Zondag

Ook op zondag is uitslapen er nauwelijks bij. Om half 1 mag Rituals Of The Dead Hand al aftrappen in de Club Stage. Dat is voor velen, ondergetekende incluis, te vroeg dag. Met de lunch nog nauwelijks achter de kiezen kom ik net op tijd bij de Main Stage aan om Ghost Bath aan het werk te zien. "We make rock-'n-roll songs about killing yourself", aldus de zanger. We kunnen het beestje ook bij de naam noemen. De depressieve post-blackmetalgroep uit de Verenigde Staten opereert onder de vleugels van Nuclear Blast, wat gezien de nogal onopmerkelijke stijl en wisselende kwaliteit van de muziek best bijzonder is. Want laten we eerlijk wezen: in deze stijl (melancholische riffs, wat getergd gekrijs en akoestische intermezzo's voor extra sfeer) lopen toch echt tientallen betere bands rond. De zaal is nog pijnlijk leeg als het vijftal begint. De band lijkt zelf ook nog te moeten opwarmen. Ondanks de aanwezigheid van liefst drie gitaristen komen de bij vlagen fraaie, glooiende gitaarlijnen lang niet altijd goed uit de verf, omdat het drumgeluid veel te overheersend is. Jammer is ook dat de Lifelover-achtige keyboardpartijen van de backing track komen. Pluspunten zijn er voor de lekkere post-punkvibe en het The Cure-achtige gitaarwerk in het afsluitende nummer. Verder is het echter niet bepaald speciaal wat we vanmiddag te horen krijgen.

Dan doen de landgenoten van Cloak het in de Club Stage een stuk beter. Het viertal speelt een mengeling van gothic en black metal die veel rockender en smeuïger is dan die omschrijving zou doen vermoeden. De brandende kaarsen zorgen voor de sfeer, maar het zijn de ijzersterke, met enige regelmaat aan Dissection en Tribulation refererende gitaarmelodieën die voor de echte vlam in de pan zorgen. De heerlijk raspende, onderkoelde strot van Scott Taysom is bovendien een extra wapenfeit. De heren putten vanmiddag voornamelijk uit hun meest recente album Black Flame Eternal (2023), waarvan onder andere het aan Necrophobic herinnerende Seven Thunders met veel vuur wordt gebracht. De combinatie van giftige gitaarleads en onopgesmukt groovende passages zorgt ervoor dat Cloak de kater bij de meeste aanwezigen vakkundig wegspeelt. Het enige nadeel is dat de band vrij kort speelt. Na amper vijfendertig minuten is het optreden alweer voorbij. Desondanks een sterke en zeer solide performance.

Het Italiaanse Messa is een beetje de vreemde eend in de bijt vandaag. De mengeling van doom en rock is traag, bij vlagen minimalistisch, dromerig en verrassend muzikaal. De band heeft het beste geluid tot nu toe, waardoor de uitgekiende, erg mooi opgebouwde composities volledig tot wasdom komen. Zangeres Sara Bianchin blijkt bovendien over een uitstekende stem te beschikken. Ze zingt ijzersterk en weet ook veel gevoel in haar stem te leggen. Ook gitarist Alberto Piccolo verdient echter een eervolle vermelding, want zijn fantastische gitaarwerk is van grote klasse. Ook hij weet veel emotie in zijn solo's te leggen - zijn ervaring als bluesgitarist is hier hoorbaar - waardoor Messa veel meer te bieden heeft dan louter ronkende en ploegende doomriffs. Het optreden is in zekere zin gewaagd, want de band speelt met veel ademruimte tussen de riffs en gebruikt op effectieve manier stiltes in de muziek. Het gros van het publiek luistert gelukkig met veel aandacht naar de uitgesponnen, gelaagde composities. Het optreden van Messa mag de boeken in als een van de hoogtepunten van het festival.

