Zoals je misschien weet ben ik destijds op aanbeveling van Stephan door Gorefest ingelijfd, we hebben het dan over 1992. In de zomer van 1991 heb ik Frank en JC een keer bij Steph thuis ontmoet, en ik begreep eigenlijk later pas dat er toen al plannen bestonden om een band op te richten. De vaderlandse metalgeschiedenis zou er waarschijnlijk iets anders hebben uitgezien!

Maar goed, de plannen voor wat uiteindelijk Hail Of Bullets is geworden dateren uit 2003, het jaar voor de Gorefest reunie. Aangezien ik al enkele jaren niet echt meer actief was in de scène leek het me leuk om weer eens wat te gaan doen, en Stephan's idee van een old school deathmetal band sprak me wel aan. Er kwam echter een flinke streep door die plannen toen Gorefest (vrij onverwachts) weer bij elkaar kwam. Ik kreeg het daar meteen behoorlijk druk mee, dus een tweede band zat er even niet meer in. Toen Gorefest op een gegeven moment weer in wat rustiger vaarwater terechtkwam, liet Stephan weten dat hij Martin inmiddels gesproken had en dat die wel oren had naar een pot lompe deathmetal. En de rest, zoals ze zeggen, is geschiedenis...

Stephan en jij kennen elkaar dus al een hele tijd, Stephan en Martin hebben elkaar echter pas een paar jaar terug voor het eerst gesproken, terwijl ze allebei al lang zeer actief zijn in de Nederlandse deathmetal-scène. Waar zou dat aan gelegen hebben?

Ik ken Stephan volgens mij al 25 jaar, eerst van de lokale platenboer (Haddock, voor de mede-bejaarden onder ons) en van concerten. We delen een ongezonde obsessie voor splatterfilms, dus we spraken de laatste jaren regelmatig af voor een avondje zombies en kannibalen.

Dat Martin en Stephan elkaar zo laat pas spraken komt volgens mij door de penisnijd die vroeger toch wel heerste in de Nederlandse metalwereld. Iedereen zag elkaars band als concurrentie, en ik ben blij dat we met Gorefest nogal geïsoleerd zaten in Goes zodat een groot deel van die ellende aan ons voorbij ging. Maar op een gegeven moment ben je oud (volwassen?) genoeg om dat soort dingen opzij te zetten en dan ontdek je dat je het eigenlijk prima met iemand kan vinden, zoals bij Steph en Martin het geval was.

Ik kende Paul van Thanatos al een beetje, maar Martin en Theo had ik nog nooit ontmoet, vandaar dat we besloten om het eerst op een liederlijk zuipen te zetten; een betere manier om te kijken of je elkaar ligt is er immers niet! De klik was er echter vrijwel meteen en de volgende ochtend hebben we met een reusachtige kater in Theo's tuin onze eerste bandfoto's gemaakt.

De sympathie voor de old-school deathmetal steekt Hail Of Bullets beslist niet onder stoelen of banken. Was dat aanvankelijk ook datgene wat de bandleden aan elkaar lijmde? Of was er eerder sprake van een "nieuwe" muzikale uitdaging?

In mijn geval was het iets dat ik altijd al eens wilde doen. Echte ouderwetse deathmetal spelen, zoals die eind jaren 80 werd gespeeld, zonder je af te vragen of het wel "origineel" of "vernieuwend" is, leek me erg leuk! En de andere jongens bleken daar net zo over te denken. Ik denk niet dat iemand van ons het als een uitdaging zag, meer als het doen van iets dat je van nature goed ligt.

Maar uiteraard is de bindende factor een gezonde voorliefde voor de bronstig beukende klanken van bands als Autopsy, Entombed, Bolt Thrower etc. Wel lollig: toen het nieuws net naar buiten kwam, las ik ergens een paar reacties dat mijn betrokkenheid maar raar was omdat uitgerekend ik Gorefest destijds de nek zou hebben omgedraaid vanwege mijn afkeer van deathmetal. De dingen die mensen zich in hun hoofd halen...

Het mag duidelijk zijn dat ...Of Frost And War een conceptalbum is over de Tweede Wereldoorlog, toegespitst op operatie "Barbarossa". Martin heeft er, geheid, one hell of a job aan gehad om de feiten correct doch neutraal te krijgen. Nu wordt WW2 in de metal wel vaker bezongen, een heel album en dan op deze manier is toch wel redelijk uniek. Waren jullie (tevens blinkend met een stel kale koppen) niet bang voor scheve blikken?

