Welke blackmetalfan herinnert zich niet deze tekst, op karakteristiek bezwerende, sinistere wijze gereciteerd door Mayhem-frontman Atilla Csihar? Ik heb het natuurlijk over het nummer Pagan Fears van het in 1994 verschenen debuutalbum De Mysteriis Dom Sathanas van de Noorse blackmetalformatie Mayhem, een band die onlosmakelijk verbonden is aan de zogeheten second wave of black metal. De Mysteriis Dom Sathanas geldt als een van de blauwdrukken in de geschiedenis van het genre, naast werk van Darkthrone, Burzum, Satyricon en Gorgoroth.
Met de onlangs afgelopen dertigjarige jubileumtour van Mayhem, met wederom (na een afwezigheid van elf jaar) Csihar als frontman, lijkt die klassieke tekst meer dan ooit op te gaan voor deze band. Een blik op de setlist van het optreden dat Mayhem vorige maand in Eindhoven gaf, laat namelijk zien dat de nummers afkomstig van De Mysteriis Dom Sathanas nog altijd goed vertegenwoordigd zijn in het live-oeuvre van de band. De hoogste tijd derhalve om dit debuutalbum alsnog van een welverdiende recensie te voorzien.
Nu is het vrijwel onmogelijk om bij een bespreking van deze plaat de historische context buiten beschouwing te laten. Tegelijkertijd is het ook zaak om die context niet te laten overheersen, om de impact van het album niet op n lijn te stellen met het niveau. Maar welke afweging ook wordt gemaakt, n zaak is duidelijk: De Mysteriis Dom Sathanas is een volstrekt uniek album, met een immens duistere sfeer die sindsdien nauwelijks door andere bands gevenaard is.
Voor het overgrote deel komt die sfeer op het conto van de tot dan toe relatief onbekende Csihar, die zich op bezeten wijze door de teksten van de nummers fluistert, krijst, proclameert, schreeuwt, ijlt en bezweert. Ik krijg iedere keer weer kippenvel van de manier waarop hij invulling geeft aan zijn rol als frontman en zich volledig in de teksten inleeft. Maar buiten deze fantastische performance is De Mysteriis Dom Sathanas natuurlijk ook - en misschien wel vooral legendarisch vanwege de fenomenale nummers.
Niet alleen pure blackmetalklassiekers als Funeral Fog, Freezing Moon en Buried By Time And Dust hebben immers nog helemaal niets van hun enorme intensiteit verloren, maar ook alle overige nummers zijn stuk voor stuk fantastisch. Dat komt niet in de minste plaats door het briljante drumwerk van Hellhammer en de sublieme productie, met de prominent aanwezige baspartijen van Count Grishnakh, die ook in muzikaal opzicht een hoofdrol opeist. Daarnaast zijn de riffs zonder uitzondering messcherp, kil en meedogenloos. Er bevindt zich dan ook geen enkele mindere broeder tussen de acht nummers, sterker nog: ze zijn allemaal even tijdloos.
Als er n album is dat de geest van black metal uit iedere porie ademt, dan is het wel dit De Mysteriis Dom Sathanas. En terwijl heel veel andere albums uiteindelijk door de tand des tijds worden ingehaald en aan kracht inboeten, is daar bij De Mysteriis Dom Sathanas geen enkele sprake van. What will be left of me when I'm dead?, schreef Per Yngve Ohlin in Life Eternal. Veel meer dan hij waarschijnlijk heeft kunnen vermoeden, want dit album zal ook de komende decennia ongetwijfeld als absolute mijlpaal in het genre overeind blijven.
Tracklist:
1. Funeral Fog
2. Freezing Moon
3. Cursed In Eternity
4. Pagan Fears
5. Life Eternal
6. From The Dark Past
7. Buried By Time And Dust
8. De Mysteriis Dom Sathanas
