Shadows Of The Dying Sun is het zesde album van Insomnium en pas het eerste waarbij er sprake is van een wijziging in de line up. Gitarist Ville Vänni is vertrokken en Markus Vanhala van Omnium Gatherum neemt zijn plaats in. Markus is geen onbekende bij Insomnium aangezien hij regelmatig als live-gitarist inviel.

Betekent zijn toetreding ook een grote verandering in de muzikale richting of de sound van de Finse formatie? Wordt het een soort Insomnium Gatherum? Dat valt wel mee. Er is wel wat veranderd, maar het Finse kwartet klinkt verder gewoon zoals we gewend zijn. Het album staat vol met atmosferische, melancholische en melodische death metal van de bovenste plank. Wat opvalt is dat het contrast tussen de nummers wat groter is dan normaal. De plaat bevat de grootste diversiteit aan stijlen en gemoedstoestanden die we tot nu toe van Insomnium hebben gehoord.

Het album wordt mooi opgebouwd met het atmosferische The Primeval Dark waarin harmonieuze leads de melancholische sfeer bepalen. De openingstrack fungeert als intro voor het memorabele While We Sleep met bijzonder mooie melodieën en solo’s en een kalmerend, akoestisch gedeelte met de gefluisterde tekst “We need to slow down”. Het meeslepende Lose To Night is één van de rustigste nummers die de Finnen hebben geschreven. Het heeft een catchy refrein dat je al snel gaat meezingen of neuriën. Ook The Promethean Song is rustig en heeft zo’n refrein. Net als in While We Sleep en het hoogwaardige titelnummer worden grunts, gefluister en cleane vocals zeer goed afgewisseld, waarbij opvalt dat de heldere zang van Ville Friman veelvuldiger voorkomt en verbeterd is ten opzichte van One For Sorrow.

Tussen het rustige materiaal in staan twee hardere meesterwerken. Black Heart Rebellion is één van de beste nummers die de Finnen in hun bestaan hebben voortgebracht. Onder een wervelwind van blastbeats wordt als stilte door de storm een atmosferische leadmelodie gespeeld die een fraai contrast vormt. Een grote variatie aan ritmes, meeslepende passages, melodieuze leads, donkere blackmetalriffs en een acoustisch deel maken het tot een episch hoogtepunt. The River, één van de andere hoogtepunten en met acht minuten de langste compositie, kent een grote diversiteit aan stijlen. Black metal (dat aan Unleashed doet denken), melodische death metal, doom en jaren ’70 progressieve rock vloeien mooi in elkaar over. Shadows Of The Dying Sun kent veel treurigheid maar er is ook hoop. Zo gaat het catchy Ephemeral, dat vorig jaar als single werd uitgebracht, over het vinden van kracht in jezelf.

Is er tussen alle positieve opmerkingen dan ook nog een kritische noot te plaatsen? Jawel. The Primeval Dark zou nog meer hebben overtuigd als het instrumentaal zou zijn geweest. Bij het midtempo Revelation met riffs a la Dark Tranquillity en een fraaie solo aan het einde en Collapsing Words mis ik tijdens de coupletten wat originaliteit en fantasie. Met name het tweede deel van beide nummers overtuigt dan wel weer. De cleane fluisterzang in het eerste couplet van The River vind ik wat te veel naar gekreun neigen. Verder niets dan lof over de productie, de songwriting en de fabuleuze riffs, leads en solo’s van de gitaristen. De progressieve inslag bij het schrijven van nummers is mede te danken aan Markus. Hij brengt een verfrissend geluid, waarbij de leadgitaren zeer fraai in de mix staan en sfeerbepalend zijn, samen met de keyboardpartijen van Aleksi Munter van Swallow The Sun. Het gevarieerde drumwerk van Markus Hirvonen verdient eveneens een eervolle vermelding.

Insomnium blijft trouw aan de atmosferische en melodische death metal maar ontwikkelt zich verder met de toepassing van vernieuwende ideeën. Het nieuwe sfeervolle meesterwerk, waarvan de titel een metafoor is voor de vergankelijkheid van het leven, is weliswaar toegankelijk maar tevens heel gelaagd. Hierdoor ontdek je steeds weer nieuwe details en blijft het album op langere termijn ook interessant. Meerdere nummers behoren tot het beste materiaal dat de band heeft uitgebracht. Ik noteer het album dan ook op mijn jaarlijst.

Tracklist:
1. The Primeval Dark
2. While We Sleep
3. Revelation
4. Black Heart Rebellion
5. Lose To Night
6. Collapsing Words
7. The River
8. Ephemeral
9. The Promethean Song
10. Shadows Of The Dying Sun