenomen. Je zegt net al dat het live in de studio was, dus ik neem aan dat jullie niet honderd keer dezelfde riff hebben opgenomen en dan de beste hebben gekozen.
Geen honderd, in ieder geval. Nee, het was live in de studio. We wilden het album niet op de normale manier opnemen. Daarmee bedoel ik de manier waarop men sinds - ik denk - eind jaren 80 te werk gaat. Dus dat je eerst de drums opneemt, dan de basgitaar, dan de gitaar en tenslotte de zang. Als je daarover nadenkt, dan blijkt dat dat niets te maken heeft met waar de muziek echt om gaat. Als je naar het grote plaatje kijkt, is een band als een orkest. En dan moet je het ook als een orkest opnemen. Als je de muziek live wil spelen, oefen dan gewoon heel veel zodat je de juiste energie voor een nummer gevonden hebt en ga dan pas de studio in om het op te nemen. Sommige songs moesten we wel wat herschrijven, maar op het moment dat we de studio ingingen, kenden we ze uit ons hoofd.
Een paar tracks springen wel erg in het oog. Neem nu Child. Dat begint heel vrolijk, maar dan ineens gaat het totaal de andere kant op. Wat was het idee achter dat nummer?
De melode van dat nummer, en dan vooral dat van de coupletten, komt doordat wij als muzikanten ook andere dingen dan metal maken. Toen ik opgroeide, speelde ik trombone in een bigband. Daardoor zit er in Puppet Show [op het album Hail The Apocalypse - red.] dus een trombone. Maar vroeger op school draaide ik ook veel klassieke muziek en jazz. Andere bandleden hadden een soortgelijke, brede interesse. Daarom kunnen ook andere soorten nummers schrijven dan alleen maar de drie noten die metalbands spelen op de radio. Tenminste, in landen waar nog een metalradiozender is. Child is een nummer waar we daar dus het verste vandaan komen. Dat klinkt soms alsof het uit een musical komt, waar je op een hele melodieuze manier het verhaal van de teksten wil vertellen. Dat nummer heeft wel heel veel moeite gekost. We hebben de melodie voor de coupletten wel duizend keer geprobeerd. Nou ja, misschien niet duizend, maar zo voelt het wel. Het duurde erg lang voordat we de juiste melodie te pakken hadden.
Een nummer als Somewhere Over The Rainbow is een mooi voorbeeld van hoe de melodie hetzelfde probeert te vertellen als de teksten. In het begin, in "somewheeere" zit een grote sprong, waarmee je dus automatisch het gevoel krijgt dat je meegenomen wordt naar een eind verderop. Daarna verandert het tempo en de intervallen maar blijft de melodie hoog, waardoor het nog altijd voelt als verder weg. Dan volgt "There's a land that I heard of once in a lullaby" waarbij de toon al lager wordt, want dan blijkt dat het slechts iets is wat je ooit eens gehoord hebt. Zo'n soort samenspel tussen teksten en melodie is erg moeilijk te vinden. Dat probeerden we dus met Child goed te krijgen. En we probeerden dan ook nog eens om iets gruwelijks in dat verhaal te vertellen.
Ja, waar gaat het nou over?
Het beeld dat om een of andere reden door m'n hoofd spookte, was dat van een verhaal dat zich afspeelt zo eind negentiende eeuw, het Victoriaanse tijdperk, dus in Engeland. Het gaat over een vrouw die het niet eens is met hoe het allemaal gaat, maar daardoor wordt ze dus ziek verklaard. Gek, als je het zo wil noemen. Hysterisch was toen de diagnose. Dat was in het tijdperk dat er nog lobotomien uitgevoerd werden. Dat soort behandelingen leidt uiteindelijk tot de dood. En dan had je nog dat men toen niet zo omkeek naar de kinderen van dat soort vrouwen, maar het kind snapt dus niet wat er gebeurd is. Dat soort verhaal proberen we te vertellen.
Welk nummer was het lastigste om goed te krijgen?
Voordat we de studio ingingen was dat Gun. Daar hebben we zeven jaar over gedaan. Het eerste stuk is echt al heel oud. Maar om een of andere reden duwde ik altijd een of ander raar gitaarakkoord erin waardoor het nummer in een powerballad veranderde. Een soortje Bed Of Roses van Bon Jovi, verdomme. Nee dank je, dat was niet de bedoeling. En dan legde ik het nummer weer opzij. Achteraf gezien is het altijd makkelijk praten, dan zie je dat het moet zijn zoals het geworden is. Het gaat over verlies, over kwetsbaarheid. Dat moet je dan respectvol weten over te brengen. Uiteindelijk durfden we het aan om dat te doen zoals het geworden is. En in de studio gaat het dan ineens heel makkelijk.
Het nummer waar we in de studio de meeste moeite mee hadden, was Scream Until You Wake. Dat komt neer op waar het allemaal om draait als je metal maakt: de riff. Dan draait het dus in principe om Tony Iommi. Maar eigenlijk draait het ook allemaal om Bill Ward, oftewel om de drums. Als je eenmaal snapt hoe de drums moeten zijn, heb je de ziel van het nummer te pakken. De drums van Scream Until You Wake zijn vele malen veranderd. Uiteindelijk is het een hele simpele, snelle punkachtige drum geworden. Om tot de conclusie te komen dat dat de drums zijn die we voor dat nummer nodig hadden, heeft wel even geduurd. Maar dat is juist het prachtige aan muziek maken. Bij Wormhole hadden we een soortgelijk probleem. Je kan al het songmateriaal hebben, maar als het niet op z'n plek valt, blijf je met een nummer worstelen. En dan is het prachtig als alles op z'n plek valt.
