De Ierse band Primordial draait al meer dan dertig jaar mee. Nieuwe albums zijn altijd bijzonder, want deze keltische pagan/blackmetalgroep neemt de tijd om nieuw materiaal tot in de kleinste details bij te schaven. De kwaliteit van de platen die tot nu toe zijn verschenen, is zeer hoog. Niet alleen heeft Primordial in zijn carrire nog nooit een slecht album afgeleverd, het gezelschap uit Dublin heeft zelfs meerdere meesterwerken op zijn naam staan. The Gathering Wilderness (2005) en To The Nameless Dead (2007), bijvoorbeeld. Die werkstukken zijn heel anders qua karakter (introspectief en donker versus episch en opzwepend), maar beide gelden als klassiekers. De laatste jaren is het echter relatief stil geweest. Het uitstekende laatste wapenfeit Exile Amongst The Ruins stamt alweer uit 2018.
Wie Primordial afgelopen oktober heeft gezien tijdens het Ultima Ratio-festival te Utrecht, hoort echter een band die misschien wel krachtiger is dan ooit tevoren. Tijdens dit fantastische optreden speelt de groep twee nummers van het nieuwe album How It Ends. Het is de tiende langspeler van de mannen, een mijlpaal dus. Terwijl de hierboven genoemde platen eigenlijk vanaf de eerste luisterbeurt voltreffers zijn, heeft How It Ends wel wat meer luisterbeurten nodig. In eerste instantie kabbelt het album behoorlijk vlakjes voort en is het zoeken naar de grootse, meeslepende klanken en riffs waar Primordial altijd zo in excelleert. Veel nummers kennen een haast kruipende opbouw, waardoor de plaat geduld van zijn luisteraars vraagt.
Over twee nummers zal iedereen het eens zijn. Ten eerste is dat het ronduit fenomenale titelnummer, dat gegarandeerd een van die klassiekers in wording zal blijken waar de band er al zoveel van heeft geschreven in zijn rijke geschiedenis. De opbouw is fantastisch: de stuwende, opzwepende drumroffels roepen een gevoel van rebellie op, terwijl de epische riffs en de luidruchtig ronkende basgitaar het geheel naar grotere hoogten stuwen. De prachtige, met weltschmerz doordrenkte tekst, met veel pathos en gevoel vocaal kracht bij gezet door de immer indrukwekkende A.A. Nemtheanga, is de kers op de taart. Ten tweede is dat het gedreven We Shall Not Serve. De urgentie en felheid die deze track bevat, zal ervoor zorgen dat het nummer vooral live een hoogtepunt zal worden.
Het overige materiaal vraagt dus meer inlevingsvermogen van de luisteraar, maar die krijgt wel wat terug voor zijn investering. Met name Ploughs To Rust, Swords To Dust, Pilgrimage To The Worlds End en All Against All ontpoppen zich tot composities die wat groeitijd nodig hebben. Hoewel de eerstgenoemde track heel traag begint, ontwikkelt het nummer zich tot een stoer en meeslepend epos. Pilgrimage To The Worlds End is dan weer somber en bijna druilerig, waardoor muzikale raakvlakken met The Gathering Wilderness te vinden zijn. De ingetogen, stemmige gitaarleads en de met veel dramatiek gebrachte zang zorgen ervoor dat ook deze compositie zeer overtuigend blijkt. Het bijna negen minuten durende All Against All onderscheidt zich door de naargeestige sfeer en de felle strot van Nemtheanga, die hier zelfs wat richting black metal gaat. Een ritualistische tussenpassage zorgt voor een moment van bezinning, voordat de band toewerkt naar een mooie climax vol spannend gitaarwerk.
Eigenlijk blijven alleen Nothing New Under The Sun en Call To Cernunnos ook na heel wat luisterbeurten ietwat eentonig. Het zijn geen echt zwakke nummers, maar ze missen wel wat pit. Desondanks groeit How It Ends dus uit van een redelijke, maar ietwat teleurstellende luisterervaring tot een weliswaar niet geniaal, maar toch meer dan verdienstelijk nieuw wapenfeit. Tot slot mag niet onvermeld blijven dat de plaat ook een uitstekende productie heeft meegekregen, waarbij vooral opvalt hoe enorm lekker de basgitaar in de mix ligt. Dat u het even weet.
Tracklist:
1. How It Ends
2. Ploughs To Rust, Swords To Dust
3. We Shall Not Serve
4. Traidisiunta
5. Pilgrimage To The Worlds End
6. Nothing New Under The Sun
7. Call To Cernunnos
8. All Against All
9. Death Holy Death
10. Victory Has 1000 Fathers, Defeat Is An Orphan
