Hoe was het op 70,000 Tons Of Metal?
Awesome. Het was een heel prettige ontsnapping aan de koude, Finse winter. Daarna had ik ook nog eens een week vakantie daar. Ik heb een Chevrolet Camaro gehuurd en ben helemaal naar Key West gereden. Ik heb het prima naar mijn zin gehad.
Het lijkt me een heel bijzondere ervaring, spelen op zon groot cruiseschip.
Dat is het ook. Eigenlijk zou het festival 160,000 Tons Of Metal moeten heten, want zo zwaar is het schip. Ik geloof dat de maximum capaciteit vijfduizend mensen is. Elk jaar komen er meer bezoekers op het festival af. Elke band speelt twee sets, meestal met een verschillende setlist. Ook wij hebben er twee verschillende sets gespeeld. Kreator heeft bijvoorbeeld een show gespeeld met alleen maar nummers die uitkwamen tussen 1985 en 1990. Die show heb ik helemaal gezien, want Kreator speelde vlak voor ons.
Jullie hebben daar drie nieuwe nummers gespeeld van Anno 1696. Hoe werden die ontvangen?
Heel goed. Rotting Christ speelde ook op het festival en gelukkig had Sakis Tolis tijd om White Christ met ons mee te doen, net als op het album dus. Het was op deze manier natuurlijk een geweldige premire.
Het nummer had al een Rotting Christ-vibe voordat zijn vocalen werden toegevoegd. Het had zelfs de werktitel Sakis.
Dat klopt. Nadat we een nummer schrijven, zoeken we de meest geschikte gast erbij. In dit geval was het al snel duidelijk dat het Sakis zou zijn.
De gasten doen het goed op het album. Ook Godforsaken zal het dankzij de betoverende stem van Johanna Kurkela (Auri) goed doen.
Ze heeft een geweldige stem. We hebben nog nooit samengewerkt met een zangeres en we wilden niet samenwerken met algemene beroemdheden zoals Floor Jansen of Simone Simons. Johanna brengt iets sjamanistisch wat het nummer extra karakter geeft.
Opvallend is dat in meerdere nummers uiteenlopende stijlen terugkomen, die elkaar versterken. In Godforsaken zijn dat bijvoorbeeld de zang van Johanna en de blackmetal-achtige riffs.
Het is het eerste nummer dat we voor het nieuwe album schreven, vlak voor de pandemie. Het nummer leidde de weg en gaf richting aan ons denken. Er zit trouwens ook nog een Midden-Oosterse vibe in het nummer. Dat komt omdat we vlak voor de pandemie in Dubai speelden. Toen ik een nacht in het hotel doorbracht, werd ik de hele nacht wakker door iemand die in zon torentje de hele nacht gebeden aan het zingen was. Ik had het raam open omdat het zo warm was, maar ik werd er gek van, want ik kon niet slapen. Er zit trouwens ook nog iets van Lapland in het nummer verwerkt.
Op Heart Like A Grave had je al een behoorlijke vinger in de songwriterspap, maar nu lijkt jouw aandeel groter dan ooit.
Op Heart Like A Grave was het al meer dan 50% en ook op Argent Moon was het een aanzienlijk percentage. Ik geloof dat ik bij Anno 1696 op zon 70 tot 75% zit. Ik zit in een creatieve flow. Ik had de afgelopen paar jaar flink wat tijd over en voor mij was het een manier om nuttig door de pandemie heen te komen.
Je hebt jarenlang gitaarles gegeven, maar daar ben je mee gestopt. Heb je tijdens de pandemie nog overwogen om dat weer op te pakken?
