Een eigen geluid hebben is in de hedendaagse, overbevolkte metalscene een zeldzaam goed. Voor het Noorse Kvelertak blijkt het ook de sleutel tot succes. In 2011 bracht de band zichzelf onder de aandacht met zijn titelloze debuutalbum, waarop de opzwepende agressie van hardcore punk, aanstekelijk rockende riffs en de vlijmscherpe melodieën en screams (inclusief Noorse teksten) met elkaar vermengd werden. Dit geluid lijkt op voorhand eerder geschikt in een klein en donker zaaltje dan in de gigantische en felverlichte Ziggo Dome. De band staat echter als een huis en is zelfverzekerd alsof het dagelijks voor dergelijke menigten staat te rossen. Op veel bijval uit het publiek kan men helaas niet rekenen, maar openen voor Metallica is wellicht dan ook de meest ondankbare taak die denkbaar is voor een metalband. Ondergetekende heeft in ieder geval supportacts ervaren die minder aansloten of slechter klonken en krijgt spontaan zin om eens een headlineshow van Kvelertak te bezoeken.

Een kwartier later dan gepland gaan de lichten uit en schalt The Ecstasy Of Gold, sinds jaar en dag het openingsritueel, door de Ziggo Dome. Het is tijd voor Metallica! The Four Horsemen stormen het in het midden van de zaal gepositioneerde podium op, om gelijk los te barsten met de titeltrack van Hardwired…. To Self-Destruct. Hoewel erg simpel, hakt het nummer er live heerlijk in. Atlas, Rise etaleert vervolgens de melodieuzere kant van Hardwired…. en grossiert rijkelijk in de mooie harmonieën van het gitaarspel en van de vocalen van James Hetfield, één van de elementen die sinds de begindagen van Metallica ervoor heeft gezorgd dat de muziek zo aanslaat.

De eerste verrassing van de avond volgt als Seek And Destroy wordt ingezet. Decennia lang was dit de vaste afsluiter van Metallica-concerten, maar waar het vroeger gebruikt werd om het laatste beetje energie uit de fans te trekken, wordt het nu al als derde nummer gespeeld om de boel op gang te krijgen. En dat lukt! Het leuke aan Metallica-concerten is ook dat de setlist, op enkele vaste klassiekers na, geen twee tournees hetzelfde is en je altijd wel een nummer te horen krijgt dat je lang niet of zelfs nog nooit live hebt gehoord. De eerste traktatie is Through The Never, een van de thrashiër nummers van The Black Album (1991), de plaat waarmee Metallica bekend werd bij het grote non-metal publiek. De uitvoering is echter rommelig, met name doordat Lars Ulrich de mist ingaat wat het tempo betreft.

Het moet echter gezegd worden, de dikwijls bekritiseerde en geridiculiseerde drummer doet het vanavond verder prima en kwijt zich op strakke en doeltreffende wijze van zijn taak. De hele band is overigens in goeden doen. Hetfields stem lijkt de ergste slijtageproblemen die hem in het verleden teisterden te boven te zijn. De frontman vormt met zijn strakke riffs nog altijd een geweldig gitaartandem met snarentovenaar Kirk Hammett, de stille kracht achter de luidruchtige band. En Robert Trujillo tot slot, is met zijn virtuoze spel een enthousiaste aanwezigheid op het podium. Ook het showelement is dit keer precies goed: niet overdadig, maar smaakvol. Aan stellages boven het podium hangen bijvoorbeeld roterende kubussen die beelden vertonen die bij de nummers aansluiten. Ook menig steekvlam ontbreekt uiteraard niet.

Geheel vlekkeloos is het concert echter niet. Hetfield kruipt zelf door het oog van de naald wanneer hij tijdens Now That We’re Dead de titel wel érg letterlijk dreigt te nemen en in een gat op het podium valt dat open gaat om percussie-instrumenten te onthullen. Roadies snellen direct toe om hem overeind te helpen en er wordt gewoon zonder onderbreking doorgespeeld, zei het pijnlijk grimassend. “I’m ok, my ego is not” grapt Hetfield naderhand. Now That We’re Dead openbaart ook wat het probleem van veel tracks op Hardwired is: die leunen te veel op weinig interessante midtemporiffs. Ook het langgerekte middenstuk, waarin alle vier de bandleden de percussie verzorgen, redt dat niet. Als direct hierna Dream No More gespeeld wordt, dat zich in bijna exact hetzelfde tempo bevindt, verslapt de aandacht simpelweg.

