De muzikanten van The Tangent zijn wellicht wat minder bekend dan de grote namen in de hedendaagse progressieve rockscene, maar met tweentwintig jaar actieve dienst en twaalf uitgebrachte langspelers mag de Britse groep zich toch zeker tot de gevestigde orde rekenen. In muzikaal opzicht dan tenminste, want inhoudelijk en tekstueel kenmerkt de muziek van deze formatie rondom belangrijkste componist, schrijver, multi-instrumentalist en zanger Andy Tillison zich vooral door zijn afkeer van de gevestigde politiek, het kapitalisme en de planetaire uitbuiting die daarmee samenhangen. Zijn wortels in de anarchistische punkscene hebben daar ongetwijfeld mee te maken.
Met To Follow Polaris is The Tangent toe aan zijn dertiende full-length. In tegenstelling tot eerdere albums is deze nieuweling volledig gecomponeerd en opgenomen door Tillison, waarbij hij voor het eerst ook de basgitaar speelt. Hij benadrukt dat het vooral voor zichzelf een creatieve uitdaging is geweest en dat nieuw werk weer meer een groepsproduct zal worden. Je zal het inderdaad toch een beetje spannend voor jezelf moeten houden als je al meer dan twee decennia progressieve muziek creert. Ondanks die al lang aanhoudende stroom aan nieuw materiaal klinkt The Tangent de laatste jaren gedreven, creatief en verrassend origineel. Platen als Proxy (2018) en Auto Reconnaissance (2020) klinken urgenter en eigenzinniger dan het oudere werk, bijvoorbeeld door het gebruik van langere spoken word-passages. Op Songs From The Hard Shoulder (2022) verliest de groep zich af en toe iets te veel in instrumentaal gebrabbel, maar ook die plaat bevat genoeg intrigerende passages.
Ten opzichte van zijn voorganger komt To Follow Polaris in ieder geval een stuk sprankelender over. Een goed voorbeeld is de energieke en lekker bruisende, up-tempo opener The North Sky, waarin soepel (bas)gitaarwerk op speelse wijze gecombineerd wordt met lichtvoetige keyboardpartijen. De track laveert qua muzikale invloeden tussen Kaipa en het oudere werk van Spocks Beard. Sprankelend is ook het relatief korte en toegankelijke The Single, dat met prettig enthousiasme wordt gezongen en opbouwt naar een bijna gospelachtige climax. A Light In The Darkness is heel anders qua karakter. De track is zwaarmoediger en melancholischer, maar kent wel een uitbundige instrumentale passage aan het eind, met een hoofdrol voor het hammondorgel.
Het hoogtepunt van deze plaat is echter het ruim eenentwintig minuten durende The Anachronism, waarin The Tangent zich van zijn meest experimentele en avontuurlijke kant laat horen. De mammoetcompositie begint met een intrigerende combinatie van dreigende keyboardpartijen en een krachtige spoken word-sample, waarin de existentile angst van de huidige generatie jongeren op eloquente wijze wordt besproken. Daarna volgt een wild, instrumentaal spektakelstuk vol tegendraadse ritmes en opmerkelijke tempowisselingen, waarin opvalt hoe soepel de band schakelt tussen bijna swingende progrockpassages en rustieke momenten. Dit is The Tangent op zijn best: gedreven, frivool, maar tegelijkertijd messcherp fulminerend over alle misstanden in de wereld.
Een van de valkuilen van deze band is het repetitieve karakter van de muziek. The Tangent heeft altijd al de neiging gehad om te lang voort te kabbelen, waardoor op zichzelf prettig in het gehoor liggende passages te lang worden doorgezet. The Fine Line is daar wel weer een illustratie van. Hoewel er op de achtergrond allerlei boeiende psychedelische effecten waar te nemen zijn, is het centrale ritme nogal eentonig, zeker in combinatie met de wat nasale, eendimensionale zang van Tillison. De opleving tegen het einde (in de vorm van een overtuigend refrein) komt dan ook net te laat om het nummer helemaal te redden.
Desondanks is To Follow Polaris een van de sterkere albums uit de prima discografie van deze eigenzinnige multi-instrumentalist. Met een speelduur van net onder het uur is de plaat voor The Tangent-begrippen behoorlijk compact. Daarmee pareert Tillison ook eerdere kritiek die hem wel ten deel is gevallen: de neiging om albums te laten uitdijen tot de albumgrenzen letterlijk bereikt worden. In combinatie met de frisse en energieke aanpak ontpopt To Follow Polaris zich dan ook tot een verrassend goed en fijnbesnaard werkstuk. Wat mij betreft mag Tillison zichzelf vaker uitdagen, want er zit nog voldoende kwaliteit in het vat!
Tracklist:
1. The North Sky
2. A Like In The Darkness
3. The Fine Line
4. The Anachronism
5. The Single
6. The North Sky (Radio Edit)
