Hiep, hiep hoera! Ik mag mijn favoriete alliteratie weer eens van stal halen. Katatonia, de 'meesters der metalen melancholie', bestaat twintig jaar. En dat is de tweede reden voor een feestje, want twintig jaar is niet niks. Niet als het gaat om de leeftijd van een band in ieder geval, en zo dacht Katatonia er duidelijk ook over nu ze zelf zover zijn gekomen. Hun feestvreugde willen ze uiteraard delen met de fans. Dit doen zij middels een aantal speciale acties en releases.
De 20th anniversary tour bijvoorbeeld, met een twee uur durend exclusief optreden. Voor de echte die-hard fans is er bij die optredens tegen (grove) betaling zelfs een VIP-treatment mogelijk. Maar er is ook aan de echte verzamelaar gedacht. Het laatste album Night Is The New Day bijvoorbeeld, is voorzien van nieuw artwork. Dat geldt ook voor Last Fair Deal Gone Down, dat zijn tienjarig bestaan viert. Dat vijfde album van Katatonia is opnieuw uitgebracht met vernieuwd artwork en (ingeniet) boekje, verschijnt als digipack. Die bevat bovendien een bonusdisc en is daarmee dus een echt collector's item.
Het zijn daarmee duidelijk dure tijden voor fans van deze Zweden. Is het het geld waard? Het concert, zoals u elders kunt lezen, was het in ieder geval dubbel en dwars waard. En die VIP-treatment? Die is alleen weggelegd voor de vermogende die-hards (kosten: 105,-). En of u een plaat alleen maar koopt voor vernieuwd artwork, zoals met Night Is The New Day... Dat is waarschijnlijk alleen maar weggelegd voor de echte verzamelaars. Maar Last Fair Deal Gone Down biedt gelukkig meer dan dat in de vorm van een bonusdisc. Bovendien, als u nog geen kennis heeft gemaakt met de band, dan is deze plaat wel de beste plaat om mee te beginnen. Als u tenminste een bloemlezing van hun volledige discografie wenst. En waarom dit zo'n goede keuze is?
Last Fair Deal Gone Down, vernoemd naar een nummer van de bluesmuzikant Robert Johnson uit 1936(!), splijt het ouevre van Katatonia namelijk perfect in tween. Niet alleen is het precies halverwege het twintigjarige bestaan gemaakt in 2001, het is ook het overgangsalbum van de doomy black metal waar de heren mee begonnen, naar het cleane progressieve melancholische doomgeluid van de laatste jaren. Het duistere en melancholische van de black metal bleef behouden, maar op zoek naar een nieuw geluid werden de grunts overboord gegooid.
In dat opzicht is het een enorm divers album geworden waar een aantal prachtige klassiekers hun weg vonden. Nummers als het melodramatische Sweet Nurse en het haast naar popmuziek neigende Teargas (althans wat het refrein betreft) prijken nog steeds regelmatig op de setlist van de band. Maar ook het snellere en eigenlijk net iets te hoog, en met afgeknepen stem gezongen gezongen We Must Bury You kan steevast op applaus rekenen.
En dan is er nog die bonusdisc. Gek genoeg biedt deze eigenlijk weinig spannends. Zeker niet voor de verzamelaar. Het extra schijfje bevat namelijk twee tracks van de Teargas-ep (2001) en twee tracks van de Tonight's Music-ep (2001). Die staan bij de echte fanaten natuurlijk al jarenlang netjes en vol trots tussen de acht full-lengths te prijken. Een jammerlijke keuze. Hier had echt meer in gezeten.
Voor wie echt het hele oeuvre wil leren kennen, is deze plaat een goede opstap. Voor echte verzamelaars is dit uiteraard een must. Voor wie het album al in de kast heeft staan, is het niet echt een aanwinst. Wie wil weten waar de band tegenwoordig voor staat, is het aan te raden om een van de laatste twee albums (The Great Cold Distance (2006) of Night Is The New Day (2009)) eens uit te proberen. Voor alle anderen is het wachten tot ze klaar zijn met de nieuwe plaat. Tot die tijd moeten we het doen met de acht studioalbums, zes ep's en de twee live dvd's. Zonder klagen druk ik nog maar eens op repeat en droom ik weg bij de heerlijke klanken van Last Fair Deal Gone Down.
Tracklist:
1. Dispossession
2. Chrome
3. We Must Bury You
4. Teargas
5. I Transpire
6. Tonight Music
7. Clean Today
8. The Future Of Speech
9. Passing Bird
10. Sweet Nurse
11. Don't Tell A Soul
Bonusdisc:
12. Help Me Disappear
13. Oh How I Enjoy The Light
14. Sulfur
15. March 4