Over welk van de nummers denk jij dat de fans het meeste zullen discussiren?
Van de reacties die ik tot dusver van journalisten gehad heb, denk ik dat Gun er wel een is, net als A Secret Door. Het zijn allemaal nieuwe songs en ze klinken allemaal niet als iets op bijvoorbeeld Avatar Country. Natuurlijk klinkt het als Avatar en we zijn een metalband dus dan kun je wel wat harde nummers verwachten. Sommige zijn snel, anderen zijn traag. Maar een rustig pianonummer is natuurlijk iets heel anders. Wormhole is dan weer heel psychedelisch. Of A Secret Door, want daarin hoor je Corey Taylor. Hij is goede vrienden met onze producer Jay en kwam gewoon eens kijken waar hij mee bezig was. Hij vroeg of hij ook wat mocht opnemen. "Ja hoor, je mag fluiten", was ons antwoord. Dat is natuurlijk wel leuk. En ik denk dat daarom daar tot dusver het meest naar gevraagd wordt.
Maar jij vroeg naar Child. Dat vond ik wel interessant. Het is een nummer met veel verschillende kanten. Het heeft wel iets van progressive metal in zich, maar ik zou het geen progressive metal-nummer durven noemen. Maar het gaat wel alle kanten op. Maar van anderen hoor ik juist weer dat dat nummer erg 'Avatar' is, vanwege de contrasten. Het past beter bij hoe Avatar vroeger was. Ik vind het altijd heel interessant om te horen wat anderen vinden.
Wat zijn de plannen om deze nummers live te spelen?
Elk nummer is geschreven om live te kunnen spelen. Uiteindelijk zullen we ze allemaal gespeeld hebben, maar daar kan wel enige tijd overheen gaan. Dat is tot dusver met alle albums zo geweest. Nou ja, zo goed als. Van Black Waltz hebben we Use Your Tongue nooit gespeeld omdat dat onmogelijk is. Daar hebben we in de studio wat foefjes uitgehaald zodat het heel leuk klinkt. En om een of andere reden zijn we er nog niet aan toegekomen om Pray The Sun Away van Feathers & Flesh te spelen. Maar van dat album hebben we zelfs Sky Burial live gespeeld, ook al was het een zooitje. Tijdens de tour waar we dat nummer speelden, was het podium eigenlijk te klein en gaf het heel veel feedback over de speakers, waardoor het niet lekker klonk. Dus uiteindelijk hebben we alle songs die we ooit hebben opgenomen, ook live gespeeld, behalve die twee die ik noemde. En ik ben van mening dat we van het nieuwe album Hunter Gatherer ook alles live kunnen spelen.
Wanneer denk je dat jullie weer op een podium kunnen optreden?
Eigenlijk hadden we voor dit najaar tours geboekt voor Noord-Amerika en Europa. Die zijn echter gecanceld voordat ze waren aangekondigd. Daardoor is het voor ons nu echt niet meer mogelijk om dit jaar nog te touren, ook al zouden er geen problemen meer zijn met corona. We zijn nu aan het kijken voor welke periode we het weer aandurven om te boeken, zodat die shows ook niet afgezegd moeten worden. Maar het probleem is dat helaas niemand weet hoe lang deze situatie nog gaat aanhouden. Het wordt dus in ieder geval volgend jaar, op z'n vroegst. Het mooie is dat we sowieso weer een keer zullen optreden, dus we hebben wat om naar uit te kijken. Gelukkig zijn wij allemaal niet ziek en ook onze geliefden niet, dus wat dat betreft mogen we niet klagen. Je moet het zo zien: niets is afgezegd, het is slechts uitgesteld. Ondertussen brengen we een album uit waar we trots op zijn en dat de fans hopelijk ook te gek gaan vinden.
Ben je al met een volgend album bezig, nu je toch te veel tijd om handen hebt?
We zijn wel al met ideen voor nieuwe nummers bezig en hebben elkaar al het een en ander toegestuurd. Ik speel momenteel met mezelf een spelletje op dat gebied. Ik heb een folder op mijn computer genaamd "solo" waarin ik nieuwe ideen zet. Die zijn echter niet voor een soloalbum. Het is een mentaal trucje om het voor mezelf het niet aan Hunter Gatherer te linken. Hunter Gatherer is klaar. Het is uit. Het behoort aan de wereld toe. Wij als muzikanten moeten nu door met wat hierna gaat komen.
Laatste vraag: Vorig jaar traden jullie op op het Alcatraz festival in Belgi en namen daar de show op. Enkele songs zijn inmiddels op YouTube verschenen. Wanneer gaan we de hele show zien?
Heel binnenkort! Die is begin augustus onderdeel van het European Metal Festival Alliance-evenement. Ik vind het een uitstekende opname. Het was een goede show en ik denk dat het een van onze beste liveopnames is.
Beter dan het livealbum dat jullie vorig jaar uitbrachten?
Ik vind van wel. Ik ben heel blij met hoe de vocalen klinken, dus om mijn eigen ego te strelen, kan ik trots zeggen dat ik echt zo klonk en dat het niet later in een studio nog een keer opnieuw is opgenomen. Ik heb mezelf daar gewoon verrast. Het was voor ons ook een bijzonder moment. Dat was onze eerste headline-show op een groot metalfestival.