Ik heb het zes jaar lang gedaan en het was mijn belangrijkste bron van inkomsten. In 2015 ben ik ermee gestopt. Zo nu en dan denk ik eraan om weer te beginnen, maar het is nog niet het juiste moment. Ik ben gestopt omdat het tijd- en energierovend was. Ik gaf zon vijftig mensen per week les. Na een dag les geven heb je thuis geen zin meer in gitaar spelen. Het zorgde er ook voor dat ik minder tijd beschikbaar had voor het schrijven van songmateriaal. Ik vond het wel heel leuk om les te geven, vooral aan heel jonge kinderen, voor wie er opeens een heel nieuwe wereld opengaat. Mijn jongste student was 5, mijn oudste 74. De eerste vijf minuten kun je meestal al zien of iemand er gevoel voor heeft of dat iemand van zijn ouders moet. Ik was vier of vijf jaar toen mijn ouders me op pianoles deden, maar ik vond het maar niets. Toen ik voor het eerst gitaar speelde, wist ik dat ik daar veel meer gevoel voor had en dat ik dat langer zou gaan doen.
Toch schrijf je nog altijd keyboardpartijen voor Insomnium.
De laatste jaren speel ik best veel op keyboard en ik heb er dan ook spijt van dat ik er vroeger niet meer mee heb gedaan, want de verhouding gitaar/keyboard is momenteel ongeveer 50/50.
En je hebt in die periode ook aan I Am The Night gewerkt, dat soms aan Dissection doet denken.
Ja, dat is een nieuw project van me. Het was prettig om eens een keer wat anders te doen. Het is een soort eerbetoon aan de black metal uit die tijd. Dus hup, blackmetalmake-up op en gaan. Afgelopen weekend speelden we onze eerste clubshows en dat ging heel goed.
Ook Anno 1696 bevat van die blackmetalinvloeden.
Ja, Niilo (Sevnen, zanger/bassist) meldde zich bij de andere bandleden met zijn verhaal over de geschiedenis rond de heksenvervolgingen en dat verhaal is natuurlijk geen vrolijke aangelegenheid. Er past donkere muziek bij, dus we besloten terug te grijpen op onder meer Winters Gate, dat ook black metal bevat. We proberen ons te blijven ontwikkelen. Enerzijds willen we herkenbaar blijven, anderzijds proberen we steeds weer wat nieuws te verzinnen. Dit doen we om het zowel voor onszelf als voor de fans interessant te houden. Met Argent Moon hebben we alleen maar ballads laten horen en sommige fans raakten daarvan van slag. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, maar we willen experimenteren. Anno 1696 is dan ook weer een regulier album met voor een groot deel vertrouwde muziek. Mensen zouden niet moeten klagen, want tegenwoordig kunnen ze uit zoveel verschillende releases kiezen.
Elke keer hetzelfde maken, lijkt me ook saai voor een muzikant die zich wil blijven ontwikkelen.
Het belangrijkste is dat je eerlijke muziek maakt en eerlijk naar jezelf bent. Blijf muziek maken die je zelf mooi vindt. Primair zoeken naar commercieel succes is altijd verkeerd. Muziek moet uit het hart komen, anders klinkt het leeg en zielloos. Ik hou ervan om mijn artistieke vrijheid te benutten en nieuwe dingen te proberen, zoals Winters Gate, dat feitelijk een nummer van veertig minuten is. De werktitel voor het label was dan ook Commercial Suicide. Dat was het ook, zeker als je het succes van Shadow Of A Dying Sun in ogenschouw neemt. While We Sleep is onze grootste hit en mensen verwachten dat we die elke keer live spelen. Dat doen we ook vaak, maar we willen onze artistieke vrijheid gebruiken, onszelf niet verhalen. Het label stond achter ons en we kwamen dus met Winters Gate, dat overigens ook een succes is geworden.
Op het nieuwe album zijn veel toetsenpartijen te horen. Wie heeft die dit keer ingespeeld?
Coen Janssen van Epica. We hebben in 2017 in Noord-Amerika getourd met Epica en we zijn vrienden geworden. Coen is een groot fan van Insomnium. Hij zei toen al: Als je ooit iemand nodig hebt om de toetsenpartijen in te spelen, neem dan contact met me op. Dat is nu dus gebeurd. We hebben altijd samen gewerkt met Aleksi Munter van Swallow The Sun, maar hij is verhuisd naar San Francisco en heeft het nu druk in de IT-sfeer. Hij was dus niet beschikbaar. We schrijven de keyboardpartijen zelf, maar Coen heeft ze gearrangeerd.
