Mikael liep al langer met het idee rond om songs uit te brengen die dichterbij zijn invloeden uit de sixties en seventies lagen. Candlelight Records-baas Lee Barrett had al eens voorgesteld om een eenmalig album te maken, maar het was uiteindelijk Jonas Renkse van Katatonia die met het idee voor een dubbelalbum met twee verschillende stijlen kwam. De bandleden zagen het wel zitten, maar de platenmaatschappij moest nog wel overtuigd worden. Toen ook dat was gelukt, doken de muzikanten Nacksving Studio in. Ze werkten dag en nacht, maar zowel de techniek als opnameman Isak Edh lieten het daar deels afweten. Met veel stress is daar toch nog voldoende opgenomen, maar Opeth verhuisde wel naar de Studio Fredman in Gotenburg, omdat Steven Wilson daar zijn moderne apparatuur wl kon gebruiken.
Steven keurde tot opluchting van de musici de opnamen van de andere studio goed en bracht zijn ideen in. Zo schreef hij de tekst voor Death Whispered A Lullaby (Mikael verklaarde weinig inspiratie te hebben) en ging hij aan de slag met de mellotron en de achtergrondvocalen, iets wat hij ook al op het meesterwerk Blackwater Park (2001) had gedaan. Zijn bijdrage leidde ertoe dat kerfeldt steeds meer genteresseerd raakte in de sixties en seventies en er steeds meer invloeden van Porcupine Tree in de muziek en vocalen terugkwamen. Ook Beatles, Camel en Yes vormen een inspiratiebron.
Het is eigenlijk jammer dat de Zweedse formatie zichzelf wat had overschat. Ze gingen onvoorbereid de studio in en moesten de opnamen afraffelen. Laten we voorop stellen dat Damnation een prachtig album is, maar het gaat met Weakness een beetje als een nachtkaars uit. Die track voelt een beetje aan als een bonus, terwijl de Camel-blues van in Ending Credits een mooiere afsluiter was geweest. Waar In My Time Of Need en Ending Credits mooi wegfaden, heeft Closure een nogal abrupt einde. Ook jammer is dat het album wat aan de korte kant is. Als je aan het einde bent, heb je altijd zin in meer.
Afgezien van deze minpunten is deze zevende full-length gewoon een prachtig werkstuk, een donkere schoonheid met een nachtelijke, soms dreigende sfeer, een melancholische stemming en memorabele melodien om mee te neurin. Sommigen zullen de dynamiek en complexiteit missen die ze op eerdere platen gewend zijn, maar Damnation vindt zijn kracht in de afwisseling van relatief toegankelijke composities (In My Time Of Need en Death Whispered A Lullaby zijn de beste voorbeelden), in de sfeer en in de vele details die in de verschillende geluidtechnieken zijn verwerkt, om maar een aantal pluspunten op te noemen.
Maar er is meer. Wat te denken van de baslijnen in het magistrale Windowpane en To Rid The Disease, die dankzij de transparante productie goed te horen zijn. Of neem nou het gevarieerde drumspel van Martin Lopez. Zo zijn er de accenten in Death Whispered A Lullaby, het swingende, exotische ritme in Closure, met daarin ook een zwevende, orintaalse lead. Verder zijn er de sfeerbevorderende mellotron (In My Time Of Need), de emotionele zanglijnen in Hope Leaves en To Rid The Disease en de prachtige melodieuze solos in Windowpane en wederom To Rid The Disease. Last but not least het wonderschone getokkel, zowel op de akoestische als de elektrische gitaar (Closure respectievelijk Hope Leaves). Al met al zijn Windowpane, Hope Leaves en To Rid The Disease de beste tracks, maar het album luistert prima in zijn geheel weg.
Damnation is een geslaagd experiment en een uniek album in de discografie van de Zweden. Een opus om in te verdrinken, om het mee te neurien en verwonderd te zijn over de vele fraaie composities. Elke keer als je m opzet na een tijd niet beluisterd te hebben, is deze plaat mooier dan je van de vorige keer kon herinneren. De bijzondere release markeert tevens de omslag voor Opeth naar een professionele carrire en het moment dat er steeds meer invloeden uit de psychedelische en progressieve rock werden toegepast. Damnation bleek ondanks de kritiek succesvol en is ook ruim dertien jaar na de initile releasedatum een van de mooiere Opeth-albums.
Tracklist:
1. Windowpane
2. In My Time Of Need
3. Death Whispered A Lullaby
4. Closure
5. Hope Leaves
6. To Rid The Disease
7. Ending Credits
8. Weakness
