Het is altijd terug te horen in de muziek als een band ergens inspiratie uit put. Dat kan van alles zijn: politieke of sociale misstanden waartegen geageerd wordt, de schoonheid van de natuur die wordt bezongen, persoonlijke ervaringen die vormend zijn geweest. Waar de inspiratie ook uit voortkomt, ik ben stellig van mening dat het terug te horen is in de kwaliteit van de muziek. De Amerikaanse multi-instrumentalist Neal Morse vindt zijn inspiratie al jarenlang in het christelijke geloof. Het resultaat is een zeer indrukwekkende reeks topalbums, waarop de muzikant niet alleen zijn enorme techniek, souplesse en compositorische kwaliteiten etaleert, maar dit ook nog eens weet te brengen met een ‘drive’ die veel bands naar de kroon steekt.

Ook anno 2021 is die drive nog volop aanwezig. Naar de beste Morse-traditie laat een nieuw album niet langer dan een jaar op zich wachten. Vorig jaar verscheen immers nog het goed ontvangen Sola Gratia, dat Morse als solo-album uitbracht. Opvolger Innocence & Danger verschijnt weer onder de naam The Neal Morse band, wat betekent dat zijn maatjes Eric Gilette (gitaar), Randy George (basgitaar), Mike Portnoy (drums) en Bill Hubauer (keyboardpartijen) volop hebben meegeschreven aan het nieuwe album. Met de fantastische werkstukken The Similitude Of A Dream (2016) en The Great Adventure (2019) nog in het achterhoofd schept dat hoge verwachtingen. Deze nieuwe plaat is weliswaar geen conceptalbum, maar heeft met zijn voorgangers gemeen dat hij over twee schijfjes is verdeeld. De eerste daarvan – Innocence – bestaat uit acht relatief korte en puntige nummers, terwijl de tweede – Danger – slechts twee tracks bevat. Met een lengte van twintig en dertig minuten zijn dat overigens wel kolossen.

Innocence & Danger laat dus twee kanten van The Neal Morse Band horen. Wat vooral aan de eerste schijf opvalt, is de frisheid en frivoliteit van de meeste tracks. De composities zijn toegankelijk, maar verre van saai. Ze zijn opgebouwd rond herkenbare refreinen, maar laten tegelijkertijd ruimte voor het nodige instrumentale spektakel van alle topmusici. Dat spektakel staat overigens wel nadrukkelijk in dienst van de compositie, zoals al blijkt uit de prima opener Do It All Again: een toegankelijke track met een gospel-achtig refrein, dat met een optimistische vibe een tikje frivool klinkt. Het opzwepende Bird On A Wire sprankelt aan alle kanten en lijkt terug te verwijzen naar het oudere werk van Spock’s Beard. Ook op ingetogen momenten valt er genoeg te genieten. Met name Not Afraid Pt. 1 weet voor kippenvel te zorgen dankzij de prachtige a capella samenzang.

De composities van het eerste album zijn ditmaal voornamelijk uit de pen van Bill Hubauer en Randy George gekomen. Dat zorgt voor verrassende, nieuwe accenten. Het meest opvallende is de eigenzinnige cover van Simon & Garfunkel’s klassieker Bridge Over Troubled Water, die in de versie van The Neal Morse Band uitdijt van vijf minuten tot ruim acht minuten. Knap is dat Morse en co. erin slagen om de stemmige, melancholische kern van de track te bewaren, ondanks de eigenzinnige instrumentale toevoegingen. Niet alle tracks zijn echter even sterk. Your Place In The Sun is een wat gezapige ballad, compleet met Disney-achtig outro. Ook de ballad The Way It Had To Be behoort niet tot de sterkste tracks in het oeuvre van Morse. Het nummer sleept zich iets te lang voort en mist de emotionele lading die andere ballads zo fraai maakt.

De tweede schijf bestaat uit slechts twee composities, waarop de muzikale maestro’s alle remmen mogen losgooien. Not Afraid Pt. 2 klokt bijna twintig minuten, maar behoort niet tot de beste ‘epics’ van Morse. Op de beste momenten brengt Morse de verschillende elementen in zo’n epos op sublieme wijze samen (denk aan So Many Roads en Alive Again), maar dit nummer klinkt wat fragmentarisch. Het dertig minuten durende Beyond The Years kan zich echter meten met het beste werk van Morse. De track is spannend, vol heerlijk gitaar- en toetsenwerk, met ‘funky’ uitstapjes her en der en met veel ruimte voor vocale bijdragen van met name Gilette en George. Het enige smetje op dit geweldige nummer is het abrupte einde, volgens Portnoy een knipoog naar Dream Theater’s Pull Me Under en Pink Floyd’s The Wall.

De conclusie is simpel: Innocence & Danger is wederom een heerlijk album uit de koker van Morse. Het bevat alle vertrouwde elementen, maar de uitvoering is vlekkeloos en de inspiratie en het spelplezier spatten van de muziek af. De band staat in juni 2022 als het goed is op de planken in het vertrouwde 013. Met dit werkstuk op zak kan dat niet anders dan een ouderwets fijn avondje progvakmanschap worden.

Tracklist:
1. Do It All Again
2. Bird On A Wire
3. Your Place In The Sun
4. Another Story To Tell
5. The Way It Had To Be
6. Emergence
7. Not Afraid Pt. 1
8. Bridge Over Troubled Water (Simon & Garfunkel-cover)
9. Not Afraid Pt. 2
10. Beyond The Years