Benighted maakte in Nederland naam door jaren achter elkaar op het Neurotic Deathfest in de Tilburgse 013 geprogrammeerd te worden. Vandaag mogen ze de aftrap van Fortarock geven. En hoe! De Fransozen klappen er gelijk keihard op met het nummer Slut. Als daarna anthem Let The Blood Spill Between My Broken Teeth van succealbum Asylum Cave langsdendert, worden alle registers opengetrokken. Dat Benighted een rijzende ster is in het death/grindwereldje is begrijpelijk. Hun composities zijn technisch en supersnel, maar de band vergeet niet hier en daar een lompe breakdown toe te passen en verliest binnen al het geweld zelfs de melodie niet uit het oog. Wat de blootsvoetse frontman Julien Truchan daarbovenop presteert is gewoonweg monsterlijk: de man trekt de diepe grunts en screams uit zijn tenen. Het geheel wordt ook nog eens met een enorm strakke vingervlugheid en gigantisch enthousiasme uitgevoerd. Jammer dat de band niet later op de dag speelt, dan was de tent ontploft. Energiek optreden, gave band en een eerste hoogtepunt van Fortarock 2012!

De ijzige, melancholische klanken van Sólstafir openen vandaag de mainstage. Deze blijken toch wat minder goed aan te slaan dan gehoopt. De sfeervolle nummers lenen zich namelijk meer voor een intieme setting, waardoor het publiek wat moeite heeft om er in mee te gaan. De Ijslanders doen echter wel hun best, maar de nummers (met een gemiddelde lengte van bijna tien minuten) zijn geen makkelijke kost. Het einde van Goddess Of The Ages wordt door velen niet gehaald omdat men naar de tent loopt voor een portie vaderlandse deathmetal.

Bij een optreden van Asphyx (en zo ook zusterband Hail Of Bullets) weet je precies waar je aan toe bent: lompe oldschool death metal met de unieke wolvenkrijs van Martin van Drunen. Zo is het granieten Asphyx de perfecte festivalband, waar het volk in grote getale op af komt. Daarbij valt het op dat de stampers van de meest recente cd’s Deathhammer en Death… The Brutal Way evenveel bijval oogsten als oudjes Ms. Bismarck, The Sickening Dwell en Wasteland of Terror . Of wat te denken van het altijd heerlijk gruizige The Rack? De eerste ruwe pit van de dag is een feit!

The Devin Townsend Project lijkt op voorhand niet de meest logische festivalmuziek. De zware doch dromerige gitaarmuren die Devin Townsend creëert komen op de zonnige festivalweide echter prima over. Hierbij speelt de kale zanger/gitarist zelf een belangrijke rol. Devin T. is naast een begenadigd muzikaal brein ook een echte entertainer die je helemaal meesleurt in zijn show en je met een goed gevoel achterlaat. Door de gekke bekken, de grapjes (een bruut death metal-nummer aankondigen en dan het poppy Life inzetten) maar ook door nummers van het krankzinnige zijproject Ziltoid The Omniscent in te zetten wint hij vele zieltjes . Devin Townsend geeft wel de meest atypische metalshow van de dag. Niet alleen vanwege de zelfspot en humor: tijdens Addicted zijn er in het publiek meer dansende mensen dan headbangers te zien.

Naast alle grote namen uit de metaltop staan er ook helden uit de underground geprogrammeerd op Fortarock 2012. De reïncarnatie van Nasum zaait nietsontziende sonische vernietiging. In 2004 kwam aan de Zweedse grindband een bruut einde toen zanger Mieszko tijdens een vakantie in Thailand om het leven kwam in de tsunami. Prachtig dat de band met Keijo Niinimaa (Rotten Sound) op vocals de vele liefhebbers van dit grindcoregeweld nog een laatste kans geeft een album als Helvete live te eren. Nasum speelt zo snel dat een term als “strak” niet meer relevant is. Bermbommen als Scoop en I Hate People worden vol overgave voor de leeuwen geworpen: de moshers zetten hun tanden erin, met veel geweld tot gevolg. De 40 minuten razende grindcore smaken naar meer en ik hoop Nasum nog eens ergens mee te pakken.

