Het nieuwe album bevat zowel vertrouwde als nieuwe elementen. Het valt me op dat er veel elektronica is gebruikt.

Het is vooral beter uitgevoerd. Is er meer elektronica? Wellicht. Het voelt natuurlijker. We raken steeds meer gewend aan de apparatuur en de technologie. Daardoor gebruiken we het de laatste paar jaren meer en vindt het zijn weg in onze sound.

Er is ook veel klassieke muziek in verwerkt.

Ja, we hebben samengewerkt met Paul Leonard-Morgan. Hij is een componist die in Los Angeles woont. Hij schrijft primair voor Hollywood. Hij heeft een tijd lang in Glasgow gewoond, als ik het goed heb twintig jaar. Hij is een goede vriend van producer Tony Doogan. Hij kwam op het juiste moment weer terug naar Glasgow. Voor die tijd hadden we al wat contact gehad via internet en wat materiaal heen en weer gestuurd. Het was prettig om met hem samen te werken. Hij is een professional, maar tevens zeer grappig, nuchter en cool. Hij huurde de strijkerssectie van negen personen in en dirigeerde deze. Om ze samen te zien werken was een privilege. Ze zijn zo goed in wat ze doen.

Schrijf je zelf de partijen voor de muzikanten of heeft Paul nog gearrangeerd?

We hebben hem onze demo-arrangementen gegeven. Als je met zulke mensen samenwerkt, moet je ze wat houvast geven. Vervolgens is het aan Paul en de musici om hun eigen invulling eraan te geven.

Ben je dan ook nog verrast over het uiteindelijke resultaat?

Er is niet veel veranderd. Hij heeft een goed gevoel met betrekking tot de beweging van een nummer, waar iets geaccentueerd moet worden, hoe iets het beste kan vloeien, welke accenten er nodig zijn om een nog interessantere partituur te bewerkstelligen. We wilden het sowieso basic houden, dus niet te ingewikkeld.

Het pianospel keert veelvuldig terug op het album.

De piano is ons belangrijkste instrument. We schrijven de meeste songs op piano. Dat is de laatste jaren het geval. John schrijft veel van zijn partijen op gitaar. Danny schrijft veel op piano.

Ook productioneel is er weer een stap voorwaarts gemaakt.

Dat is ook te danken aan Tony Doogan, onze producer voor The Optimist. Hij heeft bijzondere talenten. Zo besloot hij de drums live op te nemen in een enorme studio (Attica Audio Recording � red.) in Ierland. Dat pakte geweldig uit. Zijn aanpak is veelal no-nonsense. Hij bewerkt dingen gelukkig niet veel en daarom is het relatief vrij eenvoudig werken. De basis moet goed zijn, de juiste snaredrumsound en de microfoons op de juiste positie bijvoorbeeld. Daardoor krijg je het geluid van de ruimte zelf goed mee. Wat hij daarna deed, is ten aanzien van het vergroten van de energie de distortion verhogen. Sommige mixes zijn daardoor verbazingwekkend zwaar. Tony zorgt ervoor dat hij ook ons verrast. Een track als Wildfires is al massief, maar hij zorgt ervoor dat deze echt explodeert. Dat soort dingen zorgt ervoor dat je het album voor lange tijd interessant vindt. Ik vind de sonische kant heel belangrijk. Ik vind het een fijn album om naar te luisteren omdat de productie zo goed is. Het gaat er niet altijd om hoe helder en uitgebalanceerd alles is, maar het gaat om de energie en wat je voelt en dat is aanwezig dankzij Tony.

Het geheel klinkt natuurlijk.

Inderdaad. We hebben de opnamen live gedaan. Als je luistert naar Springfield, Back To The Start en Can't Let Go, dan krijg je het gevoel dat je naar een band aan het luisteren bent met muzikanten die samen aan het spelen zijn.

Toen jullie de studio ingingen, had je de songs al grotendeels klaar. Dat verschilt qua aanpak van eerdere albums.

Ja, zo goed als. Het helpt veel. Het is wel cool om wat ruimte te laten, maar het meeste stond vast.

Er is wederom meer ruimte voor Lee.

