4 is geen half werk. Met maar liefst 37 minuten speeltijd doet de cd niet veel onder aan de doorsnee full-length van andere artiesten. De nieuwe release bevat vier ongebruikte songs van de Hand.Cannot.Erase-sessie. Daarnaast is het instrumentale Year Of The Plague geschreven in het The Raven That Refused To Sing (And Other Stories)-tijdperk en staat er een (nagenoeg) live-opname in de studio op van de Porcupine Tree-klassieker Dont Hate Me.
Steven krijgt hulp van de musici waarmee hij samen optreedt. Dat zijn gitarist drummer Craig Blundell, bassist Nick Beggs, gitarist Dave Kilminster en toetsenist Adam Holzman. Daarnaast zijn er bijdragen van Marco Minnemann, Chad Wackerman, Theo Travis, Guthrie Govan en Ninet Tayeb. Al direct in het deels Floydiaanse My Book Of Regrets is er veel ruimte voor de muzikanten om te excelleren in dienst van de song. De middensectie bevat bas-, gitaar- en analoge synth-solos die live zijn opgenomen tijdens de Europese tour in september 2015. Met bijna tien minuten is het een veelzijdig nummer met zowel een pop- als proginslag. Het behoort tot een van de hoogtepunten van de release.
Het album heeft een heel relaxte toon, die onder andere tot uiting komt in het soundtrack-achtige, akoestische Year Of The Plague en Sunday Rain Sets In. Beide zijn instrumentaal en van een aardig niveau, maar tevens onopvallend. Wel is er in laatstgenoemde een mooie spanningsopbouw. De piano- en keyboardpartijen krijgen veel ruimte in de nummers en regelmatig duiken er akoestische gitaarpartijen op. Als er iets stevigere muziek uit de boxen klinkt, zoals in Vermillioncore (met veel ruimte voor het spel op de Chapman Stick door Nick Beggs) en het toegankelijke, swingende Happiness III (geschreven in 2003), staan de licht versterkte akkoorden wat dieper in de mix, waardoor de pop-feel de overhand heeft. Het is wel wat jammer dat deze deels aan Genesis-herinnerende track aan het einde wegfadet.
De versie van Dont Hate Me is iets trager en rustiger dan het origineel van Porcupine Tree. De baslijn in de middensectie is iets veranderd en de dwarsfluit is ingeruild voor een orgel. De bijdrage van Nina Tayeb in het refrein is prachtig. Ze geeft hiermee tevens een mooie invulling aan het concept, waarin een vrouw de hoofdpersoon is. De protagonist stapt aan het begin van het openingsnummer in een taxi en neemt je mee in haar eenzame wereld en onbeantwoorde liefde.
De term tussendoortje past eigenlijk niet bij deze release. 4 is een zeer aangenaam interimwerk, met als hoogtepunten My Book Of Regrets en de speciale bewerking van Dont Hate Me. Deze tracks doen niets onder voor het materiaal dat op reguliere albums staat. Wellicht krijgen we binnenkort, als Steven Wilson in Nederland optreedt, wat van deze tracks te horen. Hoe dan ook, dit tussendoortje smaakt naar meer.
Tracklist:
1. My Book Of Regrets
2. Year Of The Plague
3. Happiness III
4. Sunday Rain Sets In
5. Vermillioncore
6. Dont Hate Me (Porcupine Tree-cover)