Trivium lijkt daarna op het hoofdpodium van een flinke publieksparticipatie te genieten, maar hun muziek komt wat mij betreft toch iets te gelikt over. Zanger/gitarist Matt Heafy is ook maar een irritant persoon met zijn populaire praatjes en afgekeken Hetfield-maniertjes. Zijn machogedrag wekt de indruk dat hij in zijn leven net iets te veel Metallica-concerten heeft bezocht om zelf een identiteit te ontwikkelen op het podium. Voor datzelfde podium deint Park Brakkenstein echter op en neer. Kennelijk doet de band bij velen, met nummers van recente albums Shogun en In Waves alsook oudje Rain, dus wel iets goed.

Een van de meest in het oog springende bands vandaag moet wel Steel Panther zijn. Het fenomeen “Steel Panther” uitleggen aan iemand die nog nooit de hilarische clip van Death To All But Metal heeft gezien of nog nooit het meesterwerk Feel The Steel beluisterd heeft? Opgespoten haardossen, strak leer en zulke catchy stadionrock dat zelfs Jon Bon Jovi zich er voor zou schamen. Oftewel een uit de hand gelopen parodie op de eighties glam metal! Het is prachtig om te horen hoe de hele tent van voor naar achter überfoute hymnen als Asian Hooker of de “gevoelige” ballad Community Property (over de penis van zanger Michael Starr) meezingt. De bandleden zelf leven zich fanatieker in hun rol in dan de meeste true black metal-muzikanten en houden maar niet op over “all the hot chicks” die hen backstage al op hen liggen te wachten. Na een paar nummers loopt een deel van het publiek weg en is de lol er kennelijk vanaf, maar dat de Amsterdamse Melkweg later dit jaar weer vol zal staan voor Steel Panther en dat daar een geweldig feest gaat plaatsvinden staat nu al vast.

Alle respect voor de zangers die Anthrax in het verleden gehad heeft, maar ik de band nog nooit zo zien overtuigen als vandaag met de legendarische frontman Joey Belladonna. Wat een enthousiast mannetje! Belladonna houdt maar niet op met springen, maakt veelvuldig contact met het publiek en heeft er echt zin in om er een groot thrashfestijn van te maken. Als de band van start gaat met Caught In A Mosh ontploft het veld. Het publiek, waarin overigens ook veel grijsaards te zien zijn die Anthrax duidelijk in de jaren ’80 al hebben meegemaakt, komt ook het hele optreden lang niet meer tot rust. Want als er een vat vol klassiekers van Among The Living wordt opengetrokken (de twee verplichte nummers van nieuwe cd Worship Music laten we voor het gemak buiten beschouwing) en er ook nog eens heel strak wordt gemusiceerd is het luidruchtig meebrullen, springen en crowdsurfen geblazen. Gekkenhuis!

Meshuggah speelde in 2009 ook al op de eerste editie van Fortarock en is vandaag duidelijk een van de publieksfavorieten, getuige de grote hoeveelheid Meshuggah-shirtjes en de propvolle tent tijdens hun optreden. Best bijzonder dat een band die zulke ontoegankelijke muziek maakt zoveel mensen weet te boeien. De ingewikkelde polyritmes buitelen een klein uur lang over elkaar heen. De band staat er vrij ongeïnteresseerd bij, maar het instrumentale kunnen is op zichzelf overtuigend genoeg om alle aanwezigen te imponeren. Opvallend weinig van de uitstekende nieuwe cd Koloss, maar de fans gaan goed los op krakers als Bleed, Rational Gaze, Future Breed Machine en het zelden live gespeelde New Millenium Cyanide Christ.

