De reden dat ik specifiek contact met jou opneem voor het interview is het grote verschil met betrekking tot de orkestraties en het toetsenwerk tussen Extinct en 1755. Ze komen veel beter tot hun recht op het nieuwe album.
Daar ben ik het wel mee eens. Extinct is een geweldig album, maar ik was gefrustreerd nadat ik de laatste mix en opnamen had gehoord. Het is een op gitaar georinteerd album en dat is prima, maar ik vind dat bepaalde keyboard-elementen niet voldoende aanwezig zijn. Tijdens de concerten werkt het beter, omdat je dan maar een gitarist hebt en een toetsenist, waardoor er een betere balans is. Ik heb er dus niets op tegen dat het album gitaargeorinteerd is. Het zijn esthetische keuzes en het album klinkt prima.
Welke verbeteringen hebben jullie doorgevoerd?
Op 1755 zijn er twee verbeteringen te horen. We hebben samen met Tue Madsen meer aandacht besteed aan de productie. We wilden dat de instrumentatie echt klonk. Dus niet alsof vijf gitaristen een riff spelen, maar n gitarist. De andere verbetering zit in het feit dat we intensiever zijn gaan samenwerken met John Phipps. Hij is verantwoordelijk voor de orkestraties. We geven hem wel richtlijnen en sommige stukken komen van hemzelf. We werkten ook al met hem op het vorige album. Hij is te horen in Extinct en in passages van andere nummers, maar dit keer zijn we all the way gegaan. We hebben hem uitgenodigd om een pre-productie te komen doen. Hoewel hij een gitarist is, componeert hij dus ook orkestraties. Hij is een geweldige hulp op het gebied van technologie en songwriting. De frustratie van Extinct en het feit dat we met iemand gewerkt hebben die toegewijd is, maken een groot verschil.
Je kunt het al horen aan de openingstrack Em Nome Do Medo.
Dat nummer staat al op Alpha Noir, maar de nieuwe versie is heel anders. Het initile idee was om van 1755 een ep te maken. Na het afronden van Extinct hebben we, toen we aan de ep begonnen te werken, John Phipps gevraagd om een orkestrale versie te maken. We huurden hem daarvoor in. Hij leverde zulk goed werk dat we hem hebben uitgenodigd om meer te doen en hebben hem betrokken bij de pre-productie. Ik was zeer onder de indruk van wat hij liet horen. Toch moest ik het proces wel in goede banen leiden en hem af en toe afremmen. Hij is namelijk meer een artiest dan een producer. Je moet wel weten wanneer je moet stoppen, want als je de artiest in het rationele en goed doordachte laat verdwijnen, verlies je het momentum. We waren enorm onder de indruk van de eerste versie die John liet horen, maar toen we besloten verder met hem te gaan werken, liet hij later een andere versie horen die het nummer geen rechtdeed. Hij moest van ons dus weer terug naar de eerste versie om de juiste verhoudingen terug te brengen. Artistiek voelt het alsof we met het nummer als eerste track op de plaat een risico nemen.
Ik vind het juist een goede introductie die de sfeer op de plaat goed neerzet.
Dat is ook zo, maar toch voelde het als een risico. Het album is een artistiek project en daardoor hebben we ervoor gekozen. Wat vind je van het gebruik van de Portugese taal?
Ik weet dat jullie dat zien als een risico, maar ik vind het juist goed bij het concept passen. Juist omdat het over de tragedie van 1755 gaat, een Portugese historische gebeurtenis.
Dat is ook n van de motivaties. Het zou in eerste instantie dus een ep worden en we zagen het als iets interessants, niet als iets dat risicovol was, om de Portugese taal te gebruiken. Fernando denkt in het Engels of Portugees. Als hij in het Portugees denkt, schrijft hij ook in die taal. Als hij in het Engels denkt, schrijft hij ook in het Engels. Voor dit concept was zijn motivatie om in het Portugees te schrijven. Toen we besloten om er een volledig album van te maken, besloten we tegelijkertijd ons instinct te volgen, ons te laten leiden door onze artistieke kant. En natuurlijk zat er een risico aan, maar dat hebben we niet te veel in overweging genomen. Het is wel grappig dat mijn tienjarige zoon mij laatst vroeg of het een risico was gezien onze internationale carrire. Dat is ook wat het eerste in gedachte opkomt, maar laten we ook de goede kant van de medaille bekijken. Mensen kunnen het gebruik van de Portugese taal ook juist zien als een pluspunt. Ricardo, Fernando en ik hebben er wel nauwkeurig naar gekeken. We hebben niet alleen gekeken naar welke woorden bij de muziek pasten, maar ook welke woorden bekend voor zouden komen bij de internationale luisteraars. Zo weet iedereen wellicht wat runas en corpus inhouden en dat sangue bloed betekent, denk aan sangria (lacht). Ik kan je veel voorbeelden geven. We hebben begrippen gekozen waarmee mensen een verband kunnen leggen in hun eigen taal of in het Engels. De teksten van de koren zijn veelal in het Latijn.
