Na een uitstapje met The Gentle Storm keert Arjen Lucassen terug naar zijn Ayreon. Het is vier jaar geleden dat The Theory Of Everything uitkwam. Die plaat vol progressieve melodien had weinig van doen met de futuristische verhalen van de andere Ayreonplaten. Met The Source keert Lucassen terug naar het universum van 01011001. Het nieuwe album is verhaaltechnisch een prequel en tussen fans zal er ongetwijfeld de nodige discussie zijn over hoe dit album in het geheel past.
De grootse rockoperas van Lucassen zijn niet compleet zonder een waslijst aan gastvocalisten en muzikanten. Elk album is het even indrukwekkend als verrassend wie hij dit keer heeft weten te strikken. Ditmaal doen onder andere mee: James LaBrie (Dream Theater), Tommy Rogers (Between The Buried And Me), Simone Simons (Epica), Mike Mills (Toehider), Floor Jansen (Nightwish), Hansi Krsch (Blind Guardian), Michael Eriksen (Circus Maximus), Tobias Sammet (Edguy, Avantasia), Nils K. Rue (Pagan's Mind), Zaher Zorgati (Myrath), Tommy Karevik (Kamelot) en Sir Russell Allen (Symphony X).
De instrumentalisten zijn niet minder overweldigend met onder meer Marcel Coenen (Sun Caged), Mark Kelly (Marillion), Guthrie Govan (Asia), Paul Gilbert (Mr. Big), Joost van den Broek (ex-After Forever), Jeroen Goossens (ex-Pater Moeskroen) en op drums de altijd betrouwbare Ed Warby. Lucassen neemt daarnaast zelf een groot deel van de instrumentale partijen onder handen.
De rolverdeling wordt duidelijk gemaakt in de inspirerende video bij opener The Day That The World Breaks Down. Alle hoofdrolspelers komen voorbij in dit nummer dat ruim twaalf minuten duurt. Alle elementen van de muziek van Lucassen zijn vertegenwoordigd. Even doet het denken aan Star One, maar wanneer een dwarsfluit en viool hun intrede doen, is de associatie met eerder werk in het Ayreon-universum een gegeven. Wel is de plaat als geheel meer gitaargedreven en in dat opzicht toegankelijker dan het meer progressieve The Theory Of Everything. Desalniettemin is er genoeg te ontdekken voor de liefhebbers van progressieve muziek. Lucassen houdt het nooit simpel.
Instrumentaal gezien is het album op en top Lucassen. Alle elementen uit zijn omvangrijke oeuvre zijn aanwezig. Zijn typische gitaarpartijen, de overgangen met een mooie rol voor het keyboard en orgel en natuurlijk ook de folkinvloeden die in het verleden al veelvuldig aanwezig waren. Lucassen put uit een breed muzikaal verleden waarbij hij het experiment nog altijd niet schuwt. Aan de ene kant klinkt de muziek bekend en vertrouwd, maar tegelijkertijd nieuw, fris en futuristisch. Toch zijn het altijd weer de zangers die de show stelen en daarvoor van Lucassen flink de ruimte krijgen. James LaBrie opent de plaat met zijn typische, warme stemgeluid, terwijl Tommy Karevik een ruigere rol is toebedeeld, evenals Sir Russell Allen die we al regelmatig bij Lucassen hebben kunnen horen. Het is Lucassen wederom gelukt het beste uit zijn vocalisten te halen. De zangpartijen zijn warm, uitdagend, soms agressief, maar altijd aansprekend.
Ster van het album als geheel is ongetwijfeld Mike Mills die van Lucassen veel ruimte kreeg voor eigen inbreng. "Hier is de tekst, doe er wat mee", en dat werpt zijn vruchten af. De manier waarop hij de simpele getallenreeks 01011001 tot een vocaal spektakel bouwt, is ongekend en gelukkig blijft dat talent niet beperkt tot de opener, want ook in nummers die volgen, zingt hij de sterren van de hemel met inventieve zangpartijen.
Het album bestaat uit vier delen van elk iets meer dan twintig minuten. Elk van de delen is weer opgedeeld in diverse nummers en vertelt een stukje van het verhaal van een verdoemd ras dat zijn planeet moet verlaten. Het is een bonte mengelmoes van emoties met aan de ene kant hoop en perspectief, terwijl aan de andere kant de wanhoop en ellende spreekt. Dit leidt tot ruige, soms kille metaltracks die doorspekt worden met folkinvloeden die moeiteloos overgaan in krachtige nummers over hoop en het voortbestaan van de mensheid. Met name de ogenschijnlijk vrolijke vioolpartijen zorgen ervoor dat de hoofdrolspelers hun soms barre toekomst tegemoet lijken te dansen, schaterlachend langs ravijnen, terwijl in de verte het onheil wacht.
Enkele van de hoogtepunten zijn het grootse Star Of Sirrah, het wanhopige Condemned To Live en het ingetogen The Source Will Flow. Het verhaal wordt verteld door de teksten, maar ook door de muziek. Door de onheilspellende fluitpartijen waar Deathcry Of A Race mee opent tot aan het opgetogen Journey To Forever dat het einde van het album inluidt met flink wat rockmusicalinvloeden. Het enigszins hysterische The Human Compulsion en afsluiter The March Of Machines sluiten naadloos aan op het begin van de plaat 01011001.
The Source is een welkome aanvulling op het omvangrijke oeuvre van Lucassen die een druk jaar voor de boeg heeft, want naast deze nieuwe plaat heeft hij drie uitverkochte shows in 013 in het vooruitzicht. The Source zal fans zeker bekoren en ongetwijfeld nieuwe luisteraars voor zich weten te winnen.
Tracklist:
Chronicle 1: The Frame
1. The Day That The World Breaks Down
2. Sea Of Machines
3. Everybody Dies
Chronicle 2: The Aligning Of the Ten
4. Star Of Sirrah
5. All That Was
6. Run! Apocalypse! Run!
7. Condemned To Live
Chronicle 3: The Transmigration
8. Aquatic Race
9. The Dream Dissolves
10. Deathcry Of A Race
11. Into The Ocean
Chronicle 4: The Rebirth
12. Bay Of Dreams
13. Planet Y Is Alive!
14. The Source Will Flow
15. Journey To Forever
16. The Human Compulsion
17. The March Of The Machines
DVD:
1. The Day That The World Breaks Down
2. Everybody Dies
3. Star Of Sirrah
4. Run! Apocalypse! Run!
5. Behind The Scenes Video
6. Interviews
7. 5.1 Audio Mix Of The Whole Album
