Donderdag

Dat Matt McNerney een graag geziene gast is tijdens Roadburn, behoeft nauwelijks betoog. De Brit speelde er al met zijn vorige bands Grave Pleasures en Beastmilk. Ook met zijn huidige band Hexvessel heeft hij al meerdere keren op de podia in Tilburg gestaan. 2024 belooft al helemaal speciaal te worden. Zo zal hij op vrijdag het speciaal voor dit festival gecomponeerde project Music For Gloaming: A Nocturne opvoeren onder de noemer Hexvessel Folk Assembly. Op deze donderdag mag Hexvessel de eerste festivaldag openen in The Terminal, het grootste podium van de Koepelhal, met een integrale vertolking van het meest recente album Polar Veil. Die plaat – een herinterpretatie van de psychedelische en folkelementen uit de muziek van Hexvessel door het muzikale prisma van de black metal – blijkt een van de meest interessante van deze band in de laatste jaren. De microfoonstandaard is aangekleed met wat takken, maar verder hebben deze Roadburn-veteranen weinig aanvullende middelen nodig om een solide optreden weg te geven. Het uitstekende geluid zorgt ervoor dat de grimmige, maar toch verrassend warmbloedige muziek in al zijn details tot zijn recht komt. Vooral het aangenaam zoemende basgitaargeluid van Ville Hakonen is nadrukkelijk aanwezig. McNerney overtuigt met zijn plechtstatige, gedragen zang. Vooral Older Than The Gods en A Cabin In Montana zijn live net zo fraai en hypnotiserend als op plaat. De sfeervolle videobeelden van besneeuwde bossen mogen dan wat clichématig zijn, ze versterken het effect van de muziek wel degelijk. Hexvessel levert altijd kwaliteit, ook vanmiddag.

Van een Roadburn-veteraan naar een debutant, in een van de kleinste zalen van het festival bovendien. In Hall Of Fame maakt de Nederlandse drone/ambient/noise-artieste Elvira van Tilburg onder haar pseudoniem Mirusi Mergina – dat in het Litouws 'dood meisje' betekent – haar debuut op Roadburn. Er is op voorhand nog niet veel muziek bekend – naast de in 2023 verschenen ep Whispers Of Danger en een single moet het eerste album nog verschijnen – maar de spookachtige ambient met ritmische noise-invloeden klinkt in ieder geval interessant genoeg om te gaan beluisteren. Dat blijkt een goede keuze. Van Tilburg bouwt haar pulserende horror ambient met verrassend veel vakkundigheid op voor zo'n relatief beginnend artieste. De composities combineren sluimerende, omineuze dark ambient – bestaande uit drone-achtige klanken – met abrupte erupties, waarin dikke beats door de Hall Of Fame donderen en Van Tilburg als een bezetene staat te schokken achter haar keyboardinstallatie. Net zo plotseling eindigen dergelijke uitbarstingen en nemen de spookachtige ambientklanken weer de overhand. De behoorlijk volle zaal ondergaat het boeiende tafereel in plechtige, respectvolle stilte, om de artieste aan het eind met een lang aanhoudend applaus te belonen. Een zeer intrigerende performance!

We blijven voorlopig nog even in de Koepelhal rondhangen, om te beluisteren hoe de Amerikaanse sludge/doomband Body Void het ervan afbrengt. Dit is in zekere zin een typische Roadburn-band, met zo'n loodzware, monsterlijke sound die de vullingen uit je tanden doet trillen. De groep rondom zanger/gitarist Willow Ryan voegt daar echter nog een extra dosis naargeestigheid aan toe. Het trio uit Vermont speelt vandaag het nieuwe album Atrocity Machine (2023) integraal. Zoals de albumtitel al doet vermoeden, hoeven we weinig opbeurende klanken te verwachten, maar godverdomme zeg, wat is de muziek van dit gezelschap intens, grimmig en naargeestig! De volgestroomde zaal krijgt een masterclass in knarsende, norsige sludge, die vijandig is tot op het bot. De ijskoude synths geven nummers als Human Greenhouse en Flesh Market nog verontrustendere ondertonen, terwijl Ryan met zijn gekrijs en gekerm al een behoorlijk nachtmerrieachtige basis legt. Hij draait tegelijkertijd af en toe aan een noisepaneel, maar die aanvullende herrie verzuipt grotendeels in de abrasieve sound. Het is onmogelijk om hier onaangedaan van weg te lopen!

De wandeling naar 013 is een goede manier om het geweldige optreden van Body Void even te laten bezinken. Op Main Stage krijgen we namelijk een heel ander soort optreden te horen. De muziek van Scaler heeft namelijk weinig met metal te maken, maar valt meer in de hoek van de elektronica. Noem het een soort smeltkroes van synthwave, psytrance en industrial – alsof Ulver, VNV Nation en Fear Factory onder invloed van paddo's aan het jammen geslagen zijn. Wat het ook is, het werkt fantastisch in deze setting! De Main Stage is zeer goed gevuld en de aanwezigen worden beloond met een heerlijk optreden. Scaler staat op het podium met liefst drie dj's/toetsentovenaars, een gitarist en een drummer. Vergezeld van fantastische, ondersteunende visuals gaat het dak er van begin tot eind af. De mannen uit Bristol lullen geen moment tussendoor, maar houden de vaart erin in één vloeiende set gelaagde, opzwepende en bijna elegante dancetracks. Daardoor weet Scaler de zaal in een aardige staat van euforie te krijgen. De voetjes gaan ook bij ondergetekende van de vloer. Dit optreden is het schoolvoorbeeld van het nieuwe Roadburn: volledig verrast worden door een act waar je normaal gesproken niet direct mee in aanraking zou komen. Een van de hoogtepunten van de dag!