Martin heeft zich gek gelezen om alle feiten kloppend te krijgen. We hadden ook regelmatig onenigheid over de volgorde van de songs. Ik bekeek die puur muzikaal, maar Martin ging dan meteen steigeren omdat een bepaalde gebeurtenis chronologisch gezien niet voor een andere kon komen. Maar uiteindelijk heeft het allemaal goed uitgepakt. En het was voor ons ook heel belangrijk om een neutraal standpunt in te nemen, Martin vroeg daarom expliciet om 10 nummers (de bonustrack valt enigszins buiten het concept, hoewel het er wel goed tussen past), zodat beide kanten evenveel aandacht konden krijgen.

En we hebben heel wat voorpret gehad over een eventuele foute interpretatie van onze bedoelingen, maar bang ervoor zijn we nooit geweest. Daar is Martin te duidelijk een linkse rakker voor, haha! Uiteraard zijn er mensen die ons toch van respectievelijk communisme cq fascisme beschuldigen, maar daar kunnen we ons echt niet druk om maken. Een blik op de teksten zou voldoende moeten zijn om dergelijke insinuaties te ontzenuwen. Stephan's "thanks to Eddie Hitler" in het CD boekje doet nog wel eens wat (voornamelijk Duitse) wenkbrauwen fronsen, maar een korte uitleg van de herkomst (de TV serie Bottom) en de reden (mijn schijnbaar ietwat dictatoriale gedrag in de studio, niks van waar natuurlijk...) biedt meestal wel duidelijkheid.

Overigens attaqueerde ...Of Frost And War menig luisteraar net zo rauw als dat de Duitsers Rusland binnenvielen, terwijl de Russen dit na de opdeling van Polen niet noodzakelijk hadden verwacht. Het album deed dus nagenoeg hetzelfde. Iedereen wist dat het waarschijnlijk geen kut met peren zou worden, maar zo'n impact als dat ...Of Frost And War op het binnen- en buitenland heeft gehad, kon volgens mij nooit worden voorzien.
Zinnige vergelijking?

Prachtvergelijking! Het was dan ook de ultieme revanche op de mensen die vonden dat we alleen maar gehyped werden om de "grote" namen. We wisten dondersgoed dat we alleen daarmee er niet zouden komen en dat we een monsterlijke plaat moesten afleveren. We zijn dan ook erg gelukkig met de overwegend lyrische reviews en de heersende verbazing over de snelheid waarmee we één en ander bereikt hebben.

De teksten en de muziek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Er moet dus waarschijnlijk een moment geweest zijn waarop Martin zei: "Ik wil een album over WW2 maken", waarop de muzikanten de nummers daarop hadden afgestemd. Of andersom, dat er reeds nummers geschreven waren waaraan Martin dit thema koppelde. Wat was er eerder, de kip of het ei?

General Winter was het eerste nummer dat ik aan Martin en de rest liet horen en Martin had er meteen visioenen van door de modder reutelende tanks en ontploffende granaten bij. De overige drie of vier nummers die ik op dat moment gedeeltelijk af had, bleken hetzelfde effect te hebben, dus die beslissing was eigenlijk snel gemaakt. Daarna ben ik wel bewust gaan proberen de muziek een oorlogsgevoel mee te geven, en bij het uitkiezen van de overige songs hebben we wel rekening gehouden met de thema's die Martin nog wilde behandelen. Zo was Stalingrad eerst een afvaller ten faveure van een andere track, maar vanwege de (zoals Martin hem noemt) Katyusha-riff heeft die toch de plaat gehaald.

Kan er aangenomen worden dat het concept van Hail Of Bullets, grof gezegd, toch wel op de tekstuele input van Martin stoelt (en muzikaal vervolgens passend wordt ingekleed)? Is het dan nog denkbaar dat Hail Of Bullets het oorlogsthema eens van zich af gaat schudden zonder dat de bandformule en sound gewijzigd wordt?

Dat lijkt me eerlijk gezegd niet heel erg aannemelijk, het past nu eenmaal perfect bij wat we doen. Er zijn ook nog onvoorstelbaar veel kanten die we ermee op kunnen gaan, dus ik denk dat we voorlopig nog wel even op de slagvelden blijven rondhangen.