Dat klopt. Toch was dat geen bewuste keuze. Het nummer bepaalt of de zang door mij of door Lee gedaan wordt, of door Danny zelfs, want hij is te horen in Wildfires. Het is een natuurlijke beslissing. De muziek dicteert. Het is voor ons beslist zeer duidelijk wie voor de zang gaat zorgen.

De nummers bouwen vaak op uit een enkel idee en ontwikkelen zich dan laag op laag.

Ja, we beginnen vaak met een idee op piano, maar het kan ook op gitaar zijn. Je hoort vervolgens hoe het zou moeten worden in je hoofd, het hele plaatje wordt helder: de drums, de arrangementen, de vocalen etcetera. Dan wordt ook al snel duidelijk wie het zou moeten zingen. Close Your Eyes is geschreven op de piano. In je hoofd kun je de trombone er al bij horen, het schrapen van de bas en de drums met een lazy feel. Die dingen hoor je al. Je verantwoordelijk als producer en muzikant is om het dan scherp uit te voeren en zonder ruis of te veel extra's op te nemen. Daarin zijn we vrij goed geworden, het weglaten van dingen van dingen die er niet bij hoeven. We letten daarbij niet alleen maar op de song zelf, maar ook op het album als geheel. Soms hoor je een nummer en denk je dat twee coupletten voorafgaand aan een refrein goed zijn, maar als je het album dan beluistert, besluit je alsnog om een couplet weg te laten.

Je schrijft veel samen met John en Danny. Is Lee er nu ook meer bij betrokken nu haar rol groter wordt?

Nee, in beginsel niet. We schrijven voor haar. Wij zorgen voor de melodie�n en de teksten. Wat Lee doet, is dingen vervolgens interpreteren. Je kunt haar niet vertellen hoe ze moet zingen. Ze doet het op haar eigen manier. Je kunt wel aangeven waar ze wat harder of zachter moet zingen, maar ze heeft daar zelf ook al een goed gevoel voor. We hebben allemaal een goed instinct op een verschillende manier.

In Close Your Eyes zingt ze heel anders dan voorheen. Dat gaat helemaal terug in de tijd.

Haar achtergrond is soul. Haar muzieksmaak is eclectisch. Ze houdt bijvoorbeeld van The Carpenters, Crowded House en Joni Mitchell. Ik groeide ook op in een huis met soul, maar tevens motown, blues en rock. Als muzikanten dragen we die wortels nog steeds met ons mee. In het bijzonder soul, dat zit altijd wel in onze muziek, vanaf de begindagen al.

Wat dat betreft is er weinig veranderd in bepaalde karakteristieken ondanks dat je veel bent veranderd qua stijl.

We zijn constant aan het veranderen. Er zijn desondanks veel fans die bij ons zijn gebleven. Het laat zien hoe open-minded mensen zijn.

Ondanks de veranderingen, grijp je thematisch terug met The Optimist naar het verleden. Het startpunt van The Optimist is de cover van A Fine Day To Exit.

Juist. De scene op dat specifieke strand. De co�rdinaten zijn vermeld in de titel van de openingstrack. De hoofdpersoon komt uit het water, pakt zijn kleren en stapt de auto in. Je hoort hallucinaties van zijn verleden: We're Here Because We're Here en Weather Systems bijvoorbeeld. Wij vormen de hoofdpersoon. We hebben onszelf eigenlijk in dit surrogaatverhaal gestopt.

Het is ook best een visueel verhaal.

Ja. De geluiden aan het einde van een aantal nummers maken het een visueel geheel, een soundtrackalbum.

Wie horen we aan het einde van de hidden track?

Dat is John, zijn dochter en hun parkiet. Het past wel in het hele thema. Dit soort details, en ik moet Danny daar vooral voor bedanken, is wat dit album het meest complete werk maakt dat we ooit hebben gemaakt. Het is een album dat je moet beluisteren met het artwork erbij. Er zit een veertig pagina's tellend booklet bij. Dat vertelt je het hele verhaal.

Dat is bijzonder veel werk.

We zijn er druk mee bezig geweest. We hebben iets gemaakt waarop ik de rest van mijn leven trots zal zijn.

Waar ook werk in zit, is het arrangeren van nummers voor optredens. Door de tijd heen veranderen jullie songs.

