In plaats van Hoogeveen is de plaats 'des onheils' het naastgelegen Hollandscheveld. Het is voor de mensen die met het openbaar vervoer gaan iets verder reizen, maar gelukkig heeft het festival pendelbussen ingezet. Vele bezoekers arriveren hierdoor iets later en ook ondertekende is later vanwege logistieke redenen. Helaas mist hierdoor het verslag van openingsband Lucifericon.
Het lokale Dead Will Walk mag als tweede band van de dag aantreden. Bezoekers van het festival in 2017 zullen de groep wellicht nog herkennen. De formatie zal zijn optreden van dat jaar zeker niet vergeten zijn. Alles wat mis kon gaan, ging mis door technische mankementen en het concert mondde uit in een deceptie. Vandaag neemt het drietal revanche en laat duidelijk horen waar het voor staat. De groep brengt overtuigende old school death metal, waarbij vooral de kundigheid van de drummer opvalt. Naast het trommelen neemt hij ook de vocalen voor zijn rekening en hij weet dit uitstekend te combineren. Tracks als Calm Before The Dawn en Dead Will Walk maken indruk en daarnaast komt er ook nieuw materiaal voorbij. Met het sterke Unleash The Dead sluiten de heren af en verdwijnen ze met een goedkeurend applaus van het podium.
De overeenkomst tussen Dead Will Walk en Lik is dat beide wellicht niet de beste herinneringen aan Graveland 2017 hebben. Laatstgenoemde zou dat jaar namelijk ook aantreden, maar moest helaas cancelen. Dit jaar is de Zweedse deathmetalformatie terug om dat goed te maken. De band laat horen meester te zijn in versnelde death metal met een thrash-georiënteerd randje. Er is aardig wat belangstelling voor Lik en er staan waarschijnlijk nu al meer mensen bij het podium dan er tijdens de voorgaande editie van het festival aanwezig waren. De muziek van Lik valt in de smaak en valt vooral instrumentaal positieve zin op. Het zagende gitaarwerk zorgt samen met het snelle drumwerk ervoor dat geen rups in de boom blijft zitten. Vocalist Tomas Åkvik is goedgehumeurd, bespeelt het publiek en begint zelfs nog een wedstrijdje tussen de heren en dames over wie het hardst kan schreeuwen. Vandaag zijn het tracks als Only Death Is Left Alive en Death Cult die indruk maken. Vooral wanneer Lik in de versnelling schiet, is de band uiterst vermakelijk. Zodoende kan er al gesproken worden van een vroeg hoogtepuntje.
Het uit Brazilië afkomstige Jupiterian combineert death metal met doom. De bandleden zijn gehuld in mysterie en treden op in een nietsverhullend, zwart gewaad. De opkomst wekt interesse bij het publiek, maar een enigszins statisch optreden kan de interesse niet de gehele set vasthouden. Muzikaal klinkt het interessant met trage doom en een progressief tintje, alleen blijft de formatie iets te vaak vasthouden aan hetzelfde tempo. Hierdoor wordt de muziek na verloop van tijd wat langdradig. Het is dan ook een nadeel dat de band volop in de zon moet spelen. In het donker is een optreden van Jupiterian waarschijnlijk veel effectiever en strookt het meer met de presentatie van de band. Slecht is het slepende optreden echter niet te noemen. Muzikaal presteren de heren naar behoren.
Graveland heeft de eer om als eerste in Europa Horrendous op het podium te ontvangen. De Amerikaanse progressieve deathformatie maakt van deze gelegenheid gelijk gebruik om een zeer sterke indruk achter te laten. Na twee statische bands is het een verademing om het energieke viertal aan het werk te zien. Het is vooral bassist Alex Kulick die opvalt met een constante grijns op zijn gezicht. De formatie trapt af met ouder werk. Stranger van het uit 2014 afkomstige album Ecdysis laat meteen horen wat het kwartet in petto heeft. Snelle progressieve death metal, waarbij de ene gave gitaarriff de andere opvolgt, ondersteund door schorre vocals. De muziek slaat aan en het publiek laat zijn waardering duidelijk horen. Opmerkelijk is hoe voorin een erg jonge metalfan helemaal losgaat. Het is vermakelijk om te zien hoe de kleine dame van amper drie jaar staat te dansen en te swingen op de muziek en dat wordt ook opgemerkt door de bandleden. Afgelopen jaar bracht Horrendous zijn vierde langspeler Idol uit. Daarvan krijgen we Soothsayer en Divine Anhedonia te horen. Verder is het vooral ouder materiaal dat voorbijkomt. Met Ozzymandias sluiten de Amerikanen af en mogen ze onder een luid applaus van het podium af wandelen. Een prima debuut in Europa dat naar meer smaakt.