Daar Martin is duidelijk leip van WW2, dient het volgende zich op een gegeven moment aan: je kunt daar waarschijnlijk niet eindeloos over blijven schrijven. Ik denk persoonlijk dat de mooiste slag van WW2 muzikaal nu ook wel geleverd is. Is het denkbaar dat een album nog eens zo intens gaat worden als deze? Of heeft de heer van Drunen nog verborgen kistjes onder de schedelpan die nog legio aan andere oorlogsinformatie en toewijding gaan verschaffen?

Het Oostfront is inderdaad wel het ultieme onderwerp voor een deathmetal conceptalbum. Ik denk dan ook dat we op een volgend album meer losse onderwerpen zullen behandelen, misschien twee of drie tracks die conceptueel met elkaar verbonden zijn. Maar Martin zat laatst in de bus op weg naar Summer Breeze alweer enthousiast over allerlei vergeten heldendaden en veldslagen te oreren, dus voorlopig is hij er nog niet over uitgeschreven!

...Of Frost And War is een onvervalste old school DM-laat geworden, maar wel zodanig gemoderniseerd dat zo'n album anno 2008 makkelijk stand houdt, zonder achterhaald te klinken. Hoe hebben jullie naar zulk eindresultaat toe gewerkt?

Volledig onbewust. Mijn aanvankelijke doel was gewoon om een handvol klassiek aandoende, brute maar catchy nummers te schrijven. Sommige nummers (Red Wolves Of Stalin, Nachthexen) zijn dan ook in aanleg vrij schaamteloos op andere deathmetal klassiekers gebaseerd, omdat het voor mij op dat moment niet van belang was of we wel of niet achterhaald zouden gaan klinken. Pas toen de promo klaar was kregen we het idee dat we haast ongemerkt een eigen stijl hadden ontwikkeld, weliswaar stevig geworteld in het glorieuze verleden, maar toch... De knallende mix van Dan Swanö heeft er voor gezorgd dat we in ieder geval niet klinken als een rammelend lo-fi old school bandje.

Hoe is er eigenlijk in Duitsland/door Duisters op het album gereageerd? Een beetje luisterend oor (en vooral lezend oog) hoort natuurlijk dat het geen politiek of meningzaaiend album is, maar toch kan ik het mij voorstellen dat het vaderlandlievend volk bij de oprakeling van de pijnlijke feiten wellicht even moet slikken.

De luistersessie in de studio werd voornamelijk door afgevaardigden van de Duitse pers bijgewoond, we waren dan ook best zenuwachtig toen de beruchte "Germany cries" schreeuw in Berlin voorbij kwam. Uiteindelijk hebben we er allemaal heel hard doorheen zitten hoesten!

Bij de Duitse shows die we tot nu toe gedaan hebben variëren de publieksreacties van kippenvel tot tranen met tuiten, dus het maakt inderdaad wel wat los bij hen. Maar gelukkig geen nare of gekrenkte reacties.

Aan het artwork lijkt minstens zoveel aandacht te zijn besteed als aan de muziek en de teksten. Men neme de digipack alleen al... Maar ook de foto's bij de teksten vallen op, daar ze desbetreffende teksten lijken te illustreren. Ook Martin z'n bijdrage, zeker?

Het artwork is verzorgd door Mick Koopman, en hij heeft er echt ontzettend z'n best op gedaan. Toen bleek dat Metal Blade allerlei wilde plannen had (de uitvouw-tank was bijvoorbeeld hun idee), heeft hij nog harder gewerkt om alles er super uit te laten zien. De foto's komen inderdaad van Martin, elke foto past inderdaad bij het onderwerp van de betreffende tekst.
De vinylversie ziet er ook schitterend uit, met deluxe gatefold hoes en het logo in de onbespeelde 4e kant geëtst.

Het schijnt dat jij tijdens het schrijfproces van ...Of Frost And War niet te stuiten was als het om muzikale levering ging. Was je zó enthousiast?

