Een jaar nadat Evergrey het prima album A Heartless Portrait (The Orphean Testament) heeft uitgebracht, kan de liefhebber van Scandinavische melancholie zich alweer opmaken voor een nieuwe release van deze Zweden. From Dark Discoveries To Heartless Portraits verschijnt ter ere van het dertigjarig bestaan van de band. Een prestatie waar de heren met recht trots op mogen zijn, zeker gezien het feit dat Evergrey in al die jaren nooit verzaakt heeft (ook al zijn sommige fans wat minder te spreken over de relatief rechtlijnige aanpak op de albums Monday Morning Apocalypse, Torn en Glorious Collision). Zoals al uit de titel af te leiden valt, betreft deze release geen reguliere langspeler, maar een verzameling van livenummers, alternatieve uitvoeringen en demoversies van ouder materiaal. Met vijftien tracks en een speelduur van bijna vijfenzeventig minuten heeft het kwintet in ieder geval genoeg op de plank liggen.
De vraag bij dit soort compilaties is wat mij betreft altijd: wie zit erop te wachten? In het slechtste geval is het een curiositeit die slechts interessant is voor de grootste fans en verstokte verzamelaars die per se hun collectie willen completeren. In het beste geval biedt een dergelijke release een toegankelijke ingang voor een nieuw publiek dat nog niet bekend is met de band. From Dark Discoveries To Heartless Portraits valt eigenlijk een beetje in beide categorien. Vooral de livenummers maken indruk. Deels doen ze dat vanwege de zeer fraaie uitvoering. Zo valt in Where August Mourns vooral het excellente toetsenwerk van Rikard Zander in positieve zin op. De solide en rockende uitvoering van My Allied Ocean is al helemaal fantastisch. Wat een gedrevenheid en wat een ijzersterke vocale performance van Englund! Het gitaarwerk is bovendien om de vingers bij af te likken. Techniek en emotie zijn in dit nummer perfect in balans.
Hoewel de titel anders doet vermoeden, komt de liefhebber van het alleroudste materiaal er bekaaid vanaf met deze release. Die moet het doen met slechts n nummer van Recreation Day (2003) en eentje van The Inner Circle (2004) toch alweer langspelers nummer vier en vijf. Met A Touch Of Blessing en Recreation Day krijgen we wel twee prachtige nummers te horen. Eerstgenoemde wordt echter enigszins tenietgedaan door Englund, die er af en toe een beetje naast lijkt te zitten. In Recreation Day (This song is as old as Hendrik: its nineteen years old, knipoogt Englund bij de aankondiging) herpakt hij zich gelukkig. Opmerkelijk is dat het publiek deze parel niet echt lijkt te kennen waardoor ik me behoorlijk oud voel.
Ondanks deze prachtige momenten is de compilatie geen onverdeeld succes. Het grootste probleem is de keuze voor de tracklist, die toch wel wat problematisch is. Zo is Call Out The Dark echt een prima nummer, dat weliswaar een relatief simpele insteek heeft, maar heel lekker blijft hangen door het makkelijk mee te zingen refrein, maar om er nu drie versies van op te nemen is wel echt wat veel van het goede (hoewel de piano-uitvoering erg mooi is). Ook Save Us, Blindfolded en Midwinter Calls komen twee keer voorbij in verschillende versies. Gezien de enorme hoeveelheid geweldige nummers van de band is het onbegrijpelijk dat er niet is gekozen voor meer afwisseling.
De laatste vijf nummers zijn eigenlijk zelfs volstrekt overbodig. Want laten we eerlijk zijn: wie zit er nu bij een geciviliseerde en gevoelige band als Evergrey te wachten op een ruwe, ongepolijste mix? We hebben hier toch niet met een of ander derderangs, rammelend blackmetalgroepje bestaande uit groezelig keldergespuis te maken? Zo gaat dit bij vlagen toch erg mooie album helaas als een nachtkaars uit. Wat zeg ik: als een ijsbad. Voor de liefhebbers van Evergrey staan er genoeg mooie uitvoeringen op From Dark Discoveries To Heartless Portraits om een aanschaf te rechtvaardigen, hoewel ik er zeker niet de hoofdprijs voor zou betalen. Voor degenen die het materiaal van de Zweden willen leren kennen, raad ik aan om met Recreation Day, The Inner Circle of The Storm Within te beginnen. En houd je van de akoestische nummers? Luister dan vooral het laatste album van Silent Skies!
Tracklist:
1. Call Out The Dark (Live Version)
2. Where August Mourns (Live Version)
3. My Allied Ocean (Live Version)
4. A Touch Of Blessing (Live Version)
5. Recreation Day (Live Version)
6. King Of Errors (Live Version)
7. Save Us (Piano Vocal Version)
8. Call Out The Dark (Piano Vocal Version)
9. Blindfolded (Piano Vocal Version)
10. Midwinter Calls (Piano Vocal Version)
11. A Silent Arc (Demo Version Instrumental)
12. Save Us (Demo Version Rough Mix)
13. Midwinter Calls (Demo Version Rough Mix)
14. Call Out The Dark (Demo Version Rough Mix)
15. Blindfolded (Demo Version Rough Mix)