Het album heeft een heel andere sound dan de vorige. Je werkt dit keer samen met producer Jaime Gomez Arrelano. Vanwaar die keuze?
We noemen hem Gomez, want mijn Colombiaans is niet zo goed, dus ik kan zijn eerste voornaam niet zo goed uitspreken. Gomez is makkelijker. We wilden graag een wat authentiekere, rauwere sound, want het onderwerp en de songs vroegen daar om. Ik had de nieuwe albums van Moonspell, Paradise Lost en Slstafir beluisterd en daarvan beviel mij de productie zo goed, dat Jaime voor ons een van de kandidaten was voor Anno 1696. Het was erg prettig om met hem samen te werken. Hij houdt ervan om de rauwe drum- en gitaarsound te gebruiken voor de mix. Jens Bogren, waarmee we overigens ook prettig hebben samengewerkt, re-ampt de gitaarsound en vervangt de drumpartijen door samples.
Niilo heeft de teksten geschreven, wat kun jij daarover kwijt?
Niilo heeft veel onderzoek gedaan naar de geschiedenis van Finland. Veel van de teksten, zoals de heksenvervolgingen en de de vele doden als gevolg van de hongersnood, is echt gebeurd. De weerwolf is dan weer verzonnen. Die is gebaseerd op het boek Wolfs Bride. Toen ik het album beluisterde, viel me op hoeveel woorden hij gebruikt. Hopelijk kan hij ze zich allemaal herinneren als we live gaan spelen, haha. Hij heeft zichzelf flink uitgedaagd.
Ook instrumentaal is er een grote uitdaging, want er staan drie epics op het album. Met name Starless Path bevat veel tempowisselingen.
We (Jani, Niilo en ik) hebben lang aan Starless Path gewerkt. We hebben veel overleg gehad over hoe de secties in elkaar over zouden moeten vloeien. Ik ben vooral trots op het middelste, rustige deel, waarin Coen echt het verschil maakt met zijn keyboardspel. Met andere nummers waren we wat korter bezig. Ik heb de voorkeur voor epics, maar ik kan ook van het rauwe en directe van White Christ genieten. Op een gegeven moment dachten we er zelfs over om alleen maar lange nummers op het album te zetten. Ieder van ons houdt van progressieve rock en/of metal. Daar komt dat vandaan. Ik kijk er vooral naar uit om het laatste nummer te spelen. Mensen zeggen van Omnium Gatherum soms dat het progressieve metal is, maar ik vind van niet, al moet ik bekennen dat er onbewust wellicht progressieve elementen in de toegankelijkere songs zitten.
Jani schrijft tegenwoordig ook mee. Wat heeft hij bijgedragen?
The Unrest is echt zijn nummer. We zijn kritisch op wat we maken. Ik denk weleens dat ik een goed nummer heb geschreven, maar dan vinden de anderen dat er hier en daar nog wel wat veranderd kan worden.
Ondanks de verschillende inzichten op bepaalde punten, kunnen jullie het goed met elkaar vinden. Gaan jullie nog iets doen vanwege het 25-jarig jubileum?
Nee, we hebben er niets aan gedaan. We hebben het er wel over gehad, maar het management vond het geen goed idee, want het zorgt ervoor dat we er oud uitzien, haha. Toch kan iedereen zien in welk jaar de albums zijn uitgekomen, dus we kunnen het ook niet verbergen.
Wanneer komen jullie weer naar Nederland?
Ik denk dat we eind dit jaar weer door Europa gaan touren. Daar kijk ik naar uit, want vanwege het overlijden van mijn moeder kon ik er eind vorig jaar in Utrecht niet bij zijn.
Krijgen we ooit nog wat van de band Malpractice te horen, waarvan jij officieel deel uitmaakt?
We hebben al tien jaar niets meer gedaan, maar de band is officieel nooit opgeheven, dus wie weet. Het is met name Joonas (Koto - red.) band, dus hij zal je daar wellicht meer over kunnen vertellen.