De line-up is vandaag wederom behoorlijk sterk, want ook met Uada volgt er weer een optreden van een eersteklas blackmetalband. De groep komt uit de Verenigde Staten, maar klinkt als een combinatie van Mgla, Dissection en Dödsrit. Als dat niet zaligmakend in de oren klinkt, kan ik concluderen dat u geen verstand heeft van goede muziek. Er valt weliswaar weinig te zien - de band speelt met zeer spaarzame verlichting en de enorme hoeveelheid mist verhult het weinige zichtbare verder in het donker - maar des te meer te beluisteren, want dankzij het prima geluid komen de eersteklas composities heerlijk uit de speakers rollen. Vooral het zeer melodieuze, dubbele gitaarwerk van zanger Jake Superchi en leadgitarist Rob Shaffer blijkt een krachtige troef, die de band met gretigheid uitspeelt. Ondanks de gemiddelde lengte van zo'n acht minuten per nummer houdt Uada de volle Main Stage moeiteloos bij de les.

Hoewel het Franse Seth tot de oude garde gerekend kan worden - de groep uit Bordeaux is al sinds 1995 actief - heb ik me nooit echt verdiept in de muziek van de band. Het zou goed kunnen dat ik Divine-X (2002) nog ergens heb rondslingeren op cd, maar dat blijkt nu net de minst representatieve plaat te zijn in het oeuvre van de mannen. Na een lange stilte is Seth de laatste jaren verrassend productief geworden. Zowel La Morsure Du Christ (2021) als het eerder dit jaar verschenen La France Des Maudits laten een band horen die als herboren klinkt. Het is intense black metal met een duidelijke visie, gedreven en vol professionaliteit gebracht. En ook live blijkt de groep een heel aangename verrassing te zijn. Frontman Saint Vincent, die sommigen wellicht nog kennen van zijn werk met de industrial blackmetalgroep Blacklodge, blijkt een indrukwekkend boegbeeld met zijn rode mantel en gerafelde strot. De "metal noir" van het gezelschap klinkt in de Franse taal nog net wat ranziger, zoals ook blijkt uit de gelijknamige track van La Morsure Du Christ. Krachtige nummers, uitstekende instrumentatie en vol venijn en verbittering gebracht: Seth bewijst zijn relevantie met dit prima optreden. En getuige de goede publieksresponse denken anderen daar net zo over.

Op de Main Stage mag een andere oudgediende aantreden. De Noorse, progressieve viking/folk/blackmetalgroep Borknagar viert dit jaar zijn dertigjarige bestaan. En hoewel de groep nooit helemaal dezelfde status heeft bereikt als bijvoorbeeld Enslaved, heeft ook Borknagar zich ontwikkeld tot een band met een eigenzinnige, avontuurlijke sound. Met Fall keert het kwintet eerder dit jaar terug in de spotlights na een stilte van vijf jaar. En hoewel het meesterlijke True North (2019) moeilijk te overtreffen is, komt Fall akelig dicht in de buurt. Jammer genoeg is de zaal desondanks niet al te goed gevuld. Heeft dat met het afwijkende karakter van de muziek te maken? Of heeft het publiek Borknagar inmiddels al vaak genoeg aan het werk gezien? De heren laten zich er niet door ontmoedigen. Tekenend voor het terechte zelfvertrouwen van de mannen is dat vanavond vrijwel geen ouder materiaal voorbij komt. De nadruk ligt op nummers uit het laatste decennium. Van het nieuwe album komt het afwisselende Summits voorbij, maar het is vooral bij het in rap tempo tot lijflied uitgegroeide Up North dat Borknagar weer voor kippenvel weet te zorgen. Wat een meesterlijk nummer blijft dit toch! Kritische noten moeten ook gekraakt worden. Zo is de cleane zang van ICS Vortex af en toe ronduit vals. Gelukkig krijgt hij ondersteuning van zijn bassist, die niet alleen over sterke cleane zang blijkt te beschikken, maar ook over verdienstelijke grunts. Een ander nadeel is dat het keyboardwerk ook ietwat wegvalt in de mix. Desondanks is de eigenzinnige, bij vlagen bijna zwierige muziek erg mooi, ook al heeft Borknagar wel eens beter geklonken.