Ik ben op z'n zachtst gezegd nogal bevlogen als iets me enthousiast maakt, dus ik heb in relatief korte tijd zo'n 20 nummers bij elkaar geschreven, waarvan er uiteindelijk 8 op het album zijn beland. Daarvoor had ik al een flink deel van de laatste Gorefest plaat gecomponeerd, maar blijkbaar was de inspiratie nog steeds niet op, integendeel! Ik krijg ook op de meest krankzinnige momenten ideeën voor riffs, als ik onder de douche sta (en dan moet ik er ook meteen onder vandaan om de Heilige Riff vast te leggen voor hij me ontglipt), of tijdens het fietsen (dan wordt de riff meestal ingeneuried op de mobiel, tot grote hilariteit van voorbijgangers), etc. Waar het vandaan komt, geen idee, maar ik hoop dat de bron voorlopig niet opdroogt. Ik ben nu alweer bezig met een doom-album waar ik niet alleen alle muziek voor heb geschreven, maar ook een groot deel van de teksten en daarnaast alle instrumenten zelf bespeel. Ik ben dan ook meestal wel tot een uur of 4 's nachts bezig.

Ik ben overigens benieuwd hoe je het jezelf "oplegt" om riffs te schrijven die het thema haast tastbaar maken. Hoe verplaats je jezelf in de rauwe kilte van zo'n zwaarmoedig onderwerp, want werkelijk iedere noot slaat zo beeldend op het concept dat je er eng van wordt. Hoe komen jullie aan zo'n bruut empathievermogen?

De teksten die Martin schrijft zijn erg beeldend,en het was voor mij vrij makkelijk om, toen het concept eenmaal vaststond, er passende riffs bij te bedenken. Sommige stukken zijn toevalstreffers, maar meestal is een riff of melodie wel een vertaling van een bepaald gevoel naar de snaren. Het helpt in dat opzicht ook dat ik erg visueel ingesteld ben, ik denk veel in kleuren en beelden en ervaar ook muziek op die manier.

Hoe ging dat trouwens, in de studio? Vijf mensen, waarvan het merendeel in meerdere (grote) bands speelt, een bonte verzameling van ego's die het doorgaans druk genoeg hebben. ..

We hebben een dermate grondige pre-productie gedaan dat we in de studio alles alleen nog maar vast hoefden te leggen. We waren dan ook maar zelden samen aanwezig tijdens de opnames. Onenigheid is er altijd tijdens een creatief proces, maar de sfeer in de band is dermate goed en open dat we eigenlijk alles tegen elkaar kunnen zeggen, zonder ons zorgen te maken om ego's.

Jullie hebben voor de Excess studio gekozen om het album op te nemen. No offence verder, maar ongeveer iedere derde Nederlandse metalband zit daar tegenwoordig voor de albums. Ik gok dat jullie in feite, dankzij connecties en de machtige labeldeal, keus genoeg hadden om wellicht ook elders neer te strijken.

Ik woon letterlijk om de hoek bij Excess, dus het stond vast dat we in ieder geval de drums daar gingen doen, zoals bij de meeste andere albums waar ik aan heb meegewerkt (Demiurg, Ayreon, Gorefest). We hadden ongetwijfeld voor een godsvermogen naar Andy Sneap of zo kunnen gaan, maar niemand van ons had daar echt behoefte aan. Dan Swanö wilde sowieso niets met het opnameproces te maken hebben, dus de keuze voor Excess was vrij logisch. We hebben de plaat uiteindelijk zelf geproduceerd, vooral Stephan en ik hebben de boel goed in de gaten gehouden wat dat betreft. En dan heeft een dure studio eigenlijk geen echte meerwaarde.

En nu Metal Blade toch ter sprake komt: Het ziet er naar uit dat het label jullie wel érg graag wilde hebben. Niet alleen heeft MB jullie een overkillpromotie gegeven, ook is men daar uiterst coulant gebleken jegens de contractuele wensen van de bandleden. Nou, dat is toch vrij uitzonderlijk, zeker voor een "nieuwe" band.

Van de reusachtige promocampagne stonden we zelf ook wel even te kijken, er was ons wel een priority release beloofd maar dit hadden we absoluut niet verwacht. Een van de voornaamste redenen dat we voor Metal Blade gekozen hebben, is dat de mensen waar we mee te maken hebben enorme metalfans zijn. Andreas, onze A&R manager, is bijvoorbeeld helemaal weg van Asphyx en Bolt Thrower, dus die kon wel wat met ons. En ze zijn inderdaad met vrijwel al onze wensen/eisen akkoord gegaan, waarbij je overigens niet moet denken dat we een of ander overdreven droomcontract hebben of zo.

En wat het zijn van een nieuwe band betreft, de gecombineerde ervaring en reputatie van de bandleden speelt bij contractonderhandelingen natuurlijk wel mee. Als we echt een jonge, nieuwe band waren geweest hadden we waarschijnlijk dolgelukkig de allereerste versie van het contract ondertekend.

