The Holographic Principle bouwt zowel muzikaal als thematisch deels voort op de fantastische voorganger The Quantum Enigma, maar is tegelijkertijd metalgerichter, zwaarder, drukker en moderner. Producer Joost van den Broek en mixer Jacob Hansen hebben het geheel veel power gegeven en bombastischer laten klinken dan voorheen. Opvallend is niet alleen dat de moderne en heavy riffs en rocksolo's van Isaac Delahaye prominent in de mix staan, maar datzelfde geldt voor de ritmesectie, bestaande uit bassist Rob van der Loo en drummer Arin van Weesenbeek.
Epica werkt voor het eerst samen met een voltallig orkest. Dat betaalt zich uit, getuige bijvoorbeeld Universal Death Squad, dat alle zijden van Epica belicht. Hierin staan het koor en de orkestraties mooi op de voorgrond en zo zijn er wel meer momenten, zoals het welkome rustpunt Once Upon A Nightmare en de afsluiter van meer dan tien minuten, A Holographic Principle A Profound Understanding Of Reality. De bijdrage van het orkest gaat deels ten koste van de ruimte voor toetsenist Coen Janssen, maar hij treedt met prima melodien regelmatig op de voorgrond en heeft nummers geschreven en de koorpartijen gearrangeerd.
Kenmerkend voor de nieuwe plaat is dat het energieniveau constant hoog is. De muziek knalt werkelijk uit de boxen. Doordat het gitaarspel nadrukkelijk aanwezig is, klinkt het geheel vol. Na de cinematische intro (met orkest, koor en zingende dochter van Coen) gaat het direct los met Edge Of The Blade. Dit is een relatief toegankelijke en bouncy track. De scherpe, groovy staccatoriffs, de bijdragen van orkest en koor en de korte middensectie met grunts geven de track extra inhoud en pit. A Phantasmic Parade bevat groovy death/thrashriffs, orintaalse elementen (memorabele zanglijn in het couplet), gave ritmetwists en referenties aan The Second Stone.
In nagenoeg elk nummer zijn de vaste elementen aanwezig: vette riffs, de energieke ritmesectie, grunts van Mark Jansen, de zang van Simone Simons, het koor en orkest. De songwriting volgt in een aantal tracks de gekende structuur of een variatie daarop. Een beproefd recept dat nog altijd werkt. Slechts af en toe is er rust, middels bijvoorbeeld de orkestrale intro van het sterke Divide And Conquer. Daarin is de wisseling van vocalen in het couplet tussen Mark en Simone goed uitgewerkt. De mezzosopraan schittert nogmaals in het prachtige rustpunt Once Upon A Nightmare, de enige semi-ballad op dit meesterwerk. Simone zingt samen met Mark over de vraag of de realiteit zoals we die kennen wel de realiteit is. Opmerkelijk is dat de zanglijnen veelal een pop-touch hebben.
Het lijkt in eerste instantie dat er niet veel afwisseling is, maar als je een aantal luisterbeurten gevorderd bent, valt een aantal dingen op. Met name het tweede deel bevat een aantal sfeerrijke nummers. Luister eens naar het prachtige, dreigende Ascension Dream State Armageddon (met blackmetal-achtige riffs) of Dancing In A Hurricane (met percussie en orintaalse melodien). De rockende anthem Beyond The Matrix laat weer een hele andere kant horen. Mede vanwege zijn memorabele toegankelijkheid dient deze track zich aan als een van de eerste hoogtepunten. Knap is dat er ook hier weer diepgang in is verwerkt middels een proggy, orintaalse melodie en het zwaardere einde met grunts van Mark. Een sterk staaltje songwriting en dat geldt ook voor de prachtige sectie waarin Simone met haar betoverende, bijna sprookjesachtige zang centraal staat.
The Holographic Principle is een ijzersterk, modern album met veel power en fraai artwork van Stefan Heilemann. Soms is de muziek toegankelijk, maar tegelijkertijd bevat deze veel ideen, de nodige diepgang en uitdaging voor de luisteraar. De dik zeventig minuten zijn soms wat druk, maar vervelen geen moment dankzij krachtige, facettenrijke composities die qua niveau dicht bij elkaar liggen. De zes tracks die het album niet haalden, worden dan ook alsnog uitgebracht, niet als bonustracks, maar wellicht als ep. Epica handhaaft met The Holographic Principle de toppositie binnen de symfonische metal.
Tracklist:
1. Eidola
2. Edge Of The Blade
3. A Phantasmic Parade
4. Universal Death Squad
5. Divide And Conquer
6. Beyond The Matrix
7. Once Upon A Nightmare
8. The Cosmic Algorithm
9. Ascension Dream State Armageddon
10. Dancing In A Hurricane
11. Tear Down Your Walls
12. The Holographic Principle A Profound Understanding Of Reality
