De eerste associatie die mensen bij Texas hebben, zal niet betrekking hebben op melodieuze death metal. Toch doet Hinayana verwoede pogingen om wereldwijde bekendheid te verzamelen met zijn zeer toegankelijke benadering van het genre, met veel ruimte voor makkelijk in het gehoor liggende refreinen. Vergelijkingen met het latere werk van Wolfheart, maar ook met Dark Tranquillity dringen zich op, maar dit viertal blijft qua kwaliteit nog wel ietwat achter. Ten opzichte van het optreden op Ultima Ratio Fest is wel te horen dat het vele touren Hinayana goed heeft gedaan. De mannen komen wat krachtiger over, daarbij overigens geholpen door het prima afgestelde geluid, dat vooral het fijne gitaarwerk van het duo Casey Hurd (tevens zanger) en Erik Shtaygrud in de spotlights zet. De setlist is verdeeld over materiaal van het meest recente album Shatter And Fall (2023) en de ep Death Of The Cosmic (2020). Ook de recent uitgebrachte single Tempest Horizon komt voorbij. De Texanen krijgen het publiek redelijk goed mee en het materiaal klinkt dan ook zeker niet verkeerd. De sobere lichtshow in louter wit is wellicht een stilistische keuze, maar zorgt er wel voor dat het optreden wat statisch overkomt. Hinayana maakt degelijke, weinig opvallende en zeer melodieuze death metal, die ideaal als voorprogramma kan dienen: het is kwalitatief goed genoeg om er niets op tegen te kunnen hebben, maar niet spectaculair genoeg om de hoofdbands in de weg te zitten.
Nadat de DJ de aanwezigen tussendoor terug in de tijd katapulteert door onder andere Children Of Bodom (Living Dead Beat) op stevig volume door de boxen te knallen (wat mis ik deze band ineens!), is het tijd voor Omnium Gatherum. Hoewel deze Finnen al een hele reeks albums op hun naam hebben staan, is het zestal rond gitarist Markus Vanhala nooit écht doorgebroken. Wellicht heeft het ermee te maken dat de muziek net iets té veel verschillende, lichtelijk contrasterende elementen bevat – de hardrock- en heavymetalpassages te melodieus voor deathmetalliefhebbers, de hardcore-achtige brulvocalen te ongepolijst voor Göteborg-fanatici, en de melancholische elementen te sporadisch voor de doomachtige creaturen onder u – wie zal het zeggen?
Vanavond blijkt het in ieder geval allemaal niets meer uit te maken, want de groep maakt er een waar feestje van. Zanger Jukka Pelkonen lijkt wel met ‘duivelshoorns’ geboren, zo vaak als hij te pas en te onpas met zijn armen zwaait, de pink en wijsvinger gestrekt. Het is ook wel aandoenlijk. Tijdens openingsnummer New Dynamic (het mooie intro buiten beschouwing gelaten) klinkt hij nog wat stroef met zijn drogehondengrunt, maar gelukkig draait de beste man al snel warm - hoewel zijn stemgeluid altijd wel een smaakkwestie zal blijven. Met name in instrumentaal opzicht staat de band echter als een huis. Omnium Gatherum speelt het album Beyond (2013) integraal. En die plaat blijkt de tand des tijds goed te hebben doorstaan. Sterker nog: live ontpopt het album zich tot sterker en diverser dan in mijn herinnering. Met name het dubbele gitaarwerk van Vanhala en Joonas Koto is een genot voor het oor: met veel ruimte voor harmonieuze leads en smakelijke heavymetalsolo’s.
Hoewel de cleane zang soms niet erg goed te horen is, zit de sfeer er met name tijdens de bekendere nummers In The Rim, The Sonic Sign en Living In Me goed in, met enkele moshpits tot gevolg. Toch zijn het juist enkele minder bekende nummers die live verrassen. Zo doet het stevige en dramatische Nightwalkers niet onder voor de publieksfavorieten en laat de band in de prachtig openbloeiende, epische afsluiter White Palace horen dat de nummers verrassend veel diepgang hebben. De hartverwarmende publieksreactie, waarvan de band zelf ook onder de indruk is, zegt genoeg over het uitstekende optreden dat Omnium Gatherum aflevert. Zullen we afspreken dat de volgende keer New World Shadows (2011) integraal wordt gespeeld?
