Het Noorse Tristania was met een mengelmoes van gothic, death en black al voor de eeuwwisseling een eigenzinnige band. Iedere fan van symfonische elementen zal met mij eens zijn dat vooral Beyond The Veil (1999) tot de klassiekers behoort. Morten Veland verliet de band in 2000 vanwege muzikale en persoonlijke meningsverschillen, om vervolgens met Sirenia zijn eigen weg te kiezen. Beide bands brachten na de break-up een uitstekend album uit: Tristania's World Of Glass (2001) en At Sixes And Sevens (2002), het debuut van Sirenia.
Met het verstrijken van de jaren verloor Tristania volgens velen de wow-factor. Ik ben daarover wat meer vergevingsgezind. Ook over de zang van Mariangela Demurtas, de opvolgster van Vibeke Stene. Sirenia verloor al snel mijn interesse, maar Tristania ben ik altijd trouw gebleven. Ieder volgend album bevat fascinerende pareltjes en de band behield een volstrekt uniek geluid. Altijd herkenbaar en verrassend. Goed, Rubicon (2010) is de uitzondering op die regel. Dat is een prima plaat die weinig verschilt van de talloze soortgelijke acts, maar drie jaar later wist de formatie zich volledig te herpakken met Darkest White. Na die release volgde een tournee, waarna de band nog sporadisch live te zien was. Na een lange periode van stilte is de formatie vorig jaar uit elkaar gegaan.
Darkest White was tien jaar geleden de aangename donderslag bij heldere hemel. Dit album is harder, agressiever en vreemder dan iedere voorgaande plaat. De voorliefde voor zware elementen is op dit album tot het uiterste gedreven. Natuurlijk zijn er verwijzingen naar het oude materiaal, maar wat vooral opvalt is dat de muziek in vergelijking tot stijlgenoten behoorlijk kil klinkt. Geen spoortje Beauty & The Beast meer. Daarnaast is de prog-invloed van bijvoorbeeld Green Carnation en The Gathering opvallend. Eerstgenoemde is niet zo vreemd, want zanger Kjetil Nordhus is de frontman van die band. De eigenzinnige vintage-stijl van The Gathering is een welkome aanvulling.
Dit zevende en laatste album is zonder twijfel het meest interessante in de discografie. Symfonische elementen schieten niet tekort, maar staan minder op de voorgrond. Ieder element in het complexe soundpakket van Tristania sluit naadloos op de andere aan. Daarbij helpt de uitstekende productie van Christer-Andr Cederberg (Anathema), maar wat ook opvalt is de hoge mate van variatie en de invloed die de zang van Mariangela en Kjetil daarbij speelt. Vooral Kjetil wisselt van identiteit om de emotionele lading in het verhaal te versterken. Mariangela klinkt overtuigender en vooral krachtiger dan op Rubicon. De grunts van gitarist Anders Hyvik Hidle zijn even sterk als voorheen, maar juist dan klinkt de band zwaarder dan ooit. Voeg daar een flinke dosis psychedelische elementen en een vleugje doom aan toe en je hebt enig idee wat de invalshoeken voor deze plaat zijn. De sound zal niet iedere liefhebber van Tristania bevallen, maar voor mij werkt het uitstekend.
De nieuwe stijl is behoorlijk somber en opener Number behoort tot de meest brute tracks van de band, met een akelige sfeer en een stuwend ritme in de harde coupletten. Het is een flink contrast met het plechtige refrein, waarin Mariangela de hoofdrol heeft. De rock-achtige basis van de titeltrack, met Kjetil op de voorgrond, heeft een sterke retro-vibe. Datzelfde kenmerkt ook met name Himmelfall en Cypher. De invloed van The Gathering hoor je niet alleen goed terug in Himmelfall, maar ook in het psychedelische Diagnosis en het zachtere Lavender. Denk daarbij vooral aan Nighttime Birds (1997).
Er staan twee nummers op het album die minder verrassen. Het eerste is Lavender, dat feitelijk in eerste instantie lijkt te verzuipen tussen het geweld. Het is een track die moet groeien en niet zo goed op deze donkere plaat past. Het tweede is Requiem, een relatief eenvoudige oorwurm met een aanstekelijk, melodieus en progressief karakter. Bruut geweld is overigens niet de nieuwe standaard geworden, integendeel. Dat bewijst zowel Scarling als de opzwepende bonustrack Cathedral. Eveneens catchy, maar zonder twijfel interessanter dan Requiem.
Valt er dan niets te klagen? Jawel hoor. Op Darkest White staat in tegenstelling tot de vroegere platen geen enkel nummer waardoor je volledig weggeblazen wordt. Dat is de overeenkomst met Rubicon. Denk bijvoorbeeld aan The Ravens of Sacrilege op Illumination (2007), of Endogenisis en de bonustrack The Gate op Ashes (2005). De wow-factor mist. Desalniettemin is de plaat niet alleen steviger, maar ook sterker dan de voorganger. In elk geval experimenteel, dynamisch en intrigerend.
Tristania bestaat niet meer, maar het was een geweldige band.
Tracklist:
1. Number
2. Darkest White
3. Himmelfall
4. Requiem
5. Diagnosis
6. Scarling
7. Night On Earth
8. Cathedral (bonustrack)
9. Lavender
10. Cypher
11. Arteries
