Vegard Sverre Tveitan - de multi-instrumentalist, zanger en componist die beter bekend is onder de naam Ihsahn - mag dan al bijna vijftig jaar oud zijn, hij vertoont geen enkel teken van slijtage. Na een rijke carrire met Emperor als een van de grondleggers en meest geprezen bands binnen de symfonische black metal van de jaren negentig heeft hij zich sinds 2005 op een inmiddels nog rijkere solocarrire gericht. Onder zijn eigen pseudoniem is hij inmiddels toe aan de achtste langspeler, waarmee hij op het dubbele aantal van Emperor zit.
Nu gaat het natuurlijk niet om kwantiteit maar om kwaliteit. Degenen die de muzikale reis van deze innovatieve pionier - die er inmiddels uitziet als een combinatie van de CEO van een Big Tech-startup en een Zuid-Europese maffiabaas - ook maar enigszins hebben gevolgd, weten natuurlijk dat Ihsahn nooit half werk aflevert. Of het nu gaat om de eerste platen The Adversary (2006) en angL (2008), waarin de blackmetalwortels het meest prominent doorschijnen, het met uitbundige saxofoonklanken gelardeerde, onstuimige After (2010) of zelfs het met experimenteerdrang doorspekte Das Seelenbrechen (2013), de Noor weet zijn innovatieve aanpak altijd te combineren met een neusje voor ijzersterke composities. De discografie van Ihsahn voelt dan ook een beetje als een muzikale reis door vele landschappen, van symfonische black metal naar een intrigerend assemblage van progressieve metal, woelige black metal, jazz, ambient en klassieke invloeden.
Dit titelloze album, dat verschijnt na een ongebruikelijk lange stilte van zes jaar, is zelfs het meest ambitieuze werkstuk van de Noor tot nu toe. De plaat verschijnt namelijk in niet n, maar twee uitvoeringen: een reguliere studio-versie en een volledig orkestrale versie. Daarbij dient aangemerkt te worden dat die orkestrale versie speciaal gearrangeerd is en dus niet gezien dient te worden als een louter metalloze versie van de studioplaat. Laten we echter eerst maar eens de reguliere versie bespreken. Ook daarop zijn de orkestrale elementen rijkelijk vertegenwoordigd - en op zeer kunstige wijze gentegreerd in een massieve, meeslepende en gedetailleerde totaalsound.
Na het korte, maar zeer filmische intro Cervus Venator voelt de openingstrack The Promethean Spark als een warm bad. Het is een typisch Ihsahn-nummer, dat enorm knap in elkaar zit en zeer progressief uit de hoek komt, maar tegelijkertijd bij vlagen doet denken aan de oudere soloalbums. De naadloze manier waarop de rusteloze blackmetalpassages overvloeien in bombastische, progressieve metal vol toeters en bellen is buitengewoon indrukwekkend. Ook het dynamische Twice Born speelt met vertragingen en stuwende ritmes. De uit duizenden herkenbare, hese en doorleefde screams van Ihsahn geven de muziek, ondanks hun rijke opsmuk, een grimmig en verbeten randje.
Hoewel de muziek direct herkenbaar is, valt wel op hoeveel aandacht Ihsahn heeft besteed aan de composities. Die zijn niet alleen rijker dan ooit, maar zitten ook vol spannende details, boeiende wendingen en abrupte stroomversnellingen. Neem het ronduit fantastische Pilgrimage To Oblivion - een nummer waar ik geen genoeg van kan krijgen. Ondanks de reguliere speeltijd van net vier minuten is het een waar epos, dat bij vlagen rauw en onstuimig uit de hoek komt, vol stormachtige tempowisselingen zit en de luisteraar bombardeert met vernuftig uitgevoerde orkestrale bombast. Datzelfde geldt voor het relatief korte A Taste Of The Ambrosia, dat onder zijn bedrieglijk conservatieve lengte en in eerste instantie trage, contemplatieve karakter gaandeweg steeds donkerdere tonen krijgt en op meesterlijke wijze de muzikale spanning opbouwt.
Het meest opmerkelijke nummer is het trage Blood Trails To Love, dat met wat fantasie zelfs als een soort semi-ballad te kwalificeren valt. Het is een subtiele track, waarin zeer veel details verstopt zitten, die de op het eerste gehoor dromerige compositie een avontuurlijk karakter geven. De nachtmerrieachtige erupties contrasteren prachtig met het wonderschone, clean gezongen refrein. Aan het eind van de plaat volgen de twee langste nummers. Het bijna acht minuten durende Hubris And Blue Devils is onheilspellend en combineert geweldige, lichtelijk neurotische orkestratie met een duister walsritme. En het ruim negen minuten klokkende At The Heart Of All Things Broken vergt het meeste geduld van de luisteraar, maar ontpopt zich tot een zeer filmisch en meeslepend geheel.
Ihsahn is in compositorisch opzicht misschien wel een van de meest unieke artiesten binnen de extreme metalhoek. Op dit album verlegt hij de grenzen wederom. Als een klassiek geschoold orkest een blackmetalrelease zou maken, zou het ongeveer zo klinken. De composities zijn heel vloeiend en eigenlijk nauwelijks geworteld in reguliere metalstructuren. Het is veelzeggend dat de orkestrale versie van het album precies dezelfde kwaliteiten laat horen. Ook die versie is namelijk buitengewoon dynamisch, meeslepend, donker en boeiend. Dat zegt natuurlijk alles over de rijkheid van de composities. Ihsahn mag als een van de dapperste en meest overtuigende albums van deze Noor de geschiedenisboeken in.
Tracklist:
1. Cervus Venator
2. The Promethean Spark
3. Pilgrimage To Oblivion
4. Twice Born
5. A Taste Of The Ambrosia
6. Anima Extraneae
7. Blood Trails To Love
8. Hubris And Blue Devils
9. The Distance Between Us
10. At The Heart Of All Things Broken
11. Sonata Profana
