Het Nederlandse Doodswens mag de avond openen. De groep uit Eindhoven speelt een thuiswedstrijd. Wellicht is dat ook de reden dat het bij aanvang nog niet heel druk is, hoewel de zaal gaandeweg wat voller stroomt. Doodswens richt zich op een authentieke uitvoering van black metal, zonder veel muzikale poespas en met zijn wortels in de jaren negentig. Traditie en minimalisme staan centraal in de composities, die dan ook teruggrijpen op de sound van het oude Darkthrone, Gorgoroth en Judas Iscariot. Het podium is sfeervol aangekleed middels schedels en kaarsen, die aan het begin van het optreden door drummer drummer Inge van der Zon plechtig worden aangestoken. Sinds een aantal jaren is vocalist/gitarist Fraukje van Burg niet meer actief in de band. Van der Zon neemt daarom nu ook de vocalen voor haar rekening. Haar strot is dik in orde, maar daarmee kan ze niet voorkomen dat het optreden muzikaal gezien wat eentonig is. Hoewel het debuutalbum Lichtvrees (2021) aardige momenten kent, is de vrij simpel in elkaar zittende black metal te onopvallend om de aandacht vast te houden. Drie kwartier speeltijd is dan ook echt wat veel van het goede en naarmate we meer richting het eind van de set gaan, worden de nummers steeds meer inwisselbaar. Een mooi moment is overigens wel nog dat Van Burg één nummer (Het Zwartewaterland) meedoet. Haar getergde uithalen voegen veel toe aan de sfeer – jammer dat het bij dit ene moment blijft.
Met het Amerikaanse Origin staat er niet zomaar een gemiddeld deathmetalbandje op de bühne. De extreme death metal van dit viertal is zo technisch en complex dat we gerust van hogeschooldeathmetal mogen spreken. Na zeven onnavolgbare albums heeft de band onderdak gevonden bij Nuclear Blast Records voor het twee jaar geleden verschenen, lovend ontvangen achtste album Chaosmos (2022). Met een asociaal hard geluid gaat Origin voor een volledige aanval op de zintuigen. Het aanwezige publiek lijkt ietwat overrompeld door zoveel technisch geweld, want de reactie is in eerste instantie nogal lauw. Het gitaarwerk van Paul Ryan en met name het basgitaarwerk van Mike Flores zijn ronduit absurd en een genot om naar te kijken. Tegelijkertijd zijn de nummers enorm dichtgepropt. Dat komt niet alleen door de met mathematische precisie uitgevoerde instrumentbeheersing, maar ook door de ondoordringbare teksten, die middels een vrijwel niet-aflatend spervuur van grunts op het publiek worden afgevuurd door frontman Jason Keyser (die overigens een griezelige gelijkenis vertoont met Hans Teeuwen!). Hij doet tussen de nummers door zijn uiterste best om het publiek wat meer in beweging te krijgen. Na herhaaldelijke oproepen tot een circlepit ontstaat er eindelijk wat reuring. Van het nieuwe album komen slechts twee nummers voorbij: het titelnummer en Decolonizer. Verder biedt de drie kwartier durende set een mooie bloemlezing van alle albums, hoewel ik me kan voorstellen dat de gemiddelde luisteraar weinig verschil hoort tussen het oudere werk en de nieuwere platen. Na het etaleren van zoveel technisch vakmanschap kon het contrast met het outro Back In Black (AC/DC) niet groter zijn. Origin overdondert, maar simpel kan soms beter zijn in een livecontext.
Een band die ook vrijwel altijd overdondert, is natuurlijk de headliner van vanavond: het machtige Marduk. Het gezelschap zal samen met Vader wellicht het vaakst van alle internationale metalbands in Nederland te zien zijn geweest, maar weet nog altijd een flinke fanschare op de been te brengen. De Cacaofabriek is inmiddels aardig volgelopen om de Zweden aan het werk te zien. Met slechts twee nummers komt het nieuwe album Memento Mori er bekaaid vanaf. Het is vooral spijtig dat de band niet opent met het fenomenale titelnummer, dat zich hier perfect voor leent, maar in plaats daarvan het diepe verleden in duikt met On Darkened Wings van Those Of The Unlight (1993). Dat is uiteraard ook geen straf, maar iets meer aandacht voor zo’n sterke nieuweling was toch niet verkeerd geweest. Gelukkig komen met het magistrale midtemponummer Shovel Beats Sceptre (dat in alles aan Funeral Mist doet denken) en het furieuze, verwrongen Blood Of The Funeral ook twee huidige topnummers voorbij. Verder biedt Marduk vanavond een duik in de recente en oudere geschiedenis, waarbij van de meeste albums wel een nummer gespeeld wordt.
De band – met gitarist Morgan Håkansson als enige oorspronkelijke lid in de line-up – klinkt als een goed-geoliede machine. Frontman Mortuus is bovendien goed bij stem, waardoor zijn intense doodsgereutel uitstekend tot zijn recht komt. Vooral in het meeslepende The Levelling Dust en de intense, smerige kraker Throne Of Rats maakt hij ouderwets indruk. Het zijn met name de goed in de setlist verspreide midtemponummers die vanavond fantastisch blijken te werken. Niet alleen het eerder genoemde Shovel Beats Sceptre, maar ook Wartheland en The Blond Beast (beide afkomstig van het Frontschwein-album) ontpoppen zich tot zeer headbangwaardige tracks die tot de hoogtepunten van de avond behoren. Voor degenen die Marduk al vaker live hebben gezien, is het bovendien leuk om enkele tracks te horen die al lang niet meer voorbij zijn gekomen, zoals de korte knaller With Satan And Victorious Weapons (blijft lekker) en het eerder aangehaalde On Darkened Wings.
Met zo’n rijke catalogus om op terug te vallen, valt er ook altijd wel wat te klagen. Naast de karige aandacht voor de recente plaat zou het geniale Plague Angel (2004) wat beter vertegenwoordigd mogen zijn in de setlist. Maar zo heeft iedereen zijn voorkeur. Duidelijk is in ieder geval dat Marduk nog steeds relevant is en aan agressie, intensiteit en impact niets heeft ingeboet door de jaren heen. En als de mannen met de onvermijdelijke toegift Panzer Division Marduk (1999) nog één keer de zaal in puin rossen, kan iedereen met een tevreden grijns op het smoelwerk huiswaarts.
Setlist Marduk:
1. On Darkened Wings
2. Equestrian Bloodlust
3. Shovel Beats Sceptre
4. Souls For Belial
5. The Funeral Seemed To Be Endless
6. With Satan And Victorious Weapons
7. Wartheland
8. Blood Of The Funeral
9. The Levelling Dust
10. The Sun Has Failed
11. The Blond Beast
12. Throne Of Rats
13. Wolves
Toegift:
14. Panzer Division Marduk
Setlist Origin:
1. Expulsion Of Fury
2. Chaosmos
3. Accident And Error
4. Disease Called Man
5. The Burner
6. Saligia
7. Decolonizer
8. Portal
9. The Aftermath
10. Unattainable Zero
Setlist Doodswens:
1. In Mijn bloed
2. I
3. IJsheiligen
4. Het Zwartewaterland
5. II
6. III
7. IV
8. Devils Stone
9. Vlaamse Vloek