Geruchten gaan dat jullie ten tijde van de deal met Metal Blade nog maar een kleine handvol keren als complete band hadden gemusiceerd. Nu zijn jullie niet bepaald groen meer, toch is het een markant detail, als je beseft dat je op dat moment door één van de meest toonaangevende labels met zoveel (bijna blind) vertrouwen wordt binnen gehaald...

Klopt, we hebben inmiddels even vaak op het podium gestaan als we samen gerepeteerd hebben: Zes keer. MB heeft ons echter getekend op de kwaliteit van de promo en de wetenschap dat we ervaren genoeg zijn om deze ook live waar te kunnen maken. En vijf of zes keer goed voorbereid en gericht repeteren is genoeg. Het heeft geen nut om jezelf elke week op te sluiten in een muf, stinkend hok om tot in den treure dezelfde nummers te blijven spelen, dat was ook beslist niet de bedoeling.

Dan Swanö contributeert, behalve zijn mix- en masterkunsten, ook nog zijn stem aan het album, te weten aan het nummer Ordered Eastward. Hadden jullie vooraf besloten dat er eventueel optie voor een gastmuzikant zou zijn, als zich een mooi aanbod zou aandienen of is er voor Dan een uitzondering gemaakt?

Het stuk waar Dan op brult was eigenlijk instrumentaal, maar hij stond er inderdaad min of meer op om guestvocals te doen. Het was dus niet echt de bedoeling, maar het is wel heel erg gaaf geworden. En voor iemand als Dan maak je nou eenmaal graag een uitzondering, hé? Hij is ook dolgelukkig dat 'ie samen met z'n held Martin op een plaat te horen is.

De stemmen van Dan en Martin lijken in dat nummer overigens twee verschillende functies te hebben. Aan de muzikale begeleiding van Dan z'n stuk te horen en afgaand op de tekst (die ineens een wij-vorm aanneemt) zou je bijna denken dat Dan als een Duister ter plaatse is gerekruteerd.

Dan vertegenwoordigt inderdaad "de Duitse soldaat", arrogant en strijdlustig, vandaar dat het perspectief tijdelijk in de wij-vorm verandert. Dit stuk tekst is speciaal voor Dan door Stephan geschreven, de schrijfstijl wijkt dan ook nogal af van de rest wat mijns inziens voor een leuk contrast zorgt.

De eerste show van Hail Of Bullets in Arnhem pakte al hevig uit met moordende hitte en botbreuken in het publiek. Hoe hebben jullie die show zelf ervaren? Volgens mij was het die dag niet alleen een hail of bullets maar ook een regen van zweet...

Het was een ongelofelijke ervaring om voor het eerst samen op een podium te staan. De hitte was inderdaad ondraaglijk, maar desondanks hadden we allemaal kippenvel! We hadden ons, denk ik, geen beter debuut kunnen wensen, de hele zaal stond op z'n kop en we hebben vrijwel alle merch die we bij ons hadden verkocht. We waren allemaal stikzenuwachtig (ja, zelfs op onze leeftijd nog), maar alles ging gelukkig goed. Eigenlijk zou Waldrock de eerste show zijn geweest, maar dat vonden we toch iets te spannend. Vandaar dat we eerst een clubshow wilden spelen om wat podiumervaring op te doen.

Het verhaal gaat dat de geblesseerde kerel naderhand als "troost" nog een Hail Of Bullets-pakketje heeft ontvangen, van de band. Van wie kwam dit sympathieke initiatief?

Dat was mijn idee, ik vond het zo lullig dat 'ie meteen in het begin onderuit ging. Ik heb het overigens zelf niet meegekregen, maar ik las het later op Metalfan en toen heb ik aan een vriend van hem zijn adres gevraagd. Heb 'm geloof ik een gesigneerde poster, wat Hail Of Bullets dogtags, drumstokken en nog wat gestuurd. Een echt Zonnebloem moment dus!

Hail Of Bullets is al met al een successtory bij uitstek gebleken. Een vliegende start, een waanzinnige labeldeal en overwegend lovende reacties vanuit de hele wereld. Daarvan ga je toch haast bijna vanzelf naast je schoenen lopen?