Vervolgens is er even verwarring als The Crown op het podium wordt verwacht, maar in plaats daarvan de heren van Entrapment verschijnen. Het blijkt dat de Zweedse death/thrash-formatie nog niet is gearriveerd en de Nederlandse deathmetalgroep is zo collegiaal om eerder te beginnen. Vandaag is een bijzondere dag voor de formatie, aangezien dit het laatste optreden van Entrapment is. De band houdt ermee op. Zonde, zoals vandaag ook zal blijken, want Entrapment behoort absoluut in de categorie betere deathmetalbands van Nederland. De snelle muziek knalt erin en voor het eerst is er ook actieve beweging te zien in het publiek. De energieke groove die de groep in zijn muziek heeft verwerkt, is hiervoor ook een open uitnodiging. Instrumentaal is alles dik in orde en ook vocaal valt er niets te klagen. Tel daarbij nog een prachtig zonnetje op en een publiek dat zich in het zweet werkt voor de band en Entrapment beleeft een fantastisch afscheid. De heren zelf lijken echter weinig te voelen voor enig sentiment en maken er weinig woorden aan vuil. In plaats daarvan hebben ze hun muziek nog een keer laten spreken en dat met verve.
The Crown is inmiddels gearriveerd en staat op de planken om het in 2018 uitgebrachte, sterke album Cobra Speed Venom aan de man te brengen. Op cd valt de groep nooit echt tegen en live staan de heren ook hun mannetje. Met Destroyed By Madness trapt de death/thrash-formatie af en laat zien en horen er zin in te hebben. Vocalist Johan Lindstrand is goed bij stem, schalt zijn teksten er met passie uit en betrekt daarbij ook veelvuldig het publiek. Ondertussen weet het drumwerk van Hendrik Axelsson te imponeren. De snelheid en precisie zijn heerlijk om aan te horen. Zeker in combinatie met de scherpe gitaarriffs van Marko Tevornen en de melodieuze solo's van Peter Sörqvist. Er valt weinig slechts op te merken en het is genieten van tracks als Iron Crown, Blitzkrieg Witchcraft, Deathexplosion en een oudje als Total Satan. Met Crowned In Terror en 1999-Revolution 666 sluit de band af, maar het had best nog langer mogen doorgaan. The Crown werkt dan ook prima als afwisseling tussen al het deathmetalgeweld.
Immolation is een begrip in de wereld van death metal en kan vandaag rekenen op een ruime aanwezigheid van fans. Het duurt door omstandigheden even wat langer voordat de Amerikaanse deathmetalgroep kan beginnen, maar als het startsein gegeven wordt, hakken de heren er meteen furieus in. De groep staat gemotiveerd op het podium en is in goede vorm. Het is vooral Into Everlasting Fire dat weet te overtuigen. De set wisselt verder veel af tussen oud en nieuwe werk, maar is ook aan de korte kant. De verloren tijd van eerder kan helaas niet ingehaald worden, waardoor Immolation fors moet inkorten.