Na Scaler volgt wederom een korte wandeling terug naar de Koepelhal, want Roadburn-veteranen Inter Arma presenteren hun nieuwe album New Heaven in The Terminal. Hoewel de sound nog steeds te omschrijven valt als een zware en progressieve mengeling van sludge, doom en post-metal, zijn de Amerikanen door de jaren heen eigenlijk steeds avontuurlijker gaan klinken. Aangezien New Heaven pas eind april verschijnt, heb ik nog geen noot van het nieuwe album gehoord. Al snel blijkt dat het vijftal uit Richmond, Virginia zijn grenzen verder heeft verlegd. De muziek van Inter Arma was nooit de meest toegankelijke, maar wat de mannen vanmiddag laten horen is beduidend complexer en dissonanter dan het eerdere werk. Met name het drum- en gitaarwerk lijkt bijna wel geïmproviseerd. Muzikale aanknopingspunten zijn moeilijk te vinden in de beklemmende en bedompte totaalsound. Het is knap wat de heren doen, maar ik merk dat de muziek niet echt binnenkomt. Dit is nu typisch zo'n album dat heel wat luisterbeurten nodig heeft om tot zijn recht te komen. Bonuspunten zijn er wat mij betreft wel voor de prachtige, akoestische afsluiter Forest Service Road Blues, die precies de juiste toon raakt en wordt vergezeld met stemmige en korrelige, ondersteunende zwart-witbeelden.

Een van de optredens waar de meeste 'reuring' omheen is, is dat van de Oekraïense post-blackmetalband White Ward. Deze groep zou eigenlijk vorig jaar al op de planken staan, maar de oorlog in eigen land gooit roet in het eten. The Engine Room is al ruim voor aanvang tot aan de nok gevuld en later hoor ik dat er ook een enorme rij buiten de zaal staat, die zich volgens mij uitstrekt tot buiten het terrein. Ook vanavond is de oorlog nooit ver weg. Zanger en bassist Andrey Pechatkin kondigt aan het begin van het optreden aan dat saxofonist Dima Dudko er helaas niet bij is omdat hij heeft besloten mee te vechten in de strijd om het behoud van zijn land. Zijn partijen komen van tape. De band trapt zeer overtuigend af met het machtige, dertien minuten klokkende Leviathan van het meest recente album False Light (2022), een zeer dynamische compositie, waarin strakke, staccato riffs, fijnbesnaard tremolowerk en wulpse, broeierige saxofoonklanken elkaar op vloeiende wijze afwisselen. In eerste instantie was ik in de veronderstelling dat White Ward die nieuwste langspeler integraal zou vertolken, maar blijkbaar krijgen we vanavond toch een bredere dwarsdoorsnede uit de discografie te horen. Gelukkig maar, want het hoogtepunt van White Ward is mijns inziens toch wel het geniale Love Exchange Failure (2019), waarvan het titelnummer en Dead Heart Confession voorbij komen. Het geluid is uitstekend en ook de lichtshow – in primair rood en groen – is prachtig. De speelduur van zeventig minuten vliegt voorbij en het uitzinnige publiek schreeuwt uit volle borst om een toegift. Die komt er helaas niet meer, maar het minutenlange applaus als de band een Oekraïense vlag ontvouwt, zorgt voor een brok in de keel.

Hoewel er in de Main Stage van 013 normaliter altijd nog wel genoeg ruimte is om een goede plek te bemachtigen, is het na White Ward dringen bij headliner Chelsea Wolfe. Het publiek staat tot in de deuropeningen. Het zegt alles over de status van deze zangeres/songwriter, die naar verluidt een van de duurste acts van het festival is. En eerlijk is eerlijk: ze overtreft de toch al hooggespannen verwachtingen. De laatste langspeler She Reaches Out To She Reaches Out To She (2024) is een groeiplaatje waarop de duistere blend van gothic, pop, ambient en rock verrassend verfijnd in elkaar blijkt te zitten. Dat album komt vanavond integraal voorbij, aangevuld met wat ouder materiaal van met name Pain Is Beauty (2013) en Hiss Spun (2017). Wolfe klinkt live even betoverend als op plaat en de onderkoelde, maar toch wat broeierige en plechtige muziek komt dan ook uitstekend uit de verf. De band pakt uit met werkelijk adembenemende visuals. Vooral The Liminal ontpopt zich daardoor als een magisch moment. Het lijkt alsof de zangeres ieder moment in een maalstroom van vuur kan worden opgeslokt, terwijl het akoestische nummer verder zeer minimalistisch en emotioneel is. Een zaal van drieduizend personen muisstil krijgen: Chelsea Wolfe krijgt het voor elkaar.

Voor de afsluiter van deze al met al uitstekende dag verhuis ik naar de kleinere Next Stage om daar de Amerikaanse hardrockband Royal Thunder mee te pakken. De groep uit Atlanta, Georgia staat dit festival twee keer op de planken. Morgenavond sluiten ze Main Stage af met de integrale vertolking van het nieuwe album Rebuilding The Mountain (2023), maar vandaag krijgen we een bloemlezing van ouder materiaal. Het drietal swingt er lekker op los met goed in het gehoor liggende, licht psychedelische rock met fijne grooves. Vooral bassiste en zangeres Mlny Parsonz maakt indruk met haar formidabele, rauwe stemgeluid. Helaas is de band in muzikaal opzicht verder niet de meest interessante en vooral als het tempo naar beneden gaat, neemt de vermoeidheid toe. Royal Thunder stopt bovendien tien minuten eerder dan in het programma staat, wat ik altijd een beetje respectloos vind. Al met al geen hoogvlieger, maar de lat lag vandaag dan ook bijzonder hoog.