At The Gates heeft een reputatie hoog te houden als invloedrijke band in de geschiedenis van death metal. Slaughter Of The Soul (1995) is niet voor niets een klassieker. Negentien jaar later ging de band in dezelfde bezetting de studio in voor de comeback. At War With Reality (2014) is geen echte opvolger en misschien zelfs een betere plaat. Hoewel stijlverandering niet geschuwd wordt, waren de stapjes naar vernieuwing ook met To Drink From The Night Itself (2018) nog heel voorzichtig. Voor The Nightmare Of Being blijkt At The Gates echter de zevenmijlslaarzen gevonden te hebben.

In de aanloop naar de release van het zevende studioalbum zijn enkele nummers verschenen. De eerste twee tracks van de plaat verraden nog weinig. The Fall Into Time licht al wel een tipje van de sluier op. De fraai ingeleide opener Spectre Of Extinction, met een gastsolo van Andy LaRocque (King Diamond), laat At The Gates op zijn best horen. Geweldige riffs, een stuwende ritmesectie en uitgekiende melodielijnen. In The Paradox beginnen de eerste veranderingen zich af te tekenen. De subtiele koorzang en gelaagde songstructuur vormen de eerste hints. De pessimistische rode draad van dit conceptalbum begint zich in volle glorie af te tekenen door de duistere sfeer. Fraaie melodieën en een gevoel van onbehagen gaan hand in hand. Je hoort dat er veel aandacht is besteed aan goede songstructuren en een uitstekende sound. Massief en toch helder genoeg om ieder detail, dat tot in perfectie is uitgedacht, te kunnen horen.

Met The Nightmare Of Being gaat At The Gates geen enkel risico uit de weg. Dit album is een nieuwe start. Niet iedereen weet het markante stemgeluid van Tomas Lindberg te waarderen, maar zijn vocalen zijn iets gevarieerder en hij gebruikt gesproken passages. Vanaf de titeltrack worden meer nieuwe elementen toegevoegd, waardoor het album als geheel een complexer karakter heeft dan de voorgangers. De bereidheid tot experimenteren komt volledig tot uitbarsting in Garden Of Cyrus, zonder twijfel het sterkste nummer op de plaat. De voorliefde voor King Crimson resulteert in een goed huwelijk tussen death en progrock. Het geïmproviseerde saxofoonspel maakt de track helemaal af, maar bewijst tevens dat At The Gates met dit album volledig buiten de comfortzone gaat.

Bezoekers van Roadburn 2019 blijken achteraf getuige te zijn geweest van een belangrijk moment in de bandhistorie. Dit optreden gaf Tomas en songwriter Jonas Bjöler de overtuiging dat er genoeg ruimte is voor experimenteren. Toch komen liefhebbers van de klassieke stijl echt voldoende aan hun trekken, onder andere met Touched By The White Hands Of Death. Het orkestrale aspect was immers op To Drink From The Night Itself al prominenter aanwezig. Wat dat betreft gaat deze plaat net een beetje verder, maar dat doet niets af aan het brute, agressieve karakter. Dat geldt ook voor The Fall Into Time, waarin componist Jonas Bjöler volledig te ruimte neemt met zijn basspel. De fraaie opbouw na de break getuigt van de uitgekiende songwriting die deze plaat kenmerkt.

Ook in Cult Of Salvation en The Abstract Enthroned staat de bekende stijl van At The Gates ruim voldoende op de voorgrond om de fans tevreden te stellen. Sterker nog, laatstgenoemde had best op At War With Reality kunnen staan en dwingt je om het volume omhoog te draaien. Maar dan volgt een nummer waar ik ook na vele luisterbeurten niet kan zeggen wat ik ervan moet vinden. Het gaat te ver om Cosmic Pessimism te betitelen als skipmateriaal, maar er zijn dagen dat ik Krautrockinvloeden absoluut niet kan waarderen. Het nummer zit goed in elkaar en op een vreemde manier past het nummer ook wel tussen de andere tracks. Met de afsluiter Eternal Winter Of Reason maakt At The Gates opnieuw duidelijk dat death en klassiek, hard en melodieus, bruut en catchy prima samengaan.

Met Slaughter Of The Soul stond At The Gates aan de wieg van een volledig nieuw genre. De tijd zal leren wat de impact zal zijn van The Nightmare Of Being. Feit is dat de band op geen enkele wijze geremd is om te experimenteren met deze plaat. Ook na dertig jaar is de drang om te innoveren nog even sterk aanwezig.

Tracklist:
1. Spectre Of Extinction
2. The Paradox
3. The Nightmare Of Being
4. Garden Of Cyrus
5. Touched By The White Hands Of Death
6. The Fall Into Time
7. Cult Of Salvation
8. The Abstract Enthroned
9. Cosmic Pessimism
10. Eternal Winter Of Reason