Gek genoeg is er geen voorprogramma vanavond, waardoor het optreden pas om negen uur begint. Om half acht gaan de deuren open. Het ontbreken van een opener is wel jammer, maar met de ruime keuze aan speciaalbieren, een aangenaam zonnetje en tal van mooie plekjes buiten het gebouw is het desondanks goed toeven. Als de menigte rond tien voor negen richting de grote zaal verkast, valt op dat het toch behoorlijk druk is. De zaal is voor ongeveer driekwart gevuld. Het publiek is zeer gemêleerd: bandshirts zijn nauwelijks te bekennen, maar Explosions In The Sky blijkt zowel oud als jong publiek aan te trekken. Naast Nederlands is er ook veel Duits en Frans te horen. De zuidelijke locatie van Muziekgieterij maakt de zaal ook aantrekkelijk voor fans van buiten onze landgrenzen.
Het is klokslag negen uur als de mannen onder luid gejuich het podium betreden. Gitarist Munaf Rayani neemt aan het begin even het woord, bescheiden als altijd. Hij geeft aan dat de hij en zijn bandmakkers in de vierentwintig jaar dat ze touren vaak in Nederland hebben gespeeld, maar dat dit de allereerste keer is dat ze in Maastricht staan. Rayani bedankt de aanwezigen dan ook op voorhand voor hun komst. De groep trapt vervolgens af met de klassieker First Breath After Coma, afkomstig van het magistrale The Earth Is Not A Cold, Dead Place, dat dit jaar zijn twintigjarige jubileum viert en wat mij betreft geldt als het onbetwiste meesterwerk van deze band. Het typische, gevoelige tremologetokkel komt in eerste instantie nog niet helemaal goed uit de speakers, maar gelukkig wordt het geluid al snel rechtgetrokken.
Vanaf dat moment is het puur genieten, want Explosions In The Sky blijkt nog niets aan magie te hebben ingeboet. De heren strooien met prachtige gitaarmelodieën en het expressieve drumwerk van Chris Hrasky is live net zo indrukwekkend als op plaat. Showelementen zijn er niet – alleen de rookmachine maakt overuren – de band richt zich op het muzikaal zo goed mogelijk ten gehore brengen van zijn prachtige, uitgesponnen composities. Daarbij valt op dat de bandleden ook onderling af en toe van instrument – en van plek - wisselen. Zo neemt gitarist Michael James op een gegeven moment plaats achter het keyboard om zijn plek in de spotlights te gunnen aan sessiemuzikant Jay Demko, die de basgitaarpartijen verzorgt.
Wie bekend is met het oeuvre van de Amerikanen, weet dat Explosions In The Sky uitblinkt in het creëren van prachtige, verhalende en emotioneel beladen composities, die als een soort miniatuurromans gezien kunnen worden. Vooral het verrukkelijk ruizige The Birth And Death Of The Day (van het ondergewaardeerde album All Of A Sudden I Miss Everyone uit 2007) maakt diepe indruk met zijn wisselwerking tussen weldadige zeeën van luidruchtige gitaarfeedback en lieflijk, introspectief getokkel. In verhouding tot dergelijke klassiekers blijft het nieuwe materiaal van End toch ietwat achter, met name omdat de gitaarcrescendos en interne dynamiek plaats hebben gemaakt voor een rustigere opbouw en lieflijke melodielijnen. Bovendien zijn Peace Or Quiet en The Fight niet de beste tracks van de nieuweling.
Gelukkig ligt de nadruk vanavond op het oudere werk. Zo komen van het tweede album Those Who Tell The Truth Shall Die, Those Who Tell The Truth Shall Live Forever (2001) twee tracks voorbij, terwijl van het eerder genoemde meesterwerk The Earth Is Not A Cold, Dead Place (2004) zelfs drie van de vijf composities gespeeld worden. Ook van het magische Your Hand In Mine en uiteraard van de onvermijdelijke afsluiter The Only Moment We Were Alone – het vaakst gespeelde én beste nummer van de band – krijgen we sublieme uitvoeringen te horen. Tijdens de climax van deze afsluiter klinkt het alsof de wereld langzaam vergaat en we in slow motion naar de apocalyps kijken. Wat een orkaan aan geluid! Zo herbevestigt Explosions In The Sky vanavond met een emotionele, zinderende set zijn status als een van de grootmeesters in het postrockgenre.
Setlist:
1. First Breath After Coma
2. The Birth And Death Of The Day
3. Peace Or Quiet
4. Greet Death
5. It’s Never Going To Stop
6. The Fight
7. Your Hand In Mine
8. With Tired Eyes, Tired Minds, Tired Souls, We Slept
9. The Only Moment We Were Alone