Het optreden van Hexvessel vormt een welkom moment van relatieve rust. De ongrijpbare muziek van Mathew McNerney en consorten lijkt per album van gedaante te verwisselen - hoewel de psychedelische folkroots altijd aanwezig zijn. Met het meest recente album Polar Veil (2023) horen we echter een grimmigere sound. Ik omschreef de plaat eerder als een herinterpretatie van de psychedelische en folkelementen uit de muziek van Hexvessel door het muzikale prisma van de black metal. Dat levert een vrij unieke sound op, waarin we weliswaar typische blackmetalelementen horen - de dunne gitaarsound en pruttelende drums, maar de sfeer tegelijkertijd mysterieus en bijna sereen is. Hexvessel probeert die intieme sfeer vanavond ook in de Club Stage te creëren. De sound is in vergelijking met de andere bands behoorlijk zacht en de zanger/gitarist maakt vooral contact met de eerste rijen. Daardoor kan ik me voorstellen dat het optreden wat ontoegankelijk is voor degenen die achterin de zaal staan, maar sfeervol is het materiaal zeker. Vooral de uitvoeringen van The Tundra Is Awake, Older Than The Gods en A Cabin In Montana zijn zeer fraai. "Black metal is not about how evil you are, it is about the search for something deeper", aldus McNerney. En zo is het maar net.

De line-up van Samhain is ijzersterk, maar de keuze voor headliner Rotting Christ begrijp ik niet zo. De populariteit van de band evenmin. De Grieken draaien al bijna vier decennia (!) mee en hebben inmiddels een behoorlijk toegankelijke stijl gevonden in de vorm van een mengeling van gothic en melodieuze black metal. Ik heb er hetzelfde euvel mee als met bijvoorbeeld het werk van Amon Amarth: het klinkt allemaal even uitgekauwd en op de automatische piloot geschreven. Als je van simpele ploegritmes houdt, ben je bij deze band aan het goede adres. Maar eerlijk is eerlijk: de mannen brengen genoeg ervaring mee en weten de volle zaal meer dan welke andere groep dan ook op te zwepen. Misschien is toegankelijke, semi-stoere, eenvoudig opgebouwde muziek waarop het makkelijk headbangen is ook wel ideaal voor dit tijdstip. Qua materiaal lijkt het erop dat er vooral wordt geput uit het oeuvre van de laatste vijftien jaar. Rotting Christ weet de Main Stage aardig in beweging te krijgen, aan de collectief op en neer bewegende hoofden in het publiek te zien.

Voor het laatste optreden van het weekend in de Club Stage zorg ik dat ik op tijd ben. De Canadese blackmetalgroep Spectral Wound geeft namelijk zijn enige Europese festivalshow van het jaar - en ik vermoed dat het volle bak gaat worden. Met het eerder dit jaar verschenen album Songs Of Blood And Mire op zak is het niet gek dat het vijftal rijkelijk put uit deze uitstekende nieuweling. Zo horen we onder andere het machtige, headbangwaardige Aristocratic Suicidal Black Metal en het op fantastische riffs bogende Less And Less Human, O Savage Spirit voorbijkomen. Mede dankzij de prima sound komt de ijzersterke, zelfverzekerde black metal van de band vanavond volledig tot zijn recht. Gitaristen Patrick McDowall en Andres Arango strooien met stoere riffs en melodieuze leads, waardoor er ook wel een vleug heavy metal in de muziek te ontwaren is en vergelijkingen met Dödsrit en Lamp Of Murmuur voor de hand liggen. Frontman Jonah Campbell beent intussen als een gekooid dier over het podium en wakkert het vuur verder aan met zijn intense gekrijs. Spectral Wound klinkt energiek en agressief, maar ook muzikaal en zelfs met een zekere 'schwung'. Dat blijkt de perfecte afsluiter te zijn.

Hoewel Russian Circles de avond mag afsluiten in de Main Stage, houd ik het - met een drukke werkweek voor de boeg - na Spectral Wound voor gezien. De conclusie: Samhain 2024 mag als doorslaand succes de boeken in. Met een sterke line-up, veel goede tot uitstekende optredens, een heel prettige, ontspannen sfeer en met Muziekgieterij als ideale setting is het goed toeven voor het internationale publiek. Het enige verbeterpuntje is de sound in de Club Stage, die af en toe wat te wensen overliet. Desondanks is het festival een aanwinst voor de stad en de hele regio - met als heuglijk nieuws dat het feestje volgend jaar wederom zal hier plaatsvinden. Tot dan!