De gouden jaren van Entombed A.D. liggen in de jaren negentig. Dit ondanks dat de groep nog steeds nieuwe muziek maakt, maar zo overtuigen als in de begindagen doet de groep al lang niet meer. Op het podium is Entombed A.D. ook geen gevreesde formatie meer. Muzikaal loopt het de kantjes er een beetje vanaf en ziet het het spektakel op het podium er vandaag meer uit als een metalvariant van apres-ski. Iedereen, inclusief de bandleden, maakt er een groot feest van. Voorin wordt er aan één stuk door gemosht en de crowdsurfers en stage-divers zijn niet te tellen. Frontman Petrov ziet het allemaal goedkeurend gebeuren en onthaalt iedereen (inclusief een crowdsurfer in een rolstoel) op het podium en laat ze zelfs meebrullen in de microfoon. De Zweden bieden een reis door de discografie van de band en er komen uiteraard de nodige klassiekers voorbij. Left Hand Path lijkt op voorhand als winnaar uit de bus te komen, maar de track wordt zo versneld gespeeld en ingekort, dat er weinig van overblijft. Voorafgaand aan het optreden geeft de formatie op zijn Facebookpagina aan dat er vandaag opnames gemaakt worden voor een nieuwe videoclip. Er zijn echter niet heel veel camera's, maar mocht er opgenomen zijn, dan staat Hollandscheveld er mooi op. Muzikaal valt er genoeg op te merken aan het optreden van vandaag, maar het enthousiasme en de publieksparticipatie zorgen ervoor dat Entombed A.D. de meest vermakelijke band van de dag is.
Na een vermakelijk optreden is het vervolgens tijd voor een verpulverende set van Dead Congregation. De uit Griekenland afkomstige technische deathmetalgroep klinkt verpletterend en geeft een show weg waarbij alles klopt. Dreigend gitaarwerk, zwaar gebrul en klasse drumwerk smelten samen in duistere, lang uitgesponnen tracks die aanvoelen als een intense krachtmeting. Het is inmiddels donker en samen met de lichteffecten versterkt dat de sfeer. Waar het publiek bij Entombed A.D. levendig was en alle kanten opvloog, kijkt het bij Dead Congregation gefascineerd toe. Nummers als Schisma (opgedragen aan Immolation), Wind's Bane en afsluiter Only Ashes Remain behoren tot de hoogtepunten, maar eigenlijk is dat te zeggen van alle tracks in de set. Dead Congegration is absoluut het hoogtepunt van de dag.
Het mag even duren voordat de mannen van Marduk beginnen aan hun set. Doordat het inmiddels al flink koud is geworden, zijn veel mensen afgetaaid en is het niet meer zo druk bij het podium. Dat is jammer want de legendarische blackmetalgroep is op dreef en komt intens voor de dag. Met Panzer Division Marduk trapt de band overtuigend af. De snelle en felle zang van vocalist Mortuus is goed en ook de rest van de groep presteert naar behoren. Marduk schakelt in zijn setlist veel van zijn illustere verleden naar nummers uit het heden. Hierbij krijgen vooral de legendarische oude tracks veel bijval. Of Hells Fire en het recente Werwolf worden bevlogen gebracht, maar ook The Levelling Dust, Cloven Hoof en Throne Of Rats worden prima vertolkt. Helaas loopt het optreden uit en mist ondertekende daardoor het laatste gedeelte van de set. Dat neemt niet weg dat Marduk als grote naam Graveland met voldoening afsluit.
De vierde editie van Graveland kan dan ook de boeken in als de meest succesvolle editie. Qua bezoekersaantallen is het nog niet eerder zo druk geweest en ook qua line-up heeft het festival zichzelf overtroffen. De keuze om van een indoor-festival naar een outdoor-festival te gaan, blijkt de juiste, al missen de charme en eenvoud ook wel. Veel van de bands van vandaag zouden uiteindelijk beter tot hun recht zijn gekomen in een donker zaaltje, dan in de volle zon. Met het prachtige lenteweer hebben de organisatie en de bezoeker flink geluk gehad, al werd het in de avond alsnog flink koud. De organisatie stelde onlangs de vraag of deze moest overwegen om van één dag naar een tweedaagsfestival te gaan. Doe dat gerust niet. Graveland is één van de festivals die juist charmant en aantrekkelijk is door zijn kleinschaligheid en intimiteit. Het zou zonde zijn als dat verloren zou gaan. Graveland mag zich namelijk met trots één van de gezelligste en leukste festivals van Nederland noemen.
Met dank aan Jan-Willem Vijfvinkel voor de foto's.