De titels van de nummers, zoals Desastre, Evento en 1 De Novembro zijn voor veel mensen makkelijk te vertalen. Voor Fernando is het wellicht ook makkelijker om meer emotie in zijn zang te stoppen.
Dat klopt. Hij klinkt intenser. En natuurlijk kun je niet altijd alles letterlijk vertalen, dus daar lag wel een uitdaging. In Todos Os Santos, dat Alle heiligen betekent, is er een zin die twee verschillende vertalingen oplevert. All saints didnt arrive of All saints werent enough. Er zitten dus potische woordtrucjes in de teksten. De verschillende betekenissen zorgen ervoor dat je de teksten mogelijk twee keer zo diep ervaart. Juist dat is voor mij een inspiratie om in mijn eigen taal te werken. Fernando is heel goed in het Engels. Hij kan zich ook veel beter uitdrukken in die taal. Dat lukt voor mij slechts in 70% van de gevallen.
Zit er ook een diepere betekenis achter de zin: All saints will not be enough to save us, in de zin van het verschil tussen toen en nu?
Als je het over politiek hebt, dan zeker. Een van de dingen die ik gaaf vind aan dit album is dat een bepaalde datum het uitgangspunt is, maar het concept nog steeds van toepassing is op de moderne wereld. Het interessante aan het concept is dat het een filosofische manier van het benaderen van het geheel is. Er zit een vervoering in de manier van denken. Sommige historische gebeurtenissen, zoals oorlogen, veranderen de samenleving en de manier van denken. Dat is ook wat Portugal beleefde met de aardbeving van 1755. Voorafgaand aan het evenement had de kerk veel macht. We hebben tegenwoordig nog steeds een inquisitie. Lissabon was ook een kosmopolitische stad en een belangrijke havenstad. De natuurlijke ramp veranderde de manier van denken. De kerken werden niet langer hoger gebouwd dan de andere gebouwen bijvoorbeeld. Er werd rationeler gedacht. De kerk verloor veel van zijn macht. Het voelde als een wedergeboorte, een renaissance voor het volk. We waren traditioneel katholiek en er waren geen Protestanten. De gebeurtenis is een metafoor van hoe mensen denken, hoe het menselijk brein werkt. Het gaat om de identificatie van onszelf. Wij als individuen zijn een wereld en een beschaving op zichzelf. We hebben onze eigen aardbevingen en vervoeringen.
Het is een individualistischere wereld geworden waar geld een grote rol in speelt.
Kapitalisme heeft een extreme vorm bereikt in moderne tijden. Het doel van twintig jaar geleden was de kwaliteit van het leven te verhogen op het Europese continent, maar dat is dus iets anders dan geld. Veel mensen hebben geld, maar ze missen levenskwaliteit. De instituten zouden er moeten zijn om de kwaliteit van het leven te verhogen, maar tegenwoordig neemt het kapitalisme de overhand. Ik klink als een communist, maar zo moet je het niet zien. De mens zou meer centraal moeten staan. Degene die veel heeft, zou dit moeten delen. Een man is geen eiland. Je kunt in mijn beleving niet gelukkig zijn als je om je heen mensen ziet die het veel minder hebben dan jij. Maar we wijken nu te ver af van het interview.
Laten we het dan hebben over Tue Madsen. Wat deed jullie besluiten om juist met hem weer samen te werken?
Hij heeft in het verleden al heel goed werk afgeleverd. Zijn kwaliteiten liggen in het feit dat hij een geweldige geluidstechnicus is. We wilden van hem graag ook weten wat hij van de muziek vond. Ik heb samen met hem veel aan de juiste afstelling van de orkestraties gewerkt. Ook is het gitaargeluid nu beter, waardoor de gave riffs er beter uitkomen, mede doordat we wat partijen binnen de orkestraties hebben geschrapt of hebben teruggebracht in volume.
Het gitaarwerk klinkt een stuk progressiever dan op Extinct.
Dat klopt. Dat komt doordat onze bassist Aires Pereira ditmaal meer heeft bijgedragen. Ricardo en ik hebben altijd naar zijn ideen geluisterd en dit keer hebben we meer van zijn bijdragen in de muziek verwerkt. Het is goed dat je dat is opgevallen. Ricardo en ik zijn nog altijd de belangrijkste songwriters, maar zijn invloeden zijn meer dan voorheen aanwezig.
Het is daardoor een album geworden dat moet groeien en dat interessant is voor de langere termijn. Extinct pakt je direct en 1755 heeft zijn tijd nodig, terwijl de hooks ervoor zorgen dat de nummers blijven hangen.