Dat klopt. Ik hou ervan als bands niet bang zijn om andere interpretaties te laten horen van hun songs. Het is iets dat ik zeer waardeer aan de bands waarnaar ik luister. Wat we heel graag willen veranderen, is het visuele gedeelte als we gaan touren voor The Optimist, zeker omdat het album ook visueel is. Het is daarom onze verantwoordelijkheid om er veel aandacht aan te besteden, om het verhaal over te brengen. We denken aan een combinatie van licht en video.

Het is ongelooflijk wat je daarmee extra aan impact kunt hebben op je publiek. Mensen begrijpen daardoor veel beter waar het over gaat.

Het is voor ons belangrijk om ergens bij te blijven, misschien niet bij The Optimist als karakter, maar door gebruik te maken van een afgeleide daarvan. Al onze muziek en teksten zijn namelijk eerlijk en komen uit het hart. De teksten zijn autobiografisch. De beste manier om dat over te brengen, is door het onder te brengen in een verhaal. Het verhaal kan betrekking hebben op iedereen. Het zou goed kunnen zijn dat de luisteraars een connectie hebben met de hoofdpersoon en het is ook een vrij slimme manier van over iets persoonlijks schrijven en achteraf toch niet over jezelf te hoeven praten (lacht).

Dat is ook wat mensen zo aantrekt in jullie muziek en teksten.

De meeste mensen kennen ons inmiddels. Ze weten dat het uit ons hart komt wat we schrijven. Het is een interessante manier om het in een derde persoon naar voren te laten komen. Het geeft ons ook de ruimte om met de visuals te spelen. Veel zaken waarover we schrijven, zijn universeel. Waarom zouden we zo zelfingenomen zijn als we het ook in een karakter kunnen stoppen. Die persoon maakt iets mee en gaat door een periode waaraan mensen zich kunnen relateren. Zelfs voor ons is het interessant om de teksten op verschillende manieren te interpreteren. Het is beslist iets waar we in de toekomst mee door willen gaan. We kijken ernaar uit om een grote show neer te zetten in bijvoorbeeld Heineken Music Hall of 013. Hoe groter de band wordt, hoe meer geld we in dat soort dingen kunnen steken.

Vorig jaar speelden jullie twee uitverkochte concerten in Nederland: Zoetermeer en Eindhoven. In Eindhoven eindigden jullie verrassend; met de eerste vier tracks van Judgement.

Dat was iets heel speciaals en leuk om te doen. We hebben een lange historie met Nederland en in Eindhoven hebben we veel vrienden. Het was een groot succes en ons plan is om de Heineken Music Hall uit te verkopen (lacht). Het is duidelijk dat dat nu nog niet aan de orde is, maar we werken hard om dat wel te bereiken.

Ben je tevreden over de groei die de band doormaakt met betrekking tot aantal fans en bezoekers bij shows?

Zeker, we zitten nog steeds in een opwaartse spiraal. Ik ben z� zelfkritisch en kritisch richting de band, dat ik veel verantwoordelijkheid aan de band opleg. De grootte van de band zal toenemen zodra wij ons werk goed doen. Het magische aan muziek is dat het je kan raken en als je dat met de juiste teksten combineert, dan resoneert het diep van binnen. Mensen in andere landen kunnen hetzelfde beleven. Het kan je minder alleen doen voelen in de wereld.

Daar gaat You're Not Alone op Distant Satellites dan ook over.

Exact. "You're not alone to feel alone."

Zelfs al zijn de teksten soms donker, er zit altijd een positieve draai aan.

Het laatste nummer op The Optimist eindigt op een positieve manier. We vinden het belangrijk om dat te doen, anders zou het t� donker zijn. Niemand van ons is te allen tijde "out of the woods", maar wat de schoonheid is van wat we doen als familie, is dat we bij elkaar blijven en iets kunnen cre�ren, zelfs uit de moeilijke periodes. Niet alleen als muzikanten, ook als familie. Wat belangrijk is om te onthouden is dat Anathema als familie op de eerste plaats komt en de band op de tweede.

Anathema staat op 23 juni in Doornroosje te Nijmegen, op 24 juni treedt de Britse progband op in Valkenburg en een dag later in Dessel op Graspop. Later dit jaar komen de muzikanten terug voor een optreden in 013 te Tilburg op 6 oktober.