Het is duidelijk dat de progressieve metalformatie Evergrey de laatste jaren, ondanks de duistere thematiek van de teksten en de melancholische inborst van de muziek, in muzikaal opzicht uitstekend in zijn vel zit. Eigenlijk lijkt de groep sinds de terugkeer van twee oudgedienden in 2014 (gitarist Henrik Danhage en drummer Jonas Ekdahl) in een lekkere flow te zitten. Met uitstekende, volwassen albums als The Atlantic (2019) en Escape Of The Phoenix (2021) laat de band rondom zanger Tom Englund hernieuwd elan horen, met een fraaie balans tussen techniek en toegankelijkheid. Het in 2016 verschenen The Storm Within is zelfs uitgegroeid tot een van mijn favoriete albums uit het toch al bijzonder indrukwekkende oeuvre van de Zweden.
Het is dan ook wellicht illustratief voor de creatieve fase waarin de band zich bevindt dat Evergrey slechts n jaar na het sterke Escape Of The Phoenix alweer met een nieuwe full-length op de proppen komt. A Heartless Portrait: The Orphean Testament is de nogal pompeuze naam die deze dertiende langspeler heeft meegekregen. Het is de eerste plaat die via het label Napalm Records verschijnt, nadat Evergrey jarenlang onderdak vond bij AFM Records. Verder is er op het eerste gehoor niet al te veel veranderd. Zowel de fraaie, donkere albumhoes als de stemmige composities klinken vertrouwd, niet in de minste plaats door het uit duizenden herkenbare stemgeluid van Englund.
Ook al verschijnt A Heartless Portrait: The Orphean Testament relatief kort na het vorige album, de eerste luisterbeurt maakt al direct duidelijk dat Evergrey zeker geen gebrek aan inspiratie heeft. Deze full-length klinkt spannend, energiek en over de gehele linie behoorlijk stevig. Daarmee doet het album qua algehele stijl nog het meest denken aan The Storm Within, vooral vanwege de gelaagde, vrij technische composities, die desondanks heel herkenbaar blijven. De uitstekende mastering van de ervaren Jacob Hansen zorgt ervoor dat het schijfje een kraakhelder, transparant en stevig geluid heeft meegekregen, zoals de beste man dat eigenlijk al sinds Hymns For The Broken (2014) doet.
Het album begint nog relatief stemmig met Save Us, dat wat plechtig begint, maar desondanks ook stevig uit de hoek komt met vurige riffs en vrij zwaar aangezet toetsenwerk. Een grappig detail is dat de gang vocals in het refrein afkomstig zijn van honderden fans. Met het prachtige, melancholische Midwinter Calls bewijst Evergrey daarna weer eens hoe goed de band in staat is om sublieme, beklijvende composities neer te pennen. Krachtig en soepel, met veel ruimte voor techniek, spannende keyboardklanken en met vooral een zeer fraai, majestueus refrein is dit nummer alles dat de liefhebber van de band zich kan wensen.
Evergrey weet op dit album regelmatig een uitstekende balans te vinden tussen technisch vernuft en melodieuze verleiding. Neem bijvoorbeeld The Orphean Testament, een eveneens uitstekende track, waarin de band technisch gitaarwerk en prachtige melodien op naadloze wijze versmelt in een spetterende compositie, die qua stijl teruggrijpt op Recreation Day (2003) en The Inner Circle (2004). In de spannende instrumentatie valt op dat toetsenist Rikard Zander een steeds breder palet aan klanken uit zijn keyboard weet te produceren. Eigenlijk is alleen het lange Ominous wat minder toegankelijk door zijn wat eigenzinnige refrein en door de manier waarop Englund experimenteert met zijn zanglijnen. Het is een nummer dat wat groeitijd nodig heeft.
Gelukkig is het album niet compleet zonder een ballad. Het afsluitende Wildfires zorgt weer voor kippenvel, zoals eigenlijk vrijwel alle akoestische nummers van de Zweden. Prachtig hoeveel gevoel Englund in het nummer weet te leggen. Zo bewijst Evergrey ook zonder alle technische opsmuk moeiteloos overeind te blijven. A Heartless Portrait: The Orphean Testament laat een band horen die onverminderd relevant blijft. Het album biedt een eersteklas melancholische fijnproeverij voor de liefhebbers van donkere, progressieve metal.
Tracklist:
1. Save Us
2. Midwinter Calls
3. Ominous
4. Call Out The Dark
5. The Orphean Testament
6. Reawakening
7. The Great Unwashed
8. Heartless
9. Blindfolded
10. Wildfires