Ja, je hebt van die albums die je heel mooi vindt, maar waar na een paar luisterbeurten niets meer aan te ontdekken valt en andere die juist op de langere termijn interessant blijven. Elke keer dat je luistert, ontdek je weer iets nieuws. We hopen dat we een mooie balans hebben gevonden. John Phipps is natuurlijk een arrangeur, iemand van de details. Hij is ook op het gebied van songwriting actief geweest. Hij heeft ook aan de gitaar- en baspartijen gesleuteld in de stukken waarin orkestraties zijn te horen en dat op dezelfde gedetailleerde manier als bij een orkest. We worden ook steeds beter als muzikanten dus wat dat betreft wordt er in de toekomst steeds meer mogelijk. Met name Ricardo heeft flinke sprongen vooruit gemaakt. In meerdere nummers hoor je steeds weer nieuwe dingen, zoals in de afsluiter Lanterna Dos Afogados. Ik denk dat we over vijf jaar nog steeds nieuwe details horen in de orkestraties.
Ja, met name in het tweede deel hoor je veel lagen.
Ik hoop dat het niet te gestrest klinkt. Ik heb met Tue Madsen er dan ook lang aan gewerkt om de stress eruit te halen. Het was soms echt een gevecht. Je kunt het ook niet vergelijken met een andere band als Septicflesh. Ik ben al fan van die band sinds Communion en hou ook van het nieuwste album (Codex Omega - red.), dat door Jens Bogren is gemixt. Zij gebruiken in tegenstelling tot Moonspell de gitaar anders. Ze gebruiken niet de hele nek zoals Ricardo dat doet. Dat is prima. Iedereen moet zijn eigen sound proberen te vinden. We gebruiken de gitaren op onze manier met een specifieke tuning. Binnen Moonspell is de gitaar het voornaamste instrument en dat is bij bijvoorbeeld Septicflesh niet het geval. Bij Dimmu Borgir zijn de orkestraties ook fantastisch gedaan. Maar ik ga niet van Mike (Miguel Gaspar red.) verwachten dat hij zo extreem en dun en precies gaat drummen. Ik wil dat Mike als zichzelf klinkt: groots, diep en krachtig. Zo heeft iedereen zijn eigen sound en die moet je zo goed mogelijk proberen te integreren in de songwriting. Ik wil niet dat Moonspell gestrest klinkt. Dat is toch soms wel het probleem. Wat dat betreft zitten we nog altijd in een leerproces.
Er komt volgend jaar een dvd uit. Kun je daar al wat over vertellen?
Ik heb toevallig gisteren de eerste beelden gezien. Ik heb er met Tue Madsen aan gewerkt, die bij de show aanwezig was. Ik ben tevreden over de sound. Het klinkt beter dan wat ik verwachtte. Het is echt een live-opname. Specifiek de drums klinken gaaf. Ik ben blij verrast over onze eigen performance. Dus over het geluid ben ik globaal tevreden. Voor de video werkten we samen met een regisseur. We speelden een Wolfheart-, Irreligious- en een Extinct-set. Het is een soort trilogie. De fans hebben de mogelijk de sets separaat te bekijken. De regisseur heeft gekozen voor een afwijkend concept. Ik heb nog niet gezien hoe het precies werkt, maar ik denk dat het een film van drie uur is met verschillende hoofdstukken. In het commentaar van hem las ik dat er drie shows zijn en er zitten voor de fans ook nog scenes bij waarbij we niet op het podium staan. Ik ben groot fan van het werk van de regisseur. Hij was ook verantwoordelijk voor de commentaren op Extinct. Ik hoop dat de fans ook gewoon naar de shows kunnen kijken en luisteren zonder zijn commentaar. Het concert vond plaats in een arena dat gebruikt wordt voor het stierenvechten. Er waren vierduizend mensen aanwezig.
Hoe staat het met Orfeu Rebelde?
Daar doen we niets mee. We hebben een ep uitgebracht. Het was een artistiek project. We hebben een keer opgetreden, maar hebben geen plannen voor de toekomst. Ik heb nooit tijd. Ik zou graag Moonspell-remixes willen doen of voor andere bands, ik zou in andere bands willen spelen met een andere stijl. Ik zou willen produceren, maar Moonspell vergt al mijn tijd en energie. Fernando en ik zijn niet alleen muzikant in Moonspell, maar doen ook nog het management tegenwoordig en dat kost veel energie. Voor Orfeu Rebelde had ik een albumtitel in gedachten, maar die heb ik al weggegeven aan iemand anders. Dat is toevallig een bekende Portugese zanger die ook als gastartiest te horen is op 1755. Ik vind zijn werk goed en hoorde zijn nieuwe nummers en daar vond ik de titel goed bij passen. Zijn naam is Paulo Bragana.
We hadden het eerder over je zoon. Is hij al genteresseerd in muziek?
We hebben een gezegde in Portugal dat erop neerkomt dat de appel niet ver van de boom valt. Ik luister vaak muziek met de koptelefoon op. Mijn oudste geeft niet al te veel om muziek. Hij luistert wel naar de top 40. Ik denk niet dat muziek hem raakt. Maar met de jongste is het anders. Hij houdt echt van muziek. Ik heb veel verschillende instrumenten in huis en ik heb hem niet gezegd dat hij ze moest gaan spelen, maar dat hij ze mocht spelen. Ik heb mijn kinderen altijd vrijgelaten in hun keuzes.
.jpeg){kind=small}