Ook headliner Insomnium kiest ervoor om vanavond één album integraal te spelen. Het betreft het prachtige Shadows Of The Dying Sun (2014), volgens de bandleden zelf omdat dit album hun overgang markeert naar een volgende fase in hun carrière in creatief opzicht. En daar valt natuurlijk wat voor te zeggen, hoewel de Finnen wat mij betreft net zo makkelijk hadden kunnen kiezen voor het de wat ongepolijstere parel Since The Day It All Came Down (2004), het sublieme Across The Dark (2009) of het magnum opus One For Sorrow (2011). Het zegt uiteraard alles over de consistent zeer hoge kwaliteit van het materiaal van deze groep. De prachtige podiumaankleding, met een groot doek in het thema van de albumhoes, werkt alvast sfeerverhogend. En wie er nog niet klaar voor is om zichzelf te laven aan de heerlijk druilerige, melodieuze klanken van het gezelschap, komt vanzelf in de stemming door de twee(!) intro’s van de groep.
Als het ‘echte’ albumintro The Primeval Dark vervolgens uitmondt in het majestueuze While We Sleep, gaat er bijna een collectieve zucht van ontroering door de zaal. Met een perfect afgesteld geluid komen de ronduit prachtige gitaarleads van Ville Friman (die ook de cleane zang verzorgt) en Markus Vanhala volledig tot hun recht. Ook zanger en bassist Niilo Sevänen klinkt live uitstekend. Zijn krachtige, transparante grunts blijken live net zo fraai als op plaat. Ook voor Insomnium geldt dat deze tour bijzonder is omdat enkele nummers zelden tot nooit eerder zijn gespeeld. Dat betreft bijvoorbeeld Lose To Night en Collapsing Words, die zelfs de doorgewinterde fans nog niet live gehoord zullen hebben. Hoewel de muziek van Insomnium zich bij uitstek leent voor reflectieve mijmersessies bij een knapperend haardvuur onder het genot van een glas goede whisky, kunnen de mannen ook behoorlijk doorbeuken. Dat blijkt wel uit de fantastische uitvoeringen van Black Heart Rebellion en met name de klassieker Ephemeral, waarbij laatstgenoemde voor een enorme moshpit zorgt.
De Finnen mogen dan ook zeker niet klagen over het onthaal, want de band wordt bedolven onder applaus. Tekenend is dat ook het nieuwere Lilian, afkomstig van de meest recente plaat Anno 1696 (2023), met dusdanig veel enthousiasme wordt begroet dat het wel een klassieker lijkt. En met de lange, stemmige afsluiter One For Sorrow nemen de heren in stijl afscheid van het Utrechtse publiek. Maar niet voordat Sevänen alvast verklapt dat ze snel terug zullen keren. Insomnium en TivoliVredenburg – het is een uitstekende combinatie. Het is een gevoel dat bevestigd en versterkt wordt door de nog steeds in nevelen gehulde stad.
Setlist Insomnium:
1. The Primeval Dark
2. While We Sleep
3. Revelation
4. Black Heart Rebellion
5. Lose To Night
6. Collapsing Words
7. The River
8. Ephemeral
9. The Promethean Song
10. Shadows Of The Dying Sun
11. Out To The Sea
Toegift:
12. Lilian
13. One For Sorrow
Setlist Omnium Gatherum:
1. Luoto
2. New Dynamic
3. In The Rim
4. Nightwalkers
5. Formidable
6. The Sonic Sign
7. Who Could Say
8. The Unknowing
9. Living In Me
10. White Palace
Setlist Hinayana:
1. Death Of The Cosmic
2. Cold Conception
3. In Sacred Delusion
4. Spirit And Matter
5. Tempest Horizon
6. Reverse The Code
7. Triptych Visions
8. A Tide Unturning