Een band waar velen vandaag naar uitkijken, ondermeer naar aanleiding van het uitstekende optreden vorig jaar in 013, is Machine Head. Het optreden loopt echter uit op een redelijk teleurstelling. Dat komt deels door de band zelf en deels door externe factoren. Frontman Robb Flynn is niet goed bij stem, waardoor hij soms erg onder de maat klinkt. Technische problemen gooien bij gitarist Phil Demmel al van het begin af aan roet in het eten. Hierdoor is hij de eerste paar nummers amper te horen, en verdwijnt hij een paar keer achter de coulissen. Ook het geluid is bij Machine Head gewoon ronduit slecht, wat deels door de technische problemen van Demmel komt. Als laatste is er nog de matige setlist. De nadruk ligt op de laatste twee albums (met drie songs van zowel The Blackening als Unto The Locust), wat op zich niet erg is. Alleen ontbreekt elk spoor van de klassieker Burn My Eyes. Goed, de speeltijd vandaag is niet zo lang, maar je zou toch op z'n minst Old of Davidian verwachten om knallend mee af te sluiten. Ondanks de vele minpunten wordt er voor het podium toch voor een aardige pit gezorgd, maar helaas gaat dit optreden niet de boeken in als Machine Head's beste.

Het festival is nog in volle gang, maar Lamb of God begint vast met het afbreken van de tent. Het vijftal uit Richmond “motherfucking” Virginia is met hun groovende “Pure American Metal” inmiddels ook aan de andere kant van de grote plas een vaste live-waarde geworden, de Slayer van de 21e eeuw. Een Lamb of God-concert is niet iets waar je zomaar een beetje knikkend bijstaat, maar iets wat je met volle overgave meemaakt, waarbij je uit de handen van de immer opgefokte brulaap Randy Blythe eet en waarbij je alle hoeken van de tent te zien krijgt. De nummers van het nieuwe album Resolution hakken er goed in en worden alweer fanatiek meegebruld door de trouwe fans. Maar het zijn met name de loodzware grooves van beproefde nummers als Walk With Me In Hell, Now You’ve Got Something To Die For en Laid To Rest die de massa tot waanzin drijven. Kolere, wat een gigantische pits! Wanneer Blythe als laatste nummer Black Label aankondigt weet iedereen in de tent dan ook waar het tijd voor is: zoals de zee dat voor Mozes deed, splijt het publiek zich voor hem in tweeën. De botsing die daarna volgt is op zijn zachtst gezegd een imponerend schouwspel. Frontman Randy Blythe heeft het na afloop zelfs over hun beste optreden in Nederland ooit!

Slayer tot slot. Ongetwijfeld de naam waar de organisatie van Fortarock het meest trots op is, maar niet het hoogtepunt van de dag. Het optreden van vanavond komt vrij routineus over en de meeste aanwezigen zullen Slayer wel eens energieker hebben meegemaakt. Het publiek lijkt inmiddels ook totaal murw gebeukt en staat voor het overgrote deel met een laatste pilsje in de hand toe te kijken. Het algehele volume is ook erg laag, waardoor met name de gitaren iel klinken.

Neemt niet weg dat een luid gejuich uit Park Brakkenstein opstijgt als, na twee obligate nummers van meest recente plaatwerk World Painted Blood, de klassieker War Ensamble wordt ingezet. Want ja, wat is er eigenlijk beter om een dagje festival mee af te sluiten dan meebrullen met Chemical Warfare, Angel of Death en het immer genadeloze Raining Blood? Opvallende afwezige in de set is vanavond Disciple van God Hates Us All, maar daar krijgen we wel wat oude nummers voor terug die Slayer niet al te vaak meer speelt, zoals Die By The Sword van debuut Show No Mercy en zelfs het titelnummer van Hell Awaits! In combinatie met de langzaam invallende duisternis en de volle maan komen vooral de bezwerende, wat meer doomy nummers als Dead Skin Mask en South Of Heaven heel goed uit de verf. Ook met vervangend gitarist Gary Holt (Exodus) is Slayer gewoon Slayer.

Conclusie: Fortarock 2012 kan als zeer geslaagd de boeken ingaan. Enige punt van kritiek is het vooral tijdens Slayer erg zachte geluid op het buitenpodium. Het was uitverkocht maar niet vervelend druk, elke band begon netjes op tijd, het eten was duur maar lekker en de koude Jupiler ging er goed in. Ik hoop dat het festival niet al te groot wordt en gewoon op deze locatie blijft en ook kwaliteit voor de fijnproever blijft boeken, in plaats van te verhuizen naar bijvoorbeeld het Goffertpark en definitief voor de echt grote namen te gaan. Want dit was gewoon weer een geweldige dag op een gezellige locatie. Volgend jaar weer!

Meer foto's zijn te vinden op onze Facebook-pagina.