We zijn wel iets nuchterder dan pak 'm beet 15 jaar geleden, maar het doet je natuurlijk wel iets. Ik moet eerlijk zeggen dat ik het hele scenario al min of meer zo had ingeschat, zo'n arrogant varken ben ik dan ook wel weer, haha! Maar hoewel het muzikale zelfvertrouwen in deze band bovengemiddeld is, blijft het ontzettend gaaf om al die recensies en reacties op MySpace te lezen. We proberen ook alle reviews bij te houden en waar mogelijk een paar exemplaren van het desbetreffende blad te regelen. Naast de schoenen lopen zit er echter niet echt in. We beheren zelf de MySpace, beantwoorden alle berichten/mail zelf, nemen bij shows zoveel mogelijk de tijd om met fans te praten of iets te signeren, en op het Rock Hard forum werden we laatst omschreven als de meest fan-vriendelijke band ooit. Dus voorlopig staan we nog gewoon stevig met beide benen op grond.

Waar succes huishoudt zijn boze tongen tevens onvermijdelijk. Heeft de band erg veel "last" van mensen/bands die het niet kunnen verkroppen dat Hail Of Bullets in zo'n korte tijd een flinke piek te pakken heeft?

Absoluut, het internet is de perfecte broedplaats voor jaloerse etterbakjes die al jaren met hun eigen kutbandje tevergeefs in de oefenruimte zitten te wachten op het succes dat wij "alleen dankzij onze namen" even binnenslepen. Ze vergeten voor het gemak dat we er wel een jaar keihard voor gewerkt hebben, en dat we nooit een deal gekregen zouden hebben als de muziek niet goed was geweest. Maar ik wens dat soort ventjes van harte een joekel van een maagzweer toe. En "last"... ik word soms wel even pissig als iets dat me dierbaar is door het slijk wordt gehaald, maar ik leg het steeds makkelijker naast me neer. Toen ik een paar jaar geleden voor het eerst echt met de azijnpissersbrigade te maken kreeg moest ik wel even slikken, toen we in 1998 stopten met Gorefest had ik nog niet eens internet dus dat hele persoonlijke afbranden was nieuw voor me. Maar alles went...

Ondanks dat jullie ook veel andere muzikale bezigheden er op na houden heeft de band de afgelopen tijd al wat shows kunnen wegwerken en er staan alweer heel wat optredens op het programma van de komende tijd. Daaruit kan er dus geconcludeerd worden dat Hail Of Bullets een belangrijke plek in de agenda van alle muzikanten claimt en dat de overige bezigheden de activiteiten van de band niet naar de achtergrond verdringen?

Hail Of Bullets is voor ons allevijf inderdaad erg belangrijk. We hebben nu zes optredens gedaan en die waren eigenlijk allemaal te gek. Het is toch altijd even afwachten of het ook op het podium werkt, maar ik denk dat we ons daar inmiddels geen zorgen meer om hoeven te maken. Natuurlijk moeten we soms even puzzelen, we hebben zelfs een gecombineerde Thanatos/Asphyx/Gorefest/Hail Of Bullets bandagenda, maar uiteindelijk zorgen we er wel voor dat er tijd vrij blijft voor Hail Of Bullets.

Het kilste nummer van ...Of Frost And War is in mijn ogen Nachthexen, waarin de Sovjetvrouwen een kundige doch stoïcijnse bijdrage aan de oorlog leveren. Met zulke nummers beschrijf/bespeel je niet alleen geschiedenis maar kruip je ook bijna letterlijk in de complexe geest van tijd, nationalisme en situaties die grensverleggende en vaak ongeëmotioneerde anticipaties vereisen. Heeft dit nog een bepaalde meerwaarde voor jou, als muzikant?

Ik vind het juist geen kil nummer, vooral omdat Martin's bewondering voor de dames nogal tussen de regels door te lezen is. Mijn favoriete moment van de plaat is dan ook de overgang naar de solo, na "although riddled with bullets, all made it safely back"... Daar kan ik echt tranen van in m'n ogen krijgen, zo mooi...

Maar ik heb zo'n vermoeden dat je dat niet helemaal bedoelt met je vraag. Een politieke dan wel geschiedkundige meerwaarde heeft het voor mij niet echt, hoewel ik wel begrepen heb van meerdere mensen dat Martin de spijker aardig op de kop heeft geslagen met het hele concept qua sfeer en uitwerking.

En volgens mij begrijp ik je vraag nu nog steeds verkeerd... fijn, zoéén als laatste!