Die opvolger verschijnt in de vorm van Endless Forms Most Beautiful. De titel komt uit het boek The Origin Of Species (1859) van Charles Darwin. Het bekende werk over de evolutietheorie was voor componist Tuomas Holopainen een belangrijke inspiratiebron voor de teksten over evolutie, natuur, wetenschap, de schoonheid van het leven en voor de bijpassende organische muziek.
De songs zitten goed in elkaar en sluiten goed op elkaar aan. Het is een typisch Nightwish-album met voor ieder wat wils. Direct tijdens het openingsnummer doet het denken aan de tijden van Oceanborn, Once en Wishmaster, maar het borduurt ook voort op Imaginaerum. Enerzijds zijn er de lichtere hits als het catchy lan, Alpenglow en Edema Ruh. Anderzijds zijn er de stevigere tracks Weak Fantasy, het swingende titelnummer en het sterke, van mooie orkestraties voorziene Yours Is An Empty Hope. Opvallend hierin zijn de zwaardere gitaarpartijen (in vergelijking met de vorige twee albums).
Ondanks dit heavy materiaal en de donkerdere productie, is er doorgaans sprake van een warme en vooral positieve vibe. Die positiviteit had er nog meer mogen uitspatten in de vorm van experimenten en voluit gaan. De tracks blijven op bepaalde momenten wat ingetogen en safe van karakter, waardoor het maximale potentieel er niet uit is gehaald.
Dat geldt bijvoorbeeld voor de kwaliteiten van Floor Jansen. Haar stem past goed bij de muziek en ze varieert goed met verschillende technieken, maar opvallend is dat ze regelmatig lager en zachter zingt dan ze bij After Forever of ReVamp deed. Dat past in de mooie ballad Our Decades In The Sun, maar er zijn momenten, zoals aan het begin van opener Shudder For The Beautiful (het refrein lijkt wat op dat van Dark Chest Of Wonders), waarop ze lijkt in te (moeten) houden. Dat is jammer, want mede daardoor komt dit nummer pas later op gang. Tijdens het stevige, symfonische Weak Fantasy komt haar kracht goed tot zijn recht en in Yours Is An Empty Hope overtreft ze dat met screams(!). In beide tracks krijgt ze ondersteuning van zanger Marco Hietala, die desondanks niet opvalt met zijn vocale bijdragen.
Zo speelt iedereen vooral in dienst van de muziek als geheel en is er relatief weinig ruimte voor individuele hoogstandjes (behalve het gitaar-keyboardduel in het openingsnummer). Het is vooral een teamprestatie. De enige die wat meer de gelegenheid krijgt, is Troy Donockley, die in 2013 van gastmuzikant tot volwaardig bandlid promoveerde. Hij is wat vaker te horen met zijn Ierse doedelzak en tinwhistle, zoals in de eerste single en het folky My Walden en benut deze extra ruimte goed.
De laatste twee tracks vormen een verhaal op zich. Allereerst krijgen we het rustige, orkestrale The Eyes Of Sharbat Gula. Deze instrumentale song dient als inleiding voor een bijzondere apotheose. Het indrukwekkende werkstuk The Greatest Show On Earth is een musical op zich en is zonder meer een van de hoogtepunten uit de carrire van de 'Finse' formatie. Waar je tijdens de andere nummers het gevoel hebt dat de muzikanten zich af en toe inhouden, trekken ze hier meer de registers open. Bombastische orkestrale arrangementen, de operavocalen van Floor, een paar korte gesproken gedeelten door Richard Dawkins en verrassende moves staan de luisteraar te wachten. Ondanks de lengte van vierentwintig minuten, verliest deze epic nergens richting of spanning en het klinkt misschien gek, maar die tijd vliegt zo voorbij.
Nightwish levert met Endless Forms Most Beautiful een goede prestatie. Het is een solide, gestroomlijnd achtste album dat een positief gevoel achterlaat. Misschien had er wat meer ingezeten, als wat minder op safe was gespeeld en als de individuele kwaliteiten, zoals die van Floor Jansen, beter benut waren geweest. De nieuwe zangeres laat desondanks een goede indruk achter en is een aanwinst voor de band, die volgend jaar twintig jaar bestaat. Endless Forms Most Beautiful zal de fans tevreden stellen met bijna tachtig minuten aan gevarieerde en organische symfonische metal, met een fantastisch slot in de vorm van de epic The Greatest Show On Earth.
Tracklist:
1. Shudder Before The Beautiful
2. Weak Fantasy
3. lan
4. Yours Is An Empty Hope
5. Our Decades In the Sun
6. My Walden
7. Endless Forms Most Beautiful
8. Edema Ruh
9. Alpenglow
10. The Eyes Of Sharbat Gula
11. The Greatest Show On Earth