Ergens bekruipt ook het akelige gevoel dat de mannen misschien toch echt een dagje ouder beginnen te worden. Voor de nummerkeuze is vanavond opvallend veel uit het langzame regiment van het repertoire geput, met bijvoorbeeld maar liefst vijf ballads. Na een van die ballads, het kersverse Halo On Fire, hebben Hetfield en Ulrich blijkbaar een adempauze nodig. Ze verlaten het podium en Hammett en Trujillo blijven achter om ons te vermaken met een jamsessie. Het idee is leuk en het had ook zeker gaaf kunnen zijn, ware het niet dat het gebodene vrij weinig om het lijf heeft. Men stoeit met de riffs van I Dissapear, dat men in 2000 als soundtrack voor de film Mission Impossible 2 schreef, maar het was veel aardiger geweest om het nummer gewoon te spelen – of een ander oudje onder het stof vandaan te halen, want de onderbreking is er lang genoeg voor!

For Whom The Bell Tolls maakt daarna gelukkig heel veel goed. Het zijn de nummers als deze, die deel uitmaken van het onderbewustzijn van elke liefhebber, die Metallica-concerten telkens weer tot een extatisch ritueel maken. Ook Moth Into Flame moet genoemd worden: het is een pakkend nummer zoals Metallica heel lang niet geschreven heeft en getuige het aantal fans dat het uit volle borst meezingt, lijkt het een liveklassieker in wording te zijn. Ook al hebben we het al talloze keren gehoord, One zorgt er ook op deze zwoele septemberavond weer voor dat we het koud krijgen. Master Of Puppets besluit het reguliere deel van de set. Er worden wel érg veel strofes overgelaten aan het publiek, wat wederom op de vermoeidheid van met name Hetfield lijkt te duiden, maar aan de andere kant: is er een metalnummer te bedenken dat zich daar beter voor leent?

De toegift kan eigenlijk uit maar twee onvermijdelijke nummers bestaan, maar bevat ook een laatste verrassing wanneer we het intro van Blackened horen. Als de snelheidsduivel ingezet wordt, ontploft de zaal zoals deze avond nog niet eerder gebeurd is. Met Nothing Else Matters laat Metallica vanavond voor de laatste keer zijn gevoelige kant horen. Ook al zal dit nummer de gemiddelde bezoeker inmiddels wel de neus uitkomen en voor veel oude fans de teloorgang en het verlies van ‘hun’ Metallica aan de mainstream belichamen, het blijft toch eigenlijk wel een erg mooi nummer. Enter Sandman stuurt ons naar huis. Exit Light, Enter Night!

Resumerend was dit een concert met pieken en dalen, maar de pieken waren dermate hoog dat ik niet verwacht dat er aanwezigen zijn die niet met een voldaan gevoel huiswaarts keren. En de grootste kracht van Metallica is niet de show, het strakke spel of zelfs de ontelbare klassiekers die ze geschreven hebben: het is het plezier dat de mannen nog steeds in het optreden hebben en de wisselwerking tussen band en fans. Menig band uit deze generatie werkt zijn concerten tegenwoordig zonder enige spontaniteit af, maar op plichtmatigheid heb ik Metallica nog nooit kunnen betrappen. De kanttekeningen ten spijt, gaf Metallica de fans vanavond zeker waar voor hun geld. In deze staat kunnen de titaten nog jaren mee en we hopen dan ook nog vaak van ze te kunnen genieten! Yeah!

Setlist:
1. Hardwired
2. Atlas, Rise
3. Seek & Destroy
4. Through The Never
5. The Day That Never Comes
6. Now That We're Dead
7. Dream No More
8. For Whom The Bell Tolls
9. Halo on Fire
10. Jamsessie Robert Trujillo en Kirk Hammett
11. Am I Evil? (Diamond Head-cover)
12. The Memory Remains
13. Moth Into Flame
14. Sad But True
15. One
16. Master Of Puppets

Toegift:
17. Blackened
18. Nothing Else Matters
19. Enter Sandman