De voorgaande edities ontbraken er Spaanse bands, maar dit keer beginnen we er direct met twee. Exxasens mag in de brandende zon (dertig graden, gevoelstemperatuur in de zon hoger) het festival openen. Aanvankelijk zijn er nog niet veel mensen binnen de poorten. Dat komt doordat die slechts een half uur voor aanvangstijdstip opengaan. Een verbeterpunt voor de volgende editie. Gaandeweg de set komen er steeds meer bezoekers kijken. Veelal volgen zij de verrichtingen het liefst vanuit de schaduw. Vanwege de warmte is er nog niet veel beweging op het podium. De Spanjaarden, die op ProgPower Europe 2015 veel indruk maakten, spelen vandaag solide. De combinatie van ambient, space en post-rock (voornamelijk van Back To Earth uit 2015) ligt lekker in het gehoor. De beelden die op de achtergrond te volgen zijn op een groot scherm versterken de ruimtelijke muziek. Gastzangers Bruce Soord (The Pineapple Thief) en Miguel Ángel Abril Hidalgo geven een speciaal tintje mee tijdens Saturn, een van de weinige nummers met tekst. Andere hoogtepunten zijn Supernova en Bright Side Of The Moon. Al met al een warm welkom op Be Prog! My Friend.

In tegenstelling tot vorig jaar is er geen tweede podium. Waar in 2015 de koepel nog dienstdeed als podium voor bijvoorbeeld Leprous en Haken, is daar nu de merchandise gevestigd. Een goede zet van de organisatie. Zo kun je tenminste op een relaxte manier met andere festivalgangers een half uurtje bijpraten tussen de bands in. Op vrijdag staat de pauzemuziek echter zo hard dat je elkaar nauwelijks kunt verstaan. Blijkbaar zijn er wat mensen die er wat van hebben gezegd, want op zaterdag staat het volume aangenaam afgesteld.

De voertaal op het festival is uiteraard Spaans, al hoor je af en toe ook wel wat Engels, Frans en Nederlands. De aankondigingen bij Exxasens en Obsidian Kingdom zijn in het Spaans en derhalve onverstaanbaar voor een Nederlander die de Zuid-Europese taal niet machtig is. Het is daardoor erg duidelijk dat ik me op vreemde bodem bevind. Net als de openingsact speelt Obsidian Kingdom een thuiswedstrijd. Veel enthousiasme vanaf het inmiddels zich aardig goed vullende terrein is het gevolg. De bandleden (inclusief de nieuwe gitariste Irene Talló Palomar) pakken dat op en zetten een intense show neer, beleven de muziek echt (toetsenist ramt met vuist op de grond, zanger/gitarist gaat erbij liggen) en dat zorgt er mede voor dat Obsidian Kingdom het eerste hoogtepunt van de vrijdag is. De muziek bestaat uit een sfeervolle, cinematische combinatie van Pink Floyd, Ihsahn, post-rock en veel meer. Het nieuwste album A Year With No Summer, met lichter en langgerekter songmateriaal dan voorheen, doet zijn naam vandaag geen eer aan, want in Barcelona is het voor Nederlandse begrippen nog altijd onverminderd warm. Verder niets te klagen over de boeiende, veelzijdige klanken van de Basken.

Vervolgens is het tijd voor de vreemde eend in de bijt: Iamthemorning uit Sint Petersburg. Een zeer aangenaam rustpunt met percussie, viool, cello en piano. Denk aan Kate Bush, Tori Amos, Kari Rueslåtten. Zangeres Marjana Semkina is hartverwarmend, elegant, charmant, dartelt in haar zomerjurk als een vlinder over het podium en spreekt als enige bandlid vloeiend Engels. Haar stem heeft iets teders, poëtisch, “but we don’t sing about love and flowers, we sing about death, yes. The next song is about a dead girl.” Ze verklaart “excited and terrified” te zijn, “not knowing what to expect… but you’re lovely.” De festivalgangers sluiten haar in de armen en ze krijgt zelfs een bos bloemen. Het eerste optreden op een groot festival ooit van de Russische groep is een daverend succes. Iamthemorning is een zeer positieve en gracieuze verrassing.

Van een aangename verrassing naar het hoogtepunt van de vrijdag: Agent Fresco. Van de dokter mocht hij eigenlijk niet optreden vanwege een longontsteking en toch staat hij er, zanger Arnór Dan Arnarson. Het zorgt ervoor dat zijn zang af en toe wegvalt of niet zuiver is, maar dat maakt hij geheel goed met zijn emotionele voordracht. Al zijn hebben en houden stopt hij in zijn performance. Hij beleeft de teksten over zijn overleden vader en accentueert de ritmiek. Zijn bandgenoten zijn een met de muziek en geven alles. Hart en ziel gaan in de betoverende uitvoering. Naarmate de show vordert, stort de frontman bijna in, gaat er ook even bij liggen en spreekt het publiek hangend toe. “Ik heb me nog nooit zo uitgeput en gelukkig op het zelfde moment gevoeld.” Hij bevindt zich ook nog even in het publiek en wint niet alleen de sympathie van de fans, maar ook van de aanwezigen die de IJslanders voor het eerst aan het werk zien. De dansbare, lichtvoetige prog (met elementen van Leprous, Bloc Party, Red Hot Chili Peppers, Chris Isaak en alles daartussenin) is misschien wel het hoogtepunt van Be Prog! My Friend, zeker qua beleving van de vier musici.

Het is voor The Pineapple Thief een onmogelijke taak om dit te overtreffen. Dat gebeurt dus ook niet. Het publiek is echt in de mood voor iets meer levendigs, maar krijgt veel ingetogen werk voorgeschoteld. De presentatie van de Engelse formatie is wat statisch. Daar leent de muziek zich dan ook voor. Gevolg is dat de publieksparticipatie flink afneemt. Het wil overigens geenszins iets zeggen over de muzikale kwaliteiten van de mannen op het podium. De ervaren muzikanten spelen hun set professioneel en de lichtshow is navenant. Het oogt soms wat zakelijk, maar de videobeelden op de achtergrond zijn fraai en het geluid staat perfect afgesteld.

Zodoende zijn er veel highlights. Bijvoorbeeld het Radiohead-achtige Wake Up The Dead, The One You Left To Die, dat prima past in de serene sfeer die de late avond kleurt, en het emotionele, akoestische All The Wars, waarbij zowel de zang als de keyboardtonen veel bijdragen aan de emotionele beleving. Tussen de nummers door is er veel bijval, maar verder staan de vermoeide festivalgangers wat weg te dromen bij de melancholische tonen. Met Simple As That komt er middels het meeklappen wat meer beleving in en ook tijdens het stevige Sense Of Fear is iedereen bij de les. Veel materiaal van Magnolia dus, maar daar komt het laatste deel van de avond verandering in met Remember Us, het prachtige, Steven Wilson meets Saybia-achtige Reaching Out, Snowdrops en het swingende hoogtepunt Nothing At Best, waarbij de bandleden aanmoedigen om te bewegen. Zo schrikt iedereen op het einde toch weer wakker en komt er tegelijkertijd een einde aan de onopvallende performance. Een solide The Pineapple Thief sluit een mooie eerste festivaldag af.

Met dank aan Aránzazu Peyrotau voor de foto's.