Amenra komt 25 juni met een nieuwe plaat en - ik verklap het maar vast - breekt met het verleden. Onze zuiderburen hadden natuurlijk gewoon een Mass VII kunnen maken en weer schitteren in brute doomsludge. Het zou wederom een succes zijn geweest, maar ook makkelijk. Amenra staat nou niet echt bekend als de band die de weg van de minste weerstand kiest en daarbij concessies doet aan kwaliteit. Wat dat betreft hebben de heren de laatste jaren natuurlijk ook niet stil gezeten. Sinds Afterlife (2009) en Alive (2016) weten we dat ze meer in hun mars hebben dan brute lompheid en ook akoestisch aardig uit de voeten kunnen. Maar een nieuwe akoestische plaat zou ook niet echt getuigen van creativiteit.
Welnu, als we dan geen Mass VII of akoestische plaat krijgen, wat dan wel? Laten we kijken. Als eerste valt de titel op: De Doorn. Nederlandstalig dus. Een blik op de tracklist verklapt dat de hele plaat Nederlandstalig is. Hoe kom je dichter bij je eigen emotie dan in je moerstaal? Dat Engels nou eenmaal lekkerder zou bekken en dat je je daar beter in kunt uitdrukken is natuurlijk je reinste onzin. Quatsch! Het bestaat niet dat je je beter uit kunt drukken in een taal waarin je minder woorden kent.
Ok, alles leuk en aardig... men schakelt over naar het Nederlands, maar welk muzikale pad bewandelen we dan? De experimentele stream-optredens van de laatste tijd brachten weinig bruutheid in de traditionele Amenra-zin, maar of dat ook indicatief is voor De Doorn? Ik schuif het virtuele schijfje in mijn virtuele cd-speler en ga er eens goed voor zitten. De band trapt af met het ruim tien minuten tellende Ogentroost. Futuristische, onheilspellende horror-drone-geluiden vullen de ruimte en laten de luisteraar lange tijd in het ongewisse. Maar liefst twee-en-een-halve minuut kruipen voorbij voordat een gitaar enige houvast biedt. Maar ook daaruit valt weinig te destilleren. Een minuut lang worden de dronetonen louter opgesierd met slechts vier getokkelde gitaarnoten. Slopend traag en tergend ongemakkelijk. Het is de Amenra-signatuur die we maar al te goed kennen. De signatuur wordt vervolgens verder opgesierd door de stem van frontman Colin H. van Eeckhout, maar ook hij laat de vraagtekens rondwaren. Wat volgt is namelijk geen explosie van opgekropte woede, maar een potische spoken word-voordracht. Is het onderkoelde woede? Is het de ultieme zelfbeheersing? Aan de speaker gekluisterd wacht ik af naar wat komen gaat. Om het geheel goed te verstaan schakel ik het volume op. En net als ik zit, klapt Colin er volledig op met zijn oud-vertrouwde ijzingwekkende angstschreeuwen. De gitaren wellen aan. Bam! Zie je nou wel?!
Is het dan niet gewoon oude wijn in nieuwe zakken? Je kunt de teksten dan wel in een andere taal brengen, maar zo heel vernieuwend is dat ook weer niet. Zingen in de moerstaal hebben de zuiderburen immers al wel vaker gedaan. Het antwoord volgt snel, want weldra wordt hij vergezeld van een zacht-melodische vrouwenstem. Biedt zij troost? Ook daaraan komt gauw een einde en in een dreigend tempo stoomwalst het nummer dwars door de fictieve, emotionele barrires. Er is geen houden meer aan. De nieuwe elemenenten geven de oudvertrouwde doomsludge extra cachet, zonder dat de roots verloochend worden. Het is geen vernieuwing om het vernieuwen. Het is een nieuwe laag die het Amenra-vocabulair verbreedt, maar het oorspronkelijke doel is en blijft helder. Niets verbloemend wordt alle pijn, woede en duisternis in alle eerlijkheid gedeeld. Niet ten behoeve van het individu, maar voor het grotere geheel. Of, zoals ze het zelf plachten te zeggen, om de parrhessiastische zorgverstrekkers van het zelf te zijn.
Maar los van de filosofische grondslag moeten we het ook even over die vrouwelijke vocalen hebben. Want een extra stem naast die van Colin is toch wel de meest opzienbarende verandering in het door de jaren heen vrij stabiele instrumentarium van de band. Al gauw blijkt dat de beste dame niet alleen clean van zich laat horen, maar ook klanken uit het welbekende grunt-register uit haar strot perst. Is dat Caro Tanghe? Dat kan haast niet anders. Een blik op de line-up verklapt dat zij tegenwoordig onderdeel van de band is. Wat een vondst. Natuurlijk is het niet heel gek dat juist zij, de frontvrouw van Oathbreaker, acte de prsence geeft, want menig Amenra-voorprogramma werd door haar band verzorgd. Bovendien worden de de line-ups van beide bands regelmatig doorkruist in allerlei Church Of Ra-samenwerkingen. Uiteraard met wisselend succes, maar deze mag er zeker zijn.
Want de contrasten alsook de overeenkomsten tussen Caro en Colin werken bijzonder goed. Zowel de clean-cleane combi als de versmelting van beider traditioneel kille exclamaties culmineren consequent en consistent in een krachtig krijsspektakel. Een vervreemdend spektakel, waarbij doel, middel en oorsprong vermengd raken. Potische teksten als "Verbrandt de stilte, verbrandt die eenzaamheid. En op de as van wat toen was, is nu gebouwd ons aller huis ons aller huis", laten de luisteraar steevast in het ongewisse over de aanleiding, de status of de uitkomst van deze affaire. Is het eigenlijk wel een affaire? Of zijn het de harmonieuze wanhoopsschreeuwen van een ongelukkig huwelijk? Voordat de stof is neergedaald en rationele analyse een kans krijgt, wordt de volgende muzikale rechterhoek uitgedeeld. Pats op de smoel. De Amenra-trein dendert door.
Na een dikke drie kwartier belanden we weer met voeten op vaste grond en naderen we het eindstation. De rollercoaster van contrasterende emoties, intieme introspecties en expliciete exclamaties en al wat dies meer zij, laten ons vertrouwd verdwaasd achter. Nergens is Amenra zoals het was, overal is Amenra herkenbaar. De brute smeekbedes zijn traditioneel zowel veilig als vervreemdend. Alles tegelijk en na elkaar. Maar ook voor elkaar en met elkaar. Dat deze plaat De Doorn heet en geen Mass VII is geworden, valt dan ook zowel te begrijpen als te bevragen. Amenra klinkt fris en vernieuwend, maar ook vertrouwd en bekend. Noem het experimenteerdrift, noem het natuurlijke groei, noem het zoals u wilt. De Doorn is hoe dan ook een waardevolle toevoeging aan de discografie en voor eenieder die de band een warm hart toedraagt een must.
Tracklist:
1. Ogentroost
2. De Dood In Bloei
3. De Evenmens
4. Het Gloren
5. Voor Immer
